Dé heer Cook. Waarschijnlijk is het dat dit wel gebeurën zal indien
gij voorsteldet daartoe bij acclamatie te besluiten.
De Voorzitter. Ik herhaal danvindt de vergadering het goed de som
op ƒ1000 vast te stellen P
Bij acclamatie wordt daartoe besloten.
Nos. 6377 worden goedgekeurd als volgt: Schrijf- en bureau-behoeften
300j Druk- en bindwerk 1600j Briefporten, vrachtloonen en andere
kleine uitgaven 200Kosten voor het onderhouden en schoonhouden van
het gebouw of vertrekbestemd voor de vergadering van den Raad en van
Burgemeester en Wethoudersmitsgaders voor de secretarie der gemeente
1845Onderhoud en aankoop van meubelen voor die gebouwen of ver
trekken 500 j Kosten voor verteringen ten behoeve van het huishoudelijk
bestuur, bureaux van stemopneming en van commissiën 350; Kosten van
het aanleggen en bijhouden der registers van den burgerlijken stand/ 950;
Kosten van het aanleggen en bijhouden van de dubbelen der leggers en
plans van het kadaster ƒ150; Kosten van de bevolkingsregisters 350
Kosten van de kiezerslijsten en van het uitoefenen der kiesverrichtingen
f 150Kosten van abonnement op het StaatsbladProvinciaal-blad en dag
bladen ƒ125; Kosten van uitgifte van het gemeente- nieuws- of dagblad
ƒ850; Kosten van zegels van registers, rekeningen enz. ƒ350; Vergoeding
van schrijfloonenknechtsloonen en andere kleine uitgaven aan de heeren
der gebuurten ƒ1000; Onderhoud en aankoop van voorwerpen van waarde
of belangrijk voor de oudheidkunde en de geschiedenis der kunst ƒ700.
Hoofdstuk Iin rondvraag gebrachtwordt met 22 stemmen tegen 1
die van den heer Cockaangenomen.
Hoofdstuk II. Kosten voor werken en inrichtingen tot openbaren
DIENST BESTEMD.
Nos. 7880 worden goedgekeurd als volgt: Onderhoud van straten en
pleinen 9830; Onderhoud van wegen en voetpaden ƒ10139; Onderhoud
van wandelplaatsen en plantsoenen 1000.
No. 81. Onderhoud van bruggen en overzetveren ƒ28700.
De heer De Fremery. Zooals uit het rapport van Burgemeester en Wet
houders is geblekenis er verschil van meening in hun college ten aan
zien van de nieuwe brug. Meermalen heb ik verklaard de meening te zijn
toegedaan, dat nieuwe bruggen als werken van gewoon onderhoud moeten
beschouwd wordenhoewel ik toegeef dat men in dezedoor de meerdere
wijdte en breedte die men aan de brug wenscht te gevenook niet zonder
grond beweren kandat er inderdaad een buitengewoon werk wordt voor
gedragen heb ik voor mij geene vrijheid gevonden die stelling aan te
nemen. Bij den financieelen voorspoed waarin de gemeente verkeert kan zij
zich m. i. wel eene meerdere uitgave van 6500 getroosten, te meer als
men in aanmerking neemt, dat men vroeger ƒ17000 heeft uitgegeven voor
de Havenbrugop een veel afgelegener gedeelte der gemeente. Ook de brug
bij de Bakkerssteeg vorderde naar mijne meening niet zoo dringend groote
wijziging, omdat op marktdagen aldaar de drukte niet zoo groot is, maar
de voorgestelde Marebrug ligt in het midden der gemeenteop eene plaats
waar zeer drukke passage is, waar vooral op marktdagen eene ophooping
van menschen en voertuigen plaats heeft en waar het dus alleszins raadzaam
is de passage te verruimen. Wat de financieele bezwaren, tegen het voorstel
ingebracht, betreft, ik geloof die voor een gedeelte te kunnen opheffen.
Jl. Zaterdag heb ik op de gasfabriek nog eens nauwkeurig den stand van
zaken opgenomen, en het gevolg daarvan is geweest, dat bevonden is dat
de winst van de gasfabriek zonder gevaar nog met ƒ10000 verhoogd kan
worden. Dat onderzoek is door mij ingesteld in overleg met mijne mede
commissarissen terwijl wij door den directeur der fabriek daarbij werden
voorgelicht. Ik heb daarna aan Burgemeester en Wethouders in overweging
gegevenden post voor winst uit de gasfabriek met 10000 te ver-
hoogen; deze hebben mijn voorstel goedgekeurd en nu meen ik daarvan
thans reeds mededeeling te moeten doenomdat dit wellicht eenigen invloed
zal uitoefenen bij de beoordeeling van het cijfer waarvan thans sprake is.
