Dc heer Koetser. M. d. Y.! Ik ben liet volkomen met den vorigen
geachten spreker eens, ik ben ook steeds voor openbare aanbesteding,
maar de vraag is, nu de personen die leveren zouden, en de prijzen
bekend zijn, bij herbesteding dit niet tot oneerlijke coneurrentie aan
leiding geven zoude,
De Voorzitter. Ik zal beginnen met toe te geven, dat in den regel
publieke aanbesteding de voorkeur verdient boven ondershandsehc.
Dergelijke zaken worden dan ook gewoonlijk aanbesteed; maar men
kan die leer ook te ver pousseeren. De reden waarom aanbesteed
moet worden, is natuurlijk deze: dat men het middel kiest, waardoor
de gemeente het meest gebaat wordt. En nu meen ik dat de kans
om een lageren prijs by aanbesteding te krijgen, niet altijd een waar
borg is voor de beste behartiging der gemeente-belangen.
Wij hebben voorgesteld om nu de leverantie der lakensche goederen
te gunnen aan den persoon, die bij de twee laatste aanbestedingen
de laagste inschrijver is geweest; dat zijn alzoo niet de prijzen, die
zes, maar die drie jaar geleden bedongen zijn gewordende heer
Verster verkeerde hieromtrent in dwaling
Nu is men, zooals uit de voordracht blijkt, over die levcranticn
zeer te vreden. Ik heb gisteren nog met een der meest deskundige
personen hier ter stede, een man van het vak, een onderhoud gehad
en die gaf mij de verzekering dat 't niet te verwachten was, dat bij
een publieke aanbesteding noemenswaardig lagere prijzen te bedingen
zouden zijn, tenzij ten koste van de kwaliteit der artikelen.
De heer Verster heeft gezegd, dat wanneer de geleverde artikelen
niet goed waren, men ze kon afkeuren; dat is zeker een eenvoudig,
maar niet altijd even gemakkelijk middel. Want de persoon met wien ik ge
sproken heb, erkende zelf dat het zelfs voor een deskundige dikwijls zeer
moeielijk was om laken te keuren; men komt wel achter de kwaliteit van
het laken wanneer het gedragen wordt en gauw slijt, maar dan is het
te laat. Het is waar, dat door ons voorstel andere gegadigden van
mededinging worden uitgesloten, maar daar slaat tegenover, dat de
gemeente-belangen er bij winnen; en wanneer men op de onderstelling
afging, dat in de laatste drie jaren dc prijzen gedaald zijn, dan zou
men zich teleurgesteld zien.
Ik geloof dus dat 't in het belang der gemeente is, om ons voorstel
aan te nemen. De heer Vester heeft het middel aan de hand gedaan,
om in de voorwaarden van aanbesteding de verplichting op te nemen,
dat de leverancier het laken uit de bekende Leidsche fabriek moet
nemen; maar hij zal toch moeten toegeven dat het in het algemeen
zeer bedenkelijk is, een dergelijke conditie in een contract op te
nemen, want men maakt op die wijze den aannemer afhankelijk van
den lakenfabrikant die zijn prijzen vaststelt op overwegingen, die
geheel onafhankelijk zijn van eene of andere overeenkomst tot levering
tusschen derden gesloten en die het zelfs, met het oog op die voorwaarde,
in zijn macht heeft zijn prijzen willekeurig te verhoogen.
Hetgeen waarop het voornamelijk aankomt, is, dat men voor een
lagen prijs goede artikelen krijgt; en wij hebben thans dc laagste
prijzen van dc vorige aanbesteding bedongen; meer konden wij niet
vergen.
De leverantie van helmen is bijna niet vatbaar voor aanbesteding,
want dan zou men in een onderzoek van de kwaliteit komen, dat
voor ons niet mogelijk is. Men moet een bepaald soort van helm
uitkiezen, en dan zorg dragen dat die volgens het gekozen model
wordt afgeleverd door een solieden aannemer. Wanneer men de
levering van dit artikel zou willen uitbesteden dan zou er te groote
kans bestaan dat de gemeente bekocht werd.
En nu wat de schoenen betreft. De vorige aannemer heeft de
leverantie gekregen, omdat hij 0.10 per paar lager had ingeschreven
dan de vorige leverancier; de kwaliteit zijner artikelen was echter
minder. Om nieuwe schoenen te kunnen keuren moet men ook al
weer veel verstand van die zaken hebben: men had echter eenmaal
aanbesteed en was dus wel genoodzaakt de levering aan den laagsten
inschrijver te gunnen. Deze heeft in zijn aan den Raad medegedeelden
brief gezegd dat over zijne levering niet is geklaagd. Dat is echter
niet zoo; de agenten, ten wier laste de gewone reparatiekosten
komen, hebben zeer geklaagd over de kwaliteit. Van daar ons voorstel
ook betreffende het schoeisel.
