140
DONDERDAG 18 OCTOBER 1900.
Men zou kunnen zeggen: Gij zorgt, als ge komt, dat de
deur gesloten wordt, en als er gebeld wordt en iemand wordt
ingelaten, moet de deur weer worden gesloten. Zoo gaat het
in de scholen gemeenlijk ook. Wil men die maatregelen
nemendan zal «Sparta" vermoedelijk wel bereid zijndaar
rekening mede te houden, maar ik geloof niet eens, dat het
noodig is. Men pleegt in Leiden niet veel diefstallenmaar
als men dat wil, zal men het niet doen in een schoolgebouw,
maar andere plaatsen opzoekendie even gemakkelijk te
bereiken zijn en meer kans bieden om iets van beteekenis
mee te nemen.
Nu heeft het mij ook getroffen, dat Burg. en Weth. vinden,
dat »Sparta" een hoogen toon heeft aangeslagen. Ik weet het
niet; ik heb de stukken nagegaan en het heeft mij nu niet
zoo getroffen, dat die hooge toon gevoerd is, maar de
bestuursleden hebben ook een persoonlijk onderhoud gehad
met Burg. en Weth. en het kan zijndat dat toen het geval
is geweest Maar wij kunnen van leden van »Sparta", van
«Spartanen" ook niet verwachten, dat zij met fluweelen hand
schoenen komen en ik geloof, dat Burg. en Weth. te hoog
staan, om zich gevoelig te toonenindien het mocht wezen
dat niet alle égards in acht zijn genomen. Het wil mij voor
komen dat wijgetrouw aan wat wij anders ook doen
ditmaal aan »Sparta" dat lokaal moeten geven. Ik zie wezen
lijk niet in, waarom altijd het lokaal van de Jongensschool
1e klasse moet vrijgehouden worden, terwijl andere lokalen wel
worden gegeven. YVij moeten ook in aanmerking nemen, dat
deze Gymnastiekvereenigingde oudste Gymnastiekvereeniging
in de Gemeente, werkelijk een vereeniging is, die wel ge
steund mag worden. Wij zullen allen, zooals wij hier zijn,
wel erkennen, dat gymnastiek een van de beste opvoedings
middelen is, lichamelijk en geestelijk wellicht ook. Zulke
vereenigingen moet men steunen, althans niet tegenwerken.
Daarom zou ik den Raad willen adviseeren, wel vergunning
te verleenen aan «Sparta" om in dat lokaal zijn oefeningen
te houden.
De heer Witmans. M. d. V. Ik heb het woord gevraagd, om
ook nog iets te zeggen tot aanbeveling van hetgeen de heer
Sijtsma heeft voorgesteld. Deze zaak heeft ook mij zeer ge
troffen en ik heb ook in de eerste Sectie bij het onderzoek
van de Gemeentebegrooting gesproken over de belangen van
»Sparta". «Sparta" heeft tegenover de Gemeente altijd een zeer
welwillende houding aangenomen
M. d. V. Dat veroorzaakt eenige hilariteit, maar ik zal
aanstonds toelichten waarom ik dat zeg.
«Sparta" bestaat het volgend jaar 25 jaar. Het is de oudste
Gymnastiekvereeniging hier ter stede, maar op ditoogenblik
gaat de Vereeniging, doordat er geen geschikt lokaal is om de
oefeningen te houden, langzamerhand kwijnen. Waar zich
dezer dagen nog enkele leden hebben aangemeld, heeft men
moeten zeggenwij kunnen toch vooreerst niet oefenenen
daardoor zijn de jongelui gegaan naar andere vereenigingen.
