54
MAANDAG 12 MAART 1923.
kosten van de inrichting van het gebouw in het bedrag van
250.000.begrepen, dan heeft men te doen met een globaal
cijfer en kan het ten slotte meevallen, te meer omdat deze
begrooting is gemaakt in een tijd, toen alles duurder was
dan op dit oogenblik het geval is.
De Voorzitter zal, waar alles uitvoerig in de stukken is
uiteengezet, in het beantwoorden van de sprekers kort zijn.
Er is aangevoerd, dat tien huizen zullen worden afge
broken, maar bij nauwkeurige nalezing der stukken zal men
zien, dat het er slechts vier of vijf zijn, omdat de huisjes in
de Gekroonde Liefdepoort, welke onbewoonbaar zijn verklaard,
alsmede de werkplaats aan de Langebrug en het pakhuis
achter het pand Nieuwsteeg 10 niet als woningen mogen worden
medegeteld. Op die manier verdwijnen althans eenige afge
keurde woningen en bovendien is het voor het financieel plan
van belang, omdat de onbewoonbaar verklaarde woningen nu
als 't ware geheel worden afgeschreven. De vier woonhuizen,
welke zuilen worden geamoveerd, zijn voor dat doel gekocht.
In verband met de vraag van den heer Wilbrink of dit tegen
over de bewoners van die huizen moreel wel te verantwoorden
is, wijst spreker er op, dat die menscben zeker geen reden
tot klagen hebben, omdat zij jarenlang hebben geweten, dat
de gemeente die huizen heelt gekocht met de bedoeling ze af
te breken en zjj steeds voor denzelfden, zeer lagen prijs, zijn
mogen blijven wonen.
Spreker begrijpt, dat rnen opziet tegen het afbreken van
huizen, maar toch moet het wel eens gebeuren, omdat er
anders niets tot stand zou kunnen komen. Bovendien zullen
er, voordat deze huizen zullen worden afgebroken bestek
en gedetailleerde teekeningen voor het nieuwe politiebureau
moeten nog gemaakt worden plannen in den Raad komen
voor den bouw van veel meer dan 4 huizen. Burgemeester
en Wethouders zullen komen met nieuwe plannen ter voor
ziening in den woningnood, al gaat het niet altijd zoo ge
makkelijk, gelet op de nn niet zoo bijzonder aangename wijze,
waarop het plan voor den bouw van 162 woningen hier is
aangenomen.
De heer Knuttel zegt, dat men de waarde dier perceelen
niet moet berekenen naar de huren maar naar den aankoops-
prijs, doch dit gaat ook niet op. Men zou moeten taxeeren
de waarde van de perceelen op dit oogenblik en niet als
maatstaf moeten nemen den prijs, waarvoor ze indertijd ge
kocht zijn. Het kan zijn, dat kapitaliseering, berekend naar
de huur, wat te laag is, omgekeerd kan erop gewezen worden,
dat de Gekroonde Liefdepoort indertijd gekocht is voor ƒ2400.
de huren hebben totnogtoe 10% opgebracht, dus nog al veel.
Er zijn echter andere voordeelen. Wat betreft de rente en
aflossing is gerekend op 40 annuïteiten, maar ook over 40
jaar zal het complex nog heel wat waard zijn; de grond blijft
toch altijd eigendom van de gemeente.
Andere voordeelen zijn, dat het perceel Vischmarkt beneden
zal vrij komen en ook de localiteiten hierbeneden in het Stad
huis. Deze localiteiten zouden, als het politiebureau niet ver
plaatst werd, verbouwd moeten worden, want de toestand is
er op den duur onhoudbaar. Bovendien zullen deze localiteiten
ook gedeeltelijk gebruikt kunnen worden voor berging van
het archief; met de berging daarvan op den zolder van het
Stadhuis kan zonder gevaar niet doorgegaan worden.
Ook blijft spreker er bij, dat van den bouw van het nieuwe
politiebureau inkrimping van het getal agenten het gevolg
zal zijn. In het tegenwoordig politiebureau moeten arrestanten
in den gang verblijven, waar zij door agenten bewaakt moeten
worden; daarvan zal in het nieuwe gebouw geen sprake zijn.
Nu zegt de heer Wilmer: ge moet maar tegen de agenten,
die met hun eigen rijwiel naar het bureau komen, zeggen,
dat zij hun rijwiel ergens anders moeten stallen en dat zij
anders maar naar hun huis of het bureau moeten wandelen.
Men moet niet uit het oog verliezen, dat vele agenten ver
van het politiebureau wonen. Velen wonen in het blok huizen
achter den Zijlsingel of in het Kooipark. Het is eenigszins een
eisch des tijds. Bij een nieuwe school, bij het abattoir enz.
is een fietsenrek voor het personeel. Zoo kan men ook niet
aan de politiebeambten weigeren hun fiiets mede te brengen,
te meer omdat het vermoeiend is een geheelen dag op straat
te loopen; en men kan dan niet na afloop van den dienst
van die menschen vergen, dat zij nog eens een half uur
zullen loopen om thuis te komen. Die fietsen worden thans
in de gangen geplaatst en nu zou het wel eens kunnen ge
beuren, dat een arrestant, die zich verzette, dien geheelen
fietsenwinkel in elkander trapte.
Den heer Wilmer wijst spreker er op, dat niet 10, maar
24 fietsen meer zullen moeten worden aangeschaft, omdat het
wenschelijk is, dat iedere agent, behoorende tot de rijwiel
brigade, een eigen fiets heeft. Totdusverre hadden die 24
manschappen slechts 12 fietsen, zoodat er bij uitbreiding van
die brigade van 24 tot 36 man, 24 fietsen meer noodig
zullen zijn.