Naar aanleiding van de opmerking van den heer Kaiser, kan ik
namens het üagelijksch Bestuur verklaren dat wij geen 't minst be
zwaar hebben om de voordracht betrekkelijk de pelten in zoover te
wijzigen, dat de levering daarvan ook aan den tegenwoordigen aan
nemer wordt gegund; daar de agenten geen petten meer zullen
dragen, blijven alleen de petten voor de brugwachters over. En
wanneer de Raad het kan goedvinden, die ondershands aan te be
steden, dan zou men deze leverantie aan den man kunnen gunnen,
die ze tot nu toe goed geleverd heeft.
En nu nog mijn antwoord aan den heer Koetser. De prijzen die thans
in de stukken gepubliceerd zijn, zijn dezelfde waarvoor bij de laatste
aanbesteding is ingeschreven. De belanghebbenden hadden zich ook
op een andere wijze van die prijzen op de hoogte kunnen stellen,
en gevaar voor de concurrentie bestaat er dus niet.
De gevoelens over de kwestie, wat beter is, de leverantie der
kleeding voor de politie publiek of ondershands aan te besteden, loopen
zeer uiteen. Ons komt 't voor, dat op dit oogenblik de laatste manier
de voorkeur verdient. Zoo denkt men er trouwens in Haarlem ook
over, waar verscheidene jaren achtereen het voorstel om ze uit te
besteden, met een aanzienlijke meerderheid door den Raad is ver
worpen; en ben ik wel ingelicht dan wordt dezelfde wijze van handelen
ook te Rotterdam gevolgd.
De door ons opgegeven prijzen zijn het resultaat van de laatste
twee aanbestedingen, en wij zijn dus zeker dat wij geen noemens
waardig lager prijzen zullen kunnen bedingen, dan ten koste van de
kwaliteit der artikelen. Ik geloof dus, dat het belang der gemeente
medebrengt, deze leverantie ondershands uit te besteden.
De heer Verster van Wulveruorst. M. d. V.! Na hetgeen door
U is gezegd, en op uwe pertinente verklaring, dat na inwinning van
informatiën van deskundigen, het Uwe overtuiging is, dat wjj in het
belang der gemeente handelen door deze leverantie ondershands aan
te besteden, zal ik thans vóór het voorstel van Burg. en Weth.
stemmen.
De heer Juta. Ik moet tot mijn leedwezen bekennen, dat ik niet
evenals de heer Verster, door U overtuigd ben geworden, dat een
onderhandsche uitgifte meer in 't belang der gemeente is, dan een
publieke aanbesteding. Dat bij een eventuecle aanbesteding de prijzen
niet voor verlaging zouden vatbaar wezen, is mogelijk, maar met
zekerheid is hieromtrent toch niets te zeggen daar aanbestedingen
dikwijls merkwaardige resultaten opleveren. Het meerdere of mindere
geldelijke voordeel dat de gemeente bij openbare aanbesteding zoude
genieten is echter niet inijne voornaamste beweegreden om tegen
het voorstel te stemmen, maar wel de onbillijkheid welke wordt
begaan tegenover andere firma's welke ook zouden willen mede
dingen.
Men beroept er zich op, dat de tegenwoordige leverancier laken
uit de bekende fabriek alhier gebruikt. Welnu, wil men dat laken
ook voor de toekomst gebruikt zien, dan kan men immers eene zoo
danige bepaling onder de voorwaarden van aanbesteding dc bepaling
opnemen. De bedoelde lakenfabrikant is, een zóó algemeen bekend
en geacht persoon, dat ik niet gelooven kan, dat de eventueele aan
nemer zich aan willekeur zou hebben te onderwerpen; ik meen, dat
men daarvoor geen oogenblik behoeft te vreezen.
Ik zie dus geen enkele reden, om niet lot een publieke aanbesteding
over te gaan; voor mij is het beginsel van gelijkheid voor alle be
langhebbenden van 't meeste gewicht; zij allen moeten hetzelfde recht
hebben om mee te dingen. Om die reden zal ik mijn stem niet aan
het voorstel van Burg. en Weth. kunnen geven.
