1G
11., te berichten, dat ik bereid ben de mij door U opgedragen taak, op
de aangeboden voorwaarden, te aanvaarden.
Ik heb levens de eer ter Uwer kennis te brengen, dat ik bij den
heer William Sugg te Londen, voor rekening der Leidsche gasfabriek,
zal bestellen:
1". Een photometer volgens Dr. Letheby ad64. 1.6
2'. Eenige bij dezen photometer behoorende toestellen 6. 7.3
3°. Toestellen voor het bepalen van het zwavelgehalte ad 46.13.1
4°. Toestellen voor de bepaling van het ammoniagehalle ad 4. 6.0
5®. Toestellen voor het onderzoek naar zwavelwaterstof 3.10.0
6°. Chemicalieën enz2.13.9
Totaal 127.11.7
Voor het inpakken van den photometer wordt 2.15 in rekening
gebracht, maar ik weet niet hoeveel voor het inpakken der overige
toestellen gerekend zal worden.
Het noodige voor het onderzoek naar koolzuur zal hier te lande
worden aangekocht.
Ik zal waarschijnlijk voorloopig geen toestel voor het verifieeren van
de door my te gebruiken gasmeters behoeven, ook geen gashouder, zoo
ik er namelijk zeker van kan zijn, dat ik het gas, over dag, altijd
onder eene drukking van minstens 20 mm. in de toestellen kan laten vloeien.
Voorloopig zullen de toestellen in het kabinet van natuurkunde kunnen
worden opgesteld, doch het is, om meer dan ééne reden, wenschelijk,
dat binnen een paar jaren een afzonderlijk locaalzoo ver mogelijk van
de fabriek verwijderd, er voor beschikbaar worde gesteld. Alsdan zal
ook een barometer moeten worden aangekocht.
Ik neem ten slotte de vrijheid U te verzoeken mij te willen melden,
of de te Londen te bestellen toestellen tegen zeeschade enz. door U
verzekerd moeten wordenzoo jadan zal ik U later het tijdstip der
verzending berichten.
Aan Heeren Commissarissen der Stedelijke P. L. Rijke.
Gasfabriek te Leiden.
Bijlage III.
Leiden, 19 Juni 1880.
Commissarissen van de stedelijke Gasfabriek hebben de eer u mede
te deelen, dat bij hen is ingekomen een «Extract uit het register der
deliberaliën van den Gemeenteraad van 20 Mei 1880 waaruit blijktdal
besloten is:" dat als minimum van lichtvermogen van het gas worde
aangenomen een lichtsterkte van 16 Eng. slandaardkaarsen waar te nemen
op 1100 meters van de fabriek.
Ingevolge dit besluit hebben Commissarissen de noodige maatregelen
genomen om zoo spoedig mogelijk de lichtsterkte des avonds gedurende
de verlichtingsuren boven dit aantal kaarsen te verkrijgen en te houden.
Ten einde hiervoor echter een zekere maatstaf te verkrijgen is hel
noodig op de minst kostbare wijze te constateren, hoe groot het verschil
in kaarsen of in gedeelten daarvan is tusschen de lichtsterkte gemeten
aan de fabriek en in uw observatiekamer, opdat aan de fabriek dadelijk
blijke hoeveel lichtsterkte met het geproduceerde gas bij u zal verkregen
worden.
Om hiertoe te geraken achten Commissarissen het hoogst wenschelijk
de beide photometers voor een korten termijn te verwisselen, opdat, eener-
zijds op den photometer bij u in gebruik aan de fabriek kunne gecon
stateerd worden welke lichtsterkte aldaar in een donkere kamer daar
mede verkregen wordt en anderzijds op den labrieksphotoineter gecon
troleerd kunne worden hoe groot de door haar aangegeven lichtsterkte
is op 1000 meter afstand.
Ten einde voorts de waarnemingen volkomen onder dezelfde omstan
digheden te doen geschieden, als zulks volgens verkregen inlichtingen
in Londen plaats heeftzagen Commissarissen gaarne den photometer
bij u in gebruik geplaatst in een vertrekje met donkere wanden op te
richten in hel lokaal uwer waarnemingen, zonder dat hieruit eenige
wijziging van het gebouw zelf voortvloeit.
P. I. De Fremery.
P. Do Rieu.
J. I. Van Wensen,
Aan Dr. P. L. Rijke.
BHlage IV.
Leiden, 2 Juli 1880.
