VI. Idem als voren van Mej. G. Van der Weyden, als derde onder- i
wyzeres aan de school 3e klasse n°. 2.
(Zie Ing. St. n°. 67.)
VII. Idem als voren van J. P. Lancel, als derde onderwijzer aan
genoemde school.
(Zie log. St. n\ 67.)
Wordt achtereenvolgens zonder beraadslaging of hoofdelijke stem
ming een eervol ontslag verleend, aan eerstgenoemde tegen I Mei,
aan de beide laatsten tegen 20 April.
VIII. Voorstel betrekkelijk de overgebleven gelden van de Cholera-
commissie van I«66.
(Zie Ing. St. n'. 63.)
Wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming aangenomen.
IX Verzoek van F. N. Kuocli, om vrijstelling of terugbetaling van
schoolgeld, Hoogerc Burgerschool voor Jongens.
(Zie lng. St. n°. 64.)
X. Idem van J. Van Velzen, om terugbetaling van schoolgeld, lager
onderwijs.
(Zie Ing. St. n". 69.)
XI. Idem van Mej. B. W. C. J. De Both, Wed. F. W. Belterman,
om ontslag als adjunct Stads-Vroedvrouw.
(Zie Ing. St. n°. 65.)
Op deze verzoeken wordt achtereenvolgens zonder beraadslaging
of hoofdelijke stemming overeenkomstig de voorstellen van Burg. en
Weth. beschikt.
XII. Idem van de Leidsche Duinwater-Maatschappij, om goedkeuring
tot het aangaan van eene geldleening.
(Zie Ing. St. n". 42 en 66.)
Het adres van de firma W. Hoogenstraaten en Co enz., luidt als
volgt:
Aan den Raad der gemeente Leiden.
Geven met verschuldigden eerbied te kennen, de ondergeteekenden,
alle groote verbruikers van duinwater in deze gemeente, dat zij Uwe
Vergadering eerbiedig verzoeken bij het overwegen der voorwaarden
voor de nieuwe leening der Leidsche Duinwater-Maatschappij, in die
voorwaarden de clausule te willen opnemen, dat groole verbruikers
denzelfden prijs voor duinwater zal berekend worden als aan de
Hollandschc IJzeren Spoorweg-Maatschappij te üegstgeest, die volgens
odicieele inlichtingen thans twaalf cents per M' betaalt.
't Welk doende,
Leiden, den I4den Maart 1892. W. Hoogenstraaten C°.
Tieleman <6 Dros.
M. H. Van Waveren.
De heer Drucker. M. d. V De inhoud van dit adres was ons
niet bekend, toen wij ons rapport stelden. Wij droegen geen kennis
van de daarin vermelde feiten, zoodat wij die niet in aanmerking
hebben kunnen nemen; 'tspijt mij, niet eerder van de werkelijk ge
gronde grieven op de hoogte te zijn geweest. Nu wil ik wel, als
medesteller van het rapport, als mijn indruk zeggen, dat dit adres
ernstige overweging verdient; wel zoude ik niet zoo ver willen gaan
als adressanten verlangen, en voor hen hetzelfde tarief eischcn als
voor de Holl. IJzeren-Spoorwegmaatschappij geldt, maar toch zou ik
gaarne zien, dat hun een behoorlijke verlaging op hel tegenwoordige
tarief werd toegestaan.
Ik zal mij evenwel niet verzetten tegen de voordracht van Burg.
en Weth., maar slechts mededeelen, dat het verlangen van adres
santen mij billijk voorkomt en de hoop uitdrukken, dat daaraan ook
zal worden tegemoet gekomen.
De Voorzitter Het adres is eerst gisteren bij ons ingekomen. Ik
heb gisteren een van de adressanten bij mij gehad, aan wien ik heb
ontraden het in te zenden, en zich liever eerst te wenden tot de
Duinwater-Maatschappij zelve.
Verband tusschen deze twee zaken bestaat cr niet. Dat de Ge.-
meenteraad een verlaging van een tarief zou eischcn voor het ver-
leenen van zijn toestemming tot het aangaan van een nieuwe leening,
is niet aan te nemen. Deze leening is noodig voor den aanleg van
een tweede buis, en dit mag de Raad, door het verzoek der maat
schappij te weigeren niet onmogelijk maken. Alleen wanneer de
Maatschappij de adressanten bad geweigerd om eenige concessie te
doen, zou het op hun weg liggen om bij den Raad met het verzoek
te komen, am zijn invloed aan te wenden, ten einde eenige reductie
te verkrijgen.
