20
Weth. stellen er prijs op aan dit gedeelte een naam van goeden klank te
geven. Hem brandstraat is voor dat gedeelte der stad een alleszins passende
naam, in het midden latende of Rembrand er al of niet zijn verblijf ge
houden heeft. Het is ons te doen den naam van een man van aanzien in
Leiden te vereeuwigen.
De beer Verster. liet zij mij vergund, mijnheer de Voorzitter, tegen
het laatst door u gezegde op te komen. Ik geloof niet dat het noodig
zal zijn, ten einde de herinnering aan Rembrandt levendig te houden,
diens naam te stellen op een bord aan den hoek eener straat. Ik
ben overtuigd dat zoolang de «Anatomische les" en de zoogenaamde «Nacht
wacht" zullen bestaaner geen vrees behoeft te rijzendat Rembrandt's
naam niet op waardige wijze zal blijven voortleven en in eere zal worden
gehouden.
De Voorzitter, liet is Burg. en Weth. te doen den naam in Leiden
te verlevendigen.
In stemming gebracht, wordt punt c aangenomen met 12 tegen 6 stemmen.
Tegen stemdpn do heereu Cock, Verster, ScheltemaDu RieuObreen
en Van Heukelom.
d. Van der IVerf straat aan de Marendorps- achtergracht.
De heer Scheltema. Ik wensch alleen te vragen of dat nu wel een
naam is voor zoodanige straat. In het algemeen ben ik niet voor die
verandering van namen, maar wil men den Daam van Van der Werf hier
in Leiden gebruiken dan is hij zeker een betere plaats waardig, dan ecne
gedempte achtergrachtdie naam behoort aan een andere straat te wor
den gegeven wanneer men daardoor een man als Van der Werf eer wil aandoen.
De heer Du Rieu. Ik zou wel in overweging willen geven dien naam
nog niet te gebruiken, maar daarmede te wachten tot bet standbeeld van
Van der Werf is opgericht. Men kan dan die plaats Van der Werfplein of
Van der Werfstraat noemen.
De heer Le Poole komt ter vergadering.
De Voorzitter. Het bezwaar van den heer Scheltema kan ik niet
deelen. Er is hier sprake van historische herinneringenmen wil de her
innering verlevendigen van de plaats waar hij heeft gewoond, Wat het
bezwaar van den heer Du Rieu betreft, ik geloof dat wij in dat voorstel
tot verdaging niet moeten treden. Het standbeeld zal zeker niet geplaatst
worden op eene straat. Ik geloof dat wij thans wel met deze straat kunnen
voortgaan.
In stemming gebracht, wordt punt d aangenomen met 10 tegen 9 stemmen.
Tegen stemden: de lieeren Juta, Van Hettinga Tromp, Cock, LePoole,
Verster, Scheltema, Du Rieu, Obreen en Van Heukelom.
e. Jan Van Houtstraat aan de Gedempte Volmolengracht.
De heer Van Heukelom. Hoewel ik een groot vereerder ben van Jan
Van Houtwensch ik toch den naam van Volmolengracht te behouden, al9
een souvenir van een vroegeren toestand die wel der moeite waard is bij
elk goed Leidenasr in gebeugenis te blijvenals getuigende van de flinke
handelwijs der voorvaderen. Die Volmolengracht toch behoorde tot en
maakte een deel uit van een volledig stelsel van waterverversching door de
stad. Daarbij was bepaald dat alle volmolens op de stads achtergracht
moesten gevestigd zijn en hun vuile water daarop moesten uitloozen (ik beb
daar nog zulk een volmolen gekend). Daardoor werd het zuivere water aan
de zuidwestzijde der stad door een molen aangevoerd en door een stelsel
van afgedamde grachten en duikers door de Volmolengracbt gedreven naar
de volmolens, om eindelijk door een duiker onder den singel te worden
geëvacueerd op de Stinksloot, aan het einde waarvan weder een molen stond
om dat vuile water verder te verwijderen. De overblijfselen van dien duiker
zijn bij de aanplemping en verlegging van den singel ten behoeve der
Gasfabriek voor eenige jaren nog voor den dag gekomen. Het zou mij
leed doen als zoodanige zaakdie zoo nauw zamenbangt met de geschie
denis van den bloeitijd van Leiden uit de herinnering der Leidenaars werd
uitgewischt en danrum wensch ik de oude benaming te behouden.
