54
DONDERDAG 8 APRIL 1915.
gerekend, niet hebben gesolliciteerd naar een andere plaats
omdat zij wisten, dat hier een nieuwe salarisregeling in
bewerking was. Die leeraren zouden zeker hebben gesolliciteerd
en m. i. goede kans van slagen hebben gehad, wanneer deze
verordening niet in bewerking was geweest. Wanneer de zaak
dus weer op losse schroeven wordt gezet, loopen wij alle kans,
dat bij eventueele vacatures elders, deze heeren ons zullen
gaan verlaten, zeer ten schade van het Gymnasium. Burge
meester en Wethouders meenden dan ook dat zij niet verant
woord waren, wanneer zij dezen toestand lieten voortduren.
Er was een zekere moed toe noodig, gelijk de heer Heeres
terecht heeft opgemerkt, om in dezen tijd dit voorstel in te
dienen. Wij begrepen heel goed, dat uit den Raad de ont
boezeming zou komenhoe durft gij in deze tijdsomstandig
heden met zoo'n voorstel te komen? Toch achtten wij ons
niet verantwoord een toestand te bestendigen, die ten nadeele
moet strekken van het onderwijs te dezer stede, en daarom
hebben wij ons door de tijdsomstandigheden niet laten af
schrikken en dit voorstel toch aanhangig gemaakt.
Wil de Raad de zaak uitstellen en wordt daardoor het
hooge peil waarop het onderwijs hier altijd heeft gestaan,
verlaagd, dan draagt de Raad daarvan de verantwoordelijkheid,
niet het College van Burgemeester en Wethouders. De heer
Heeres heeft er aan herinnerd, dat men ook in Utrecht zeer
onlangs een nieuwe salarisregeling heeft vastgesteldik wil
daaraan nog toevoegen, dat daar zelfs geen woord gesproken
is over uitstelik heb alleen gelezen, dat er in den Raad
eenige amendementen zijn voorgesteld om de regeling riog
wat voordeeliger te maken voor de leeraren, maar die amen
dementen zijn verworpen. Van uitstel is zelfs geen sprake
geweest. Ik heb niets gelezen, dat daar een Raadslid geweest
is, die een betoog heeft gehouden in den geest van den heer
Vergouwen of van den heer Sijtsma. Ook in Groningen is in
October van het vorige jaar een nieuwe salarisregeling aan
genomen in de stukken, die ter visie gelegen hebben, stond
abusievelijk Juni en daarbij is alleen bepaald, dat zij in
werking zal treden met Januari 1916.
Wanneer men nu vergelijkt de salarissen die tegenwoordig
op andere plaatsen gegeven worden, met die welke thans hier
in Leiden worden toegekend, dan moet men zeggen: het is
ook geen wonder, als wij geen goede krachten krijgen, of wan
neer de goede krachten weggaan. Plet verschil is veel te groot.
Men heeft gezegd, dat de salarissen nog niet zoo slecht zijn,
maar in verband met de salarissen in andere plaatsen gegeven,
zijn zij hier beslist veel te laag. Leiden moge voor leeraren in vele
opzichten een aantrekkelijke stad zijn, o.a. door de vele weten
schappelijke instellingen, maar niemand zal er over denken
in Leiden leeraar te worden, als hij hier een 500 minder
salaris krijgt dan elders.
Laat ik nu eens een voorbeeld noemen.
