272
MAANDAG 29 OCTOBER 1917.
en voor Je fabriek, en daardoor voor de gemeente, van elke
gunstige gelegenheid profiteert, om het hem toevertrouwd
bedrijf tot grooter bloei te brengen. Ik ben ervan overtuigd,
dat mijne medè-Commissarissen het hierin volkomen met
mij eens zijn.
De heer Bots. M. d. V. Er is hier gesproken over concur
rentie. Maar de artikelen, zooals die in normale tijden wor
den verkocht, bijvoorbeeld gascomforen, worden tegen een
vastgestelden prijs voor den wederverkoop aan winkeliers
enzoovoort geleverd. Alle artikelen, die in de show-room
worden vertoond, worden aan het publiek verkocht voor een
prijs, niet lager dan den vastgestelden prijs voor particulieren.
Deze prijzen zijn dikwerf vastgesteld door de fabrikanten der
artikelen. Men kan dus niet zeggen, dat de gaswinkel goed-
kooper levert en de particuliere zaken onderkruipt. Dat is
ten eenenmale buitengesloten. Het voornaamste doel van de
show-room is wel het bezitten van een zekeren voorraad en
het aanschaffen van nieuw uitgevonden zaken.
De Voorzitter. De heeren hebben nu deze aangelegenheid
van alle kanten bekeken. Als slot zou ik er nog een paar
woorden aan toe willen voegen. De meening van Burge
meester en Wethouders is hier nog niet voldoende toegelicht.
De heer Bots heeft wel eenige woorden ter verdediging van
den gaswinkel laten hooren, maar men zou zijn rede wel
licht eene eenzijdige belichting van deze aangelegenheid
kunnen noemen, omdat men bij den heer Bots als zijnde lid
van het College van Burgemeester en Wethouders en tevens
Voorzitter van Commissarissen der Lichtfabrieken, een con
flict van plichten zou kunnen onderstellen.
Ik wil dan bij mijne verdediging uitgaan van de praemisse,
dat de gaswinkel niet moet worden beschouwd uit een oog
punt van het behalen eener winst in concurrentie met par
ticulieren, maar als middel om in het belang van alle inge
zetenen der gemeente een grooteren omzet van stroom te
verzekeren.
Nu mag het gevolg daarvan niet zijn, dat het een gewone
winkel wordt, waarin men tracht om ook nog een extra
winst te behalen op de verschillende artikelen door ze goed-
kooper te verkoopen, dan de particuliere winkeliers. Het
hangt er dus maar van af met welk een intentie de winkel
gedreven wordt; ik geloof, dat de winkel met goede intentie
gedreven is, wat niet wegneemt, dat deze winkel met schele
oogen is aangezien, omdat sommige winkeliers meenen door
dien winkel niet die winst te hebben kunnen behalen, die
men had verwacht te zullen maken. Indirect kan deze
winkel ook een groot nut hebben. Het is mij zelf overkomen,
dat ik in eene andere stad een artikel wilde koopenmen
vroeg mij daar er veel te veel voor, wat ik wist doordat
mij bekend was voor welken prijs hier in den gaswinkel dit
artikel verkocht werd. Vooral van nieuwe dingen weet men
ook dikwijls den prijs niet, en dan kan het zeker geen kwaad,
dat deze winkel prijsregelend werkt. Een energiek win
kelier zal er geen schade van ondervinden, want zoo iemand
zal toch niet overvragen, maar wanneer er winkeliers mochten
zijn, die van het feit, dat de bevolking van de prijzen niet
op de hoogte is, gebruik zouden willen maken om exhorbi-
tante prijzen te vragen, dan wordt dit door dezen winkel
voorkomen. Wanneer men echter zich aan de gewone, overal
geldende prijzen houdt, zal men van dezen winkel geen
concurrentie te duchten hebben.
In een adres wordt geklaagd over dezen winkel, maar
daaraan moet men niet te veel waarde hechten. Men moet
zoo'n adres niet altijd beschouwen als te zijn in het alge
meen belang: dikwijls schuilt er onder een addertje van
persoonlijk belang. Dat wij op het oogenblik veel aan dien
winkel te danken hebben, heelt de heer Pera het helderst
doen uitkomen. Om die voordeelen te kunnen hebben, moet
er een winkel van de Lichtfabrieken zijn en is het nood
zakelijk, dat deze uitstekend gedreven wordt. Het is niet
alleen het groote voordeel, dat wij nu aan de verschillende
aanvragen hebben kunnen voldoen, maar door dien voorraad
hebben wij ook heel wat kolen kunnen besparen. Het gebruik
van electriciteit heeft medegeholpen tot eene groote kolen-
besparing; wanneer de Directenr niet had gezorgd 1500
strijkijzers in voorraad te hebben, zouden thans tal van men-
schen in groot ongerief geraakt zijn, dan zouden er heel wat
menschen, die niet meer konden strijken, werkloos zijn ge
worden. Het is dus ook in deze abnormale tijden van een
groot sociaal belang geweest, dat deze winkel er was.
