GEMEENTERAAD VAN LEIDEN.
163
IHeEKOHES STI K K l!\.
N°. 270. Leiden, 11 December 1914.
De Verordening op de keuring van eet- en drinkwaren
trad den len Januari 1902 in werking. Zij bestaat thans
alzoo 13 jaren en is in al dien tijd niet gewijzigd. Waar deze
verordening een nieuwen tak van overheidszorg in het leven
riep, die een groote vlucht heeft genomen, is het geen wonder
dat de verordening thans niet meer op de hoogte van haar
tijd is.
Wij bieden U daarom in plaats van de bestaande verorde
ning een nieuwe aan, die beter aari de eischen der praktijk-
beantwoordt. Wij willen hierbij niet verhelen, dat de onder
havige materie van juridisch standpunt bezien, niet steeds ge
makkelijk te hanteeien was. Een paar maal (art. 1 i en art.
2 bbrachten de eischen der praktijk ons er toe een voor
schrift op te nemen, hoezeer ons bekend is, dat daartegen
juridische bezwaren kunnen worden aangevoerd of elders aan
gevoerd zijn. Vooral betreft dit het eerste der aangehaalde
voorschriften, dat wij praktisch noodzakelijk achten om steeds
den waren dader van overtredingen te kunnen straffen en dat,
dit zij ten overvloede opgemerkt, ons ook verdedigbaar voor
komt, al weten wij, dat wij voor de juistheid van het door
ons ingenomen standpunt, ons nog niet kunnen beroepen op
een uitspraak van den Hoogen Raad. Echter mag worden
vermelddat het door meerdere lagere rechters en colleges
van Gedeputeerde Staten wordt goed geoordeeld.
De openbare gezondheid is een gewichtig goed en zoolang
juridisch de onjuistheid van ons standpunt niet vaststaat,
hebben de sanitaire eischen bij ons den doorslag gegeven.
Ter toelichting van ons voorstel zij het ons vergund enkele
hoofdpunten naar voren te brengen.
Een van de eerste dingen, die noodig waren, betrof uit
breiding te geven aan het begrip sverkoopen". De oude ver
ordening sprak van ondeugdelijke eet- of drinkwaren sten
verkoop hebben, verkoopen, rondbrengen en afleveren". In
de praktijk echter bleek, dat met de opsomming van deze
handelingen niet kon worden volstaan. Wij hebben daarom
naast de vroeger strafbaar gestelde handelingen eenige nieuwe
in de verordening opgenomen en eenvoudigheidshalve in het
eerste artikel het begrip s verkoopen" met deze handelingen
uitgebreid. In de volgende artikelen kan dus met het noemen
van het woord sverkoopen" volstaan worden.
Een tweede punt dat om voorziening vroeg, was de moeilijk
heid om steeds den waren dader te kunnen vervolgen. Zoo
dikwijls toch moest men zich vergenoegen met de verbali
seering van ondergeschikt personeel, terwijl de patroon zelf
vrij uitging. Het gevolg was natuurlijk, dat de opgelegde straf
gering was, de dader zich van zijn vonnis weinig aantrok en
de bekendmaking der overtreding vrijwel zonder effect bleef.
Om hieraan tegemoet te komen, is in art. 1 sub b onder
sverkoopen" ook ondergebracht shet doen of laten verrichten
van de sub a genoemde handelingen". De patroon, die dus
een verboden handeling doet verrichten door zijn knecht, zal
zelfstandig strafbaar zijn. Bij deze regeling komt het boven
door ons aangeduide bezwaar aan de orde. De mogelijkheid
toch van zulk een voorschrift in een gemeente-verordening
wordt ontkend, omdat daardoor de lagere wetgever het gebied
zou betreden van de verhouding tusschen dader en strafbaar
feit, op welk gebied de rijkswetgever regelend is opgetreden.
Daartegenover wordt, mede door gezaghebbenden, het inzicht
verdedigd, waarbij wij meenen ons te mogen aansluiten, dat
de rijksstrafwet een zelfstandige strafbaarstelling van hem,
die in den door ons bedoelden zin een feit doet plegen,
niet uitsluit.
Een volgende aanvulling, die zeer gewenscht bleek, betrof
het feit, dat behalve eet- en drinkwaren, ook andere waren
gevaar voor de gezondheid kunnen opleveren. Wij wijzen hier
op gebruiksartikelen als: schoensmeer, kinderspeelgoed, eet
gerei e. a., die aniline, gelen phosphorus, lood en kwik bevatten
en uit den handel dienen geweerd te worden.
Ook hieromtrent is in het Wetboek van Strafrecht een en
ander bepaald. De desbetreffende artikelen zijn echter in de
praktijk uiterst moeilijk toe te passenvandaar dat in art.