De heer Hartevelt. Ik meen dat de heer De Fremery omtrent één
punt te vroeg in duscussie is getreden. De vraag is thans nog niet of de
brug als een gewoon of buitengewoon werk te beschouwen is, maar de
quaestie die het thans geldt is alleenwelke brug zullen wij makeneen
draai- of ophaalbrug? Later bij de inkomsten zal er gelegenheid bestaante
spreken over de vraaghoe de kosten gevonden zullen moeten worden
door afschrijving van kapitaal of uit de gewone inkomsten?
De Voorzitter. Ik zou den heer De Fremery wel reeds opmerkzaam
hebben gemaakt zich te bepalen tot dit artikelindien ik niet geloofde, dat
de wijze van betaling toch wel eenigszins op de aanneming van dezen post
van invloed kan zijn.
De heer Dercksen. Ik veroorloof mij alleen eene inlichting te vragen.
Zijn die ophaalbruggen inderdaad minder te verkiezen dan draaibruggen?
Waarin is het voordeel van deze laatste dan gelegen Het spreekt van
zelf dat men aan eene vaste brug de voorkeur geeft, als de scheepvaart
daardoor niet al te zeer belemmerd wordt; maar waar deze onwenschelijk
wordt geacht, is mijne vraag alleen: waarom eene draaibrug, die dikwijls
zeer veel herstellingen eischt, de voorkeur verdient boven eene ophaalbrug,
indien die breeder wordt gemaakt dan meestal het geval is?
De Voorzitter. Juist dat breeder maken is dikwijls een struikelblok.
Een goed geconstrueerde draaibrug is gemakkelijk door één persoon te be
dienen. De brug aan de Turfmarkt bijv. wordt zelfs door eene vrouw bediend.
Eene ophaalbrug daarentegen kan niet door één persoon bediend worden
maar daarvoor zijn er altijd twee noodig. Eene tweede reden waarom eene
draaibrug te verkiezen isis daarin gelegendat eene ophaalbrug niet zoo
lang duurt als eene draaibrugwaardoor deze laatste voordeeliger is. Tevens
de geachte Wethouder van Financiën heeft er reeds op gewezen kan men
eene draaibrug ook breeder makenwaardoor de circulatie in een der slag
aders van Leiden, gelijk men het wel eens pleegt te noemen, aanmerkelijk
verbeterd wordt.
De heer Cock. Ik wensch ten sterkste te ondersteunen het voorstel van
de Commissie van Financiën. Ik heb de overtuiging dat de kosten van
onderhoud eener ophaalbrug niet grooter zijn dan die van eene draaibrug.
Men kan eene zeer volmaakte draaibrug hebbendie weinig aan onderhoud
kost," maar ook' eene minder volmaakte, waarvan de onderhoudskosten dan
zeer groot zijn. Het mechaniek der draaibruggen is nog al gecompliceerd
en dientengevolge het onderhoud vrij duur en de behandeling van op
haalbruggen veel eenvoudiger. De overwegende redendie geleid heeft
tot het doen van het voorstel, is naar het schijnt deze: dat eene ophaal
brug niet zoo sierlijk is als eene draaibrug. Dit hangt echter geheel af
van iemands aesthetisch gevoel. Ik voor mij b. v. vind dat eene ophaal
brug volstrekt niet ontsiert', dat zij een eigenaardig iets is in onze Hol-
landsche steden en ik vind dat men geen luxe-uitgaven mag doen, zoolang
het eindcijfer van den hoofdelijken omslag nog zoo hoog is.
Eene ophaalbrugzegt menkan niet zoo breed gemaakt worden. Maar
men kan eene ophaalbrug maken van eene aanmerkelijke breedte, al zij
het dan niet zoo breed als eene draaibrug, welke laatste echter toch ook
aan zekere grenzen is verbonden wat de breedte betreft. Voorleden jaar
was ik in eene andere betrekking in de gelegenheid een onderzoek in te
stellen naar het verschil tusschen ophaalbruggen en draaibruggen en het resul
taat is geweestdat wij toen besloten hebben eene ophaalbrug met ijzeren
poorten en balansen te maken, daar die op den duur goedkooper is. Als
eene draaibrug niet zeer goed gemaakt is, is zij aan veel slijtage onder
hevig, en het schijnt zeer moeielijk eene volmaakt goede draaibrug hier te
Leiden te krijgen, getuige de Blauwpoorts-brug.
De heer Stoffels. Op den voorgrond wensch ik te stellen, dat ik
gestemd ben vóór eene sierlijke draaibrug. Die heeft veel voor bij eene
ophaalbrug. Voor de Janvossensteeg is eene mooie draaibrugwaarover wij
zeer tevreden zijn. En wat het onderhoud aangaat, ik zal niet zeggen dat
eene draaibrug geen geld kost aan onderhoudmaar men moet zich niet
laten medeslepenomdat men b. v. aan de brug bij de Paardensteeg
dikwijls ziet werken. Die brug toch moet éénmaal 's weeks gesmeerd
worden en de onkosten daarvan zijn luttel. Eene ophaalbrug kan niet zoo
breed gemaakt worden, want dan wordt zij te zwaar om op te halen. Aan
eene ophaalbrug kan men ook geen trottoirs makenaan eene draaibrug
daarentegen zeer gemakkelijkgetuige de brug aan de Oude Vest. Er
is nog iets. Vooral bij verwijding zouden wij op de Oude Vest eene
scheeve richting krijgen en dat is zeer moeielijk voor ophaalbruggen, om
die dan gemakkelijk te maken. De dagelijksche kosten van eene op
haalbrug, het is reeds gezegd, zijn altijd meer, want men heeft er steeds
twee man bij noodig tot openmaken. Geen draaibrug daarentegenhoe
groot ook, of één persoon is voldoende, getuige de Blauwpoorts-brug die
door eene vrouw wordt bediend. Ik geloof dus dat die ƒ6000, die eene
draaibrug meer zal kosten, in het belang der gemeente zullen blijken
te zijn.