Het waterverbruik van de Holl. IJzeren Spoorwegmaatschappij is
kolossaal, en alleen bij een dergelijk gebruik kan een aanzienlijke
reductie van prijs worden toegestaan.
Ik herinner nog aan een ander geval van dien aard. nl. den lagen
prijs van het brood aan de Broodfabriek; ik heb indertijd in de «Econo
mist" een stuk gelezen ter weerlegging van een artikel, waarin aanmer
king werd gemaakt op de hooge dividenden, door de 's Gravenhaag-
sche broodfabriek gemaakt, dat die fabriek slecht 1/8 cent per kilogr.
brood winst maakte; maar de groote massa doet 't hem in die ge
vallen. En in dit geval verkeeren ook de Duinwater-Maatschappij en
de Holl. IJzeren-Spoorwegmaatschappij. Als ik mij niet vergis, dan
is hel gebruik van een der adressanten in één jaar even groot als
dat der Holl. IJzeren-Spoorwegmaatschappij in twee dagen! Dat
maakt een kolossaal verschil in de conditiën van levering; de Spoor
wegmaatschappij neemt voor haar geheele lijn water te Leiden in.
Men moet ook bedenken, dal als de Maatschappij niet wil, men ze
ook niet dwingen kan; er is slechts bepaald, dat zij geen hooger
prijs mag berekenen dan het destijds te Amsterdam vigeerend tarief.
Zoolang zij zich daaraan houdt, kan zij niet tot concessiën gedwongen
worden.
Burg. en Weth. kunnen natuurlijk hun invloed aanwenden en op
merken dal ook de gemeente een gedeelte van de winst opoffert
door aan het verzoek van adressanten te voldoen, maar dwingen
kunnen wij de Maatschappij niet. Daarom raadde ik een der adres
santen, die persoonlijk bij mij kwam, dan ook aan zich eerst tol de
Maatschappij zelve te wenden, omdat deze wellicht anders ontstemd
zou zijn, dat men zich eerst tot den Raad had gewend met een ver
zoek dat geen verband houdt met het aanhangige leeningsvoorstel.
Dc heer Drucker. M d V Wanneer de cijfers mij medegedeeld,
juist zijn, dan is het verschil in waterverbruik tusschen de Holland
schc Spoorweg-Maatschappij en deze adressanten niet zóó oneindig
groot als door u daareven werd opgegeven Naar mij werd mede
gedeeld, verbruikt de Hollandsche Spoorweg-Maatschappij per dag on
geveer KIO of 150 kubieke meter, terwijl adressanten verbruiken per
jaar circa 2000 kubieke meter, zooveel dus als eerstgenoemde Maat
schappij ongeveer in 20 dagen. Een der adressanten verklaarde mij,
evenwel, dat hij zich wilde verbinden om bij verlaagd tarief jaarlijks
te nemen 3600 kubieke meter Tevens deelde men mij inede dat te
Amsterdam bij een waterverbruik van 3600 kubieke meter ook niet
meer betaald wordt dan 12 cents.
Hoewel ik nu geloof dal wij thans wel een formeel middel van
dwang tegen Me Maatschappij zouden kunnen uitoefenen, wensch ik
toch van dat middel geen gebruik te maken. Wenschelijk is het
echter dat er in den Raad stemmen opgaan ter ondersteuning van
het verzoek van adressanten; want zijn mijne inlichtingen juist, dan
hebben adressanten wel eerst bij de Maatschappij zelve beproefd om
eene reductie van prijs te verkrijgen wellicht is die poging niet
krachtig genoeg geweest maar is dit geweigerd. Misschien zou
de Maatschappij meer geneigd zijn aan eenigen aandrang van den
Raad een gewillig oor te leenen.
