198
MAANDAG 24 SEPTEMBER 1923.
Conclusie sub lil wordt zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
Conclusie sub IV wordt zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
Thans komen in behandeling de statuten der op te richten
stichting.
De algemeene beschouwingen worden geopend.
De heer van Eck heeft tegen deze statuten in het algemeen
het bezwaar, dat daarbij in het geheel geen invloed op het
beheer van de Stichting en op dat van de woningen wordt
toegekend aan de huurders der woningen. Het standpunt bij
den bouw door middel van woningbouwvereenigingen is, dat
men de menschen, door hun invloed te geven op het beheer
van die woningen, leert deze goed te beheeren en ook goed
te bewonen. Zelf-opvoeding is ten slotte de beste opvoeding.
Spreker zou gaarne zien, dat de huurders van deze gemeente
woningen het bestuur der Stichting kozen en die Stichting
werd beheerd onder toezicht van Burgemeester en Wethouders,
maar hij begrijpt, dat een voorstel in dien zin in dezen Raad
geen kans zou hebben aangenomen te worden. Wil bij wat
bereiken, dan moet hij zich dus beperken tot een voorstel om
een deel van het bestuur der Stichting door de huurders te
doen kiezen, waardoor dezen medezeggenschap krijgen in het
beheer der Stichting. Dat zou opvoedend werken. Het is ook
goed, dat er contact komt tusschen het bestuur der Stichting
en de huurders door bemiddeling van menschen, die, aan het
bestuur deelnemende, zich van de zaken op de hoogte stellen.
Werd in dien geest een beslissing genomen, dan zouden de
statuten moeten worden omgewerkt. Spreker stelt nu een
motie voor, welke hij op het bureau van den Voorzitter
deponeert.
De Voorzitter deelt mede, dat door den heer van Eck de
volgende motie is ingediend:
»De Raad spreekt de wenschelijkheid uit, dat een deel van
het bestuur der stichting tot Reheer en Exploitatie van woningen
te Leiden wordt verkozen door de huurders der aan het be
heer dier Stichting toevertrouwde woningen."
De motie van den heer van Eck wordt voldoende ondersteund
en maakt derhalve een onderwerp van beraadslaging uit.
De heer Witmans zegt, dat de statuten bepalen, dat het
bestuur der Stichting door Burgemeester en Wethouders wordt
benoemd. Nu stelt spreker zich voor, dat dat binnenkort zal
plaats hebben, en ook stelt hij zich voor, dat dan het bestuur
de woningen gaat verhuren aan eventueele gegadigden, maar
hij vraagt zich af, hoe een bestuur zou gekozen kunnen worden
uit menschen (huurders), die nog niet bekend zijn.
De heer van Eck antwoordt, dat, als de Raad zich ver-
eenigde met het beginsel, in de motie neergelegd, in de statuten
een overgangsbepaling zou moeten worden opgenomen, dat
Burgemeester en Wethouders het recht hebben voor den
eersten keer een bestuur aan te wijzen.
De Voorzitter moet aanneming van deze motie ontraden.
Men weet niet, of het mogelijk is uit de personen, die deze
woningen zullen huren, geschikte bestuursleden te kiezen.
Maar overigens kunnen zij hunne bezwaren kenbaar maken
en een vereeniging van huurders stichten; ook ziet spreker
er geen bezwaar in, dat in het bestuur 1 of 2 huurders opge
nomen worden, als zich onder de huurders daarvoor geschikte
personen bevinden. Het is echter verkeerd om dwingend voor
te schrijven, dat huurders in het bestuur zullen moeten zitten.
De heer WTlmer is het met den heer van Eck eens, dat
er opvoedkundige kracht van kan uitgaan, als in het bestuur
der Stichting ook eenige huurders zitting hebben, maar nu de
Voorzitter reeds eenige malen gezegd heeft, dat hij er in
beginsel voor is om, zoo er geschikte huurders zijn, die in
het bestuur op te nemen, is een motie als de heer van Eck
voorstelt niet noodig.
Ook zal spreker zijn stem niet aan de motie kunnen geven,
omdat het ook wel mogelijk is dat zich omstandigheden zullen
voordoen, die het niet gewenscht zouden doen zijn iemand
van de huurders in het bestuur op te nemen; het zou namelijk
aanleiding kunnen geven tot wrijving tusschen groepen onder
de huurders, zoodat het in het belang van de eensgezindheid
beter zou zijn geen huurders in het bestuur op te nemen.
De heer Knuttel meent, dat het hier meer dan een formeele
quaestie betreft en dat er tusschen het standpunt van den
heer van Eck en dat van den Voorzitter nog wel een ander
verschil is dan de quaestie van dwang of vrijheid.
Wanneer eenige bestuursleden door de huurders zelf worden
aangewezen, dan zullen die bestuursleden zich gevoelen als de
vertrouwensmannen der huurders, voor wie zij hebben op te
komen en voor wie zij verantwoordelijk zijn. Dan is de invloed
van die personen op de huurders aan den anderen kant ook
grooter. Spreker vindt dat een kwestie van groot belang.
