VRIJDAG 11 DECEMBER 1931.
539
smalend beweert, dat voor die prijzen ook in Rusland niet
geproduceerd kan wrrden. Het is gemakkelijk dit te beweren.
De bewijzen voor de juistheid van die bewering blijven echter
achterwege.
Spreker ziet er in elk geval voor Europa een groot econo
misch gevaar in, omdat daar zoo niet gewerkt mag worden,
ten gevolge der arbeidswetgeving.
Volgens een courantenbericht is in Rusland de productie
met öO toegenomen en heeft men karis gezien de loonen
met 15 tot 25% te verhoogen. Dat wijst er toch wel op, dat
men, op die manier produceerende, inderdaad groote econo
mische voordeelerr behaalt voor de arbeiders.
Spreker is niet bevreesd voor een gewelddadige commu
nistische of andere dictatuur hier, maar wel voor een econo
mische dictatuur van de Sovjet. Spreker gelooft, dat het in
het geheel niet denkbeeldig is, dat, indien men economisch
niet meegaat in de richting, die in Rusland wordt gevolgd,
de Russen hier de markt met hun waren zullen overstroomen,
om zoodoende de sociaal-democraten, die zich blijkens dit
debat zoo ver verheven gevoelen boven de partijgenooten
van den heer Knuttel, op het gebied van de economie toch
een lesje te geven.
Volgens den heer Knuttel gaat men in de Sowjet-Unie ook
minder wei ken; dat verheugt spreker zeer, want wanneer
men zich daar ook zoo'n beetje als bourgeois satisfait gaat
gedragen en op zijn lauweren gaat rusten, dus korter en
duurder gaat werken, dan neemt dat voor West-Europa een
groot economisch gevaar weg.
De heer Manders antwoordt den heer van Eek, dat men in
katholieken kring nimmer betwijfeld heeft, dat onderwerping
aan den godsdienst ook niet moest meebrengen onderwerping
aan het kapitalisme, integendeel; men is in dien kring over
tuigd, dat onderwerping aan den godsdienst verwerping van
den Mammon, van het kapitalisme moet meebrengen. Noch
het socialisme, noch het communisme hebben zich evenwel
van het kapitalisme los kunnen maken; in die kringen toch
wordt alles teruggebracht tot geld; dat bewijst ook weer de
heer Knuttel, die heel aardig Rusland verdedigde en weesop
de lage loonen daar, alle lager dan ƒ3000.maar toch niet
alle gelijk; ook daar is men nog ver van de nivelleering van
het loon af. Wat beteekent nu voor spreker ƒ3000.en wat
ƒ6000.Dat is maar geld.
De heer Knuttel: Had je het maar.
De heer Manders zegt, dat daar de kapitalist weer voor den
dag komt; de heer Knuttel brengt alles tot geld terug; dat
is volgens spreker geen kapitaal; het kapitaal bestaat uit ge
heel andere dingen. Volgens den heer van Eek was het kapi
talisme het stelsel, waarbij de grond is in het bezit van enkelen
en arbeid wordt verricht met de bedoeling om winst te maken,
met welke definitie de heer Knuttel accoord ging, mits daaraan
toegevoegd werd: met het doel om de arbeiders uit te buiten.
Zal er echter wel ooit arbeid verricht worden, niet met het
doel om winst te maken?
De heer Knuttel: Ja zeker, in Rusland,
De heer Manders zegt, dat daar de kapitalist weer voor den
dag komt, die denkt, dat winst altijd geld moet zijn; door
arbeid verkrijgt men voedsel, kleeding, enz.dat is voor spreker
de winst, en niet, zooals voor den heer Knuttel, geld; alles
voert de heer Knuttel altijd terug tot geld, evenals de heer
van Eek, doordat zij zich niet van het geld kunnen losmaken
en alles daaraan vastknoopen. Daaraan kan menigeen zich
niet ontworstelen; men krijgt een zuiverder voorstelling van
hetgeen in het algemeen belang moet geschieden, door eerst
dit geld eens geheel uit te schakelen.
De heer van Eek was het juist om de geldelijke gevolgen
niet eens met den heer Knuttel en verwerpt den 7-urigen
arbeidsdag in verband met de gevolgen voor de gemeente
bedrijven, die daardoor in ftnancieele moeilijkheden zouden
kunnen geraken.
Inderdaad zal de invoering van den 7-urigen arbeidsdag
gevolgen met zich brengen, maar wanneer er een groot zedelijk
voordeel aan verbonden is, wordt de zaak wel iets anders,
't Is een principe-kwestie.'t Gaat niet om een korteren arbeids
dag individueel, maar om een betere verdeeling van den arbeid.
De invoering zal iets kosten, maar toch niet zoo heel veel.
De loonen aan de gemeente bedragen in totaal ongeveer
millioen, waarvoor 130U k 1400 arbeiders in dienst zijn.
De invoering van den 7-urigen arbeidsdag zal goed 300.000.
kosten, maar daardoor worden te werk gesteld 180 a 200
menschen (aangenomen, dat in 7 uur het 7/8 deel van het werk
in 8 uren wordt verricht) en bij die 180 a 200 menschen
krijgen 40 anderen werk, zoodat 240 menschen aan werk ge
holpen worden. Daardoor zal men 240 x ongeveer 600
of ongeveer ƒ150.000.aan werkloozensteuu kunnen besparen,
zoodat men in totaal een offer van ƒ300.000.ƒ150.600.—
d. i. ƒ150.000.— zou moeten brengen, Is het te weik stellen
van ruim 200 menschen dat offer niet waard?