Behalve de uitsparing van 10 agenten zullen er nog enkele
kleinere bezuinigingen kunnen plaats hebben. De foto's, welke
thans bij kunstlicht moeten worden gemaakt, zullen dan bij
daglicht kunnen worden vervaardigd, wat goedkooper is.
Verder zal de Commissaris van Politie voor zijn ambtswoning
behalve 10% van zijn salaris aan huur ook nog 3% voor
verlichting en verwarming moeten betalen, terwijl die ver
warming van de ambtswoning, als het politiebureau centraal
wordt verwarmd, aan de gemeente ongeveer niets zal kosten.
De financieele voor- en nadeelen zullen dus zeker wel tegen
elkander opwegen.
Wat het plan betreft, wijst spreker er op, dat zonder ver
meerdering van kosten een aparte toegang voor de Bank
van Leening en een zolderkamer op het politiebureau zullen
worden gemaakt. De heer Oostdam, die de plaats van het
nieuwe politiebureau afkeurt, zou het gevestigd willen zien op de
plaats van de buitensociëteit »Amicitia", maar vooreerst zijn die
huizen aan de Zonneveldstraat indertijd voor dit doel gekocht,
juist omdat die plaats zoo geschikt werd geacht voor een politie
bureau. Het bouwen van zulk een bureau in de Breestraat,
waar men een gevel zou moeten maken, die in die omge
ving paste, hetzelfde zou het geval zijn, indien het bureau
gebouwd zou worden op het terrein van de buitensociëteit
»Amicitia"zou geld verkwisting zijn. Een politiebureau kan
niet beter staan dan in het midden van de stad en toch niet
in een van de hoofdstraten. Volgens het voorstel van Burge
meester en Wethouders zal het komen te staan tusschen
gewone geveltjes, en, wat te Leiden zeldzaam is, aan een
vrij breede straat.
Spreker wijst den heer Oostdam erop, dat het politiebureau
daar ter plaatse te bereiken zal zijn door een breede straat
en dat er verder nog 3 toegangen zijn. Het is daar de ge
schiktste plaats voor een politiebureau; vlak bij het Stadhuis,
wat ook van belang is, omdat de Burgemeester vaak moet
confereeren met den Commissaris van Politie.
Wat betreft de architectonische quaestie, deze acht spreker
niet van zooveel gewicht. Er is hier gegeven een schets van
het gebouw, die nog nader uitgewerkt moet worden, maar
als men in de Zonneveldstraat eenige huizen vervangt door
één gebouw, moet dat dan aanleiding geven tot zulke archi
tectonische beschouwingen'? Het zou iets anders zijn, als
het gebouw zou moeten komen op het terrein van »Ainicitia",
want daar kan men niet alles neerzetten. Het is een gebouw
zonder eenige pretentie en elk huis behoeft toch niet door
een kunstenaar gebouwd te worden
De bewering van den heer Oostdam, alsof de Commissaris
niet te veel trek erin zou hebben om deze dienstwoning te
bewonen, is onjuist. Integendeel, de Commissaris is van meening,
dat het voor den dienst veel beter is, als hij die dienstwo
ning bewoont; hij heeft alleen niet den schijn willen wekken,
alsof hij het aangenamer vond daar te wonen.
Zonder twijfel is het gebouw op zich zelf volgens plan A beter
dan volgens plan B, maar de vraag is wat is voor de gemeente
beter? Men moet ook rekening houden met de eischen van
den dienst en in verband met die eischen is het beter, dat
er een dienstwoning is. Zoo is het ook met het Slachthuis.
Een directeur van een bankinstelling kan zonder bezwaar
elders wonen, maar de politiedienst gaat altijd door en het
verdient aanbeveling, dat bij het bureau een meer verant
woordelijk persoon woont. Het beste is, dat de Commissaris
die woning betrekt, maar het zou kunnen gebeuren, dat bij
een vacature voor die functie de man, op wien de keuze viel,
geen lust had om in die woning te wonen, en dan zou er
zeker wel een hoofdinspecteur of inspecteur te vinden zijn, die
het een buitenkansje vond die dienstwoning te mogen be
trekken.
De vraag is ten slotte of het uiterlijk van het bureau dan
wel de belangen van den dienst moeten praedomineeren, en
waar Burgemeester en Wethouders van oordeel waren, dat
deze laatste den doorslag moesten geven, zijn zij met dit plan
B gekomen, waarmede de belangen van de gemeente meer
zullen zijn gediend dan met plan A.
Ten slotte wijst spreker er op, dat de bezwaren van de
Bank van Leening in hoofdzaak zijn ondervangen. Er komt
een tweede uitgang en de Bank krijgt de beschikking over
meer ruimte.
Den heer Wilbrink wijst spreker er op, dat uit de stukken
duidelijk blijkt, dat in de som van 250.000.een bedrag
van ongeveer 20.000.voor den inventaris is begrepen.
De heer Huurman zegt, dat de Voorzitter een verkeerde
uitdrukking heeft gebruikt, toen hij de vraag stelde of de
belangen van den dienst moesten praedomineeren dan wel
de mooiheid van het gebouw. Spreker heeft het woord »mooi"
niet gebezigd en alleen over de doelmatigheid gesproken.
Het is zijn overtuiging, dat plan A is bedorven door de
wijziging, welke men het heeft laten ondergaan om er plan
B van te maken. Gezien de grootte van dat plan B beschikt
men over te weinig ruimte om te voldoen aan behoorlijke
eischen van licht en lucht. Spreker zal stemmen tegen plan
