408
MAANDAG 26 JULI 1920.
geen zeep, soda, en dergelijke verkrijgen, maar het was
bekend, dat in elk geval de waschbedrij ven nog in staat
waren zich de noodige materialen te verschaffen, om de wasch
op behoorlijke wijze te doen.
Hoe kon dat dan? vraagt de heer Dubbeldeman. Dat is het
geheim van zakenmenschen.
De heer Knuttel zegt dat, werd het tarief 26 cent, dan
zouden misschien ook de particulieren de goederen bij het
gewone waschbedrijf kunnen brengen, dat het dan tegen ver
minderden prijs zou wasschen. Men moet in aanmerking
nemen, dat, als men van die zijde deze wasschen zou ont
vangen, daardoor voor het bedrijf een vermeerdering van
administratiekosten zou worden veroorzaakt, welke niet gering
was, zoodat zeker gezegd kan worden, dat men dan nog
hooger prijs zou moeten vragen dan de gemeente thans doet.
Het is voor hen een groot gemak, als zij die groote balen
gesorteerd van ons bedrijf kunnen halen en in bewerking
nemen zonder er bijzondere zorg aan te hebben. Men moet
zich in deze ook wel voor oogen stellen het gemak en het
voordeel, dat het groote bedrijf ervan heeft, als het ineens
de groote massa goederen ontvangt en deze niet in kleine
hoeveelheden behoeft in ontvangst te nemen.
Met alle kracht moet ik dus ontraden het stellen van een
weistandsgrens van ƒ2500.Als men dat wilde, dan zou ik
liever sterk willen aanraden het geheele voorstel van Burge
meester en Wethouders af te stemmen, maar het komt mij
voor, dat de verhooging van 20 op 26 cent alleszins aanbe
veling verdient.
De heer Elkerbout. M. d. V. In verband met hetgeen wij
hebben gehoord omtrent de noodzakelijkheid om een deel van
de menschen, die van de waschinrichting gebruik maken, te
helpen en daarvoor een uitzondering te maken, ben ook ik
bereid een inkomstengrens te stellen ter bepaling van het
tarief, maar ik wil die grens niet leggen bij 2500.dan
kan men even goed f 5000.— nemen doch bij 1000.
inkomen.
De Voorzitter. Mag ik verzoeken niet altijd gezamenlijk
te roepen? Men kan wel eens interrumpeeren, maar er behoeft
toch niet steeds een gehuil op te gaan, wanneer iemand iets
voorstelt of zegt, dat een zeker aantal Raadsleden niet naar
den zin is.
De heer Elkerbout. M. d. V. Mijn voorstel strekt dus om
degenen, die een inkomen beneden de f 1000.hebben, 20
cent te laten betalen en degenen, die een hooger inkomen
hebben, 26 cent. Waar wij ons principieel tegen de wasch
inrichting en verdere gemeentelijke crisis-instellingen ver
klaren en niet geneigd zijn deze te blijven sanctioneeren, zou
aanneming van mijn voorstel een uitstervingssysteem ten
gevolge kunnen hebben.
De Voorzitter. Van den heer Elkerbout heb ik een sub
amendement ontvangen, strekkende om in het amendement
van Mevr. DubbeldemanTrago in de plaats van »/'2500.
te lezen f 1000.
De heer Pera. M. d. V. Ik wensch even met allen nadruk
op te komen tegen het voorstel, dat de heer Elkerbout thans
doet. Men moet niet uit het oog verliezen, dat aanneming
daarvan tengevolge zou hebben een breede administratie,
welke de aanschaffing van hulp in de boekhouding met zich
zou brengen. Wij moeten rekening houden met de uitgaven,
welke de gemeente voor dit bedrijf heeft te doen. Wanneer
de prijs voor de klanten wordt bepaald op 26 cent, moet de
gemeente er altijd nog een aanmerkelijk bedrag bijleggen.
Dat de gemeente Leiden in de gunstige omstandigheid ver
keert er thans een gebouw disponibel voor te hebben, dat
zich er uitstekend voor leent, is een voordeel, maar, wanneer
de kosten van dat gebouw eenigszins in aanmerking werden
genomen, indien het b.v. moest worden opgericht, zou het
een aanzienlijke som zijn. We kunnen niet uit het oog ver
liezen, dat feitelijk de kosten van het stichten van dat ge
bouw ook in verband moeten worden gebracht met de uit
oefening van het bedrijf.
Ook met de ontvangst van 26 cent per K.G. van eiken
klant, met welk inkomen ook, komen wij er niet mede uit,
en ontbreekt er nog al wat aan. De kosten van de verwar
ming en wat dies meer zij, komen er bovendien bij.
Wil men het nu zoo maken, dat weder op die manier de
kosten en de uitgaven worden verhoogd, men moet het weten
maar ik moet het sterk ontraden.