De heer van Eck wijst er op, dat dê ervaring heeft geleerd,
dat bestuursleden, door de woningbouwverenigingen aange
wezen, in het algemeen niet zoo ongeschikt zijn. Aan den
eenen kant eischt men van de huurders het grootst mogelijke
vertrouwen, dat Burgemeester en Wethouders wel menschen
zullen aanwijzen, die de woningen goed zullen beheeren, maar
aan den anderen kant is er een grenzenloos wantrouwen tegen
over de personen, die de huurders eventueel zouden aanwijzen.
Vraagt men vertrouwen, dan moet men beginnen met ver
trouwen te schenken. Zijn de menschen, die door de huurders
als vertegenwoordigers worden aangewezen, niet in staat het
juiste standpunt in te nemen, dan moeten zij dat door eigen
ondervinding leeren. Men moet er iets voor over hebben de
menschen in dat opzicht op te voeden. Denkt men alles buiten
die menschen en over hen heen te kunnen doen, dan blijven
zij dom en blijven zij wantrouwen koesteren.
Spreker begrijpt niet, dat dit bescheiden voorstel tot toe
kenning van medezeggenschap aan de huurders op tegenstand
stuit, te meer omdat men de statuten altijd zoo kan inrichten,
dat het groote overwicht bij Burgemeester en Wethouders
blijft. Spreker vraagt wat men heeft aan steun, als dien van
den heer Wilmer, die zegt: in het algemeen gevoel ik er iets
voor, maar aan den anderen kant zijn er die en die bezwaren
tegen en dus stem ik tegen.
De Voorzitter zegt, dat de heer van Eck vergeet, dat het
hier gemeentelijken bouw geldt. De besturen der woningbouw-
vereenigingen kiezen toch ook geen lid van het College van
Burgemeester en Wethouders tot bestuurslid! Daar wordt het
eigen linnen en familie gewasschen.
Burgemeester en Wethouders moeten zorgen, dat de stichting
een degelijk bestuur krijgt, en zij hebben daarvan niet de
zekerheid, als het gekozen wordt door de huurders.
De heer van Eck voegt spreker toe, dat dat weer een bewijs
van wantrouwen is, maar spreker wijst er op, dat dat met
wantrouwen niet heeft te maken. Het betreft hier het waken
voor een behoorlijke behartiging dhr gemeentebelangen.
De heer Sijtsma zegt, dat zijn partijgenoote en hij zullen
stemmen vóór de motie van den heer van Eck. Hij begrijpt
niet, dat die motie van alle kanten tegenstand ontmoet.
Waar volgens den Voorzitter aanvankelijk een commissie
van vijf leden zal worden benoemd, maar dat aantal later
wellicht tot zeven kan worden uitgebreid, zouden die twee
leden gevoeglijk uit de huurders kunnen worden genomen,
omdat zij dan toch niet zoo grooten invloed ten kwade in het
bestuur zouden kunnen uitoefenen. De heer Wilmer opperde
de mogelijkheid, dat als er twee groepen waren en uit de
eene groep personen werden aangewezen, de andere groep
ontevreden zou zijn, maar indien de huurders een vereeniging
vormen en deze vertegenwoordigers benoemt, is er veel minder
aanleiding voor afgunst en ontevredenheid dan wanneer van
boven af een paar personen worden aangewezen.
Dat bezwaar tegen de motie kan dus niet gelden.
Wanneer men daarmede kan bereiken de zelfopvoeding van
de menschen, die in die woningen wonen, dan moet men het
voorstel aandurven. Daar is aan de overzijde straks zoo ge
schermd met het woord idealisme, laat men daar nu eens wat
van toonen.
De heer Pera herinnert aau de ernstige klachten, welke
een paar jaren geleden zijn vernomen vanwege de bouwver-
eenigingen over de wijze, waarop de woningen door de huurders
bewoond worden. Ook in den kring van den heer van Eck
is men daar goed mee bekend. Toen is uitgesproken, dat
werkelijk de bewoners nog moeten leeren hunne huizen goed
te bewonen. En nu zouden uit de personen, waaronder er zeer
velen zijn, die geen huis weten te bewonen, bestuursleden
moeten komen om controle uit te oefenen? Is er iets dwazer
te bedenken?
De huurders zijn geen belanghebbenden hierbij, maar zij
profiteeren eenvoudig van de gunstige omstandigheden, en het
zou hierop nederkomen, dat de eigenlijke verantwoordelijke
personen, die voor de lasten staan, terzijde gesteld worden en
dat de macht en de leiding zouden komen aan hen, die er geen
belang bij hebben boe de zaken loopen. Men kan zeggen: het
zijn belanghebbenden, maar het belang van huurders bij een
huis beteekent niets, want als het hun lust gaan ze er uiten
laten zij het liggen zooals zij het gemaakt hebben.
Burgemeester en Wethouders nemen in deze het juiste stand
punt in; zij zeggen: als er huurders zijn, die het bewijs hebben
geleverd, dat zij geschikt zijn om mede eenig toezicht te houden,
