304
DINSDAG 2 DECEMBER 1924.
geval is met eenige andere categorie van gemeentepersoneel.
En toch is de arbeidstijd van de agenten relatief zooveel grooter
dan die van het overige personeel.
Spreker heeft zich een voorloopige meening op dit stuk
gevormd. Hij zal pas na het betoog van den Voorzitter, welke
uitermate deskundig is in deze zaak, zijn meening vestigen,
daar hij de quaestie van beide kanten wil bezien. Dat hem
dit ten kwade wordt geduid, is een bewijs van eenzijdigheid.
De heer Zuidema meent, dat het voorstel van den heer
Kooistra, zelfs als het wordt aangenomen, niet de minste
beteekenis zal hebben, daar de Raad geen beslissingsrecht
heeft. Hoogstens kan de Raad de aandacht van den Voorzitter
vestigen op toestanden, die naar het oordeel van den Raad
verkeerd zijn.
Er isgesproken over het optreden der politie, maar spreker
meent, dat degenen, die de arbeiders op straat sturen en
onrustig maken, de meeste schuld hebben aan het »slaan op
de ruggen van de arbeiders".
Wat nu den diensttijd betreft, spreker geeft toe, dat de
rusttijden van de 9 uren dienst afgaan, maar dit neemt niet
weg, dat de agenten dan toch in dienstverband en verant
woordelijk zijn. Wel is volgens de rapporten het aantal pro
cessen-verbaal gering en dus ook het aantal te bewaken
arrestanten.
Spreker acht den voorgestelden arbeidstijd op zichzelf niet te
lang. Maar de taak van de politie is niet zooveel gemakkelijker
dan van het overige gemeentepersoneel, dat daardoor een langere
arbeidsduur van 54 uren "gewettigd schijnt. Men zou dus óf
een uniformen arbeidsduur van 54 uren moeten instellen, of,
wanneer dit met het oog op de tegenwoordige omstandigheden
ongewenscht is, nagaan, of er bijzondere redenen zijn om de
politie langer te laten werken.
Spreker hoopt, dat van deze regeling niet het gevolg zal
zijn, dat de agenten meer dienst op Zondag moeten doen;
spreker sluit zich bij den beer Wilmer aan en verzoekt den
Voorzitter om nadere inlichtingen en om, indien dit mogelijk
is, aan de wenschen van het personeel in zake de Zondags
rust te voldoen.
De Voorzitter zegt, dat het amendement van den heer
Kooistra hem eenigszins bevreemdt, aangezien, zooals men
van andere zijde reeds heeft opgemerkt, eventueele verhooging
van dit volgnummer geen en'kel effect zal sorteeren. De
Gemeentewet toch bepaalt uitdrukkelijk, dat de vaststelling
van de ambtsinstructie voor de politie, waarbij ook uit den
aard der zaak haar diensttijd behoort, uitsluitend tot de
competentie van den Burgemeester behoort. Deze bevoegdheid
van den Burgemeester is onlangs ook nadrukkelijk erkend
door een partijgenoot van den heer Kooistra, Mr. Mendels,
indertijd bij het bekende strafproces, door een inspecteur van
politie te Gouda aanhangig gemaakt tegen een socialistisch
gemeenteraadslid.
Al kan spreker dus den diensttijd der politie geheel zelf
standig regelen en al zou hij formeel volkomen bevoegd zijn
tot, den Raad te zeggenge hebt met deze kwestie niets te
maken, tegenover den Raad en ook tegenover de buitenwereld
wil hij niet bekend staan als iemand, die van het onder hem
staand politie-personeel een overmatigen dienst zou vergen.
Het verloop van de zaak is aldus. 'Toen indertijd de
8-urige werkdag werd ingevoerd voor het gemeentepersoneel,
heeft de politie gekregen den 872-urigen werkdag, en dat
verschil wordt hierdoor verooraaakt dat er bij het aflossen
een halfuurtje wandelen naar en van de posten bij komt.
Men kan dit ten hoogste dienstverband noemen. Volgens
spreker kan men dit niet met arbeid in den eigenlijken zin
des woords gelijkstellen. Dus feitelijk bestond voor de politie
de 48-urige werkweek, waarbij kwam 6 maal een half uur
wandelen naar en van de posten.
Nu is voor iederen gemeente-werkman de diensttijd ver
lengd met 3 uren per week en het ligt daarom voor de hand,
dat ook voor de politie zulks geschiedt, te meer omdat de
politie in de rusturen gewoonlijk zeer weinig te doen heeft.
Men kan gerust zeggen, dat de gemiddelde dienst van 9 uren
daags, waarop de nieuwe regeling zal neerkomen, door de
rusturen beperkt wordt tot 6 a 7 uur; als men aanneemt,
dat van de 2 a 3 rusturen er 1 uur inderdaad dienst wordt
verricht, dan wordt de eigenlijke diensttijd teruggebracht tot
7 a 8 uur. De dienst aan de posthuizen is feitelijk geen dienst
en men kan dus eigenlijk zeggen, dat de politie krijgt een
9-urig dienst verband per dag, wat heel wat anders is dan
een 9 urige dienst.
Wanneer men zegt, dat de politie is in continu-dienst,
waarmede hun dienst nog het beste is te vergelijken, dan wil
spreker erop wijzen, dat pas onlangs in de Arbeidswet voor
continu-arbeid is vastgesteld een gemiddelde werkweek van
ten hoogste 56 uren, met dien verstande, dat in drie achter
eenvolgende weken niet langer arbeid mag worden verricht
dan 168 uren en per week niet langer dan 62 uren. Volgens
de nieuwe regeling zal dus het dienstverband van de politie,
de rusturen buiten beschouwing gelaten, nog 2 uren minder
bedragen dan de wettelijk vastgestelde gemiddelde arbeidstijd
voor werklieden in het continu-bedrijf.