De Voorzitter. Ik moet den heer Juta attent maken, dat het mijne
bedoeling niet kan zijn geweest om te doen onderstellen, dat de
Directeuren der bekende Leidsche lakenfabriek misbruik van hunne
positie zouden maken door hoogcre prijzen te gaan bedingen; ik heb
in het algemeen gesproken en gezegd, dat wanneer men in een con
tract de bepaling opneemt, dat de aannemer verplicht is zijne grond
stoffen bij een bepaalden fabriekant in te koopen. hij feitelijk in zijn
handen is overgeleverd. Is hij daarentegen geheel vrij, dan kan hij
trachten zich op de goedkoopste markt te voorzien. Doch wij weten
nu door ondervinding, dat de leverancier dien wij den Raad voor
stellen, zich juist bij die als een der beste bekende fabriek van
zijne grondstoffen voorziet, en hebben dus den waarborg dat hij, zich
eene billijke winst voorbehoudende, er prijs op stelt goede waar te
leveren. Ik herhaal en hierbij beroep ik mij weder op den deskun
dige die mij dit verklaard heeft, dat eene publieke aanbesteding geen
vooruitzicht geeft op geldelijk voordeel voor de gemeente, tenzij ten
koste van dc kwaliteit van het geleverde.
Er is onderscheid tusschen levering en levering. Moet er b. v.
brood geleverd worden, hetgeen een dagelijks lerugkeerende be
hoefte is, dan is er geene reden om niet publiek aan te besteden;
voldoet het niet aan de gestelde' voorwaarden, dan keurt men het
af, en gaat naar een anderen winkel. Maar betreft het kleeren, die
twee jaar moeten worden gedragen, dan kan men dezen weg niet
volgen; men komt dan eerst achter de kwaliteit van het goed, wan
neer het eenigen tijd gedragen is geworden.
De stelling dat iedereen moet kunnen mededingen, is voor mij
geen beginsel om publiek aan te besteden, maar wel wat voor de
gemeente de meest voordeelige wijze van leverantie is. En nu weten
wij, dat de tegenwoordige leverancier niet op een goedkoopje zal
uitgaan voor zijne grondstoffen. Het is dus, geloof ik, in 't belang
der gemeente, om den door ons voorgestelde wijze van handelen te
volgen.
De discussiën worden alsnu gesloten en het voorstel van Burg. en
Weth, (tot ondershandsche aanbesteding), nadat de voordracht be
trekkelijk de petten is gewijzigd, in stemming gebracht.
Het wordt aangenomen met 20 tegen 6 stemmen.
Voor stemden de heerenVan Reenen, Fockema Andreae, Schneither,
Van Hamel, Alma, Zaaijer, Du Rieu, Van Buttingha Wichers, Knappert,
Bool, De Goeje, Zillesen, Koetser, Nijkamp, Kaiser, Was, Tieleman,
Lc Poole, Verster van Wulverhorst en de Voorzitter.
Tegen stemden de heeren: Cock, Juta, Zaalberg, Hasselbach, Van
der Hoeven en De Sturler.
V. Verzoek van Ds. E. César Segers, om vrijstelling van de betaling
van schoolgeld, Middelbaar onderwijs.
(Zie Ing. St. n°. 274.)
Zonder discussie of hoofdelijke stemming aangenomen.
VI. Voorstel betrekkelijk de verdeeling van de gemeente in afdeelingen
voor de verkiezingen.
(Zie Ing. St. n°. 277.)
De heer Van Hamel. M. d. V.! Ik kan mij zeer goed met het
voorstel van Burg. en Weth. vereenigen. Ik heb echter alleen het
woord gevraagd om de aandacht te vestigen op den toegang tot het
hoofdstembureau; de trap, die daartoe leidt is voor velen een groot
bezwaar om te gaan stemmen, en voor sommigen zelfs een beletsel.
Zou 't niet mogelijk wezen het stembureau in de benedenverdieping
van het Stadhuis te vestigen, zoodat de kiezers bij het ter stembus
gaan geen bezwaren meer ondervinnen?
De heer Kaiser, 't Schijnt mij toe, M. d. V.! dat door deze ver
deeling der gemeente in de voorgestelde afdeelingen enkele personen
geheel zullen buitengesloten worden. De militairen, die in de buiten
wijken wonen, maar volgens de wet hun domicilie in deze gemeente
hebben, waar zij dus bet kiesrecht mogen uitoefenen, zijn niet in
de opgegeven afdeelingen ingedeeld. Waar moeten die nu gaan
stemmen
De Voorzitter. Ik begin met mede te dcelen, dat de Commissie