De heer De Laat de Kanteb. Naar aanleiding van het door den heer
Van Heukelom aangevoerdewensch ik op te merken dat de herinnering
aan de volmolens blijft bestaan door bet gedeelte der Volmolengracbt dat
nog niet gedempt is. Ik boor den beer Van Heukelom daar zeggen dat
dit de Aardappelenmarkt is, maar dat is niet juist; de aardappelenmarkt
wordt daar wel gehouden, maar de gracht heet «Volmolengracbt"
De beer Verster. Brstaat cr eene afdoende reden waarom hier aan den
naam een vóórnaam is toegevoegd? Bij geen der andere voorgestelde namen
is dit bet geval.
De Voorzitter. Het is zoo de gewoonte. Ik heb nooit anders gehoord
dan van Jan Van Hout.
In stemming gebrachtwordt punt e verworpen met 10 tegen 9 stemmen.
Voor stemden: de heeren Suringar, Wilhelmy Damstó, De Goeje, Van
der LithDriessen Van Wensen, De Fremery, De Laat de Kanter en
de Voorzitter.
De Voorzitter. Ten gevolge van dit besluit blijft de naam van Ge
dempte Volmolengracbt behouden.
f. Boerhavestraat aan de Gedempte Binnenvestgracbt tusschen de Steen
straat en de Galgstraat.
De heer Scheltema. Ik hen zoo vrij hier ook omtrent de spelling eene
opmerking te maken. Op het standbeeld staat, naar ik boor, de naam
van Boerhaave met twee a's gespeld. Of dit nu een fout is, weet ik niet,
maar het komt mij voor dat het vooral hier noodig is dezelfde spelling
aan te nemen. Dat in de kerk te Noordwijk een naam anders gesteld staat
dan hier, zal niet in het oog vallenmaar dat hier in de stad op een
standbeeld van Boerhaave de naam anders gesteld zal staan dan op het
naambordje van de straat, die naar hein wordt genoemd, dat Ï9 veel erger.
De Voorzitter. De heer De Vries heeft den naam van Boerhave met
één a gesebreven.
De heer Van deb Lith. Ik geloof dat de beer De Vries in zijne
missive verklaart later de juiste spelling te zullen nagaan.
De Voorzitter. Hier heeft hij duidelijk den naam vermeld als met
één a.
De heer Van der Lith. Maar het kan geen kwaad er nog eens de
aandacht op te vestigen.
De Voorzitter. Ook hierop is toepasselijk wat ik straks zeide, dat
wij de spelling zullen nagaan.
De heer Scheltema. Ik zou het inderdaad vreemd vinden op bet stand
beelddat er vlak bij is, den naam anders gespeld te zien dan op het
naam- of straatbordje.
De heer De Laat de Kanter. Het standbeeld is niet van wege de
gemeente geplaatst, de nsambordjes wel. Wij zullen natuurlijk onderzoe
ken hoe de spelling moet zijn voordat de naam op bet naambordje wordt
geplaatst, maar wij zijn niet aansprakelijk voor de mogelijke fouten op een
niet van onzentwege opgericht standbeeld.
De heer Scheltema. Iemand die de stad binnenkomt, ziet wel bet
verschil in spelling, maar weet van het onderscheid, dat de heer Dc Kanter
aangeeft, niets af.
De heer De Laat de Kanteb. Dan zal die vreemdeling het zich moe
ten getroosten de fout op te merken. Ik hoop dat hij er zich niet te zeer
aan zal ergeren.
De heer Scheltema. Maar het standbeeld is toch gemeente-eigendom.
De heer De Laat de Kanteb. Volkomen juist, maar het is niet op
gericht door de gemeente. Zij nam het over gelijk het haar werd gege
ten en een gegeven standbeeld mag men niet in den mond zien zou ik
met een variant op een bekend spreekwoord kunnen zeggen.
Punt wordt hierop met 13 tegen 6 stemmen aangenomen.
Tegen stemden: de heeren Cock, Le Poole, Verster, Scheltema, Du
Rieu en Obreen.
g. Plantage aan de straat langs het Plantsoen bij de voormalige Hooge-
woerdspoort.
De heer Van Heukelom. Is dat het gedeelte van de Hoogewoerd tot
het Levendaal?
De Voobzitteb. Het is geheel in het begin van de Hoogewoerdwaar
die nieuwe gebouwen staan.
