GEMEENTERAAD VAN LEIDEN.
129
INGEKOMEN STUKKEN.
N#. 271. 9 Leiden, 7 December 1881.
Commissarissen van de Stedelijke Gasfabriek hebben de eer Uwe Ver
gadering voor te stellen aan de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij
op te dragen, het maken van een verbinding van de Stedelijke Gasfa
briek met dien spoorweg en op de navolgende voorwaarden een contract
met die Maatschappij aan te gaan, voor het vervoer der kolen en andere
goederen naar en van de Gasfabriek over deze verbindingsbaan.
I.
De Maatschappij verbindt zich tot het aanleggen en onderhouden voor
hare rekening van deze verbindingsbaan van haren hoofdweg, tot aan
het terrein der Gasfabriek, daaronder begrepen de brug over de Singel
gracht naar het terrein der fabriek, terwijl zij daarenboven ten Westen
van de Singelgracht over eene lengte van '200 Meters dubbel spoor
zal aanleggen.
II.
Zij belast zich met de exploitatie dezer verbinding, tot aan de brug
over de Singelgracht grenzende aan het terrein der Gasfabriek.
III.
De plannen dezer verbinding worden in overleg met Burg. en Weth.
opgemaakt en vastgesteld.
IV.
De bediening van de beweegbare brug over de Singelgracht, geschiedt
buiten de zorg der Maatschappij onder het beheer der Stedelijke Gasfabriek.
V.
Indien de gemeente Engelsche kolen over het Nieuwe Diep aanvoert,
geeft de Maatschappij gelegenheid om de kolen aan de Spoorweghaven
aldaar te lossen en desvereischt in dep&t te brengen, onverschillig of de
kolen later al dan niet per waggon naar Leiden zullen vervoerd worden.
VI.
De Maatschappij is bevoegd over deze verbinding ook ander vervoer
te doen, mits in geenen deele belemmerende of vertragende het vervoer
der voor de Gemeente-gasfabriek bestemde waggons.
VII.
Voor het vervoer van de waggons naar de Gasfabriek en het ledig
terughalen wordt door de Maatschappij 2 per waggon in rekening ge
bracht, zullende echter het aldus jaarlijks door de gemeente te betalen
bedrag nimmer minder mogen bedragen dan 5 °/0 van het kapitaal voor
den aanleg van de verbinding door de Maatschappij besteed.
Vervoerkosten van waggons voor anderen dan de Gemeente-gasfabriek
bestemd, door de Maatschappij geïnd, komen in mindering van het even
tueel door de gemeente bij te passen bedrag.
VIII.
Voor het vervoer over den verbindingsweg en de eventueele schaden
welke daarvan het gevolg mochten zijn of worden, gelden al de bepa
lingen van de spoorwegwet en van de reglementen voor den spoorweg
van kracht.
IX.
De Maatschappij zorgt voor onderhoud en bewaking van de door haar
gemaakte spoorverbinding in I bedoeld en zal telkens, wanneer dit door
de gemeente verlangd wordt, zich tevens belasten met het gewoon onder
houd van de spoorwegwerken op de terreinen der fabriek tegen vergoeding
van de werkelijke kosten.
X.
Op de aan de Gemeente-gasfabriek afgeleverde waggons en goederen,
zijn de bepalingen van het algemeen reglement voor het vervoer en de
bijzondere bepalingen behoorende bij de tarieven van de Maatschappij
toepasselijk.
XI.
Het voor den aanleg besteede kapitaal zal binnen 3 maanden na de in
exploitatiename in gemeen overleg worden vastgesteld, raming ƒ87000.00.
XII.
De overeenkomst wordt aangegaan voor een tijdperk van 10 (tien) ach
tereenvolgende jaren, aanvangende den achttienhonderd twee en tachtig
en wordt zoo ze niet zes maanden voor de expiratie van die jaren door
een der beide partijen schriftelijk is opgezegd, telkens geacht voor 5 jaren
te zijn verlengd.
XIII.
De werkzaamheden voor den aanleg van den verbindingsweg en de brug
zullen zoodanig geschieden, dat deze verbinding vier maanden na het
onderteekenen der overeenkomst in exploitatie zal komen.
Commissarissen voornoemd,
De Fremery.
J. I. Van Wensen.
Aan Burgemeester en Wethouders J. C. Van der Zweep.
van Leiden.
MEMORIE VAN TOELICHTING.
Leiden, 7 December 1881.
Commissarissen worden tot dit voorstel geleid, door de volgende mo
tieven
Het vermeerderd gasdebiet maakt jaarlijks de hoeveelheid benoodigde
kolen grooter, zonder dat naar evenredigheid ruimte beschikbaar is, om
deze kolen behoorlijk op te slaan. Het verkrijgen dier ruimte zoodanig,
dat het vervoer van het kolenleger tot de stokerij geene te groote ver
meerdering van arbeidsloon meebrengt, zou bereikbaar zijn door aankoop
op groote schaal van de ten Zuiden belendende woningen, strekkende tot
de Noordzijde der Langegracht en ten Oosten tot aan het Vogel straatje.
Deze aankoop kan alleen geschieden door opoffering van groote sommen,
daargelaten de kosten der amotie dezer woningen en het oprichten van
doelmatige kolenloodsen. Alsdan zou het vervoer te water kunnen ge
handhaafd worden en de sedert de oprichting bewandelde weg behouden
blijven, om jaarlijks van af November een groot kapitaal op te leggen,
voor den n'oodigen wintervoorraad, strekkende van 15 November tot 15
Maart 5760.000 KG. ad gemiddeld 7.50 per 10.000 KG. 43.200.