Men moet wat betreft de verhooging van het tarief ook
rekening houden met de loorisverhooging, die plaats gehad
heeft. De loonsverhooging van werksters is nog al aanzienlijk
geweest, en dat veroorzaakt toch ook zooveel meer uitgaven.
Het een houdt met het ander verband. Ook bij deze zaken
moet men rekening houden met de aari het bedrijf verbonden
uitgaven; men moet er zooveel mogelijk naar streven, dat de
uitgaven door de inkomsten gedekt worden, wat bij deze
regeling nog niet het geval zal zijn. Bij een particulier moet
men meer betalen; 30 cent zegt men en meer. Dan is het
de vraag, ol men niet veel beter uit is met te laten wasschen
door tusschenkomst van ons bedrijf. De contröle, die uitge
oefend wordt, de macht die als zoodanig van ons bedrijf uit
gaat, de invloed dien men kan uitoefenen op de verschillende
inrichtingen waar ge wasschen wordt, is nog al van 'beteeke-
nis, veel meer dan het geval zou zijn wanneer klant voor
klant met bezwaren bij een particulier bedrijf kwamen. Ook
iri dit opzicht heeft ons waschbedrijf voor de klanten zeer
zeker een tamelijke waarde.
De beraadslaging wordt gesloten.
De Voorzitter. Ik zal het eerst in stemming brengen het
voorstel van mevrouw DubbeldemanTrago om het voorstel
van Burgemeester en Wethouders gesplitst in stemming te
brengen, namelijk om de aan de bleekerspatroons te geven
vergoeding te bepalen op 19 cent en de verhooging van het
tarief op 26 cent.
Ik kan dit voorstel niet aanbevelen. Het gevolg van het
gesplitst in stemming brengen van het voorstel van Burge
meester en Wethouders zou kunnen zijn, dat eerst aangenomen
zou worden de verhooging van de vergoeding der bleekers
patroons doch dat daarna zou verworpen worden de verhooging
van het tarief. Daar zouden wij een strop mede krijgen.
Het voorstel van mevrouw DubbeldemanTrago wordt in
stemming gebracht en met 16 tegen 12 stemmen aangenomen.
Vóór stemmende heeren Bisschop, van Weeren, Heemskerk,
van Tol, Oostveen. van der Lip, Dubbeldeman, van Stralen,
Groeneveld, van Gruting, van Hamel, de la Rie, mevrouw
DubbeldemanTrago, de heeren Leman, Knuttel en van
der Zeeuw.
Tegen stemmende heeren Kuivenhoven, Elkerbout, Pera,
Bots, J. P. Mulder, de Lange, Oostdam, Splinter, van der Pot,
Wilmer, A. Mulder en Huurman.
(De heeren Knuttel en Huurman waren inmiddels ter
vergadering gekomen.)
De Voorzitter. Ik zal nu het eerst in stemming brengen
het voorstel van mevrouw DubbeldemanTrago om de
vergoeding voor de bleekers te brengen van 19 op 18 cent.
Mevrouw DubbeldemanTrago. Neen, om den toestand
te laten zooals die is.
De Voorzitter. Het gevaarlijke is, dat, als de vergoeding
voor de bleekers gebracht wordt op 19 cent en het tarief
wordt verlaagd voor een gedeelte der klanten, dit een finan
cieel nadeel wordt voor de gemeente.
De heer van der Pot. Stem dan eerst over den prijs!
De Voorzitter. Ja, dat is beter. Dan zal ik eerst in stemming
brengen het sub-amendement van den heer Elkerbout,
strekkende om in het amendement van mevrouw Dubbeldeman
Trago in plaats van f 2500" te lezen ƒ1006.
De heer van Stralen. Laat de heer Elkerbout er een
zelfstandig amendement van maken, want nu moeten wij
tegen zijn sub-amendement stemmen.
De Voorzitter. Ja, dat kan ook niet anders.
De heer Dubbeldeman. M. d. V. Ik wil even doen opmerken,
dat het de gewoonte is het eerst te stemmen over het verst-
strekkende amendement. Nu hebben wij vanmiddag er over
zitten redeneeren om althans voor een bepaald deel van de
menschen de gelegenheid om van de waschinrichting gebruik
te maken zoo goedkoop mogelijk te doen zijn en daarom gaat
het voorstel om de weistandsgrens op f 2500.te bepalen
verder dan het sub-amendement van den heer Elkerbout.
De Voorzitter. Ik gevoel iets voor het argument van den
heer Dubbeldeman. Als het sub-amendement een zelfstandig
amendement was, zou het amendement om de weistandsgrens
op f 2500.te stellen het verststrekkend wezen.
Het bezwaar is, dat, waar de Raadsleden hun voorstellen
en amendementen vaak niet goed formuleeren, Burgemeester en
Wethouders dat alles zeiven moeten nagaan.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het amendement van mevrouw DubbeldemanTrago om
het tarief voor de klanten met een inkomen beneden 2500.
te laten op 0.20 per K.G., wordt in stemming gebracht en
met 17 tegen 11 stemmen verworpen.
