116
DONDERDAG
6 JULI 1916.
dat er een officieele kennisgeving in de krant stond, dat de
bruine boonen zullen worden beschikbaar gesteld voor on-
en minvermogenden. Ik meen, dat dit een abuis is, want de
bruine boonen en de heele peulvruchtenkraam wordt door
den handel gedeponeerd in Amsterdam, m. a. w. dat is een
zaak waarbij noch het Rijk, noch de gemeenten iets behoeven
bij te passep.
Ik verzeker U, dit kost aan het Rijk en de Gemeente geen
stuiver. En nu heelt het mij bevreemd, dat toen de aardappelen
in prijs met sprongen de hoogte ingingen, er een adver
tentie in de krant verscheen, waarin werd medegedeeld dat
alleen voor on- en minvermogenden bruine boonen beschik
baar werden gesteld. Hierdoor ontstond er ontevredenheid bij
de burgerij, zoowel als bij de winkeliers. De burgerij was nu
gedoemd om bruine boonen te koopen tegen 55 en 60 cent
het kilo, terwijl de regeerings bruine boonen verkocht werden
tegen 20 cent. Ik verzeker U ot ik moest niet goed zijn
ingelicht dat de peulvruchtendistributie is ten dienste van
leger en van vloot, terwijl iedere gemeente er zooveel van
kan betrekken als zij zelf ver kiest. In de tweede plaats heb
ik tot mijne verbazing gezien, dat bruine boonen toerr eerst
in een elftal winkels verkrijgbaar waren en 24 uur later slechts
in 22 winkels. Er zijn hier zaken, die in hoofdzaak op den
verkoop van peulvruchten zijn aangewezen, die zaken zijrr
geheel en al buiten gesloten geworden wat betrelt den ver
koop van regeerings bruine boonen. Zij waren nu niet in
staat om hunne zaken naar behooren voort te zetten. Nu
zou ik willen weten, of die prijs voor bruine boonen slechts
geldt voor on- en minvermogenden en willen verzoeken, dat
voortaan in alle winkels regeerings bruine boonen beschikbaar
zullen worden gesteld.
De Voorzitter. Indien U de zaak nauwkeurig wenscht te
weten, wees dan zoo goed U schriftelijk tot mij te richten
dan kan ik U de zaak meer gedetailleerd uiteenzetten, maar
voorloopig kan ik U wel dit zeggen. Wanneer de peulvruchten
zoo overvloedig waren als U meent, dan is het niet te begrijpen,
waarom zij bij de winkeliers zooveel duurder zouden zijn.
Als er in het land overvloedig boonen waren voor de geheele
bevolking, dan zou zulk een hooge prijs immers niet kunnen
voorkomen. Maar er zijn er niet zooveel. En nu is de groote
moeilijkheid dezehoe moet men er nu voor zorgen, dat deze
komen in de handen van degenen, die er het meest behoefte
aan hebben.
En hoe zal men dit controleeren. Geeft men aan alle win
keliers een klein beetje, dan is dit absoluut niet te contro
leeren, al wil ik hiermede niet zeggen, dat hier bedrog is
gepleegd. In andere plaatsen is het evenwel voorgekomen,
dat men de boonen ruilde en de slechte boonen voor regee-
ringsboorien verkocht, en de betere tegen een hooger prijs.
Vandaar dan ook, dat wij hebben moeten overgaan tot
het invoeren van een peulvruchtenkaart. Hierdoor alleen kan
men er van verzekerd zijn, dat de boonen komen in handen
van degenen voor wie zij zijn bestemd. Wanneer men de
regeeringsbooneri aan de winkeliers ten verkoop geeft, dan is
dit onder voorwaarde dat zij geen andere peulvruchten zullen
verkoopen, dan die van de regeering afkomstig zijn. Dit wordt
gedaan om knoeierij te voorkomen. Men heeft nu den verkoop
zoo moeten verdeelen, dat bijv. de een verkocht rijst en een
ander weer boonen. Men mag dus niet zeggen dat men be
nadeeld wordt. Wanneer de toestand zoo blijft of misschien
nog erger wordt, zal men moeten komen tot het systeem van
distributie met rantsoeneering en ik zie geen kans om het
anders te doen. Iedereen tevreden te stellen is eene onmoge
lijkheid. Ik geef toe, dat dit voor sommige winkels wel eens
lastig zal zijn, maar wanneer men ieder geeft een bepaald contin
gent, dan zal dit niet tot onbillijkheden leiden. Als U zegt,
dat er voldoende bruine boonen zijn voor het geheele land,
dan moet ik dit geheel voor Uwe rekening laten.
De heer de Boer. M. d. V. Ik geef U de verzekering, dat
er in ons land zooveel peulvruchten zijn, dat zij niet kunnen
worden opgegeten, en die boonen liggen gedeponeerd in
Amsterdam. Nu zult U zeggen, maar waarom kunnen de
winkeliers die niet krijgen? Dat komt omdat het Rijk die
ieder oogenblik op moet kunnen eischen. Die boonen zijn dus
niet voor den handel bestemd maar zijn alleen ter beschikking
van het Rijk. En nu weet ik stellig, dat die peulvruchten
niet slechts waren bestemd voor de on- of minvermogenden
maar dat zij voor ieder verkrijgbaar zouden moeten zijn.
De Voorzitter. Wanneer ik bij de Regeering eene bestel
ling deed, dan kreeg ik niet zooveel als ik maar hebben wilde
maar slechts telkens 1U gedeelte van het totaal, dat was aan
gevraagd op grond van de van de winkeliers ontvangen op
gaven hunner omzet. Vet en peulvruchten krijg men slechts
in een bepaalde hoeveelheid. Dit bleek te weinig te zijn en
wij zijn derhalve wel genoodzaakt geworden het te geven aan
degenen, die er het meest behoeften aan hebben. Ik weet
niet, of er misschien driemaal zooveel boonen zijn als er noodig
zijn, maar ik zeg alleen maar, dat men geen ongelimiteerde
hoeveelheden kon krijgen. Misschien dat de Regeering het
overige vasthoudt voor Rijksdoeleindendaar weet ik niets van.
De heer Sijtsma. M. d. V. Nog eene enkele vraag naar
aanleiding van de verplaatsing van de leerlingen van de school
tweede klasse op het Pieterskerkhof en van de school aan de
Breestraat naar de nieuw geopende tweede klasse school. Ik
zal thans met het oog op het late uur alleen de vraag stellen.
Misschien zal de Wethouder van onderwijs die vraag nu of
een volgend maal willen beantwoorden.
Ik zal de vraag even voorlezen. Zij luidt:
Naar welken maatstaf of volgens welk systeem heeft de
overplaatsing van de leerlingen van de tweede klasse school
voor jongens op het Pieterskerkhof en van de tweede klasse
school voor meisjes aan de Breestraat in verband met de
opening van de nieuwe school tweede klasse voor jongens en
meisjes plaats gehad.
De Voorzitter. Ik deel U mede, dat in de volgende ver
gadering Uwe vraag zal worden beantwoord.
Niemand daarna meer het woord verlangende, wordt de
vergadering gesloten.
N. B.
Buiten de agenda werd nog behandeld
Voorstel tot beschikbaarstelling van goedkoope eieren (bl. 111.)
Te Leiden, ter Boekdrukkerij van J. J. GROEN ZOON.