De leeraren in oude talen aan het Gymnasium, beginnen
met een jaarwedde van ƒ1940.— en krijgen na 4 jaar 2145.
en na 18 jaar het maximum ad ƒ2760.Wie zal nu beweren,
dat dit een voldoende bezoldiging is? En mocht men nog
beweren dat deze jaarwedde op zich zelf niet onvoldoende
is, dan zal men toch moeten zwichten voor het andere argu
ment dat ik zooeven in navolging van den heer Heeres noemde,
en wat in deze m.i. de hoofdzaak is, n.l. dat in vergelijking
met de salarisregeling zooals die tegenwoordig in andere
plaatsen is, de onze verouderd en beslist onvoldoende is. En
dit moet, het kan niet anders, komen ten nadeele van deze
onderwijsinrichtingen. Daarom zou ook ik het zeer betreuren
met het oog op de belangen van het onderwijs het spijt
mij, dat mijn mede-Curator, de heer Aalberse, niet aanwezig
is, daar hij anders zeker in denzelfden geest zou hebben ge
sproken wanneer de motie van den heer Vergouwen werd
aangenomen. Het Gymnasium en de Hoogere Burgerschool
zouden er m.i. slecht bij varen.
De heer Vergouwen. M. d. V. Uit de woorden van de
twee laatste sprekers en ook die van den heer Heeres, komt
het mij voor, dat ik bij hen den indruk zou hebben opgewekt,
alsof ik tegen het voorstel op zich zelf vijandig zou staan.
Dit is niet het geval. Ik heb het voorstel zelf onbesproken
gelaten. Ik heb eenvoudig gezegd: »het is er de tijd nog
niet voor" en dat is nog mijne meening. Laat men in Groningen
en Enschede doen wat men wil. Er zijn zooveel andere ambte
naren, die zitten te snakken naar een verhooging en die hunne
vragen inhouden wegens den toestand waarin wij verkeeren.
En nu zou men beginnen met menschen, waarvan te zeggen
is in het algemeen, dat zij nu niet de personen zijn, die het
eerst verhooging van salaris noodig hebben. Ik heb daarom
het hoofdpunt, wat ook de heer Heeres in het midden ge
bracht heeft, slechts met een enkel woord aangeroerd. Daarop
komt het ten slotte neer: zal nu werkelijk het onderwijs, wanneer
deze zaak uitgesteld wordt, daarvan zooveel schade onder
vinden? Want men moet niet vergeten, dat mijn motie niet
zegt, dat deze zaak moet worden uitgesteld voor on bepaalden
tijd, maar dat de zaak aanhangig kan worden gemaakt, zoodra
de oorlogstoestand heeft opgehouden, m. a. w. dat ditzelfde
voorstel al of niet gewijzigd door Burgemeester en Wethouders,
naarmate zij een ander inzicht irt de zaak hebben gekregen,
kan worden ingediend. Maar de Raad staat er dan veel vrijer
tegenover. Dan is althans de groote spanning weggenomen,
en wij kunnen gemakkelijk overzien, waartoe wij besluiten.
Maar zooals 'net op het oogenblik staat, valt het mij moeilijk
mijn stem er aan te geven. Men begrijpe wel: ik sta niet
vijandig tegenover het voorstel op zich zelf, maar in de lijst
beschouwd van den tegen woordigen toestand, vraag ik nogmaals
is er werkelijk nu zoo'n noodtoestand, moet er nu zoo'n haast
met deze nieuwe regeling worden gemaakt, kan die niet
wachten tot deze overspannen tijd voorbij is? Is het nu in
eens zoo schrikbarend ernst geworden, dat wij dadelijk moeten
besluiten
Men moet toch ook niet vergeten, dat het bij tal van solli
citaties niet alleen afhangt van het geld dat men geeft, maar
ook van het aantal beschikbare candidaten. Daarop komt het
vooral aan. Zijn er weinig, dan moet men tegen elkander
gaan opbieden.
Dus biedt Groningen dit, Utrecht dat en iedere gemeente
biedt weer wat hooger. Moet Leiden dien weg dan ook op?
Ik meen, dat wij in dien wedloop niet te hard moeten mee
doen in elk geval is het nu niet de tijd om daaraan mede te
doen, dat kan gerust nog een half jaartje wachten. Laten wij
hopen, dat dan de oorlogstoestand ten einde is. Ook na hetgeen
aangevoerd is door den heer van der Lip en den heer Heeres,
als lid van de Commissie van Toezicht, blijf ik mijne motie
handhaven.
