In de zitting van 3 Januari (Hand. bi. 4) werden alsnu de oonolusiën
van het rapport der Commissie van Financiën aangenomennadat ons voor
stel om aan den heer Liernur op te dragen, bij de beantwoording der meer-
bedoelde vragen in acht te nemen eene eventuëele latere toepassing van
het stelsel over de geheele gemeente en eenë invoering daarvan in de eerste
plaats in de Marendorpsche Achtergracht c. a.was verworpen.
Het daarop ingekomen antwoord is met de betrekkelijke rapporten van de
Commissie van Fabricage en van ons college aan uwe vergadering ingediend
(Hand. bl. 43, n°. 195), en het rapport der Commissie van Financiën
is opgenomen onder n". 236, bl. 62. Terwijl eerstgenoemde commissie in
overweging geeft geen gevolg te geven aan het project tot uitbreiding aan
de Koepoortsgrachtmaar een plan te doen opmaken voor de Marendorpsche
Achtergracht met een avant-project voor de geheele gemeente, hebben wij
gemeend ons strikt te moeten houden aan de eenmaal door uwe vergade
ring genomen beslissing en mitsdien voorgesteld voor eene uitbreiding van
het stelsel aan de Koepoortsgracht de plannen met begrooting te doen
opmaken, ten einde daarna omtrent de uitbreiding en de beschikbaarstelling
van het vereischt kapitaal eene definitieve beslissing te nemen.
De Commissie van Financiën eindelijk komt terug van het vroeger door
haar verdedigd systeem, eene som van f 50000, waarop naar de bereke
ningen van de Commissie van Fabricage de geprojecteerde uitbreiding voor-
loopig wordt geraamd te aanzienlijk achtende om alleen te worden aange
wend tot het nemen van eene proeve; zij wenscht voorshands geen gevolg
te geven aan een der beide plannenmaar eene raming te doen opmaken
van de kosten eener toepassing over de geheele gemeente, ook in verband
met eene te ontvangen opgave van de kosten eener duinwaterleiding.
Ten slotte hebben wederom een tal van ingezetenen alsmede de Vereeniging tot
verbetering der volksgezondheid, op eene zoo spoedig mogelijke invoering
van het stelsel in de Marendorpsche Achtergracht aangedrongen.
Het zal bij uwe vergadering voorzeker geene bevreemding wekken dat
wijna kennis genomen te hebben van de tegenwoordige zienswijze van de
Commissie van Financiën, niet blijven aandringen op eene voortzetting der
proeve op financieel gebied, doch integendeel ons thans geheel scharen aan
de zijde van de Commissie van Fabricage. Immers alleen op grond dat de
Commissie van Financiën eene financieele proeve noodig achttealvorens
tot eene verdere toepassing van het stelsel in andere deelen der gemeente
over te gaan, hebben wij ons voorstel om voor de Marendorpsche Achter
gracht een plan te doen opmakentijdelijk terug genomen en achten ons
alzoo thans, nu de Financieele Commissie zelve aan haar voorstel tot het
nemen eener proeve geen verder gevolg wenscht te gevenalleszins gerech
tigd wederom tot ons oorspronkelijk voorstel terug te keeren. Te minder
bestaat daartegen bezwaar, omdat de toepassing aan de Marendorpsche Achter
gracht, gelijk ons sedert is gebleken, op zoodanige wijze zal kunnen ge
schieden, dat door het leggen van een verbindingsbuis met dezelfde machine
tevens de buurt aan de Koepoortsgracht geëxploiteerd zal kunnen worden
waardoor de tegenwoordige kosten van exploitatie niet noemenswaardig zullen
behoeven te worden verhoogd, in verhouding tot de aanzienlijke vermeerde
ring van de te verzamelen faecaliën. Dusdanige toepassing namelijk is nog
onlangs met den heer Liernur besprokenterwijl daarbij tevens is aangege
ven de plaatsing van drie machines in één lokaal in de buurt van de Gedempte
Voldersgracht bij de Oude Vestals zijnde het meest geschikte punt bij even-
tueele algemeene invoering van het stelsel over de geheele gemeente.
Aangenomen alzoo de wenschelijkheid om den toestand van de Ma
rendorpsche Achtergracht door middel van het Liernurstelsel te verbe
teren en ten einde daartoe te geraken de vereischte plannen te doen
opmakenschijnt het met het oog op het bovenaangevoerde niet wel
voor tegenspraak vatbaar, dat die plannen niet geisoleerd moeten wor
den opgemaaktmaar dat daarmede noodzakelijk moet samengaan een
zoogenaamd avant-project voor de geheele gemeente, ten einde de plaatsing
der machines, het leggen der buizen als anderszins op zoodanige wijze ge
schiede, dat eene verdere uitbreiding mogelijk wordt zonder verandering van
den bestaanden toestand, terwijl met de opmaking van een dusdanig alge
meen voorloopig plan in geenen deele eene begrooting van kosten behoeft
gepaard te gaan.
