174
MAANDAG 15 APRIL 1935.
Voorstellen Sehonevcjd en Tobé verlaging elcetriciteits-
(Wilmer e.a.) tarieven.
den Raad te veronderstellen, dat hij andere opvattingen
omtrent dit punt zou hebben vóór dan na de verkiezingen.
Wanneer men geen enkel argument daarvoor heeft, is het
toch minderwaardig om zulks te insinueeren. Het spijt
spreker ten zeerste, dat Raadsleden zelf op een dergelijke
manier de waardeering voor den Raad naar beneden halen.
De heer Bosman gevoelt over het algemeen ook veel voor
eenige verlaging van het winkeltariefinderdaad is dit hoog,
maar de wijze waarop dit hier wordt voorgesteld, kan spreker
niet bevredigen. De heer Schoneveld zegt n.l.„verlaag die
tarieven maar en dan kunnen wij als dekking van de reserve
wel weer wat afnemen Zulk een wijze van financieren kan
niet door den beugel. De heer de Reede wil de reserve laten
bestaan, maar zoekt het in minder afschrijven; hij maakt
daarbij verschil tusschen de particuliere bedrijfsleiding en
die van de gemeente: kapitalisatie, door afschrijving en
reservevorming. Wat voor een particulier bedrijf noodzakelijk
is, geldt, wat de reservevorming aangaat, niet voor het
gemeentebedrijf. Voor een deel gaat spreker met den heer
de Reede mee. Er is inderdaad eenig verschil tusschen
beide, maar zoo ver als de heer de Reede wil spreker niet
gaan; daarin ziet spreker ook voor het gemeentebedrijf een
groot gevaar.
Wil men overgaan tot verlaging van de tarieven, dan zal
het z. i. allereerst gevonden moeten worden in bezuinigingen
en van bezuinigingen wil de Raad in het algemeen niet veel
weten. Dan zal misschien bezuinigd moeten worden op de
personeelsuitgaven, zoo mogelijk door inkrimping van per
soneel of door loonsverlaging. Op deze wijze kan men het
bedrijf meer rendabel maken en zou men daardoor kunnen
overgaan tot tariefsverlaging, zonder dat de gemeente een
deel van haar inkomen uit de bedrijven hoefde prijs te geven.
En wanneer de wihsten te hoog zijn, zou daarvan ook een
gedeelte kunnen worden gebruikt, om de tarieven te verlagen,
maar het is de vraag, of de gemeente op het oogenblik de
winsten uit de bedrijven wel kan missen, al zouden deze
feitelijk te hoog zijn.
Spreker zal stemmen tegen het voorstel van den heer Tobé,
maar vermoedelijk vóór de motie van den heer Schoneveld,
waarbij tot Burgemeester en Wethouders het min of meer
dringend verzoek wordt gericht, na te gaan of tariefsver
laging mogelijk is. Op die wijze blijft dus de leiding in
handen van Burgemeester en Wethouders, die den finan-
cieelen toestand van de gemeente beter kunnen overzien
dan de Raad. Wat voor toestand krijgt men als de Raad
plompverloren een beslissing neemt en tot Burgemeester
en Wethouders zegt: zie maar, dat je aan dekking komt,
wij trekken ons daar verder niets van aan.
De heer Tobé herinnert er aan, dat de Wethouder zeide,
dat ieder, die aangesloten wordt op de Lichtfabrieken, moet
betalen een aansluitingsrecht plus zijn verbruik. Dat acht
spreker volkomen juist. De Wethouder heeft er echter aan
toegevoegd: er zullen menschen zijn met een heel klein ver
bruik, die, als wij eerlijk zouden moeten rekenen, 50 of 60
cent zouden moeten betalen. Moeten de winkeliers dan maar
die 50 of 60 cent betalen voor die klein-verbruikers? Dat
lijkt spreker onjuist. Dan heeft de Wethouder gezegd, dat
het winkeltarief gemaakt is om het verbruik zoo hoog mogelijk
op te voeren. In het praeadvies leest men van het hoog op
voeren van het verbruik in het geheel niets. Daarin wordt
slechts gezegd: men heeft alleen rekening te houden met
een maximum van tijdsduur en het tijdstip. Zoo zijn de
andere tarieven ingericht, maar het winkeltarief is er op
ingericht om het verbruik van die afvalelectriciteit zoo groot
mogelijk te maken. Daarmede hebben de spitsuren heel weinig
te maken.
Voorts heeft de Wethouder gezegd, dat, wanneer sprekers
voorstel zou worden aangenomen, een groot-verbruiker
evenveel zou betalen als een klein-verbruiker. Spreker wijst
er op, dat er een bepaling bestaat, dat men bij een verbruik
van 2500 K.W.U. tot een bijzonder tarief kan overgaan.
De heer Goslinga zegt, dat dit door het voorstel van den
heer Tobé juist vervalt.
De heer Tobé ontkent, dat dit het geval is.
De heer Goslinga zegt, dat het voorstel van den heer
Tobé dan heelemaal niets beteekent.
