MAANDAG 10 NOVEMBER 1924.
265
van kosten over te gaan tot een goedkoope wegverharding.
Op den duur zal men toch tot een andere moeten besluiten.
Dan heelt men dubbele kosten, afgezien nog van het dure
onderhoud.
Spreker ziet veel gevaar in de vluchtheuvels. Zij kunnen
evenwel niet achterwege blijven, omdat anders het gevaar
bij het in- en uitstappen te groot wordt. Spreker is niet af-
keerig van een trambaan aan den zijkant van den weg, maar
zou, aangezien daarop geen uitzicht bestaat, daar de verkeers-
technici van een andere meening zijn, er op willen aandringen,
dat de kopeinden van de vluchtheuvels veel scherper worden
kenbaar gemaakt door een verhooging dan gewoonlijk het
geval is. Zooals zij voorgesteld zijn, leveren zij gevaar op
zoowel voor de voertuigen als voor de personen, die er op
plaats nemen, daar de menschen zenuwachtig worden door
het verkeer aan weerszijden, op een vluchtheuvel van 0.75 M.,
hetgeen te smal is.
Spreker weet niet, of de Gemeenteraad nog zeggenschap
heeft over de 2 Meter grond, welke Endegeest moet afstaan
voor de wegverbreeding in Oegstgeest. Hij meent van wel.
Op die strook staan juist zeer mooie boomen, een rij prachtige
eikenboomen en een taxishaag. Die zouden te sparen zijn,
indien de aanleg met omzichtigheid gebeurde.
Spreker vraagt of daarover ook eenige bespreking is gevoerd.
De heer Groeneveld zegt, naar aanleiding van de om
standigheid, dat volgens dit voorstel de tramwegmaatschappij
23000.subsidie zal geven, maar de gemeente daartegen
over het onderhoud van de bestrating tusschen en bij de
tramrails op zich zal nemen, dat daardoor vooreerst wordt
afgeweken van een goed principe en dat het in de tweede
plaats de vraag is ot de gemeente niet duur uit zal zijn.
Spreker vraagt, of de Wethouder in deze transactie een voor
deel ziet. Oppervlakkig beschouwd, zou spreker meenen, dat
de gemeente beter die ƒ23000.— zou kunnen loslaten dan dat
onderhoud op zich nemen.
De heer Mulder zegt, dat de mogelijkheid om de trambaan
aan den kant van den weg te leggen vrij wel uitgesloten is,
omdat de zaak dan in een geheel nieuw stadium zou komen.
Bovendien betwijfelt spreker sterk, of die oplossing de voor
keur zou verdienen boven de voorgestelde, waarbij de rails in
het midden van den weg komen te liggen. Het verkeer kan
nu altijd rechts worden geleid en een weg van minstens 372 M.
is breed genoeg voor verkeer met auto's en andere voertuigen,
terwijl er dan voor de voetgangers nog ruimte genoeg over
blijft.
Wat de vluchtheuvels betreft, volgens sommige heeren zijn
die te smal geprojecteerd, maar spreker betwijfelt of dat juist
is. De vluchtheuvels op het Spui in den Haag zijn, naar hij
meent, slechts 60 c.M. breed of wellicht nog smaller. Eigenlijk
is dit een kwestie van uitvoering. Dezer dagen werd er ernstig
op aangedrongen geen vluchtheuvels aan te brengen, omdat
die groot gevaar voor het auto-verkeer en voor voet
gangers kunnen opleveren, o.a. bij zware mist of bij donker
weer, wanneer de chauffeurs die dingen niet kunnen zien en
gevaar loopen er overheen te rijden en daardoor ongelukken
te veroorzaken, zooals elders reeds is gebeurd. Buiten is dat
gevaar nog grooter dan in de stad, omdat het er donkerder
is en de mist er nog zwaarder neervalt.
Wat aangaat de demping van de sloot tusschen het nieuwe
Ziekenhuis en de Poelbrug, deze valt buiten dit plan en zal
apart onder de oogen moeten worden gezien. Het valt niet
te ontkennen, dat het een voortzetting geldt van de ver
breeding, welke zal worden aangebracht.
De Voorzitter zegt, dat door de heeren Huurman, Zuidema
en Spendel het volgende voorstel is ingediend:
«Ondergeteekenden hebben de eer den Raad voor te stellen
Burgemeester en Wethouders te verzoeken plan en kosten
berekening te willen doen opmaken voor verbreeding van den
Rijnsburgerweg vanaf de Poelbrug tot aan het Station, en
tevens mede te deelen op welke bijdragen van de Tramweg-
Maatschappij en van anderen zou kunnen worden gerekend."
Voorgesteld door drie leden, maakt dit voorstel een onder
werp van beraadslaging uit.
De heer Mulder kan verklaren, dat Burgemeester en Wet
houders bereid zijn om daaromtrent een zeer ernstig praead-
vies uit te brengen.
Ook Burgemeester en Wethouders vinden de subsidie,
welke de Tramwegmaatschappij heeft toegezegd, niet hoog,
maar als men daarin verandering zou willen gebracht zien,
dan zou men weder van voren af aan moeten gaan onder
handelen, met het vrij zekere vooruitzicht, dat het toch geen
resultaat zou opleveren, want in het wezen der zaak kan
het de Maatschappij heel weinig schelen, wat er geschiedt.
Zij blijft in elk geval van Noordwijk en Katwijk via Leiden
rijden naar Scheveningen en omgekeerd.