De heer Obreen. Toen er nieuwe huizen waren gebouwd buiten de
voormalige Wittepoort, verzochten eenige ingezetenen de plek te noemen
Noordeindeplein. Men heeft toen geantwoord: neen, 'tis het verlengde van
het Noordeinde en behoudt dien naam. Zoo ook hier met de verlenging
van de Hoogewoerd. Nu enkele buizen zijn gebouwd in het verlengde van
de Hoogewoerdkan men aan die verlenging toch geen afzonderlijken
naam geven.
De Voorzitter. Zooals het Plantsoen daar is aangelegd, heeft het aan
spraak op den naam van Plantage. Hoe fraai het bebouwde gedeelte bui
ten de Wittepoort is, meenden Burg. en Weth. het niet met den naam
van een plein te kunnen bestempelenzij beschouwden het als een vervolg
van het Noordeinde.
De heer Hartevelt. Aangezien het hier geldt een geheel nieuwe straat,
zoo kan hier mijns inziens zonder eenige quaestie een naam worden gege
ven in de keuze waarvan men geheel vrij is. Of de naam van Plantage
de meest gewenschte is laat ik aan de beslissing van den Raad over.
De heer Scheltema. Is het niet mogelijk een Hollandsch woord te
kiezen Plantage is een fransch woord.
De Voobzitteb. Wij behoeven wel niet het voorbeeld te volgen van
andere stedenmaar in alle aanzienlijke steden vindt men toch den naam
van Plantage.
De heer Cock. Nu er sprake is van het al of niet uitheemsche van
het woord «plantage", zou ik gaarne vernemen of ook over dezen naam de
heer De Vries is gehoord, die zeker op het gebied van de kennis en bet
gebruik onzer schoone moedertaal onder de gezaghebbende autoriteiten mag
worden gerekend.
De Voobzitteb. Ja, en de heer De Vries had er geen bezwaar tegeD.
De heer Scheltema. Zou hier niet een naamdie straks is gevallen
genomen kunnen worden?
De heer De Laat de Kanteb. Ik kan het oneigenaardige van den
naam Plantage niet toegeven. Het is daar de ingang van het Plantsoen.
Punt g. wordt hierop aangenomen met 15 tegen 4 stemmen.
Tegen stemden: de heeren Cock, Verster, Obreen en Van Heukelom.
h. Stationsweg aan den weg buiten de voormalige RijnsburgerpoorL
Wordt met algemeene stemmen aangenomen.
De Voobzitteb. Thans komt onderdeel 2: verandering van namen.
a. De Gedempte Korte Langegracht in Lammermarkt.
De heer Cock. Tot nu toe hebben wij straten gedoopt, nu gaan wij
aan het herdoopen. Was ik tegen het eerste gekant, hier is dit nog in
sterker mate het geval. Ik vrees dat wij door die verandering in Leiden
een Babelsche spraakverwarring zullen zien geboren worden en ik geloof niet
dat in de eerste honderdof stellig vijftig jarende nieuwe namen bij
het volk in gebruik zullen geraken. Daarentegen zal die verandering wel
ongerief veroorzaken.
Punt a wordt hierop aangenomen met 1L tegen 8 stemmen.
Tegen stemden: de lieeren Juta, Cock, Le Poole, Vef9ter, Scheltema,
Du Rieu, Cbreen en Van Heukelom.
b. De Gedempte IJzerengracht in Nieuwe Beestenmarkt.
De Voobzitteb. Deze verandering is vooral daarom voorgesteld, omdat
de verschillende markten bijzonder zijn aangewezen. Dat is pok p'enscbe-
lijk voor hen, die Vrijdag de markt komen bezoeken. Wij krijgen dan
een Groote beestenmarkt, een Nieuwe beestenmarkt en een Lammermarkt.
De marktmeester beeft ook daarop aangedrongen. IJzerengracht heeft
thans geene bcteekenis.
Met 11 tegen 8 stemmen wordt dit punt aangenomen.
Tegen stemdendezelfde heeren als sub a.
c. De Hooigracht, Hooglandsche KerkgrachtPieterskerkgrncbtSt. Ja-
cobsgracbt en Minnebroer?gracht in HooistraatHooglandsche Kerkstraat
PieferskerkslraatSt. Jacobsstraat en Minnebroersslraat.