De heer Tobé heeft er geen bezwaar tegen, dat de groot
verbruikers tot een afzonderlijk tarief kunnen overgaan. Het
gaat er alleen om, dat de menschen, die baas willen zijn
in eigen huis en de verlichting willen gebruiken zooals zij
Voorstellen Schoneveld en Tobé verlaging clcctricitcits-
(Tobé e.a.) tarieven.
wenschen, deze zoo productief mogelijk kunnen gebruiken.
Dat kunnen zij bij het winkeltarief niet. Dan zegt de Wet
houder: „het hangt af van het beroep, dat men uitoefent, als
men winkelier is, krijgt men het". Dat is ook niet juist. De
kleinbedrijven hebben ook andere tarieven; de particulieren
ook. Het gewone huistarief is dikwijls veel lager dan het
winkeltarief.
De WetlTouder acht het groote bezwaar, dat het bedrijfs
economisch niet juist is. Dat kan spreker begrijpen; daarover
zou te debatteeren zijn. Er zijn echter centrales, ook wel zeer
groote, die precies hetzelfde hebben gedaan als hier door
spreker is voorgesteldde tarieven, zooals die vroeger waren,
hebben hun tijd gehad. Daarom sluit spreker zich gaarne
aan bij den heer Schoneveld; wanneer het College kan toe
zeggen, dat het binnen eenige maanden met een tarief zal
komen, dat voor de winkeliers gunstiger is, dan is spreker
altijd bereid zijn voorstel zoolang aan te houden.
De heer Goslinga erkent natuurlijk hij kan tenslotte niet
elke opmerking van de Raadsleden behandelen, omdat hij
dan veel te lang zou spreken dat in de laatste jaren de
kostprijs van het product eenigermate gedaald is; kolenprijs,
rentelast en personeellast zijn gedaald, maar laat men elkaar
toch niets wijs maken; de positie en de winsten van de
Lichtfabrieken hangen nauw samen met de geheele begroo-
tingspositie van de gemeente. Als de heer de Reede nu zegt,
dat hij dat ook niet ontkent, dan moet hij ook niet uit
sluitend naar de financieele positie van de Lichtfabrieken
kijken.
De heer de Reede zegt: „op de Langegracht begrijpen ze
het niet". Zij begrijpen het heel goed, maar de booswicht zit
hier; dat is de Wethouder van Financiën; die houdt dat
tegen, niet de Directie, maar Burgemeester en Wethouders,
die met een kloppende begrooting moeten komen. De begrooting
moet sluitend gemaakt worden, hoofdzakelijk door de Licht
fabrieken. Daarmee heeft de gemeente heel wat gedaandaar
mee heeft zij ook de sociale positie der Leidsche bevolking
aanzienlijk kunnen verbeteren; daarmee ontwikkelt het College
op het oogenblik een werkverruimingsprogramma, dat vele ge
meenten Leiden benijden. Nu kan men wel dien boom door
zagen, maar dan verdorren de vruchten. Laat men voor
zichtig zijn; in principe gaat men die richting uit, als men
tariefverlaging wil financieren op de wijze als de heeren
Schoneveld en de Reede willen.
De heer de Reede zegt, dat de Wethouder hem erbuiten
moet laten, omdat hij niets anders wil dan wat ook de Wet
houder wil.
De heer Goslinga zegt, dat de heer de Reede toch ook,
evenals de heer Schoneveld, die 2 afschrijving achterwege
wil laten, ook voor de toekomst.
De heer de Reede zegt, dat dat geen principe is, absoluut
niet; dat is eenvoudig een feitelijke zaak.
De heer Goslinga zegt, dat men dan toch minder reserveert.
De heer de Reede zegt, dat dat ook moet. Men heeft altijd
te veel gereserveerd.
De heer Goslinga zegt, dat de Raad het nu weet; er is
te veel gereserveerd.
De heer de Reede zegt, dat dit de doode hand is. Als er
eenmaal iets in zit, krijgt men het er niet uit.
De heer Goslinga constateert, dat de heer de Reede hier
ook wel eens anders gesproken heeft. Dat is hem niet kwalijk
te nemen, omdat ook de tijden veranderen. Spreker kan wel
zeggen, dat de Directie, met het oog op de toekomstige
positie van de bedrijven, er zeer ernstig bezwaar tegen heeft.
Daarom is het wel verstandig van den heer Schoneveld om
te zeggen: onderzoek het nog eens. Dan kan de meening
van de Directie speciaal op dit punt nog eens onder oogen
worden gezien.
De heer van Weizen heeft gezegd, dat Burgemeester en
Wethouders drijven op de adviezen van de Directie. Dat
is niet juist. Er zijn ook commissarissen. Intusschen is het
begrijpelijk, dat de meening van de Directie, die zeer des
kundig is, van grooten invloed is in deze zaak.
De heer de Reede noemde als bedrag, dat moet worden
gevonden in verband met de tariefsverlaging, 50.000.
voor 1935. Dat beteekent 100.000.voor 1936 en volgende
jaren. Dat moet worden gevonden door heelemaal niet meer
of aanzienlijk veel minder te storten in het afschrijvings-