Behalve dit hoofdbezwaar bestaan hiertegen de volgende, niet minder
ernstige moeilijkheden, als:
1°. De arbeidsloonen van het lossen, meten en opslaan.
2°. De vermindering in gaswaarde door het lang opeengestapeld liggen,
zoowel bij Duitsche als bij Engelsche kolensoorten.
3°. Het vervoer van de magazijnen niet onmiddellijk aan de stokerij
grenzende naar die stokerij.
4°. Het gevaar van broeien.
Deze bezwaren worden door spoorwegvervoer grootendeels weggenomen,
hetwelk daarenboven de volgende voordeelen oplevert.
1°. Zal de hoeveelheid welke voor magazijn wordt ingeslagen dan hoog
stens 1200.000 KG. bedragen, zijnde een reserve voor -t- 25 dagen.
2°. Zullen de kolen steeds versch kunnen verwerkt worden.
3°. Behoeven de kolen niet in détail gemeten of gewogen te worden,
daar de waggons direct met volle lading kunnen gewogen worden.
4°. Kunnen deze waggons onmiddellijk voor de stokerij gebracht worden.
5°. Zal het renteloos kapitaal benoodigd voor den grooten winterinslag
aanmerkelijk kunnen worden gereduceerd, waardoor het bedrag van
den inventaris belangrijk vermindert en het bedrijf kapitaal naar rato
kan afnemen.
6°. Verkrijgt men betere contröle over de soort en den aard der kolen,
daar zij als Duitsche onmiddellijk zonder overlading van de mijnen
kunnen vervoerd worden en als Engelsche grootendeels direct uit de
booten in de waggons kunnen worden overgebracht.
7°. Geschiedt zulks met minder kosten.
Tegenwoordig worden verwerkt 130.000 HL. kolen, gerekend ad 80
KG. per HL. geeft 10.400.000 KG. of 1040 waggons van 10.000 KG.,
welk bedrag natuurlijk jaarlijks vermeerdert.
Het verschil in kosten tusschen spoorwegvervoer, met inbegrip der vlet-
kosten van het station en scheepsaanvoer, alles franco terrein gerekend,
is in de laatste jaren voor Engelsche kolen aanmerkelijk verminderd en
voor Duitsche nagenoeg gelijk geworden, hetgeen gebleken is uit de in-
schrijvingscijfers voor de leverantie 1881/82. Duidelijkheidshalve drukken
wij hier alle prijzen bij gewicht van 10.000 KG. of éen waggon uit.
Engelsche kolen werden aangeboden, franco wal 67.50 en franco
Haven, Nieuwe Diep 64.60. Rekent men bij dezen laatsten prijs het
spoorvervoer van Nieuwë Diep naar station Leiden en het vlet- en los-
loon station Leiden tot franco terrein, zoo klimt dit cijfer tot 77.60.
Bij den scheepsaanvoerprijs komt dan verder het los- en meetloon, waar
door de prijs van 67.50 stijgt tot 71.875.
Voor Duitsche kolen werd ingeschreven franco wal per schip 69.90
met los- en meetgelden 74.25, terwijl dezelfde inschrijver, franco per
spoor en verder gevlet aangevoerd, aanbood 73.40.
Vergelijkt men de verschillen in- kosten franco stokerij voor den win
tervoorraad met de drie vervoermiddelen aangevoerd, zoo ontstaan 3 ru
brieken A, B en C.
A. Scheepsaanvoer van 10.400.000 KG. met opslag van een voorraad
van 15 November tot 15 Maart thans 5.760.000 KG., waarbij ma
gazijnruimte, los- en meetkosten, vervoer magazijn naar stokerij,
waardevermindering, berekend alleen voor den wintervoorraad en
spillage in aanmerking komen.
B. Spoorvervoer tot station Leiden en verder per vlet, gelden de
zelfde conditiën, behalve meet- en loskosten, daar de kolen geleverd
worden per bekend waggongewicht van 10.000 KG. franco terrein
en verhooging transport Engelsche kolen.
C. Spoorvervoer tot station Leiden met transport langs de voorgestelde
baan tot in de fabriek langs de stokerij, waarbij nu het geheele
bedrag der rente van 't aanlegkapitaal komt, d. i. per waggon, ge
rekend naar den tegenwoordigen inslag van 1040 waggons, onge
veer 4.20.
Becijfering der rubrieken A, B en C.
A. Scheepsaanvoer.
Aankoop van woningen voor terrein en amotie 25000.00
Bouw van kolenmagazijnen15000.00
Meer kapitaal benoodigd voor aankoop in eens 34200.00
5 van 74200.00 3710.00(a)
Aankoop van 4.600.000 KG. Engelsche kolen.
Koopprijs 67.50 per 10.000 KG. 31050.00
Werkloon 4.375 10.000 2012.50
33062.50
Aankoop van 5.800.000 KG. Duitsche kolen
Koopprijs 69.90 per 10.000 KG. 40542.00
Werkloon 4.35 10.000 2523.00
43065.00
Waardevermindering door opslag 3 °/0 van 34200 1026.00(6)
Kolenvervoer uit magazijn naar stokerij704.00 (c)
Spillage door verwerking 1 757.00
Mindere garantie voor qualiteit-f- memorie
Te zamenmemorie 82324.50
B. Vervoer per spoor tot station en
verder per vlet.
De posten a, b en c uit A te zamen5440.00
Aankoop van 4.600.000 KG. Engelsche1 kolen franco terrein
ad 77.60 per 10.000 KG35696.00
Transporteere 41136.00
