26
DONDERDAG 15
FEBRUARI 1906.
de heer Fockema Andreae zegt is wel iets waars, maar aan
den anderen kant ligt daarin ook iets bijzonder hards, want
in dat geval zullen een of twee paar ouders het in de hand
hebben om een geheele school van het geneeskundig toezicht
te versteken. Dat gaat inderdaad te ver. En het bezwaar dat
dan de waarborg niet aanwezig zou zijn, dien de Verorde
ning wil ja, inzooverre is er dan geen volledige waar
borg; maar er zal toch zijn eenige waarborg, gelegen in het
onderzoek van die kinderenwier ouders daartegen geen
bezwaar hebben. En nu komt het ons voor, dat die waar
borg voldoende is om die school niet te versteken van het
geneeskundig toezicht. Wij vinden het dan beter in deze
een zoo groot mogelijk voordeel te bereiken, terwijl bij den
krassen maatregel, daarentegen zoo'n school misschien wordt
gemaakt tot een brandpunt van besmetting.
Ik geloof, dat het na deze inlichting, vooral wanneer de
heer Aalberse den klemtoon legt op de gecursiveerde woor
den, duidelijk zal zijn wat Burg. en Weth. willen.
Nu zegt de heer Aalberse ook nog, dat het toch beter is,
dat alleen verklaringen inkomen van de ouders, die bezwaar
hebben, dan dat verklaringen worden gevorderd van alle
ouders, die geen bezwaar hebben. Ik geloof daarentegen, dat
het veiliger is om de zaak te regelen op de wijze als Burg.
en Weth. voorstellen, en dat, wanneer wij alleen eischen
eene verklaring van de ouders, die bezwaar hebben, allicht
later verschillende ouders met hunne bezwaren voor den dag
zullen komen, bijv. doordat zij niet met dezen maatregel
bekend waren. Trouwens, veel verschil maakt het niet, of
verklaringen zullen worden gevorderd in den eenen of in
den anderen zin; het is te doen in beide gevallen om ver
klaringen, die door middel van het hoofd der school worden
gezonden aan het bestuur dier school, welk bestuur dan
vervolgens aan Burg. en Weth. verzoekt, dat de school
onder geneeskundig toezicht zal worden gesteld. Dat is de
manier, waarop wij van een dergelijk verzoek kennis krijgen,
en langs dien weg heeft hetgeen wij voorstellen geen enkel
bezwaar.
De heer Fockema Andreae. M. d. V., mag ik nog met
een enkel woord op uwe bestrijding van het amendement
antwoorden? Ik geloof inderdaad, dat de zaak in de praktijk
iets anders zal staan, dan U het voorstelt. Wij staan hier
mede op dit oogenblik op een keerpunt. Dit is iets nieuws
en op dit oogenblik zal, dunkt mij, feitelijk beslist worden,
of ook op de bijzondere scholen een inderdaad afdoend sanitair
toezicht zal komen. Laten wij twee gevallen tegenover elkaar
stellen. Ik weet niet hoe het zal loopendaarvoor ken ik den
toestand niet genoeg; men kan zich het geval denken, dat
op eene bijzondere school de helft van de ouders zegt: wij
zijn van het sanitair toezicht niet gediend, dan zou het
sanitair toezicht op die school toch inderdaad niets beduiden,
dan zou niet bereikt worden, wat men met het sanitair toe
zicht wil en daardoor zou dan die school krijgen een valsche
vlag. Men kan zich daartegenover ook voorstellen, dat de
ouders van slechts een der kinderen bezwaar hebben. Nu
zegt Uzou men dan daarom die school van het sanitair
toezicht moeten versteken? Ik antwoord: neen, maar dan
zal het bestuur dier school tot de ouders zeggen: Iedereen
neemt daarmede genoegen, waarom zult gij van dit toezicht
afkeerig zijn Gij behoeft het onderzoek niet te laten doen
door den schoolartsmaar kunt dat ook doen geschieden door
uw eigen dokter; onderwerpt u echter aan hetzelfde als waar
aan anderen zich onderwerpen en doet gij dat niet, dan kun
nen wij uw kind niet toelaten. En aangezien het school
bestuur het vertrouwen van de ouders heeft, zal door het
zedelijk overwicht van dat bestuur wel worden voorkomen,
dat er ouders zijn, die hunne kinderen aan het toezicht
onttrekken en zal men zoodoende door zachten drang komen
tot een volledig toezicht.
Ook wil ik den nadruk leggen op iets, wat ik in mijn
eersten termijn heb gezegd en waarop u niet hebt geatten
deerd. Het is voor de meeste ouders een bezwaar, wanneer
zij hunne kinderen thuis krijgen. Bestaat nu niet het gevaar,
dat juist die ouders, die vreezen, wanneer op hunne kinderen
sanitair toezicht wordt uitgeoefend, een bericht te zullen
krijgen, dat zij hunne kinderen tijdelijk van de school moeten
afnemen, ter wille van de andere kinderen hunne kinderen
aan het toezicht zullen onttrekkenen bestaat dus inderdaad
geen gevaar, dat aan het sanitair toezicht zullen worden ont
trokken juist diegenendie men er gaarne aan zou willen
onderwerpen
Ik geloof, dat inderdaad door hetgeen ik heb voorgesteld
niet aan de bijzondere school het voorrecht van dit toezicht
wordt onthouden, maar dat het middel, dat ik aan de hand
doe, slechts een zachten drang geeft, dat de ouders zich zul
len onderwerpen aan wat feitelijk niet anders dan het heil
hunner kinderen bedoelt.