Wanneer het doel van dien winkel nu strikt wordt gehand
haafd, dan zon ik in overweging willen geven niet in te gaan
op dergelijke verzoeken. Eerst moet bewezen zijn, dat die
inrichting verkeerd werkt; en dan moeten degenen, die dat
adres steunen, eens nagaan wie in deze de schuldige is, met
andere woorden, of het de schuld van de fabriek is of wel
de schuld van de particuliere winkeliers.
Mijne Heeren. Ik geloof dus te kunnen constateeren dat
het standpunt van Burgemeester en Wethouders in deze
samengaat met het standpunt, dat Commissarissen innemen
en dat de heer Aalberse heeft verdedigd. WTij kunnen al het
gesprokene hieromtrent dus kort samenvatten door te zeggen,
dat deze winkel niet oneerlijk moet concurreeren met de
particuliere winkeliers, maar een apart doel moet nastreven,
namelijk het bevorderen van het verbruik van de producten
van onze Lichtfabrieken.
De beraadslaging wordt gesloten.
De begrootingen der Stedelijke Fabrieken van Gas en Elec
triciteit worden goedgekeurd, waarna volgnr. 24 zonder hoofde
lijke stemming wordt aangenomen.
Volgnr. 25 wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke stem
ming aangenomen.
De Voorzitter. Bij volgnr. 26 komt in behandeling de
Begrooting van de Gestichten Endegeest, Voorgeest en Rhijn-
geest.
De begrooting van de gestichten Endegeest, Voorgeest en
Rhijngeest wordt goedgekeurd, waarna volgn. 26 zonder beraad
slaging of hoofdelijke stemming wordt aangenomen.
De Voorzitter. Bij volgnr. 27 komt in behandeling de
Begrooting van het Openbaar Slachthuis.
De Begrooting van het Openbaar Slachthuis wordt goed
gekeurd, waarna volgnr. 27 zonder beraadslaging of hoofde
lijke stemming wordt aangenomen.
Volgnr. 28 tot en met 30 worden zonder beraadslaging of
hoofdelijke stemming aangenomen.
Volgnr. 31 wordt aangehouden.
Volgnr. 32, 33, 34 (verhoogd met 830.wegens hoogere
uitkeering van het Rijk ten gevolge van de toeneming van
het aantal inwoners), 35 tot en met 41, 42 (vermeerderd met
1360.wegens verhooging van de Rijksbijdrage), 43 tot
en met 49, 50 (verhoogd met 100.in verband met de
verhooging van het voorschot van den Marktmeester), 51 tot
en met 54, 55 (vermeerderd met 1350.wegens terug
ontvangst van het Rijk van de helft der kosten van de Huur
commissie) en .56 tot en met 64 worden achtereenvolgens zonder
beraadslaging of hoofdelijke stemming aangenomen.
De Voorzitter. Wij keeren nu terug tot volgnummer 235:
DÖnvoorziene uitgaven200.000.
Volgnr. 235 wordt daarna zonder beraadslaging of hoofde
lijke stemming aangenomen.
De Voorzitter. Nu dit volgnummer is goedgekeurd moet
volgnummer 31 worden verhoogd met 2561.— en bedraagt
dus 946358.—
Volgnr. 31 wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming
aangenomen.
De Voorzitter. De uitgaven bedroegen 2651230.Daar
komt bij ƒ8549.Men heeft dus eene uitgave van ƒ2659779.
Hiervan moet afgetrokken worden ƒ490.—zoodat de uitgaven
zijn 2659289.
De buitengewone uitgaven bedragen 1085591.—, zoodat
het totaal der uitgaven bedraagt 3744880.Het totaal der
inkomsten bedraagt eveneens 3744880.—.
De begrooting van Uitgaven en die van Inkomsten, alsmede
de geheele begrooting tot een bedrag van 3744880.in
Ontvangst en Uitgaaf wordt ten slotte zonder hoofdelijke
stemming vastgesteld.
De Voorzitter. Alvorens tot de rondvraag over te gaan,
wil ik voorlezen eene missive van den heer Briët, die mij
het volgende schrijft:
Leiden, 27 October 1917.
Den Edelachtbaren Heer Burgemeester van Leiden.
Voorzitter van den Gemeenteraad.
Edelachtbare Heer,
Door dezen heb ik de eer U mede te deelen, dat ik de
vergadering van Maandag a. s. niet kan bijwonen, omdat ik
door beroeps-bezigheden verhinderd ben.
Ik maak van deze gelegenheid gebruik om den Raad
