120
VRIJDAG 18 FEBRUARI 1938.
Gemeente-bcgrooting Uitgaven.
(van Eek e.a.)
het bedrijf verloren gegaandegenen, die het iets beter hebben,
zijn gebleven.
Het gemeentebestuur heeft getracht de werkloozen voor
het bedrijf te behouden door hun toe te staan drie maanden
schuld te hebben.
Het gemeentebestuur kan in dezen niet verder gaan, omdat
de Minister verbiedt, bepaalde voordeelen aan de werkloozen
toe te kennen.
Het is ook moeilijk door bezuiniging op het bedrijf de
mogelijkheid van verlaging van den abonnementsprijs te
openen. Er wordt op het oogenblik extra afgeschreven en
ook in de toekomst zal dit beslist noodig zijn. Spreker is het
in dezen met de directie en den heer Tobé eens.
Spreker is het in beginsel met den heer Snel eens, dat men
moet trachten het aantal abonné's grooter te maken en de
mogelijkheid te openen, dat ook degenen, die over geringe
inkomsten beschikken, van het bedrijf gebruik maken. Men
kan niet ontkennen, dat een gemeentelijk Radio-distributie
bedrijf, waarvan de massa geen gebruik kan maken, een
teleurstelling is en ten slotte leidt tot een mislukking.
Bij het beheer van dit bedrijf moet men echter evenals
bij het beheer van de Lichtfabrieken altijd den toestand der
gemeente in het oog houden.
Ongetwijfeld zal de verlaging van den abonnementsprijs
een vergrooting van het aantal abonné's ten gevolge hebben.
Op den duur is dit voor de gemeente wel gewenscht, maar
zij moet beginnen met de eerste jaren een aanzienlijk bedrag
er aan ten koste te leggen. Uit een financieel en commercieel
oogpunt acht spreker dit niet verkeerd, maar dit bedrijf is
ingeschakeld in de gemeentebegrooting, m. a. w. men zal bij
het opmaken van de begrooting in de eerste jaren, te beginnen
met 1938, voor een tekort staan. Dat is de groote moei
lijkheid.
Spreker zou het niet onverstandig vinden, indien de
gemeente het er voor over had en vertrouwde, dat het op
den duur wel zal terechtkomen.
Bovendien is bestendiging van den tegenwoordigen toestand
gevaarlijk; het aantal abonné's gaat niet vooruit en niet
achteruit, maar spreker vreest dat bij de toeneming van het
aantal werkloozen, in verband met het feit dat juist van
dezen zoovelen als abonné bedanken, de achteruitgang zal
intreden. Hu gaat de vergelijking met Hilversum niet geheel
op; Hilversum is aan de radio-distributie begonnen toen de
economische omstandigheden nog beter waren; men heeft in
Hilversum op het bedrijf meer afgeschreven; dat bedrijf
staat er beter voor. Laat het College deze zaak nog eens
in studie nemen en zien wat het kan doen. Men kan natuurlijk
thans niet besluiten tot verlaging van den abonnementsprijs,
omdat dat een gat in de gemeentebegrooting zou slaan,
maar anderzijds kan men ook niet verlaging weigeren; dat
zou ook gevaarlijk kunnen zijn. De tegenwoordige toestand
is echter zeer onbevredigend; een gemeentelijke instelling
mag toch niet zoodanig zijn ingericht, dat de massa daarvan
geen gebruik kan maken, en alleen een aantal gegoeden er
van profiteeren. De Raad kan op het oogenblik geen definitief
besluit nemen, omdat men te zeer aan de gemeente-financiën
gebonden is, maar laat het College de zaak nog eens be-
studeeren en het voorstel-Snel (Ho. 4) in praeadvies nemen;
dan kan onderzocht worden of verlaging van den abonne
mentsprijs mogelijk is zonder daardoor de gemeente-financiën
te schaden.
De heer van Rosmalen zegt, dat er op het oogenblik een
zekere ontevredenheid heerscht onder de abonné's over de
in de radio-programma's gebrachte wijziging. Velen stellen
prijs op het concert, dat op Vrijdagavond gegeven werd,
dat nu nog slechts een half uur duurt, terwijl in het andere
halfuur een sportpraatje gehouden wordt. Dit werkt ook
niet in de goede richting.
De Voorzitter kan tot zijn vreugde constateeren, dat de
op 4 October 1937 over deze zelfde zaak gehouden discussie
toch wel bij de Raadsleden is ingeslagen, dat men zich nu
ook realiseert, dat de toestanden niet veel veranderd zijn
en dat ook nu nog een verlaging van den abonnementsprijs
niet raadzaam geacht wordt, en met het oog op het evenwicht
in de begrooting zelfs niet mogelijk is.
Toch dringt de heer Snel op een verlaging van den abonne
mentsprijs aan. De vergelijking door hem gemaakt van
Leiden met Hilversum is echter niet juist; het Radio-distri
butiebedrijf te Hilversum heeft een geheel ander soort
abonné's dan het bedrijf te Leiden; bovendien zijn er tech
nische omstandigheden, die het voor het Radio-distributie
bedrijf in Hilversum gemakkelijker maken een accres van
het aantal abonné's te bedienen. De heer Snel heeft echter
niet gelijk gekregen met te waarschuwen tegen verlaging
Gemeente-begrooting Uitgaven.