De heer Aalberse. M. d. V. In de eerste plaats een enkel
woord naar aanleiding van wat door U is gezegd. Ik heb het
dus goed ingezien, dat de formuleering van het artikel het
omgekeerde is van die in de memorie van toelichting; in
deze wordt gesproken van het overleggen eener verklaring
der ouders, die bezwaar hebben, terwijl in het artikel sprake
is van het overleggen var: eene verklaring door de ouders,
die geen bezwaar hebben. Het blijkt nu echter, dat Burg. en
Weth. opzettelijk die verandering hebben aangebracht. Ik
blijf er echter bij, dat het m. i. voldoende is, wanneer de
ouders, die bezwaar hebben, in de gelegenheid worden ge
steld, dat te verklaren. Waarom zullen wij de overlegging
van eene verklaring vragen aan de ouders, die geen bezwaar
hebben? Dat is absoluut overbodig; dat is een administratieve
omslag, die nergens voor noodig is. Er zijn menschen, die,
wanneer men hun niets vraagt, misschien geen bezwaar zullen
hebben, terwijl men, wanneer men daarnaar gaat vragen, bij
hen bezwaren opwekteen ander gevolg heeft dat niet.
In de tweede plaats zou ik nog willen vragen, of ik mij
zoo sterk kan hebben vergist in de opvatting van Burg. en
Weth., dat op de openbare school, zelfs wanneer de ouders
bezwaar hebben tegen het onderzoek, de kinderen toch tegen
den wil hunner ouders door den schoolarts worden onderzocht?
Ik moet zeggen, dat ik dat in de Verordening niet heb ge
lezen. Integendeel. En wanneer dat niet zoo is, dan zie ik
ook niet in, welk groot bezwaar er is tegen het voorstel van
den heer Fockema Andreae, dat niet eischt, dat alle kinderen
zullen worden onderzocht door den schoolarts, maar facul
tatief laat ook genoegen te nemen met het onderzoek dooi
den huisarts, wanneer de ouders verklaren bezwaar te hebben
tegen het onderzoek door den schoolarts.
De Voorzitter. Wat betreft hetgeen door den heer Fockema
Andreae is gezegd, wensch ik nog het volgende op te mer
ken. Het is mogelijk, zegt hij, dat zich het geval voordoet,
dat juist die ouders, wier kinderen tengevolge van het onder
zoek gevaar zouden loopen van de school te worden wegge
zonden zullen zijn degenendie het onderzoek zullen tegen
houden. Maar ik geloof toch, dat het gevaar in de praktijk
niet zoo erg behoeft te wegen. Het betreft hier een beperkt
onderzoek, dat zich niet verder uitstrekt dan besmettelijke
ziekten, en wanneer zich daarvan gevallen op de bijzondere
school voordoendan zal zeker het bestuur of de onderwijzer
zelf dergelijke kinderen wel van de school verwijderen, al
mocht worden gevreesd, dat de ouders om die reden hunne
kinderen niet aan het onderzoek willen onderworpen hebben.
Ik herhaal, dat er voor het stelsel vari den heer Fockema
Andreae wel iets te zeggen is, maar indien men hier te kras
optreedt, vrees ik, dat van het sanitair toezicht op de bijzon
dere school heel weinig terecht zal komen. Indien men dat
toezicht eene gelukkige zaak acht, dan zal men wel doen in
deze de touwtjes niet te strak aan te halenmaar zoetjes
aan te beginnen En het komt mij voor, dat in het amendement
van den heer Fockema Andreae de zaak wel wat strak wordt
getrokken.
Wat nu betreft het bezwaar van den heer Aalberse, ik
moet eerlijk zeggen, dat ik het gewicht daarvan niet geheel
inzie. Of wij er in de memorie van toelichting wellicht op
hebben gewezen, dat het wenschelijk was eene verklaring te
vorderen alleen van die ouders, die bezwaar hebben, terwijl
nu in het artikel staat, dat wij eene verklaring van de ouders,
die geen bezwaar hebben, vragen, wat doet er dat eigenlijk toe
bij de uitwerking van het beginsel Bovendien komt het mij
voor veiliger te zijn in deze eene verklaring te vragen van
degenen, die geen bezwaar hebben, dan alleen van hen, die
bezwaar- hebben; in de praktijk zal blijken, dat men dan
steeds veilig gaat, terwijl later allerlei bezwaren en opmer
kingen zullen komenwanneer alleen eene verklaring wordt
gevraagd van de ouders, die werkelijk bezwaar hebben.
Nu heeft de heer Aalberse nog gevraagd, of op de open
bare school dwang bestaat voor de kinderenwier ouders
hen niet aan het onderzoek van den schoolarts willen doen
onderwerpen. Voor de openbare scholen geldt natuurlijk de
Verordening, dat zijn gemeentescholen, terwijl de besturen
der bijzondere schoien, door het toezicht te verwerpen, de
werking der Verordening voor die scholen buiten effect kun
nen stellen. Dat is het onderscheid in deze tusschen de open
bare en de bijzondere scholen; tegenover de openbare school
is dus de positie van het gemeentebestuur geheel anders dan
tegenover de bijzondere Maar wat wèl kanevengoed op de
openbare school als op de bijzondere, is, dat de ouders der
kinderen, die niet gediend zijn van het onderzoek door den
schoolarts, hunne kinderen laten onderzoeken door den
eigen arts. Dat is een privilege, dat moet worden gelaten
en volkomen voldoet aan de eischendie de heer Aalberse
stelt.
De heer Van der Lip. Er ligt ontegenzeggelijk in hetgeen
de heer Fockema Andreae heeft gezegd, veel waars, maar de
reden, waarom ik huiverachtig ben om met zijn amendement
mede te gaan is, dat ik de vrees koester, dat, wanneer het
amendement wordt aangenomen, van het sanitair toezicht op