Om nog even te zeggen, welke tegemoetkomende houding
«Sparta" inderdaad aanneemt tegenover de Gemeente, wil ik
er op wijzen, dat in de laatste jaren «Sparta" altijd
ik weet niet zeker, of het op Kerstfeest of St.Nicolaasfeest is
geheel belangeloos hare diensten aanbiedt aan de Commissie
van het krankzinnigengesticht «Endegeest'', om daar een voor
stelling te geven. Zij doet dat op zeer verdienstelijke wijze,
niet zoo-zoo maar, om wat te geven voor die arme krankzin
nigen maar werkelijk op zeer verdienstelijke wijze. Ik geloof,
dat het niet zoo gemakkelijk zou zijnomdat er heel veel kosten
aan zoo n uitvoering verbonden zijn, om een andere dergelijke
vereeniging te krijgen, die zich daartoe zou willen leenen. Ik vind
dan ook, mijnheer de Voorzitter dat het prae-advies van Burg. en
Weth. inderdaad niet zóó had moeten luiden als het nu luidt. Ik
ondersteun zeer gaarne het voorstel van den heer Sijtsma,
om de school alsnog te harer beschikking te stellen. Vermoe
delijk zouden de bezwaren, die daaraan verbonden zijn, wel
zijn te ondervangen, als men in de voorwaarden dit opnam,
dat het Bestuur van «Sparta" bij het gebruik maken van dit
lokaal, gebonden was aan bijzondere voorwaarden boven de ge
wone, die in den regel worden gesteld. Men zou toch kunnen
bepalen, mijnheer de Voorzitter, dat aan den ingang naar
het gymnastieklokaal van af de Aalmarkt een bel werd aange
bracht, de deur telkens werd geslotennadat iemand is toege
laten enz. Mij dunkt, men had in deze «Sparta" wel wat
meer tegemoet kunnen komen.
De heer de Goeje. M. d. V. Mag ik even iets vragen? In
het stuk van Burg. en Weth. staat, dat de Vereeniging het
lokaal der school in de van der Werfstraat op Woensdag
en Vrijdagavond kon krijgen en in het adres staat, dat zij
het maar één avond kon krijgen, n.l. des Vrijdags, en dat
één avond te weinig is. Dat is, dunkt mij, met elkaar in strijd.
De heer Fockema Andreae. M. d. V. Zooals de zaak ligt,
is, dunkt mij, het prae-advies van Burg. en Weth. volkomen
juist. Alleen zou ik dit willen vragen. Er is zeker, wegens
de bijzondere ligging van dat gymnastieklokaal een bijzondere
zorgeen bijzondere bewaking noodigindien dat door parti
culieren wordt gebruikt. Hebben Burg. en Weth. nu misschien
overwogen, en met het Bestuur van «Sparta" besproken, deze
vraag, of het ook bereid is de bijzondere kosten te dragen,
die voor het bewaken van dat lokaal op de avondendat het
bij «Sparta" in gebruik is, zouden noodig blijken? Wanneer
dat het geval was, wanneer Burg. en Weth. konden zorgen
voor bijzondere bewaking en «Sparta" wilde de kosten daarvan
dragen, dan, dunkt mij, zou men aan die Vereeniging het
gebruik van dat lokaal kunnen toestaan.
De Voorzitter. Ik zal eerst de verschillende sprekers be
antwoorden en daarna den heer van Hamel het woord geven.
Uit de toelichting is al gebleken, dat Burg. en Weth. ten
opzichte van deze Vereeniging al zeer veel hebben gedaan
om haar ter wille te zijn. Al sedert zeer lang zijn onderhan
delingen met die Vereeniging gaande en telkens is weer ge
tracht, uit eigen beweging, wanneer men bij de eene of andere
school het hoofd stootte of bezwaren ontmoette, om haar een
lokaal te verschaffen, waar tweemaal in de week haar oefe
ningen konden worden gehouden, totdat aan de van der
Werfstraat een lokaal gevonden is, waar dat kon gebeuren.