2 b der verordening een aanvullende regeling is neergelegd.
Voorts wijzen wij nog op de ontdekking van de zuurkool-
fabriek, die verleden jaar groote opschudding veroorzaakte en
de noodzakelijkheid aantoonde om van overheidswege toezicht
te houden op de zindelijkheid van lokalen, waar eet- of drink
waren worden bereid. In verband hiermede zijn de artikelen
710 opgenomen. Zooals U uit de overgelegde stukken zal
blijken, zijn de artikelen, die deze laatste materie bestrijken
grootendeels ontleend aan een ons door de Gezondheids
commissie toegezonden ontwerp-verordening op het bereiden,
bewerken of bewaren van ten verkoop bestemde eet- en drink
waren. Dit ontwerp was echter van veel wijdere strekking en
bedoelde een verplichte aangifte en keuring in het leven te
roepen van alle lokaliteiten en dergelijke, waar eet- of drinkwaren
werden bereid enz. Niet alleen dat de registratie van al die
lokaliteiten en waar geen onderscheid gemaakt wordt,
zouden talloos vele hieronder vallen een groote admini
stratieven opzet noodig zou maken, doch wij achten zulk een
maatregel voor de bereiking van het gewenschte doel ook niet
noodig. Liever bebben wij het negatieve standpunt ingenomen
en de gelegenheid geopend om te kunnen ingrijpen, waar
zulks noodig mocht blijken.
Wij hebben hiermede ter toelichting van ons voorstel vol
doende gezegd en meenen U voor de verdere bijzonderheden
te mogen verwijzen naar de rapporten en voorstellen van den
Directeur-Scheikundige van den Keuringsdienst van eet- en
drinkwaren en van de Gezondheidscommissie, die wij overleggen.
Alleen zij nog vermeld, dat wij in art. 13, in aansluiting
met de leer van den Hoogen Raad, dat door de betaling van
de opgelegde boete een bij verstek gewezen vonnis niet on
herroepelijk wordt, aangezien daartegen nog steeds het middel
van verzet open staat, een tweede lid hebben opgenomen
waarin betaling der boete met onherroepelijke veroordeeling
wordt gelijkgesteld.
Naar aanleiding van bovenstaande hebben wij derhalve de
eer U voor te stellen over te gaan tot de vaststelling van
de navolgende verordening
VERORDENING op de keuring van Eet- en Drinkwaren
en andere Waren.
Artikel 1.
Onder verkoopen wordt in deze verordening begrepen
a. het ten verkoop voorhanden of in voorraad hebben;
het voorhanden of in voorraad hebben op markten of
in winkels en in woningen of pakhuizen, vaartuigen,
werkplaatsen en erven van winkeliers, kooplieden, ven
ters of slijters;
het afleveren;
het in de gemeente invoeren;
het in het openbaar uitstallen;
het rondbrengen
het te koop aanbieden;
het vervoeren;
b. het doen of laten verrichten van voornoemde handelingen.
Art. 2.
Het is verboden te verkoopen:
a. Eet- of drinkwaren, die, hetzij ondeugdelijk van samen
stelling zijn, hetzij tengevolge van bederf, vermenging
met schadelijke bestanddeelen of eenige andere oorzaak
in ondeugdelijken toestand verkeeren;
b. Andere warendie tengevolge van daarin aanwezige
bestanddeelen bij gebruik overeenkomstig hunne bestem
ming schadelijk voor het leven of de gezondheid kun
nen zijn.
Art. 3.
Het is verboden eet- of drinkwaren te verkoopen met on
juiste opgave van hunnen aard, hunne hoedanigheid of hunne
hoeveelheid.
Art. 4.
Het is verboden voor het bereiden van eet- of drinkwaren
grondstoffen te gebruiken, die ondeugdelijk van samenstel
ling zijn of in ondeugdelijken toestand verkeeren.
Art. 5.
Het is verboden eet- of drinkwaren te bereiden, te bewa
ren of te verkoopen op zoodanige wijze of met behulp van
voorwerpen van een zoodanige samenstelling, dat die eet-
of drinkwaren daardoor voor de gezondheid schadelijke eigen
schappen kunnen verkrijgen.
Art. 6.
Ieder, die waren verkoopt of eet- of drinkwaren verkoopt,
bereidt, bewerkt of bewaart, is verplicht die waren, desge-
vorderd met de voorwerpenwaarin zij zich bevindenals
mede de voorwerpen gebezigd voor bereiding, bewerking of
verkoop, onmiddellijk aan de met de handhaving dezer ver
ordening belaste ambtenaren te vertoonen en toe te laten,
dat die waren of een gedeelte daarvan of die voorwerpen
gekeurd of ter keuring medegenomen worden.
Art. 7.
Het is verboden voor het bereiden, bewerken, bewaren of