Dan is er gevraagd, of het wel voordeeliger is, dat de
gemeente subsidie krijgt doch daartegenover op zich neemt
het onderhoud van de bestrating, in plaats dat er geen
subsidie verleend wordt door de Tramwegmaatschappij doch
deze dat onderhoud op zich neemt.
Daarin ligt veel waars, maar ook hier staat de gemeente
machteloos. Het is echter te verwachten, dat de bestrating
tusschen de rails op dezen weg niet zoo veel zal lijden als
binnen Leiden, waar de vrachtauto's bij voorkeur langs de
rails rijden. Dit zal veel minder plaats hebben op een weg,
waar het verkeer rechts gehouden wordt. De Maatschappij
zal op dit stuk wel geen genoegen nemen met een wijziging
der bepalingen.
Wat betreft de wegbedekking, Gedeputeerde Staten hadden
eerst in hunne voorwaarden opgenomen, dat er zou komen
een z.g. bitumineuze wegbedekking, maar daarop zijn ze
spoedig teruggekomen, met het oog op de zeer groote kosten
daarvan, waarbij dan nog zouden komen de ontzaglijke kosten
van het verleggen der rioleering en van allerlei leidingen
onder den grond.
Het is verder de bedoeling om, zonder dat daarmede vele
kosten gemoeid zijn, geleidelijk de tuintjes, waarvan de heer
van Eek sprak, te verhoogen in het belang van de water-
keering.
De quaestie van de aansluiting van de huizen daar ter
plaatse aan de rioleering hebben Burgemeester en Wethouders
ernstig onder de oogen gezien, maar zij meenen, dat het niet
aangaat om voor alle woningen, die daar staan aan de te
dempen sloot, dergelijke aansluiting voor te schrijven.
De riolen zijn alle naar den anderen kant gelegd en zij
zouden dus naarvoren moeten worden gebracht, met het
gevolg dat al die gronden en al die vloeren opengebroken
zouden moeten worden en alles zou worden kapot gemaakt.
Wat een ellende zou dat niet meebrengen voor die bewoners!
Er komt bij, dat het niet noodzakelijk is, want de rioleering
ligt aan den achterkant en op den duur zal wel een aanslui
ting verkregen kunnen worden aan de riolen in de nieuwe
straten en zoo een goede weg naar de gemeente te vinden zijn.
Aan den heer Knuttel, die de eikenboomen langs den weg
nabij Endegeest zoo mooi vindt, antwoordt spreker, dat die
boomen wel mooi zijn, maar zoo oud, dat het bestuur van
Endegeest er wel toe zal moeten komen er nu en dan een
op te ruimen, wat geen groot verlies zal zijn. Het zijn er
een zes- of achttal.
De heer van Hamel heeft met schrik vernomen, dat de
Wethouder Mulder er over denkt geen vluchtheuvels aan te
brengen. Als dat definitief mocht zijn, zal spreker tegen dit
voorstel stemmen, want hij zou ernstig beducht zijn, indien
de voetgangers bij duisternis of zelfs overdag, midden op den
weg moesten staan wachten op een tram, terwijl er fietsen
en automobielen voorbijkwamen, er dan niet veilig konden
in- en uitstappen. De vluchtheuvels zijn in dit plan een
noodzakelijk kwaad. Spreker zou gaarne zien, dat ze wat
breeder en wat hooger werden gemaakt dan zij in het plan
van Burgemeester en Wethouders zijn ontworpen. Eene ver
gelijking te dien aanzien met b.v. den Haag (Spui) gaat niet
op, omdat men daar heeft locaal verkeer met stopplaats en
dus veel minder vaart dan bij de interlocale trams: Scheve
ningen—Katwijk vice-versa.
Mevrouw van Itallievan Embden is ook geschrikt door
de mededeelirig van den Wethouder over de vluchtheuvels.
De Wethouder voegt spreekster toe niet gezegd te hebben,
dat zij er niet komen, maar hij heeft toch medegedeeld tegen
het aanbrengen van vluchtheuvels te zijn gewaarschuwd.
Spreker zou gaarne zien, dat zij werden behouden, want in
den Haag op het Spui zijn zij, al zijn zij slechts 60 c.M.
breed, een genot. Ook in Londen en Parijs doen zij uit
stekende diensten bij het drukke verkeer, hetgeen hieraan
is toe te schrijven, dat voor hen, die willen oversteken, de
straat er smaller door lijkt.
De Voorzitter acht de opmerking van mevrouw van
Itallie juist, maar meent toch, dat men niet met dergelijke
opmerkingen moet komen omtrent onderdeelen. Burgemeester
en Wethouders zijn gekomen met een plan, dat in het
algemeen iedereen voldoet, en nu zullen er allicht kleinigheden
zijn, die de een of ander anders zou wenschen, maar als men
daarop ingaat, dan loopt men groot gevaar, dat er van het
geheele plan niets komt.
Dergelijke vluchtheuveltjes behoeven niet zoo breed te zijn,
gelijk gebleken is op het Spui in den Haag. Als een vlucht
heuvel goed verlicht is, dan levert hij geen gevaar op.
De heer Dubbeldeman meent, dat de quaestie van het
onderhoud der bestrating tusschen de rails nog nader onder
de oogen gezien moet worden.
Wat verstaat de Wethouder onder onderhoud? Zal de
gemeente ook de klinkers moeten verstraten, als de Tram-