Ik heb de eer u in antwoord op uw schrijven van den 19 Juni 11.
te berichten, dat ik aan het daarin uitgedrukte verlangen gaarne zal
voldoen en er met den heer directeur der gasfabriek in overleg over zal
treden.
Dit overleg zal echter wellicht leiden tot het bezigen van eene andere
dan de door u voorgestelde methode ter vergelijking der twee photometers.
Hel komt mij voor dat het niet noodig zal zijn beide instrumenten te
verplaatsen en dat men minstens even juiste uitkomsten zal verkrijgen
door de twee photometers op dezelfde plaats, hetzij in mijn locaal hetzij
op de gasfabriek, te gelijk of alternatief te bezigen. Men zal alsdan al
tijd met gas van dezelfde qualileit kunnen experimenleeren.
Aan Heeren Commissarissen der Stedelijke P. L. Rijke.
Gasfabriek te Leiden.
Bijlage V. STA
Lichtsterkte verkregen over 1880
op 1100 meter afstand door
den deskundige met den Letheby
Photometer.
AT I.
Lichtsterkte verkregen over 1880
ajd Fabriek, Photometer Evans,
waarnemer Dr. J. J. Neurden
Januari 17
18
20
24
28
29
Februari 6
10
18
25
Maart 3
9
13
16
17
Juli 6
Augustus 23
24
26
October 8
14
26
29
November 3
5
9
16
23
25
December 4
6
11
15
17
18
27
28
14.06
13.81
13.11
13.93
12.79
12.53
13.25
16.24
13 59
15.20
15.30
14.89
14.86
14.40
14.64
14.68
11.48
11.42
12.56
13.91
14.82
14.37
15.39
15.39
14.77
14.73
15.89
13.81
14.07
16.24
16.82
16.64
15.60
16.14
15.83
15.86
14.91
15.62
Nihil
11.8
Nihil
9.8
3.3
2.7
1.9
8.7
3.5
7.0
9.0
8.1
5.6
5.7
5.3
5.2
8.0
4.7
4.0
4.0
4.0
4.0
2.9
4.6
4.5
16,2
Nihil
2 Januari
16.2
6
16.3
13
17.2
16
16.4
3.9
23
15.8
Nihil
3 Februari
16.7
6
19.6
11.8
10
16.6
Nihil
13
16.1
20
16.3
1 Maart
16.9
2
17.1
5
18.7
6
18.7
11
20.4
12
16.7
14
18.7
15
18.7
10
17.3
23
16.7
29
16.78
18.48
27 December
28
STAAT II.
Waarneming van den Directeur en Inspecteur, Zonneveldsleeg 27 Juli 1880.
Letheby B. 10.59 2.8
Evans B. 16.84 2.8
STAAT lil.
Waarneming Directeur gelijktijdig met den deskundige Zonneveldsteeg.
17.16 14.77 8.1
17.45 15.89 5.7
STAAT IV.
Waarneming Directeur op beide photometers Zonneveldsteeg.
4.1
3.8
4.0
November 3
9
December 1
3
17
16.58 16.67
16.72 16.60
17.55 17.48
STAAT V.
Lichtsterkte verkregen a/d Fabriek photometer Evans waarnemer Directeur.
December 27 16.78 4.6
28 18.48 4.5
STAAT VI.
Onderzoek met den photometer Evans en Letheby, gelijktijdig door den
Directeur a/d Fabriek en door den deskundige ajd Zonneveldsteeg.
Januari
7
13
15
20
21
27
18.93
19.10
19.56
16.81
18.60
19.94
16.10
16.25
15.79
15.65
17.04
4.2
4.5
5.0
5.1
5.3
4.6
Overzicht der rapporten door den deskundige bij Commissarissen
ingekomen en den Gemeenteraad medegedeeld.
Januari
Februari
Maart
April
13.37
14.47
14.79
14.44
14.06
16.24
15.30
15.06
12.53
12.25
14.40
13.79
Datum.
Gem. aantal
kaarsen.
Percent
Cannel.
em aantal
Percent
Datum.
kaarsen.
Cannel.
D
D
>1
1)
Photometer Aantal kaarsen Cannel
Datum
1880
Photom Evans
aantal kaarsen
Photom. Letheby
aantal kaarsen
Cannel
percent
Photom. Letheby Cannel
aantal kaarsen' percent
Datum
1880
Photom. Evans
aantal kaarsen
Datum 1880 Aantal kaarsen Cannel percent
Datum
Kaarsen Evans
Kaarsen Lethebv
Cannel percent
Datum
Gem. waarde
Grootste waarde
Kleinste waarde
