238
DONDERDAG 14
DECEMBER 1916.
weg tot enkelen is verminderd en men zich over het algemeen
gaandeweg bij de 9-uurswinkelsluiting zonder bezwaren heeft
neergelegd. Ik hoor dit daarom met zooveel genoegen, omdat
ik het nooit anders heb verwacht. Maar ik beschouw het als
een zeer ingrijpenden maatregel om het sluitingsuur nu
terug te brengen op 8 uur, vooral voor die winkeliers, die
op avonddebiet zijn aangewezen. Door dezen maatregel zouden
zij zeer getroffen kunnen worden en ik zou hun daarom althans
de gelegenheid willen geven zich over dit denkbeeld uit te
spreken. Wij hebben nu daaromtrent niets anders gehad
dan eenige anonieme stukken in het Leidsch Dagblad van
»een winkelier" en van een mijnheer X misschien wel de
zelfde persoon en een paar adressen, die ingekomen zijn
naar aanleiding van vergaderingen gisteren en eergisteren
avond gehouden, maar de algemeene opinie heeft zich hier
over nog niet kunnen uitspreken. Daarom zal het goed zijn
thans geen beslissing te nemen, maar aan de publieke opinie
de gelegenheid te geven om zich uit te spreken over het voor
stel om de winkels om 8 uur te doeri sluiten. Thans is uit
sluitend aan de orde de verordening op de beperking der
verlichting, gelijk deze door de Commissie voor de Straf
verordening is ingediend.
De heer Vergouwen. M. d. V. Ik kom er tegen op, dat
de publieke opinie zich niet over dit idee zou hebben uitge
sproken, naar aanleiding van hetgeen door den heer van der Lip
hierover is gezegd. Wij hebben hier onder den handeldrijvenden
middenstand twee organisaties, die zeer krachtig werken en
veel invloed hebben, en die hebben er zich over uitgesproken,
dat zij liever zouden zien, dat in de verordening op de winkel
sluiting het sluitingsuur werd bepaald op 8 uur, dan dat de voor
gestelde verordening werd aangenomen. Dit is een besluit, dat
in de beide groote vergaderingen gisteren en eergisteren
avond gehouden door de Hanze en door den Handeldrijvenden
Middenstand met algemeene stemmen is genomen. Wat dus
in die adressen staat, geeft weer de opinie van den geheelen
handeldrijvenden middenstand. Wanneer men heeft te kiezen
tusschen het voorstel van Burgemeester en Wethouders en
de vervroegde winkelsluiting, die toch slechts van tijdelijken
aard zal zijn, dan prefereert men de vervroegde winkel
sluiting.
Er is dus in deze door den handeldrijvenden middenstand
wel degelijk een uitspraak gedaan, waaraan wij ons kunnen
houden. Wij hebben op dat gebied geen groote enquêtes
meer noodig. De uitspraak is volledig gedaan, en daarom
blijf ik mijn handteekening onder de motie handhaven, al
betreur ik aan den anderen kant de uitlating van den heer
Sijtsma, dat er voor de toekomst ook nog wel iets achter zit.
Het ware beter geweest, dat dit punt niet in deze vergade
ring was gebracht, want dat heeft de stemming bedorven.
Maar waar ik mijn handteekening er onder gezet heb en ik
voor de motie zelf ben, houd ik die er onder, afgescheiden
van de toelichting, die de heer Sijtsma op dat punt gegeven
heelt.
De heer de Boer. M. d. V. Ik heb mijn handteekening
ook onder de motie geplaatst in de stellige meening, dat het
maar een tijdelijke maatregel betrof, die plaats moest maken
voor deze verordening, zoolang de besparing op gas ge-
wenscht was.
Wat nu de 8-uursluiting betreft, zouden de Hanze en de
Industrieële Middenstand gaarne zien, dat de winkels inder
daad om 8 uur gesloten moesten worden, altijd in dezen ab-
normalen tijd met het oog op de kolenbesparing, en dat zich
na 8 uur hoegenaamd geen enkele winkel met kunstlicht
mocht behelpen. Dat is de feitelijke bedoeling van het adres
van de verschillende vereenigingen.
De Voorzitter. M. H. Ik zou toch nu gaan denken, of wij
niet geheel buiten de orde zijn geraakt. Ik heb nog niets
gehoord over het vroeger dooven van de verlichting, en wij
zijn gewoon in een discussie over de winkelsluiting terecht
gekomen. Ik geloof dus, dat, hoe goed ook bedoeld, wij hier
op het verkeerde pad zijn. Ik zou tot de heeren haast willen
zeggen: Trekt Uw motie in en komt met voorstellen, tenzij de
heeren hun motie bepaald willen handhaven; maar dan is
het een motie, die feitelijk los van het agendanummer staat,
en dan moeten de. woorden: noodigt de commissie'uit.
enz." er af. De heeren moeten voorstellen, om de winkel
sluiting een uur te vervroegen, dan pas komen wij op zuiver
terrein.
De heer Sijtsma. M. d. V. Omdat wij op het oogenblik on
geveer hetzelfde kunnen bereiken met het voorstel van den
heer Pera, geloof ik, dat wij verstandig doen, om het eerste
gedeelte van de motie in te trekken, ofschoon ik nog niet
overtuigd ben, dat de meening van de andere onderteeke
naren is, dat het een verkapte manier zou zijn, om de win
kelsluiting op 8 uur te stellen. Dat was althans niet de be
doeling, al had dat er uit kunnen voortkomen.