(Voorzitter.)
van de aansluitingskosten, in plaats van verlaging van den
abonnementsprijs toe te passen.
Hatuurlijk zou het ook voor de directie der Lichtfabrieken
aangenamer zijn geweest, indien de abonnementsprijs kon
worden verlaagd, omdat zij zich realiseert, dat het voor
het publiek aantrekkelijker zou zijn en geldelijk voordeel
zou opleveren. Men is echter tot de conclusie gekomen, dat
het niet juist is, tot een verlaging over te gaan.
De vergrooting van het aantal abonné's ten gevolge van
de verlaging van de aansluitingskosten is voor Leiden zeer
aanzienlijk geweest. In de laatste weken is het aantal van
3600 gestegen tot 3845, d.i. 26 minder dan het grootste
aantal, dat men ooit heeft gehad. De directie is dan ook
van meening, dat inderdaad bevestigd is de juistheid van
haar inzicht, dat de maatregel, die in October 1937 is genomen,
juist was.
Indien het aantal abonné's 3600 is en de verlaging van
den abonnementsprijs is 0.50 per maand, derft de gemeente
per jaar 3600 X 12 X 0.50, d.i. 21.600.Houdt men
rekening met de toeneming van het aantal abonné's, dan
kan men het verlies op 18.000.schatten. Men kan dit
bedrag niet missen. Het is inderdaad zeer gewenscht, dat
men met den precairen financieelen toestand van het bedrijf
rekening houdt, maar ook let op de mogelijkheid, dat men
over 10 jaar geheel anders tegenover het bedrijf komt
te staan, waarbij men zal moeten nagaan, of het kapi
taal, dat de gemeente in dit bedrijf gestoken heeft, er wel
uitkomt. Daarvoor bestaan zeer groote gevaren. De heer
van der Kwaak wees er te recht op, dat een voortdurend
stijgend bedrag uit de bedrijfsbegrooting moet worden ge
nomen ter voorziening in de behoeften van de H.O.Z.E.M.A.
Spreker erkent, dat de verlaging van den abonnements
prijs de strekking kan hebben het aantal abonné's zoozeer
te doen stijgen, dat het verlies aan abonnementsgelden
wordt opgeheven, maar het is voor spreker de vraag, of dit
ook verwezenlijkt zal worden.
De leiders van het bedrijf, die er het best van allen over
kunnen oordeelen, zijn er van overtuigd, dat gegeven den
toestand in Leiden, de verlaging van den abonnementsprijs
niet zal worden opgevangen door een zoodanige toeneming
van het aantal abonné's, dat daardoor de verliezen zouden
worden goedgemaakt, laat staan de verliezen in winst zouden
verkeeren. De leiding van het bedrijf, die natuurlijk liever
den prijs zou willen verlagen om daardoor de aantrekkelijk
heid van het bedrijf te vergrooten, heeft zich dan ook noode
beperkt tot den in October 1937 genomen maatregel.
Spreker ontraadt daarom den Raad de aanneming van
het voorstel van den heer Snel.
Spreker acht het onnoodig, dat het voorstel gesteld wordt
in handen van Burgemeester en Wethouders om praeadvies.
Spreker is er van overtuigd, dat de leiding van het bedrijf
steeds de belangen van het bedrijf in het oog houdt en zich
voortdurend afvraagt, of het niet mogelijk is door verlaging
van den prijs het bedrijf meer te doen floreeren en meer
menschen er van te doen profiteeren. De directie zal stellig
niet nalaten den Raad in overweging te geven den prijs te
verlagen, indien zij de mogelijkheid daarvan ziet.
Den heer van der Kwaak dankt spreker voor den aan
sprekers standpunt verleenden steun.
Met den heer van Eek acht spreker het teleurstellend,
dat verscheidene werkloozen als abonné hebben moeten
bedanken en dat dit bedrijf, dat inderdaad bedoeld was
voor de geheele bevolking van Leiden, niet meer aan zijn
bestemming beantwoordt. Wanneer men daaraan zou kunnen
tegemoetkomen door een verlaging van den abonnements
prijs, zonder gevaar voor de financieele positie van het
bedrijf, dan zou spreker daaraan volledig zijn steun willen
geven. Wanneer de tijden veranderen en er kans bestaat
dat men door verlaging van den abonnementsprijs het
aantal abonné's voldoende vergroot, dan zou spreker de eerste
zijn om dezen maatregel te nemen.
Den heer van Rosmalen moet spreker tot zijn spijt mede-
deelen, dat de uitzending van de z.g. locale programma's,
waartoe ook de uitzending van de concerten op Vrijdag
avond behoorde, door den Minister verboden is. Een redelijk
motief hiervoor kan spreker niet zien. Tegen uitzending
van de buitenlandsche programma's door de radio-distributie
wordt door den Minister geen bezwaar gemaakt, en spreker
ziet niet in waarom de uitzending van de locale programma's
den Hederlandschen omroep zou schaden en de uitzending
van buitenlandsche programma's niet.
Tegemoetkoming aan de werkloozen in deze zaak is on
mogelijk en moet afstuiten op de door den Minister, aan
wiens goedkeuring de tarieven zijn onderworpen, vastgestelde
bepalingen. Voorzoover mogelijk wordt aan de werkloozen
inderdaad eenige tegemoetkoming betoond door hen onder