De Voorzitter. Dit laatste is wel mogelijk, maar ik blijf er bij
dat het beter ware geweest wanneer adressanten zich eerst tot de
Maatschappij zelve hadden gewend. De door mij genoemde cijfers
van waterverbruik z(jn mij medegedeeld: voor de juistheid er
van sta ik dan ook niet in lie Maatschappij, zoo heb ik ook gehoord,
heeft eene reductie van 8 cent aangeboden bij een minimum water
verbruik van 3600 kubieke meter per jaar; zij wil het water dus
leveren tegen 25 cents de kubieke meter, maar deze reductie werd
niet groot genoeg gevonden, tegenover de verplichting van een mi
nimum verbruik, dat het gewone met 600 M3 overschrijdt. Het gaat,
mijns inziens, niet aan om van het voldoen aan het verlangen van
adressanten eene conditie te maken voor het al dan niet goedkeuren
dezer leening.
Wil de Raad aan het Dagelijksch Bestuur opdragen om met de
Maatschappij ten behoeve van adressanten in overleg te treden, dan
kan men verzekerd zijn dat Burg. en Weth. dit met den raeesten
ernst zullen doen. Men moet niet vergelen dat elke reductie van
het tarief samenhangt met het waterverbruik: hoe grooter dat ver
bruik is hoe grooter ook de reductie kan zijn.
De heer Was. M. d V.Ik ben niet genoeg op de hoogte van
de zaak om te weten, of wij, bij de toestemming aan de Duinwater-
Maatschappij om een nieuwe geldleening aan te gaan, de voorwaarde
mogen opnemen, dat zij den grooten afnemers een aanzienlijke re
ductie op het tarief moet toestaan, maar er is ra. i. toch wel eenig
verband tusschen het verzoek van adressanten en het verzoek der
Maatschappij.
Als ik goed ben ingelicht dan is die tweede buis hoofdzakelijk
noodig ter bediening van de buitengemeenten en de Hollandsche
Spoorweg-Maatschappij. Als dat waar is, dan had de gemeente beter
gedaan niet aan de Maatschappij toe te staan die leverantie aan de
buitengemeenten te doen. Immers dan zou de tegenwoordige buis
voor onze gemeente voldoende zjjn geweest en de lecning overbodig
Wanneer 't dus nu te voorzien is, dat de winst voor de gemeente
ecnigszins zal dalen totdat die leening is afgelost, dan zie ik niet
in, waarom wij bij bet vcrleenen van onze toestemming geen voor
waarde zouden stellen. De gevraagde conditie is niet immoreel, en
zij beoogt alleen om in het belang der ingezetenen een billijk ver
zoek er door te krijgen. De prijs voor de groote afnemers is hier
feitelijk te hoog, want dezelfde personen, die te Amsterdam 12 cent
per M3 zouden betalen, moeten hier 33 cents per M3 betalen.
Ik heb hier voor mij een staat van verbruik van een der adres
santen in 1891. Daaruit zie ik, dat hij 2794s M3 gebruikt heeft, en
daarvoor f 922.18 heeft moeten betalen! Nu spreekt 't van zelf, dat
die fabrikant zoo zuinig mogelijk op het gebruik is geweest, en als
hem een aanzienlijke reductie ware toegestaan, dan zou hij natuurlijk
niet op een M3 meer ol minder gekeken hebben; diezelfde persoon
zou te Amsterdam slechts 3 a 400 Gld. te betalen hebben gehad.
Is mijn inlichting dus juist, nl. dat de tweede buis vooral dienen
zal voor de buitengemeenten en de H. S. M., dan komt 't mij voor,
dat er niets onbillijks in is aan de Duinwater Maatschappij de ver
plichting op te leggen, dat zij tegemoet komt aan het bezwaar van
onze groote verbruikers
De Voorzitter. Ik kan de meening van den heer Was niet deelen.
Immoreel is misschien een wat te kras woord. De tweede buis is
een gevolg van bet steeds toenemend gebruik van het duinwater.
De Raad heeft eenmaal dc toestemming gegeven om aan de buiten
gemeenten te leveren, en de Maatschappij is verplicht ook steeds
voor een voldoenden aanvoer van water in de gemeente te zorgen.
En nu zou ik 't toch zeker niet moreel vinden oin de Maatschappij,
als zij wil voldoen aan hare verplichting om voor voldoenden aan-
I voer te zorgen, dit te beletten, tenzij zij aan den wensch der adres-
santen voldoet.
Wij mogen eene dergelijke handelwijze niet plegen, en ik geloof,
dat, wanneer de zaak voor den rechter kwam en dë Maatschappij