Wat dit betreft, is spreker het geheel eens met het voorstel
van den heer Knuttel. Het vorige jaar heeft spreker hetzelfde
voorgesteld. De sociaal-democraten wijzen het echter af. VN'at
blijft er nu over van de ruggegraat, die de heer Vallentgoed
spreker toewenschte bij zijn voorstellen van het voiige jaar,
waaronder ook dit vooistel? De heer Vallentgoed voegt er
verder ironisch aan toe, dat men bewondering moet hebben
voor de onderwerping van de katholieken aan het gezag.
Zonder ironie verklaait spreker thans, dat hij trotsch is op
die onderwerping, maar dat niettegenstaande die onderwerping
er voor den katholiek een algeheele vrijheid overblijft, voor
eerst omdat die onderwerping vrijwillig is, maar vervolgens
omdat de katholieken in veel meer zaken volkomen vrijheid
en veel meer vrijheid genieten dan b.v. de sociaal-democraten,
die politiek aan handen en voeten gebonden zijn en zelfs straks
bij het uitbrengen van hun stem, dit zullen doen, zooals het
hun gedecreteerd is: allen gelijk, zonder onderscheid.
De katholieken zijn vrij op politiek gebied, maar de prin
cipieel katholieke vraagstukken zien zij allen op dezelfde wijze,
n.l. volgens de katholieke leer. Maar zoodra een vraagstuk
niet tegen deze leer indruischt, wannter het om de practische
uitwerking van die leer gaat, ziet de een het geheel anders
in als de ander en kunnen zij van meening verschillen. Van
daar dan ook, dat die vrijheid spreker met geheel andere
voorstellen doet komen dan een ander fractiegenoot. Mogelijk
katr die geheel tegen deze voorstellen zijn.
Spreker wenscht thans iets te zeggen over het collecteeren.
Volgens mevrouw Braggaar—De Does werd voor de roomsch-
katholieke werkloozen gecollecteerd, zonder dat dit duidelijk
werd aangegeven. Volgens den heer Groeneveld zou het zelfs
op misleidende wijze zijn geschied. Toen de heer Groeneveld
door de Breestraat ging eri daar een lieer tegenkwam, die
hem een busje voorhield en zei: »voor de werkloozen", heeft
de heer Groeneveld wat in het busje gedaan. Spieker ziet den
heer Groeneveld aan voor een zeer scherpzichtig iemand, die
van de Hoogewoerd af een vloó bij de Maarsmanssteeg
voor een auto weg ziet springen, omdat ze bang is voor een
ongeluk, maar hij ziet het niet, wanneer de collectanten met
een van een duidelijk opschrift voorzieneri band om den arm
loopen en bovendien zoo'n opschrift met ontzaglijke letters
op den bij de collecte behoorenden auto slaat; dat is misleidend.
De heer Knuttel verdedigde, aardig geholpen door den heer
Rosmari, Rusland; volgens hen zag het er daar niet zoo slecht
uit, maar 10 jaar geleden was het hier ook veel beter; toen
kwam men hier ook van alles tekort, levensmiddelen, kleeding
enz.; toen was het evenwel een beste tijd: het ging om het
geld, zooals de heer Knuttel gaarne ziet en zoo is het nu
ook in Rusland; daar komt men van alles te kort em daarom
is er welvaart en nog werk. Maar door de rationa isatie en
mechanisatie krijgt men daar, zoodra het vijfjarenplan is uit
gewerkt, precies denzelfden toestand als hier.
In het voorstel van den heer van Stralen, om de tweede
norm tijdelijk buiten werking te stellen, zit een zeer goede
tendenz; daar zal spreker vóór stemmen. Ook zal spreker
stemmen voor het voorstel van den heer van Stralen, om de
uitgetiokken wer kloozen, die per jaar minder dan 2 maanden
hebben gewerkt, niet van de steun ver leening af te voeren.
Voor medezeggenschap gevoelt spreker heel veel, maar hij zal
het praeadvies op dat voorstel van den heer van Eek afwach
ten. Ook zou spreker stemmen vóór het voorstel van den
heer Kuipers, om den lossen arbeiders in gemeentedienst het
minimum-loon volgens Raadsbesluit van 15 November 1920
uit te keerendit gaat echter om praeadvies.
Verder gevoelt spreker zeer veel voor het voorstel van den
heer Verweij tot verhooging der opcenten op de vermogens
belasting; die belasting acht hij veel billijker dan menige
andere, zooals b.v. de straatbelasting en het havengeld, wat
hij zeer oneerlijk vindt. Over dit voorstel komt echter nog
een en ander, zoodat spreker zijn stem daarover nog voor
behoudt.
Spreker gevoelt ook zeer veel voor het vooistel van mevrouw
Braggaar—de Does om het aanvragen en uitkeeren van steun,
wat aangaat de georganiseerde werkloozen, te doen geschieden
via de besturen van de vakorganisaties.
De heer van Rosmaler zegt, dat, evenals bij de behandeling
van de vorige begrooting, ook dit jaar door de leden van de
sociaal-democratische fraclie de Christelijke arbeiders zijn
opgeroepen om mede te werken aan de aanneming van de
voorstellen, die door deze fractie zijn ingediend.
Spreker, die de eenige Christelijke arbeider in den Raad is,
heelt zich aangesloten bij de Christelijk-Historische Unie,
omdat hij het beginselprogram daarvan onderschrijft. Hij zal
trachten de samenwerking tusschen de patroons en de ar beiders
te bevorderen.
Spreker kan niet alle voorstellen, welke zijn ingediend,