Het bestuur zeide toen echter, dat het van dat gebouw niet
gediend was, maar dat het zijn aandacht gevestigd had op
het gebouw van de school, waarvan nu sprake is Nu wordt
beweerd, dat de bezwaren van Burg. en Weth. tegen dat
lokaal «gezocht" zijn, dat de bezwaren ontleend aan de
veiligheid te ondervangen zijn; en er wordt gevraagd: waarom
is niet onderhandeld met die Vereeniging om te vernemen,
of zij bereid was, voor bijzondere zorg zich aansprakelijk te
stellen? Ik moet zeggen, dat Burg. en Weth. dat niet hebben
gedaan en hebben gemeend, dat niet te mógen doen, omdat
het in al dergelijke gevallen, waar het geldt de veiligheid
van de ingezetenen en ook de handhaving van de goede
zeden dat mag men niet uit het oog verliezen niet aangaat
de zorg daarvoor te laden op particulieren, maar de overheid
zeil moet optreden voor de bewaking. En onder deze om
standigheden, nu er geen politietoezicht beschikbaar is om
daarin te voorzien, meenden wij ook niet, dat wij, waar die
belangen van veiligheid en goede zeden bedreigd werden, die
zorg uit onze handen mochten geven.
Alle maatregelen en voorwaarden, die men aan de ver
gunning zou willen verbinden tot ondervanging van de
moeilijkheden, dragen ook dadelijk de zorg over aan particu
lieren en men weet wat er van komt, wanneer men dergelijke
zaken aan particulieren overdraagt. Dan gaat het een tijdje
goed, maar daarna verslapt het weer; gebeurt dan eens de
eene of andere ongerechtigheid of heeft de een of andere
aanval op de veiligheid plaats, dan is «Leiden in last" en
dan blijkt te laat, dat aan de voorwaarden niet voldaan is.
Daarom meenen wij absoluut niet de zorg voor die belangen
uit onze handen te mogen gevenomdat ze, aan particulieren
toevertrouwd zijnde, nooit doel zal treffen, hebben wij gemeend,
daarop niet te mogen ingaan.
Dat de Vereeniging dientengevolge zou gaan kwijnen, ja,
dat zou ons leed doen, maar het groote bezwaar is altijd ge
weest, dat de Vereeniging op de beide avonden wilde hebben
eenzelfde lokaal. Wanneer zij zich ermede had kunnen conten-
teeren, dat de oefeningen den eenen avond in het eene en
den tweeden avond in een ander schoolgebouw werden ge
geven, was er wel een mouw aan te passen geweest. En nu
zij er altijd op aandrong bovendien, dat zij niet het lokaal
aan de van der Werfstraat, maar speciaal dat van de Jongens
school 1e klasse wilde hebben, konden wij in de gegeven
omstandigheden niet anders dan afwijzend prae-adviseeren.
Wij meenen inderdaad, dat de belangen, waarom het hier
gaat, niet toevertrouwd kunnen worden aan de zorg van
particulieren, dat wij die niet uit handen kunnen geven
zonder gevaar. Daarom moet ik ernstig ontraden in deze
anders te stemmen dan overeenkomstig ons afwijzend prae-
advies.
De heer van Hamel. Hetgeen U gezegd hebt, mijnheer de
Voorzitter, is m. i. volkomen juist; ik heb er niets aan toe
te voegen en zie daarom van het woord af.
De heer Fockema Andreae. Het zal wel aan mij liggen,
maar ik heb nog geen antwoord gehoord op de vraag, die ik
gedaan heb. Met U, mijnheer de Voorzitter, komt het mij voor,
dat de overheid in deze de zorg niet uit handen mag geven. Dus
Burgemeester en Wethouders of de Burgemeester, moeten in de
gelegenheid zijn iemand aan te wijzen, die voor de goede orde
daar waakt. Dat zal kosten meebrengen. Nu vraag ik: is het
niet mogelijk, dat Burg. en Weth. aanwijzen een buitengewoon
agent van politie 4e klasse b.v., ik noem dat maar, en dat
de kosten, die daaraan verbonden zijn, gedragen worden door
«Sparta"? Ik doe geen voorstel daaromtrent; ik vraag alleen
maar inlichtingen aan den Voorzitter.
