MAANDAG G FEBRUARI 1922.
73
Ik heb niet speciaal op Leiden afgegevenik weet, dat het
ook in andere plaatsen nagenoeg even beroerd is; maar wat
hebben de menschen, die moeten tobben om het belastinggeld
bij elkaar te brengen, daaraan? Die hebben er niets aan, dat
het in andere plaatsen ook beroerd is. Op ons rust dan toch
de dui"e plicht om te trachten daarin verbetering te brengen.
De vergelijking met Zaandam gaat trouwens niet op, want
daar is door den Raad een voorstel aangenomen om den
aftrek voor noodzakelijk levensonderhoud op 1000.te
brengen.
De progressie heeft men daar niet tot het maximum op
gevoerd, zegt de heer Wilmer. Die progressie dateert van
langen tijd geleden; maar omdat de Raad te Zaandam dat
belastingstelsel niet voor zijne verantwoording wilde nemen
heeft hij besloten het bedrag voor noodzakelijk levensonderhoud
op te voeren tot ƒ1000.
De heer Wilmer zegt, dat hij sprak over progressie. Ik
spreek over het geheele belastingstelsel.
In Zaandam zou de toestand veel beter zijn; daar zou
plaats hebben een aftrek van ƒ1000.plus 100.voor elk
kind; maar men weet hoe het gegaan is. De Regeering heeft
Zaandam gedwongen die verbetering in het belastingstelsel
weder in te slikken. Ik laat de vraag rusten of Zaandam
zich niet daartegen krachtig had moeten verzetten. Maar het
is een geheel andere toestand dan hier, waar men het be
lastingstelsel op dergelijken niet te verdedigen voet handhaaft.
Nu komen wij altijd bij pogingen om het belastingstelsel
te verbeteren in deze moeilijkheid, die wij niet geschapen
hebben en die feitelijk ook niet voortvloeit uit den toestand
waarin wij leven, maar een moeilijkheid, die zuiver in het
leven geroepen is door de kapitalistische regeering; de moeilijk
heid namelijk dat, als wij trachten den toestand van degenen,
die het meest gedrukt zijn, eenigszins te verbeteren, het
meerdere benoodigde dan niet ten volle verhaald kan worden
op degenen, die beschikken over overvloed, doch dat wij het
ten deele ook weder moeten verhalen op menschen, die het
ook niet breed hebben. Dat beteekent juist de ellende van
onze belastingwetgeving. Als men een toestand tracht te
scheppen, zooals die moet zijn, dat men afblijft van hetgeen
noodig is om in de meest noodzakelijke levensbehoeften van
het gezin te voorzien, dan kan men het tekort niet ten volle
verhalen op hen, die in overvloed leven, maar dan moet daarin
ook betaald worden door anderen, die het minder hebben, ook
door middenstandsmenschen, die het evenmin breed hebben
en dien wij ook een lageren aanslag in de belasting zouden
gunnen. Wanneer dan dus menschen met ƒ3400.inkomen
meer zullen moeten betalen dan tot nu toe, vinden wij dat
ook beroerd, want die menschen worden ook zwaar door de
belasting gedrukt. Maar waarom deinzen wij er niet voor
terug? Om twee redenen. Ten eerste omdat daardoor dan
degenen, die maar 1200.— tot 1500.hebben en die het
dus nog beroerder hebben, worden ontlast. En het is niet
tegen te spreken, dat die het nog beroerder hebben, want de
guldens en rijksdaalders van rijken en armen zijn ten slotte
evenveel waard. Wij willen niet, dat van het slechte belasting
stelsel in de eerste plaats slachtoffers worden zij, die in de
beroerdste omstandigheden verkeeren.
Maar in de tweede plaats en dit is ook van belang
op het oogenblik worden dus het meest gedrukt de menschen,
die in de beroerdste omstandigheden verkeeren, maar als het
mogelijk zou zijn dat de Raad door billijkheidsgevoel gedreven
pressie zou uitoefenen op de Regeering om het belasting
stelsel gewijzigd te krijgen zoo, dat van degenen, die het
meest in nood verkeeren, lasten worden afgewenteld en deze
gewenteld worden op den zoogenaamden middenstand, dan
zou die middenstand zich tegen een dergelijke belastingregeling
gaan verzetten, en die middenstand is in politiek opzicht veel
machtiger dan het proletariaat. Ik ben overtuigd, dat, als de
toestand zoo werd, dat de belastingdruk voor een belangrijk
deel werd verplaatst naar den middenstand, er een krachtige
oppositie tegen zou komen en in een minimum van tijd onze
belastingwetten zouden hervormd worden, omdat de midden
stand op het oogenblik, al haalt hij voor het grootkapitaal de
kastanjes uit het vuur, toch beschikt over een zeer grooten
politieken invloed. Als voor den middenstand de nood hoog
steeg, zou men dus het voordeel hebben, dat men zou inzien
dat er verandering moet komen in ons geheele belastingstelsel.
Het komt dus hierop neer, dat deze voorstellen onbevredigend
zijn. Ik geef toe, dat de toestand slecht blijft ook als ons
amendement wordt aangenomen, maar het brengt verlichting
waar in de eerste plaats ontlasting aangebracht moet worden.
Of mijn voorstel verworpen wordt of niet ik zou liever
willen dat het aangenomen werd laat mij betrekkelijk koud.
Ik heb getracht hier mijn plicht te doen en zal daarmede
voortgaan, welke besluiten de Raad ook neemt.