Het thans door de Commissie van Financiën ingediend voorstel om alvorens
aan de toepassing van het Liernurstelsel eenige uitbreiding te geven eene
beslissing te nemen of dat stelsel over de geheele gemeente zal worden inge
voerd, dan wel ot eene duinwaterleiding zal worden aangelegd en ten einde
daartoe in staat te worden gesteld eene zoo juist mogelijke raming voor de
aan beide zaken verbonden kosten te doen opmakenkomt ons dan ook
minder aannemelijk voor. Zooalsonzes inziensvolkomen juist door de
vereeniging tot bevordering der volksgezondheid in haar onlangs ingediend
adres wordt opgemerkt, kan aan zoodanige raming uit den aard der zaak al
zeer geringe waarde worden toegekendop grond dat met eene toepassing
van het stelsel over de geheele gemeente tal van jaren zijn gemoeid en
alzoo niet dan eene zeer globale raming zoude kunnen worden verstrekt.
Bovendien verliéze men niet uit het oog dat, al mocht deze gemeente in
het bezit geraken van eene duinwaterleiding, dit feit geen reden kan zijn
om de bestaande rioleering te behouden en dat de belangen der openbare
gezondheid ook bij den meest ruimen aanvoer van .zuiver drinkwater steeds
eene radicale verandering in de verwijdering der faecale stofien zullen blijven
vorderen. Ook op dit punt wordt in bedoeld adres, onzes inziens, zeer te
recht de aandacht gevestigd.
Nog zij opgemerkt dat in de kosten van het Liernurstelsel al zij het dan
ook in de eerste tijden slechts voor een zeer bescheiden deel wordt te ge-
moet gekomen door de opbrengst der thans verloren faecale stoflenmaar dat
alle kosten eener waterleiding hetzij uit de gemeentelijke fondsen hetzij uit
de bijdragen der ingezetenen geheel zullen moeten worden bestreden.
Thans reeds zoude bij uitvoering van de geprojecteerde uitbreiding aan
de Koepoortsgracht van het in dat geval aangewend kapitaal geraamd op
f 80000 eene rente worden genoten van ongeveer 2\- pCt. bij eene opbrengst
der stofien ad 0.40 per honderd kilogram, terwijl de prijs daarvan naar
het oordeel van bij uitnemendheid bevoegden op den duur. zal moeten stij
gen hetgeen dan ook met het oog op de steeds vermeerderende behoefte
van den landbouw aan deugdelijke bemesting niet wel valt te betwijfelen.
Eindelijk wijzen wij u op de hoogst aanzienlijke kosten die het opmaken
van eene begrooting als door de Commissie van Financiën wordt verlangd,
vermoedelijk zal vorderen.
Op grond van een en ander vinden wij alzoo in alle opzichten vrijheid
ons thans geheel te vereenigen met het voorstel der Commissie van Fabri
cage en U alzoo in overweging te geven omde uitbreiding aan de Koe
poortsgracht voorshands verdagende, de noodige plannen te doen opmaken,
ten einde zoo spoedig mogelijk kunne worden overgegaan tot eene toepas
sing van het stelsel in de Marendorpsche Achtergracht en omliggende stra
ten, in dier voege dat de buurt van de Koepoortsgracht door middel van
de voor eerstgenoemdi gedeelte der gemeente te plaatsen machine worde
geëxploiteerd en onder bepaling dat de aanleg behoort te geschieden in
verband met eene mogelijke toepassing van het stelsel over de geheele
gemeente.
Aan den Gemeenteraad. Burgemeester en Wethouders, enz.
N°. 38©. Leiden, 20 November 1874.
Blijkens het hierbij gevoegd adres verzoekt Jacob Van der Wiel, steen
houwer alhier, den eigendom van een gedeelte gemeentegrond tusschen de
Kaarsenmakersstraat en de Binnenvestgrachtter bebouwing met drie arbei
derswoningen.
