MAANDAG 19 MAAET 1934.
153
Overeenkomst met N.V. „Gekro" i. z. afgekeurd
(Goslinga e.a.) vee en vleesch.
niet af te stemmen. Hiermede is evenwel, dit tot troost van den
heer Groeneveld, dit vraagstuk niet beslist, er is integendeel
maar voor 2 jaar een oplossing; er zal vermoedelijk nog wel
een nieuwere en naar de Directeur meent betere oplossing
van dit vraagstuk aan de orde komen. De gemeente Leiden
kan dit vraagstuk evenwel niet alleen oplossen; daarvoor is
haar afval te gering in omvang. In Woerden heeft een bijeen
komst van gemeentebesturen plaats gehad voor de inrichting
van een dergelijke verbrandingsinrichting voor den kring
Woerden. De Directeur vindt niet, dat die te ver weg ligt,
maar wel, dat dit niet zoo'n groote inrichting wordt dat het
westen van Zuid-Holland zich daarbij kan aansluiten; hij had
meer het denkbeeld om een oven te maken voor Haarlem,
Leiden, den Haag en de omliggende gemeenten, dus niet te ver
uit de buurt. Dit vraagstuk is aan de orde sinds de Tweede
Kamer heeft verworpen het voorstel van de Eegeering om
1.000.000.te leenen aan de Thermo-Chemische Fabrieken;
daarop wachtte alles; nu dat verworpen is, moet voor dit
vraagstuk een andere oplossing gezocht. Deze overeenkomst
met de N.V. Gekro biedt een zeer gewenschte oplossing voor
deze 2 jaren.
De heer Groeneveld zegt, dat de Wethouder hem kwalijk
neemt, dat spreker gezegd heeft, dat men dan wel den Keu
ringsdienst kan afschaffen. Misschien is dat wat overdreven,
maar er zit wel eenige waarheid in. Zelfs afgekeurd, begraven,
met creoline overgoten vleesch, wordt nog opgegraven en
in consumptie gebracht; dit bewijst toch volkomen, dat er
van afgekeurd vleesch voor sommigen een groote bekoring
uitgaat en dat men dat gaarne in handen wil krijgen. Er
kan dus niet genoeg zorg aan besteed, dat het afgekeurde
vleesch niet in verkeerde handen komt; spreker weet zelfs
niet of als dit geheel in Overheidshanden blijft, men dan nog
altijd en onder alle omstandigheden veilig is. Die veiligheid
verdwijnt toch wel voor een zeer groot deel wanneer de
Overheid dit afgekeurde vleesch uit handen geeft aan een
particuliere onderneming. Spreker blijft er bij, dat daarmede
de beteekenis en de goede bedoelingen van den Keurings
dienst belangrijk worden verzwakt. Spreker weet wel, dat het
maar een tijdelijke maatregel is en ook, dat de Kori-oven op
het oogenblik niet alles kan verwerkenonder die omstandig
heden is men wel gedwongen van een andere onderneming
gebruik te maken, maar de Kori-oven wordt nu toch absoluut
buiten gebruik gesteld; dat is toch de bedoeling; de geheele
vleeschdestructie gaat nu over in particuliere handen. Waar
om eigenlijk? De kosten van den Kori-oven aan onderhoud
en brandstoffen enz. bedroegen in normale omstandigheden
600.tot 800.per jaar; nu moet de gemeente aan de
N.V. Gekro betalen ƒ300.per jaar; voor de gemeente dus
een voordeel misschien van 400.
Spreker vindt het niet zoo heel belangrijk.
Heeft het College intijds maatregelen genomen, toen bleek,
dat de Kori-oven niet alles zou kunnen verwerken? De Wet
houder zou toch ook niet nalaten met de noodige voorstellen
te komen, indien bleek, dat de capaciteit van de Licht
fabrieken te klein werd.
Kan de gemeente niet zelf met goede resultaten een
destructor bouwen? De gemeente Amsterdam heeft het ook
gedaan en raamde in 1927 de winst op 12.000.In de tegen
woordige omstandigheden zal de winst wel gedaald zijn.
De heer Bergers interrumpeert nu: ,,het zal wel verlies
zijn", maar dat had hij als lid van de Commissie voor het
Slachthuis moeten weten. Deze Commissie had informaties
moeten inwinnen in Amsterdam en spreker dringt er op aan,
dat zij het alsnog doet, want de raming van de winst op
12.000.is een aanwijzing, dat het een object betreft,
waarmede voordeel is te behalen en de Wethouder van
Financiën mag dit niet verwaarloozen.
Spreker geeft in overweging dit punt van de agenda aan
te houden, ten einde de Commissie in de gelegenheid te
stellen in Amsterdam informaties in te winnen
De heer Bergers zegt, naar aanleiding van het betoog van
den heer Groeneveld, dat hij, aangezien deze zaak in Leiden
behandeld wordt, liever in Leiden blijft dan naar Amsterdam
gaat. Indien de heer Groeneveld bij den Directeur van het
Slachthuis zijn licht had opgestoken, zou hij geweten hebben,
dat de Kori-oven niet buiten gebruik wordt gesteld, maar
dienst doet in de gevallen, waarin sprake is van een zeer
besmettelijke ziekte als miltvuur enz.
