404
MAANDAG 31 OCTOBER 1921.
de Raadsvergadering ontvangen. Ik denk, dat iedereen het
met mij eens zal zijn, dat werkelijk de correspondentie van
«de Eendracht" met Burgemeester en Wethouders geenerlei
invloed heeft kunnen hebben op de samenstelling en den
inhoud van het praeadvies.
Wij kunnen hier natuurlijk niet discussieeren met »de
Eendracht", maar wel kan ik namens Burgemeester en Wet
houders deze vei klaring afleggen: indien de bouwvereeniging
»de Eendracht" er in slaagt om alle bezwaren weg te nemen,
ter beoordeeling van Burgemeester en Wethouders, welke
door de nieuwe voorwaarden van den Minister gerezen zijn
en een weg opent waardoor zij daadwerkelijk, naar ons
oordeel, alle risico, die de Minister op de gemeente legt,
overneemt, dan is bij ons nog aanwezig de neiging om dat
besluit van 11 Juli uit te voeren. Als nu de heer Dubbeldeman
zich in dezen zin uitspreekt, dat hij er niet aan twijtelt of
Burgemeester en Wethouders zullen van de bouwvereeniging
»de Eendracht" volkomen krijgen datgene, wat zij noodig
hebben om het boven allen twijfel zeker te stellen, dat het
de gemeente geen cent aan bouwvoorschot en bijdrage in het
exploitatie-tekort méér zal kosten dan het bedrag, dat de
gemeente van het Rijk voor dezen bouw krijgt hij kan
dat met eenig gezag doen, omdat bij, naar ik meen, Voorzitter
van die bouwvereeniging is dan ben ik genegen in over
weging te geven om dit voorstel aan te houden en af te
wachten, of wij schriftelijk die verzekeringen van de bouw
vereeniging krijgen, om dan onze besprekingen met die
bouwvereeniging over deze zaak verder voort te zetten.
De heer Dubbeldeman. M. d. V. In de eerste plaats een
woord tot den heer Splinter, dien ik heden avond niet heb
kunnen begrijpen. Hij is Raadslid en blijft Raadslid en ik
kan mij absoluut niet begrijpen, waarom hij straks als er-
gestemd moet worden de plaat zal moeten poetsen. De heer
Splinter zal als architect aan de bouwvereeniging «de
Eendracht", aan het Rijk en aan de gemeente dus evenveel
verdienen, als hij werken uitvoert in eigen beheer als wan
neer wij die werken aan een aannemer geven. Hij behoeft
dus niet neutraal te zijn en kan gerust partij kiezen ten
aanzien van de vraag wat het meest in het belang van de
gemeenschap is, want dit staat onomstoolelijk vast ieder
Raadslid zal dat met mij eens zijn dat, als door den bouw
in eigen beheer de kosten per woning bijvoorbeeld f250.
lager zouden zijn dan bij een aanbesteding, dit ook in het
belang van de gemeente zou wezen, want het deel, dat de
gemeente dan zal moeten bijdragen, is dan kleiner, zoowel
wat betreft kapitaal als wat betreft huurbijslag. Ik zou dus
zeggende heer Splinter moest zich verklaren voor het plan,
dat het goedkoopst is, omdat het is in het belang van de
gemeente; en of hij architect voor »de Eendracht" is of niet,
doet er niet toe. Hij kan er juist gemakkelijker over oor-
deelen, omdat hij in de gelegenheid is als architect bij »de
Eendracht" in den pot te kijken. In het belang van de
gemeente moet hij van de door hem opgedane ondervinding
gebruik maken en straks niet wegloopen.
De heer Sijtsma heeft gezegd
De Voorzitter. Mag ik den heer Dubbeldeman even in de
rede vallen? Wanneer hij een bevredigende verklaring kan
afleggen naar aanleiding van de pertinente vraag van den
Wethouder, dan zouden wij met deze discussie niet behoeven
door te gaan. Om het antwoord op die vraag draait op het
oogenblik de geheele zaak.
De heer Dubbeldeman. M. d. V. Ik ben spoedig gereed
maar ik moet even opkomen tegen hetgeen de heer Sijtsma
heeft gezegd. Deze zegt: de gemeente mag in geen geval de
financieele verantwoordelijkheid dragen. Heel goed, maar hij
zal wel dankbaar aanvaarden als door den arbeid van het
bestuur der bouwvereeniging de gemeente voor een paar
duizend gulden wordt bevoordeeld? Als hij aan de eene zijde
het risico niet wil dragen, dan vind ik het ongepermitteerd
dat hij de vruchten wel wil helpen binnenhalen voor de
gemeente. Dat is het toppunt. Als de heer Sgtsma het eene
niet wil, moet hij het andere ook niet willen. Zijn houding
is onlogisch.
Het spreekt vanzelf, al wordt door de bouwvereeniging nog
zoo zuinig beheerd, het zou toch mogelijk zijn dat gebeurt
bij aanbestedingen ook dat het een paar duizend gulden
meer zou kosten dan waarop thans gerekend wordt; maar
het is ook mogelijk dat het een paar duizend gulden goed-
kooper blijkt te zijn en dan is het ook in het belang van de
gemeente. Als men in het eene wil deelen dan moet men het
andere ook durven te riskeeren.
Daarom begrijp ik de houding van den heer Sijtsma niet;
die houding is allesbehalve democratisch en allesbehalve
vooruitstrevend.