De heer Heeres. M. d. V. De heer Vergouwen meende dat
ik hier gesproken heb als lid van de Commissie van Toezicht.
Neen, ik heb gesproken als lid van den Gemeenteraad, hoewel
natuurlijk de ondervinding die ik als lid van de Commissie
van Toezicht heb opgedaan, invloed heeft op mijn spreken als
lid van den Raad. En die ondervinding doet mij beslist partij
kiezen tegen de motie van den heer Vergouwen, omdat het
belang van het onderwijs eene spoedige verbetering van de
salarieering van de leeraren aan Gymnasium en Hoogere
Burgerschool vordert.
De heer Vergouwen zeide, dat men er rekening mee moest
houden, dat voor sommige vacatures geen groot getal can
didaten is, die het noodige radicaal bezitten. Dat is ook niet
juist. Ik heb niet gezegd, dat er niet genoeg candidaten zijn,
maar ik heb uitdrukkelijk gezegd, dat er niet genoeg geschikte
candidaten zijn. Ik zou daarvan sterke voorbeelden kunnen
noemen, dat wij te nauwernood geschikte candidaten konden
vinden, niettegenstaande een groot getal candidaten zich had
opgegeven.
Verder nog een enkel woord over de quaestie van den
wedloop tusschen de gemeenten. Het komt mij voor, dat
ten opzichte van de motie van den heer Vergouwen, die
wedloop tusschen de verschillende gemeenten buiten beschou
wing kan blijven, die heeft met deze motie niets te maken.
Die wedloop komt zoowel in gewone als in buitengewone
omstandigheden voor. En wanneer de heer Vergouwen spre
kende over den financieelen toestand, vergelijkingen gaat
maken tusschen de verschillende steden, dan zou ik den heer
Vergouwen aanraden eens te lezen den brief van een Leide-
naar in het Leidsch Dagblad van 3 April j.l., dan zal hij
wellicht van eene andere opinie worden. Voor mij, groot voor
stander van een betere salarieering, was die brief werkelijk
een heel aangename lectuur.
De heer Pera. M. d. V. Ik wil iets zeggen over hetgeen
naar mij voorkomtbij deze bespreking uit het oog verloren
wordt, n.l. het verschil dat bestaat tusschen Utrecht, en ik
noem er bijv. Groningen bij en Leiden. Ik bedoel, dat
wij plaatselijk rekening moeten houden met de draagkracht,
die iedere stad op zichzelf heeft; wat de een zich kan ver
oorloven, is niet het geval met de andere. Daar straks heb
ik gezegddat de burgerij de lasten moet dragen. Dat die
toestand machtig, in gunstigen zin, kan veranderen in korten
tijd, wanneer de tegenwoordige druk is weggenomen,is zeker.
Dat de verdiensten van o zoo velenspeciaal in onze stad
schrikbarend zijri verminderd, is een uitgemaakte zaak. In
elk geval meen ikdat wij goed zullen doen met dien beteren
toestand af te wachten. Ik moet bezwaar maken tegen de
wijze waarop de heer van der Lip de zaak voorstelt. Voor
eerst zou de consequentie van hetgeen de heer van der Lip
heeft gezegd dit zijn, dat wanneer onze leeraren en docenten
niet maken dat zij van hier wegkomen naar andere plaatsen,
daaruit de gevolgtrekking zou worden gemaakt, dat zij minder
waardig zijn, want knappe lieden kunnen immers onder de
gegeven omstandigheden in Leiden moeilijk blijven, omdat
het bestaande salaris voor een bekwaam man te laag geacht
moet worden, terwijl sollicitanten, die zich thans aanbieden
voor de opengevallen plaatsen, omdat zij solliciteeren onder
deze omstandigheden, die zooals gezegd in Leiden minder