Het College en de Commissie hebben niet vooruit kunnen
zien, dat Leiden zou worden aangewezen als plaats, waar de
slachtingen in verband met de beperking van den rundvee
stapel moeten plaats hebben en al hadden zij het wel kunnen
doen, dan nog zou het tijdsverloop te kort zijn geweest voor
de oprichting van een gemeentelijken destructor. Spreker
Overeenkomst met N.V. „Gekro" i. z. afgekeurd
(Bergers e.a.) vee en vleesch
hoopt, dat een dergelijke inrichting nooit in de buurt van
Leiden komt: men moet er altijd geld op toeleggen. De afval
producten, waaruit men in tijden van hoogconjunctuur
olie, bloedmeel, veevoeder enz. maakte, zijn nu veel te weinig
waard.
De Kori-oven van het Slachthuis kan niet meer al het
afval verwerken en daarom is de gemeente met het aangaan
van de voorgestelde overeenkomst ten zeerste gebaat.
De heer van der Beijden betreurt het, dat de heer Groeneveld
zijn licht niet heeft opgestoken bij den heer van Stralen,
die ook lid is van de Commissie voor het Slachthuis, welke
commissie de zaak in den breede heeft besproken. De Direc
teur, die geïnformeerd had naar de beste oplossing, is ten
slotte met de commissie tot de conclusie gekomen, dat men
het beste deed met de thans voorgestelde overeenkomst
aan te gaan. Men mag er dankbaar voor zijn, dat de afval
producten voor 300.per jaar worden opgeruimd.
De heer van Stralen gevoelt zich door de opmerking van
den heer van der Eeijden genoopt te verklaren, dat deze
zaak inderdaad grondig in de Commissie voor het Slachthuis
is behandeld. Men zal van spreker, als voorstander van het
overheidsbedrijf, niet verwachten, dat hij zijn principe daarbij
in den steek heeft gelaten.
De Directeur van het Slachthuis, de meerderheid van de
Commissie, alsmede de Wethouder staan absoluut op het
standpunt, dat deze zaak zoo belangrijk is, dat zij feitelijk
niet in handen van particulieren kan zijn, althans het best
is in handen van een instelling, die afdoende waarborgen
geeft voor een goede behandeling. Tot nog toe heeft men het
standpunt ingenomen, dat het zelfs ongewenscht is, het te
Leiden afgekeurde vleesch door de N. Y. Gekro te Schiedam
te doen verwerken.
Men heeft geruimen tijd gemeend, dat met medewerking
van de Eegeering zou worden overgegaan tot de oprichting
van een groot bedrijf, waarvoor een naamlooze vennootschap
zou worden gesticht. Toen de desbetreffende voorstellen door
de Tweede Kamer waren verworpen, werd de toestand précair.
Ook de groote hoeveelheden afgekeurd vleesch, die in Leiden
moesten verwerkt worden, maakten een andere oplossing
noodzakelijk. Spreker meent, dat geen andere oplossing ge
vonden kan worden dan de zaak tijdelijk in handen van de
N. V. Gekro te geven. Intusschen kan alsnog worden gepoogd
tot de oprichting van groote overheidsdestructoren te komen,
althans van instellingen, die in ieder geval onder het toezicht
van de Overheid staan.
Spreker zou een voorstander zijn van het denkbeeld van
den heer Groeneveld om de gemeente een nieuwen Kori-oven
te laten bouwen, indien inderdaad een dergelijke oven in
andere plaatsen met groot voordeel werd geëxploiteerd. Dan
verandert deze zaak; spreker meent, dat de zaak van dien
kant in de Commissie niet is bezien. Indien men dus inder
daad van exploitatie van een eigen inrichting een voordeel
kan verwachten als de heer Groeneveld noemde, zou spreker
het wel de moeite waard achten deze zaak nog eens te over
wegen. Is dus aanhouding niet mogelijk, om alsnog een onder
zoek in te stellen Indien de mogelijkheid bestaat een andere,
betere en voor de gemeente voordeeliger oplossing te vinden,
dan zou spreker dat willen, maar wanneer dat niet zou blijken,
dan is hij absoluut voor het voorstel van het College.
De heer van Eecke zegt, dat de heer van Stralen in de Com
missie waarschijnlijk niet goed geluisterd heeft, want het
bouwen van een eigen destructor is wel degelijk besproken;
in het advies van den directeur, die zijn licht overal opge
stoken heeft en veel deskundiger terzake is dan de leden
van de Commissie, is dit wel degelijk onder oogen gezien.
Er is toen ook gesproken over het quantum afgekeurd vleesch,
dat een destructor verwerken moet om eenigszins productief
te zijnde Directeur twijfelde ook, of de N. V. Gekro een
lang leven zou hebben; nu is het in dezen tijd een ontzettend
waagstuk, waar de producten van de destructiebedrijven
zoo weinig waard zijn, een dergelijk bedrijf op te richten.
Bij de uitbreiding van het abattoir is daarmede ook wel direct
rekening gehouden, maar ook daartegen ziet de Directeur
ten zeerste op. Spreker acht het ook niet wenschelijk op eenige
andere wijze daarin momenteel te voorzien. Er wordt moeite
gedaan om gemeenschappelijk in Zuid-Holland een destructor
op te richten, eenvoudig omdat het niet anders kan. Leiden
afzonderlijk, zonder medewerking van andere gemeenten,
zou niet voldoende materiaal voor den destructor kunnen
leveren.
De heer Goslinga is den leden van de Commissie voor het
Slachthuis dankbaar voor de hem gegeven hulp; het blijkt