De heer de Lange wil van mij een pertinente verklaring
hebben. Ik geloof, dat Burgemeester en Wethouders die ver
klaring van »de Eendracht" reeds in hun bezit hebben. Ik
heb die verklaring vanmiddag, vóórdat ik haar aan den
Secretaris ter hand wilde stellen, aan den heer de Lange
gegeven omdat ik dachthet is goed dat hij het weet, voordat
wij dit punt bespreken.
Het bestuur van »de Eendracht" heeft verklaard bereid te
zijn het risico op zich te nemen dat het Rijk of de Minister
meent op de schouders der gemeente te moeten leggen. En
ik meen, dat het den heer de Lange ook bekend is hij
heeft een schrijven in dien geest van het bestuur van »de
Eendracht" ontvangen op welke wijze zij het denkt te
vinden als er een tekort mocht zijn. Wij zullen hetgeen het
meer zou moeten kosten aan bouwkapitaal vinden uit ons
eigen kapitaal, het geld, dat de leden der vereeniging bijeen
gebracht hebben, en ten behoeve van de meerdere aflossing
zullen wij de huren verhoogen.
Ik geloof, dat dit duidelijk genoeg gezegd is. Maar wij zijn
zoo overtuigd, dat het wel voor de lagere raming gemaakt
kan worden, dat wij geen enkel bezwaar hebben om die ver
klaring te doen.
Bovendien, ik wil het als Raadslid nog wat secuurder doen.
Straks komt het voorstel om punt V van het Raadsbesluit
van 11 Juli j.l. in te trekken in stemming en nu zou ik
daarop willen indienen een amendement, dat strekt om
in te voegen«tenzij de arbeiderswoningbouwvereeniging
»de Eendracht" bereid is de risico, die het Rijk op de ge
meente wil schuiven, op voldoende wijze, ter beoordeeling
van Burgemeester en Wethouders, voor hare rekening te
nemen".
Ik geloof, dat dit voldoende is voor den Raad. Het College
moet dan beoordeelen, of de zekerheidstelling van het bestuur
van »de Eendracht" al dan niet voldoende is. Maar de Raad
moet uitspreken dat, als de bouwvereeniging het risico op
zich durft te nemen, hij als zoodanig geen bezwaar er tegen
heeft, indien blijkt dat de zekerheidsstelling van de vereeni
ging in orde is.
De Voorzitter. Door den heer Dubbeldeman is een amen
dement ingediend, strekkende om aan de conclusie van het
voorstel van Burgemeester en Wethouders toe te voegen:
«tenzij de arbeiderswoningbouwvereeniging «de Eendracht"
bereid is de risico, die het Rijk op de gemeente wil schuiven,
op voldoende wijze, ter beoordeeling van Burgemeester en
Wethouders, voor hare rekening te nemen."
Burgemeester en Wethouders zijn bereid dat amendement
over te nemen.
De hoer Huurman. M. d. V. Ik wensch over het amende
ment een enkel woord in het midden te brengen. Ik geloof,
dat wij op deze wijze een zeer gevaarlijken weg opgaan. De
arbeiderswoningbouwvereeniging «de Eendracht" wil het risico
dragen en nu weet ik wel, dat in het amendement staat,
dat de zekerheid, die gesteld zal worden, moet zijn ten ge
noegen van Burgemeester en Wethouders, maar wij weten
allen, dat die vereeniging geen kapitaal bezit. Op welke wijze
wil zij een behoorlijke zekerheid stellen? Zij heeft mogelijk
eenig geld, maar dat staat in verband met den eersten bouw,
toen nog de bepaling gold, dat er 5% gestort kapitaal van
de vereeniging moest zijn. Misschien is dat geld nog beschik
baar, maar de vraag is of dat geld voor dit doeleinde mag
worden gebruikt. Later is bij wetswijziging bepaald dat het
Rijk 100 kan verstrekken.
In de tweede plaats wil ik onder de aandacht brengen, dat,
als de vereeniging bemerkt, dat zij met het bedrag, dat
eventueel voor dien bouw zal worden uitgetrokken, niet toe
komt, het voor haar een zeer geringe moeite is om bij de
afwerking van het geheel op den bouw te gaan bezuinigen.
Is men dus, wat de afwerking betreft, wel zoo safe, dat zal
worden gemaakt wat in het bestek is bepaald? De heer A.
Eikerbout zegt, dat alles, wat niet in eigen beheer wordt
gebouwd, knoeiwerk is. Toen hij dat zeide, heb ik geïnterum-
peerd: onzin! Het is klinklare onzin te beweren, dat alleen
dat, wat in eigen beheer gebouwd wordt, goed is en dat onder
«eigen beheer" alleen goede materialen gebruikt worden.
Als men met eigen beheer voortgaat, zou men dan denken
dat er nooit iemand zou zijn van deze of van welke vereeni
ging ook ik heb niet bepaald het oog op deze vereeniging
die zich bij het koopen van materialen minderwaardige mate
rialen in de hand zou laten stoppen? Meent men nu werkelijk,
dat alle menschen, die voor eigen beheer ijveren en worden
aangesteld dit te leiden, onomkoopbaar zijn? Indien «eigen
beheer" regel wordt zal men er zeker de wrange vruchten van
plukken.
Wat de heer Eikerbout in het midden bracht omtrent
opzetjes bij aanbestedingen, dat is gruwelijk overdreven.
De heer Dubbeldeman. Kom, kom.
De heer Huurman. Misschien doen boekhandelaren dit,
maar bij aannemers van bouwwerken is dit niet zoo erg als