De heer Wilmer. M. d. V. Ik wil beginnen met een woord
van dank aan den Wethouder voor de verschillende inlich
tingen, die hij gegeven heeft, En wat het relaas van den heer
van Eek betreft, dit maakt natuurlijk indruk op iedereen, die
het oppervlakkig beschouwt, omdat het inderdaad jammer is,
dat ook van lage inkomens nog zooveel belasting moet worden
opgebracht. Maar ik wil toch even constateeren, dat de heer
van Eek niet heeft kunnen ontkennen wat de Wethouder heeft
medegedeeld, namelijk dat wanneer zijn amendement wordt
aangenomen, de allerlaagste inkomens wel eenigszins zullen
worden ontlast, maar de eenigszins hoogere inkomens, die ook
nog door gewone arbeiders worden genoten, zeer veel zwaar
der zullen worden belast. Als ik deze twee feiten naast elk
ander stel, kan ik mijn stem niet aan het amendement van
den heer van Eek geven, hoe gaarne ik ook op zich zelf de
laagste inkomens zou willen ontlasten. Maar ik kan daartoe
niet medewerken, waar daardoor andere, ook lage inkomens,
veel zwaarder zouden moeten worden belast.
De heer Knuttel. M.d. "V. Het was oorspronkelijk niet mijn
plan nog voor de tweede maal over dit onderwerp te spreken,
maar de heer Wilmer dwingt mij als het ware daartoe; een
dergelijk gegoochel met woorden en cijfers kan ik zoo niet
laten gaan. De heer Wilmer vertelt, dat hij eigenlijk gaarne
voor het amendement zou stemmen, maar hij zal het niet
doen omdat bij aanneming ervan andere ook zeer zwaar
belaste inkomens aanmerkelijk zwaarder belast zouden worden.
Ik wijs erop, dat het laagste inkomen, dat, bij gelijke
omstandigheden, een verhooging ten gevolge van de daling
van het inkomen zou ook bij de tegenwoordige regeling moeten
plaats hebben ten gevolge van aanneming van het amende
ment zwaarder belast zou worden, zou zijn een werkelijk
inkomen van 2400.namelijk 900.aftrek en 1500.—
belastbaar inkomen.
Nu zullen er zeker verbazend weinig arbeiders zijn, die
dergelijk inkomen hebben. Er mogen enkele bouwvakarbeiders
zijn, die ƒ50.— per week verdienen, zij verdienen dat bedrag
niet het geheele jaar door. Dat is de quaestie. Dus waar de
heer Wilmer de arbeiders vandaan haalt, die dat inkomen
hebben, is mij vooralsnog een raadsel.
Maar dit daargelaten, ik vind het een gek gegoochel met
woorden om te zeggen, dat degenen, die daaronder zijn zeer
matig ontlast worden, dat wil zeggen, degenen, die ver onder
de 2400.zijn, worden veel en de anderen weinig gedrukt,
maar degenen, die daarboven zijn, worden zeer gedrukt. Maar
iedereen weet dat het gevolg zal zijn, dat iemand met ƒ2400.
inkomen een klein beetje meer zal moeten betalen en iemand
met 2500.inkomen iets meer. Het begint eerst van eenige
beteekenis te worden bij inkomens boven ƒ3000.dan eerst
krijgt men een verhooging, welke opweegt tegen de verlaging
welke iemand met 1500.werkelijk inkomen krijgt. Dus
het gaat niet op om in het eene geval van een zeer onbetee-
kenende en in het andere geval van een zeer zware verhooging
te spreken. Dat is een zoo zonderling gegoochel en een zoo
doorzichtig voorwendsel, dat ik daartegen moet opkomen.
Eerst iemand met een inkomen van meer dan 3000.zal
dus zwaarder belast worden dan iemand met 1800.— of
1500.inkomen hierdoor zal vooruitgaan. Nu zal degeen,
wien het te doen is om het minder bedeelde deel der maat
schappij, eerder vragen hoe het gesteld is met de menschen
met 1500.werkelijk inkomen dan hoe het gesteld is met
de menschen met 3000.werkelijk inkomen. Daarom gaat
het voorwendsel van den heer Wilmer niet op.
Mocht het amendement van den heer van Eek worden
aangenomen, wat ik niet geloof, dan zal ik mij toch genood
zaakt zien om mij te verklaren tegen de aldus geamendeerde
verordening, omdat ook het amendement mij volstrekt niet
ver genoeg gaat.
De heer Pera. M. d. V. De heer van Eek heeft de zaak
van Zaandam ter sprake gebracht. Tot een aftrek van 1000.
voor noodzakelijk levensonderhoud kon men daar gemakkelijk
besluiten omd^at men zeer goed wist, dat het ten slotte van
hoogerhand toch niet goedgekeurd zou worden. Dat men in
die verwachting geleefd had is later ook gebleken. Immers,
toen eenigen tijd daarna de Regeering kwam met het verzoek
om den aftrek te brengen van 700.op 800.is juist
de Raad van Zaandam daartegen opgekomen; men kon het
geld, dat die verhooging van aftrek zou kosten, niet missen.
Men zou daardoor een inkomst van 33000.derven en dat
kon de gemeentekas niet lijden.
De heer de Lange. M. d. V. Ik heb aan het door mij
gesprokene niets toe te voegen dan het volgende, aangezien
er blijkbaar eenige onduidelijkheid is.
De heer van Eek sprak er van, dat iemand, die 3400.
zuiver inkomen heeft, wat meer zou moeten betalen. De heer
van Eek heeft mij blijkbaar verkeerd begrepen en daarom
wil ik dit herhalen.
Ik heb gezegd: bij aanneming van het amendement van
den heer van Eek zou van af een belastbaar inkomen van
1500.meer betaald moeten worden. Nu is een belastbaar