De heer Eigeman. Ik begrijp niet, dat er zoovele bezwaren worden
bijgebracht tegen het daarstellen van eene ophaalbrug. Dat deze wel op
de nu gevorderde breedte en wijdte te brengen is, getuigt de pas afge
werkte Pauwbrug. Dat daarop geene trottoirs kunnen aangebracht wor
denacht ik zeer gelukkig, want in den regel zijn zij te smal en
brengen daardoor meer gevaar dan veiligheid aan. En dat de bediening
van eene ophaalbrug meer hulp vereischt, kan geen hoofdbezwaar zijn. Ik
vind geene redenen genoeg om eene ophaalbrug af te keurente meer
niet, omdat deze mindere kosten vereischt dan eene draaibrug.
De heer Stoffels. Ik herhaal wat ik daareven zeide: bij eene draai
brug kan men trottoirs makenmaar bij eene ophaalbrug niet of zeer
moeilijk.
De heer Du Rieu. Ik ben meer voor eene ophaalbrug gestemd. En
de brug aan de Watersteeg is wel een bewijs, dat men eene goede ophaal
brug op eene bekwame breedte kan maken»
De heer Cock. Een enkel woord nog in antwoord aan den heer Stoffels.
Deze gelooftdat eene ophaalbrug niet zoo breed kan gemaakt worden als
eene draaibrug. Ik nu ben tevreden, en ik geloof dat iedereen tevreden
kan zijnmet de breedte van de Pauwbrug. Het gebeurt toch hoogst
zelden dat aldaar twee rijtuigen tegelijk op de brug komenzoodat voor
de belemmering van de passage geen vrees behoeft te bestaan. En wat de
trottoirs op de draaibruggen betreft, ben ik het met den heer Eigeman
eens. Ik vind die zeer hinderlijk. Maar als de heer Stoffels nu zegt, dat
men op ophaalbruggen geen trottoirs kan makendan moet ik dat tegen
spreken en wijs hem alleen op Rotterdam waar hij die bijna overal kan vinden.
De heer Hartevelt. Wanneer de heer Stoffels het bewijs kon leveren
dat de 6500 die eene ophaalbrug minder zal kosten dan eene draaibrug
eene rente van ruim 300 aan onderhoud uitspaartdan zou dit voor mij
eene reden kunnen zijn om voor eene draaibrug te stemmen. Maar uit
zijne rede heb ik volstrekt niet kunnen opmaken dat eene ophaalbrug
duurder in onderhoud zal zijn dan eene draaibrug.
De heer Dercksen. Ik wensch nog te vragen of ik het wel heb, dat
juist het stelsel van trottoirs bij de bruggen verlaten is, zoo zelfs, dat men
op de vaste bruggen niet eens trottoirs meer maakto. a. bij de brug over
den Rijn bij de Vrouwenstegen?
De heer Seelig. Neen daar is een trottoirmaar een smalle.
De heer Dercksen. Dan is het al een heel microscopische.
De heer Seelig. Naar aanleiding van hetgeen de heer Hartevelt zoo
even zeidé, neem ik de vrijheid op te merken, dat het zeer moeielijk is,
bij wijze van vergelijking, de duurzaamheid van eene draaibrug tegenover
die van eene ophaalbrug te stellen. In ons land hebben wij nog geen
groote ondervinding omtrent de duurzaamheid van draaibruggenen toch
waar men maar eenigszins kanwordt bij drukke passage aan deze de voor
keur gegeven. Vergelijkt men de constructie van eene draaibrug met die
van eene ophaalbrug, dan blijkt daaruit van zelve de grootere duurzaam
heid van eerstgenoemde. En nu acht ik het zeer waarschijnlijk, dat juist
in die grootere duurzaamheid eene voldoende rente is gelegen voor de
hoogere kosten van aanleg. Daarom zal ik daarvoor stemmen.
De heer Van Outeren. Ik ben het met den heer Seelig volkomen
eens, en wensch nog bovendien te wijzen op de moeielijkheid der nood
zakelijke verwijding eener ophaalbrug, zooals de geachte wethouder van
fabricage reeds heeft opgemerkt. Het Iaat zich toch zeer goed begrijpen,
wanneer men zich de richtingals op de plaatsvoorsteltdat verwijding