Wij hebben hierop het advies der Commissie van Fabricage ingewonnen
hetwelk hierbij wordt overgelegd en waarmede wij ons vereenigenzoodat
wij de vrijheid nemen u te raden bedoeld gedeelte grond, bij het kadaster
bekend onder Sectie C, n°. 1423, ter grootte van 176 centiaren, aan den
adressant voor genoemd doel in eigendom af te staan tegen betaling van
een koopprijs van f 106.60, berekend tegen het 25voudig bedrag van de
jaarlijksche recognitie ad ƒ4.265, met vergunning om de privaten der nieuwe
woningen te doen uitloozen in het algemeen riool van de Kaarsenmakersstraat
en onder bepaling dat de bebouwing binnen een jaar voltooid zij. Voorts
wenschen wij aan de vergunning de voorwaarde verbonden te zien dat bij
toepassing op de wijk waarin de te bouwen huizen behooren van het Lier
nurstelsel of van eenig ander algemeen voor de gemeente aangenomen
reinigingsstelsel, de eigenaar dier huizen zal gehouden zijn, volgens door
den gemeenteraad te geven voorschriftenvoor zijne rekening de noodige
inrichtingen binnen'shuis te doen vervaardigen en voor hare aansluiting te
zorgen aan de voor rekening der gemeente aangelegde straatbuizen of riolen.
Aan den Gemeenteraad. Burgemeester en Wethouders, enz.
Aan den Gemeenteraad van Leiden 1
Geeft met verschuldigden eerbied te kennen Jacob van der Wiel, steen
houwer alhier,
dat bij raadsbesluit van den 30en Juli dezes jaars aan hem in gebruik is
afgestaan het gedeelte gemeentegrond tusschen de Kaarsenmakersstraat en
de Binnenvestgracht, bij het kadaster bekend onder Sectie C, n°. 1423,
mits daarop geene hinderlijke beroepen, bedrijven of werktuigen worden
aangelegd of gedreven
Dat hij een gedeelte van dien grondter grootte van een honderd zes
en zeventig vierkante meters achter zijn woonhuis gelegen wilde bebouwen
om daar op te plaatsen drie arbeiderswoningen zooals dat op de bierbij
gevoegde kadastrale teekening met een goeie kleur is aangeduidwaardoor
eene regelmatige bebouwing zal worden verkregen.
Reden waarom hij verzoekt hem dat deel in eigendom af te staan omdat
daardoor een ingesloten hoek zal worden verbouwd.
't Welk doende, enz.
Leiden, 28 October 1874. J. Van der Wiel.
Leiden, 11 November 1874.
De Commissie van Fabricage heeft geen bezwaar tegen het verzoek van
J. Van der Wiel, om het gedeelte van den grond dat hem bij raadsbesluit
van den 30en Juli dezes jaars in gebruik is afgestaan en in de rooiing
ligt van de Kaarsenmakersstraat in eigendom over te dragenten einde
daarop drie arbeiderswoningen te bouwen, omdat daardoor blijkens de over
gelegde kadastrale schetsteekening een uiterste hoek wordt bebouwd in een
afgelegen gedeelte der gemeente met werkmanswoningenwaaraan behoefte
bestaat en waaruit voor de gemeentekas door de heffing van 40 opeenten
op de hoofdsom der grondbelasting van gebouwde eigendommen nieüwe voor-
deelen worden verkregen.
Zij wenscht ook steeds het bebouwen van open erven aan te moedigen,
al is het tegen kosteloozen afstand van gemeentegrondmBar aangezien de
bij bet ingediend request gevraagde grond in gebruik is gegeven tegen
betaling eener jaarlijkscbe recognitie, acht zij het niet onbillijk, dat als
koopprijs wordt betaald de afkoop tegen het 25-malig bedrag van dat deel
in de recognitie, hetwelk voor den open grond wordt betaald en in verhou
ding tot de grootte van 176 op de 713 centiaren beloopt eene som van
106.60 of 25-maal ƒ4.265.
De Commissie van Fabricage meent derhalve het nemen eener gunstige
beschikking op het in hare handen gesteld request te mogen aanraden,
zoodat aan Jacob Van der Wiel, steenhouwer alhier, in eigendom wordt
afgestaan een gedeelte gemeentegrond, ter grootte van 176 centiaren uit
makende een gedeelte van het perceel in de Kaarsenmakersstraat bij het
kadaster bekend onder Sectie C, n°. 1423, tegen een koopprijs van honderd
zes gulden zestig cents, onder verplichting, om daarop te bouwen drie arbei
derswoningen met vergunning om de privaten te doen uitloozen in het
algemeen riool van de Kaarssenmakersstraat, mits de bebouwing binnen één
jaar voltooid zij.
Aan den Gemeenteraad. De Commissie van Fabricage, enz.
Te Leiden ter Boekdrukkerij van J. C. DRABBE.