Spreker moet afwijzen de uitlating van den heer Kooistra,
dat de politie hier op de ruggen der arbeiders zou slaan.
Daarvan is in het geheel geen sprake. De politie treedt slechts
dan op tegen de arbeiders, wanneer dit ter handhaving van
de openbare orde volstrekt noodzakelijk is. Maar men kan
hebben twee soorten van arbeiders: arbeiders, die werken, en
arbeiders, die het niet willen, en wanneer werkwilligen dan
beschermd moesten worden, treedt de politie op tot hand
having van de openbare orde en beteekent dit geenszins:
»slaan op de ruggen van de arbeiders".
Waar wachtdiensten worden verricht, moet 55 uren ge
werkt worden; de arbeidstijd van het overig gemeentepersoneel
is reeds met drie uren verlengd, dus is het geenszins onbillijk,
dat ook de politie per dag 3 uur langer werkt.
De nieuwe dienstregeling komt op het volgende neer:
Het personeel blijft ingedeeld in 3 groepen, elk bestaande
uit 4 ploegen.
De morgendienstgroep doet 8J uur dienst, met inbegrip
van de rusttijden, van 7 uur 's morgens tot 3.30 uur 's middags.
De iniddagdienstgroep doet dienst van 3 uur tot 10.30 uur.
Het groote bezwaar hierbij is, dat die groep op 3 dagen ook
des morgens drie uren dienst moet doen, hetzij van 71/* tot
10^4 of van 10V4 tot X1/^ zoodat zij in die week gemiddeld
9 uur per dag dienst heelt en wel drie dagen van uur en
drie dagen van 10£ uur.
De nachtdienstgroep doet een week nachtdienst vau 's avonds
10 uur tot 's morgens 7J uur, dus 9| uur.
In de morgendienstgroep heeft ieder een werkdag en den
daarin vallenden Zondag ook vrij, zoodat de agenten in die
week ieder twee vrije dagen hebben.
Een der vier ploegen is-op Zaterdag vrij, zoodat de agenten
van deze ploeg vrij zijn van Vrijdagmiddag half vier tot
Maandagavond 10 uur, op welk uur voor hen de nachtdienst-
week begint. Deze groep heeft 2 of 3 rusturen, evenals de
middagdienstgroep, terwijl de nachtdienstgroep 3 rusturen
heeft. In die rusturen moeten eventueele processen-verbaal
worden geschreven en, als het eens noodig is, assistentie
worden verleend. Zoowel het een als het ander komt niet
geregeld voor, zoodat gerust kan worden aangenomen, dat
2/3 van die rusturen geheel gerust wordt.
Resumeerende is dus de diensttijd als volgt geregeld:
Eerste groep (morgendienst groep) 8J uur;
Tweede groep (middagdienstgroep) of 10£ uur, of ge
middeld 9 uur;
Derde groep (nachtdienstgroep) 9£ uur.
De gemiddelde arbeidsduur bedraagt derhalve 9 uur per
dag of 54 uur per week, daar in 3 weken één vrije Zondag
en twee vrije weekdagen worden genoten.
Daar de dienst voor eiken agent zich herhaalt in 84 dagen,
heeft hij in die 84 dagen 12 malen een dag, waarop hij zoo
wel 's morgens als 's middags dienst doet, zoodat zich dit
gemiddeld één keer in de 7 dagen herhaalt. Van afschaffing
van het drieploegenstelsel kan dan ook niet gesproken wor
den bij deze regeling.
Spreker apprecieert zeker den arbeid der agenten; die
waardeering moet uitgedrukt worden in het traktement en
dat is hier inderdaad het geval.
Mocht er ooit een tijd komen, dat men moet overgaan tot
verlaging van de loonen van het gemeentepersoneel, dan zal
het politie-personeel in de laatste plaats aan de beurt moeten
komen.
De nieuwe werktijd is niet overdreven. Het dienstverband
is toch niet geheel werktijd; hoeveel menschen zouden dan
niet hebben een werktijd van 16 uren? Men moet rekening
houden met den werkelijken arbeid, die gepraesteerd wordt.
Spreker heeft zich jegens de gemeente en de ingezetenen
yerplicht. geacht om, toen de Raad den werktijd van de
overige gemeente-ambtenaren met 3 uren verlengde, zulks
ook te doen voor de politie. Men moge zich nu daartegen op
den Raad beroepen, spreker beroept zich op de burgerij van
Leiden. Spreker zou zeer ongaarne tegen den wensch van
den Raad ingaan, maar acht het zijn plicht om, wanneer dit
bedrag op de begrooting werd gebracht, dit niet uit te geven,
hoewel hem dit uit deferentie voor den Raad zeer zou spijten.
Spreker is zich bewust, dat de salarissen van de politie pas
het laatst voor vermindering in aanmerking komen, maar
acht een dienstverband van gemiddeld 9 uren per dag niet
te lang.
De heer Kooistra zegt, dat het geen verschil maakt, of
verhooging van dezen post wordt voorgesteld of niet, daar
de Voorzitter er zich niet aan behoeft te houden. Sprekers
bedoeling was den Raad zich te doen uitspreken tegen invoering
van de 54-urige werkweek.
I Spreker heeft den heer Wilmer niet begrepen. De politie
