50
MAANDAG 11 APRIL 1927.
meester en Wethouders zelf de functies bepalen, welke onder
ling te verdeelen zijn, waarin de Raad dus geen medezeg
genschap heeft. De bepaling, dat in de commissie ook zouden
opgenomen worden een lid van de Commissie van Financiën
en een lid van de Confmissie van Fabricage, is afgewezen,
omdat daardoor de Raad beperkt zou worden in de keuze
der leden. Deze bepalingen zijn uit de ontwerp-verordening
vervallen, niettegenstaande bij die bespreking in principe was
aangenomen, dat het wel goed zou zijn, dat leden van de
Commissie van Financiën in de tlommissie voor het Grond
bedrijf zouden zitten.
De practijk is nu, dat de Commissie voor het Grondbedrijf
louter uit de leden .van de Commissie van Fabricage bestaat
en dat als voorzitter ook fungeert de voorzitter van de Com
missie van Fabricage.
Het is wel merkwaardig, dat hier dus de praktijk anders
geweest is dan de theorie en dat is wel te begrijpen, omdat
het grondbedrijf eigenlijk meer is een quaestie van Fabricage
dan een quaestie van Financiën. Bij aankoop van grond of
huizen moet toch naast de vraag, of de prijs, die gevraagd wordt
voor die grond of huizen, in overeenstemming is met de
werkelijke waarde, ook de vraag beantwoord worden of
die grond of huizen voor een of ander doel noodig zijn.
Er kan gezegd worden: die grond is niet geschikt voor het
aangegeven doelmaar dan is daar de Commissie van Fabricage,
die te beoordeelen heeft, of die grond inderdaad de waarde
voor dat doel heeft.
Bestaat er dus voor Burgemeester en Wethouders niet
de minste reden om aan te dringen op het in het leven
roepen van eene commissie van bijstand in financiëele
zaken, het College heeft echter ook al uit eigen onder
vinding gevoeld, dat de werkwijze der Commissie van
Financiën eenigszins verbeterd zou kunnen worden. Daarom
heeft het College, mede in overleg met de Commissie van
Financiën, voorgesteld om in de betreffende verordening
dusdanige wijzigingen aan te brengen, dat de werkwijze
der Commissie beter tot haar recht komt, met dien ver
stande, dat de zaken van zeer ondergeschikt belang daar
buiten zijn gelaten en zaken van meer belang naar voren
zijn gebracht.
Spreker hoopt, dat de Raad het voorstel van Burgemeester
en Wethouders zal aanvaarden.
De heer Huurman kan begrijpen, dat de heer van Eek
2J jaar geleden dit voorstel heeft ingediend, ook spreker
heeft toen gezegd, dat de werkwijze van de Commissie van
Financiën sprekers symphatie niet had. Spreker kan ook be
grijpen, dat mevrouw DubbeldemanTrago en de heer
Eerdmans niet langer in de Commissie wenschten zitting te
hebben. Om evenwel aan de Gemeentewet te voldoen heeft
spreker z'ch een benoeming laten welgevallen, zoo ook de
heeren Splinter en Spendel. De Commissie heeft daarna bij
Burgemeester en Wethouders op verandering in hare werk
wijze aangedrongen. Burgemeester en Wethouders hebben zich
daarbij soepel getoond en de Commissie in de gelegenheid gesteld
zich van verschillende zaken op de hoogte te stellen. Door
den betrokken Wethouder en den Secretaris zijn alle gegevens
zeer welwillend verstrekt. In plaats van 4 of 5 dagen voor
de Raadsvergaderingen, zooals dit vroeger het geval was, kreeg
zij de voorstellen 2 of 3 weken van tevoren. Een en ander
is zooveel verbeterd, dat dit spreker aanleiding geeft het
voorstel van Burgemeester en Wethouders warm aan te be
velen. Wanneer de motie van den heer van Eek wordt aan
genomen, dan moet de Commissie van Financiën, als Commissie
van Bijstand, over ieder voorstel, hoe gering ook, gehoord
worden. Dat zou dan neer komen op het spelen van Collegetje
van Burgemeester en Wethouders naast het bestaande College.
Burgemeester en Wethouders hebben toch een niet geringe
verantwoording I
De heer Eerdmans zegt, dat de Commissie van Financiën
niet gehoord is bij den aankoop van Groenoord. Spreker heeft
als lid der Commissie uitvoerig over deze zaak gesproken in
het kabinet van den Wethouder van Financiën. Later, in de
geheime vergadering, heeft de geheele Raad als Commissie
van Financiën gespeeld en is aan de orde gekomen de quaestie
van het land van van Waveren. Vroeger ging dat geheel anders;
toen werd de Raa f voor een fait accompli gesteld. Zelfs is
door Burgemeester en Wethouders eens een geldleening uit
geschreven zonder de Commissie er in te kermen dat is door
den vorigen Burgemeester erkend.
Na dien tijd is de Commissie van Financiën wel degelijk
in de gelegenheid gesteld om zich op de hoogte te stellen
van feiten van beteekenis, en indien deze niet met hare
meening strookten, dan zou zij niet schromen het aan den
Raad mede te deelen.
Zooals de Commissie thans werkt, werkt zij productief.
Indien er opmerkingen te maken zijn, dan worden ze gemaakt
eer de Raad daarvan kennis kan nemen, en indien Burge
meester en Wethouders zich daarmede kunnen vereenigen,
wat ook wel eens gebeurt, welke reden is er dan om daarop
captie te maken?