De heer van der Lip. M. d. V. Om te voorkomen, dat de
heer Sijtsma straks zal zeggendat hadt U wel eerder kunnen
zeggen, wil ik er de heeren even op attent maken, dat zij
met het amendement-Pera hun doel niet kunnen bereiken.
Als het amendement-Pera door den Raad aangenomen wordt,
zullen wij twee verordeningen hebben betreffende de winkel
sluiting, waarvan de een, een sluiting om 9 uur, en de ander
eene om 8 uur voorschrijft. En dit gaat natuurlijk niet. Ik
heb dit nu willen zeggen, hoewel het amendement-Pera niet
aan de orde is, opdat de heer Sijtsma straks niet zal kunnen
zeggen: Nu wij de motie ingetrokken hebben met de bedoe
ling om vóór het amendement van den heer Pera te stemmen,
komt U met een juridisch bezwaar tegen dat amendement.
Daarom deel ik het, vóórdat de motie ingetrokken is, mede.
De heer van der Pot. M. d. V. In aansluiting aan het be
toog van den heer van der Lip zou ik willen vragen, of het
niet het beste is, dat de motie niet wordt ingetrokken, maar
in handen van Burgemeester en Wethouders gesteld ter fine
van praeadvies, opdat dan een eventueele wijziging van de
verordening op de winkelsluiting in de volgende vergadering
kan aan de orde komen.
De Voorzitter. Wij hebben tegenwoordig al zooveel te
doen, dat als Burgemeester en Wethouders, omdat het gas
duurder moet worden, incidenteel praeadvies moeten uitbren
gen over een wijziging van de verordening op de winkel
sluiting, ik liever over de motie laat stemmen.
De heer Fokker. M. d. V. Laat U over de motie stemmen.
Zegt de Raadwij willen de verordening op de winkelsluiting
veranderen, dan kan deze zaak naar de Commissie voor de
Strafverordeningen verwezen worden en onmiddellijk door
haar worden behandeld.
De Voorzitter. Ik zal thans het eerste gedeelte van de
motie in stemming brengen. Tot goed verstand van de zaak
zal ik haar nog even voorlezen. Zij luidt thans als volgt:
»De Raad van oordeel, dat het wenschelijk is als tijdelijken
maatregel in art. 1 van de verordening op de winkelsluiting
het cijfer 9 te vervangen door 8, gaat over tot de orde van
den dag."
De heer Korff. M. d. V. Gaan wij thans niet buiten de
orde, want het betreft niet een punt, dat op de agenda staat?
De Voorzitter. Het is eene motie van orde, waarin wordt
voorgesteld om eerst de motie in behandeling te nemen. Nu
kan er wel weer worden voorgesteld om die motie niet in
behandeling te nemen, maar dan blijft men aan den gang.
De heer Sijtsma. M. d. V. Dit zou ik nog met nadruk
willen opmerken, dat, hoe ook de stemming uitvalt, het slechts
te doen is geweest om een tijdelijken maatregel te treffen.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het eerste gedeelte van de motie van den heer Sijtsma c. s., in
stemming gebracht, wordt verworpen met 16 tegen 10 stemmen.
Tegen stemmen de heeren: Hoogenboom, Pera, van der Pot,
van Gruting, van der Lip, Fabius, Huurman, Korff, Zwiers,
van Romburgh, Hartevelt, J. P. Mulder, Sasse, van Hamel,
Bots en Fischer.
Vóór stemmen de heeren: Timp, Sijtsma, A. Mulder, van
Tol, Vergouwen, van der Eist, Botermans, Tepe, Fokker en
de Boer.
De Voorzitter. Het tweede gedeelte van de motie luidt
als volgt
»Ondergeteekenden noodigen den Raad uit er toe te be
sluiten, dat de houders van vergunning- en verloflokalen een
uur vroeger moeten sluiten."
De verordening op de vergunnings- en verlofslokaliteiten zou
dan moeten herzien worden. Ik weet niet, of dit momenteel
wel noodig is. Ik raad aan, dit voorstel niet aan te nemen.
Op het oogenblik maken wij eerie verordening ter besparing
van licht, maar de drankbestrijding is niet aan de orde. Hoe
wenschelijk het misschien moge zijn, dat de café's en derge
lijke inrichtingen een uur vroeger sluiten, ik zie niet in, dat
dit iets te maken zou hebben met lichtbesparing. Ik geloof
integendeel, dat er heel wat minder licht zal worden ver
brand, wanneer de celibatairs naar de café's gaan. Een middel
tot gasbesparing zou ook zijn als men kon verordenen, dat
de menschen des avonds naar laat ik hel maar noemen
een soort gemeenschappelijke bewaarplaats moesten gaan.
Op het oogenblik gaat het om lichtbesparing en niet over
drankbestrijding. Het is in overweging of de verordening op
de vergunnings- en verlofslokaliteiten niet zal moeten worden
gewijzigd en wel voor tijden van demobilisatie, oorlogsgevaar