Spreker kan zich vereenigen met het voorstel van Burge
meester en Wethouders en kan als voorzitter der Commissie
van Financiën aanraden het aan te nemen.
De heer van Eck kan zich niet vereenigen met het betoog
van den heer Huurman, die zegt, dat de ondervonden be
zwaren voor een deel ondervangen worden door hetgeen
Burgemeester en Wethouders thans voorstellen, en dat Burge
meester en Wethouders zoo meegaande waren, dat hun daar
voor lof toekwam. Spreker heeft wel eens andere noten hooren
kraken. Hij heeft wel eens vernomen, dat het geweldig lang
geduurd heeft en dat de Wethouder de porteiëuillequaestie
zou gesteld hebben om te trachten in deze zaak tot overeen
stemming te komen.
Spreker kan niet begrijpen, dat de Commissie van Financiën,
waarvan hij nu en dan wel eens gehoord heeft dat zij minder
tevreden was over de wijze van werken, door dit voorstel
van Burgemeester en Wethouders bekeerd is.
De voorgestelde veranderingen komen hierop neder. Voor
eerst wordt de werkzaamheid der Commissie eenigszins uit
gebreidzij zal ook advies kunnen uitbrengen in zake pension-
neering, op wachtgeld stelling en salariëering van ambtenaren
zij zal advies kunnen geven omtrent andere onderwerpen van
financiëelen aard; en verder zal de Commissie zoo tijdig in
kennis gesteld worden van de voorstellen van Burgemeester
en Wethouders, dat haar advies zooveel mogelijk gelijktijdig
met die voorstellen kan gepubliceerd worden.
Dit zijn inderdaad verbeteringen, maar desondanks zal de
werkzaamheid der Commissie tamelijk overbodig blijven.
Zooals de toestand nu is, is het vragen van advies omtrent
een frnanciëel voorstel van het College meestal slechts een
formaliteit, maar het zou iets geheel anders zijn, wanneer,
eer een voorstel ontworpen wordt, overleg kan plaats hebben
tusschen de Commissie en het College. Hoe dichter men bij
de keuken zit, hoe meer men invloed kan hebben op de
samenstelling van het eten. Het zou gewenscht zijn, dat, eer
de zaken in kannen en kruiken zijn en eer een besluit door
Burgemeester en Wethouders genomen is, door invloedrijke
leden van den Raad met Burgemeester en Wethouders van
gedachten gewisseld zou kunnen worden omtrent financiëele
voorstellen.
Al is de verbetering niet onbeteekenend, toch blijft in
hoofdzaak de overbodigheid bestaan. De heer Sanders zegt:
wat komt het er op aan, als in Leiden de financiën maar
goed behartigd worden. Dit is een verkeerde methode; de
heer Eerdmans heeft er al op gewezen. Wanneer de begrooting
aan de orde komt, wordt de lijn zoo strak aangetrokken, dat
er, wanneer spreker een voorstel doet om wat meer los te
krijgen voor de minder gegoeden, gezegd wordt: zorg dan ook
voor de middelendan moet de belasting worden verhoogd.
Het wordt voorgesteld alsof de begrooting het uiterste is,
dat in verband niet de financiëele draagkracht kan gebeuren.
En dan komt men later met diep ingrijpende voorstellen, die
veel geld kosten. Spreker zit niet in de keuken en moet dus wel
zeilen op hetcompas van Burgemeester en Wethouders. Indertijd
is meermalen een voorstel van den heer Knuttel om een
wandelpark aan te leggen door de volgzame Raadsmeerder-
heid verworpen; volgens den Burgemeester was het oneco
nomisch om weiland in bosch om te zetten en later kwam
hetzelfde voorstel van Burgemeester en Wethouders. Men
heeft daarbij wel een beroep gedaan op het particulier initia
tief, maar de gemeente stelde den hoofdschotel, den grond,
beschikbaar, die dan tot bosch zou worden gemaakt.
Spreker is ook geweest vóór den aankoop van de markt
terreinen, maar moet dat dan niet uit algemeen financiëel
oogpunt voor de gemeente beschouwd worden? Men volgt
hier een verkeerde methode.
Nu zegt men, dat sprekers voorstel tot gevolg zal hebben,
dat de andere commissies overbodig zullen worden, omdat
die ook de zaken uit financiëel oogpunt bezien. Dat is heel
wat anders! Als de Marktcommissie met voorstellen komt om
een goed terrein aan te leggen, dan zegt zij natuurlijk niet:
het komt er niet op aan, wat het kost. De hoofdzaak voor
haar echter is, dat Leiden voorzien wordt van goede markt
terreinen en dan gaat de Commissie van Financiën na, of die
voor het Marktwezen uitstekende voorstellen overeenstemmen
met de draagkracht van de gemeente. In die Commissie zitten
menschen met andere qualiteiten dan in de andere Com
missies. Daarom is het niet overbodig en verlaagt men ook
niet die commissiën tot overbodige colleges.
De Wethouder zegt: er zijn wel gemeenten, waar het
anders geregeld is, maar de practijk zal er ongeveer dezelfde
zijn. Spreker begrijpt niet, hoe de Wethouder daaraan komt.
Te Amsterdam is het geheel anders geregeld en is de praktijk
ook een geheel andere.
Spreker is het eens met den Wethouder, dat de verant
woordelijkheid van Burgemeester en Wethouders verminderd
