De heer Haktevelt. Behoudens alle respect voor de meening van den
heer Van Heukelom, moet ik er toch op wijzen, dat, toen wij de Ruïne
aan het Rijk afstonden, er te gelijker tijd gedacht en gesproken is over
een exercitieveld dat in de plaats van de Ruïne zoude moeten tredenen
dat toen dadelijk het oog viel op den grond in quaestie behoeft wel geen
betoog, al was het alleen, omdat dit het eenige terrein is dat in aanmer
king kan komen. Het kan alleen m. i. de vraag zijn, op welke wijze men
de zaak het best zal regelen voor het gemeenschappelijk gebruik door het
Rijk en door de gemeente. Eu nu wenscht de Commissie van Financiën
dat te doen plaats hebben op de wijze als door haar is voorgesteldter
voorkoming van moeielijkheden.
De heer Eigeman. Als er bezwaar bestaat tegen de juiste bepaling van
tijd, die in het voorstel van de Commissie van Financiën is aangegeven,
dan wil ik in bedenking geven deze er uit te laten en alleen aan te wijzen
bij welke gelegenheden in het algemeen de gemeente het recht behoudt om
over dien grond te mogen beschikken, als voor de schutterij en bijzondere
feesten.
De Voorzitter. Ik moet daartegen opmerken dat eene dergelijke
wijziging nog eerst in overleg met de militaire autoriteiten zou moeten ge
schieden.
De heer Cock. Ik zou wel mijne stem kunnen geven aan bet denkbeeld
van de Commissie van Financiën in den zin als door den heer Eigeman
is voorgesteld. Ik wil niet zoo ver gaan als de heer Van Hèukelom; maar
als men den grond zoo goedkoop afgeeft, dan wensch ik, dat daarbij ten
minste betere voorwaarden voor de gemeente worden bedongen.
De Vookzitter. Als dan de heer Eigeman zoo goed ware zijn voorstel
nog eens te formuleereu.
De heer Eigeman. Mijn voorstel strekt om weg te laten de woorden:
«■telken veertien dagen eens," en voorts om in plaats van 3 October te
stellen: «-feestelijke gelegenheden."
De Voorzitter. Als men ons concept leest, dan luidt het: «-In overleg
met de militaire autoriteiten blijven genoemde perceelen ook ter beschikking
van het gemeentebestuur voor de oefeningen der dienstdoende schutterijen
in buitengewone gevallen voor het houden van openbare volksfeesten en
volksvermakelijkheden." Ik geloof, dat men door deze bepalingen zijn
recht meer doet gelden dan door die van de Commissie.
De heer Seelig. Ik geloofdat de bepalingdoor Burgemeester en
Wethouders onder lett. d der concept-overeenkomst voorgesteld, beter is
dan de ontworpene door de Commissie van Financiënwant dan blijft aan
de gemeente het recht tot beschikking gelaten in overleg met de militaire
autoriteitenen anders wordt die beschikking aan Burgemeester en Wethou
ders onttrokken en alles overgelaten aan het welmeenen van het militair bestuur.
Maar ik heb nog een paar andere vragen, over andere punten van het
concept. In de eerste plaats betreffende punt a: of het wel wenschelijk is
te verklarendat de bedoelde perceelen ten allen tijde ter beschikking van
het Rijk zullen staan, tot bet houden van oefeningen? Ik geloof wèl, dat
het raadzaam ware de eerste voorwaarde dienaangaande'aan zekere grenzen
te bindenen dat geschiedt hier niet. Zou het niet wenschelijk zijn te
bepalen, dat, als gedurende zekeren tijd de grond niet tot het aangewezen
doel mocht worden gebruiktzoo als b. v. bij het mobiel maken en de
verplaatsing dientengevolge gedurende geruimen tijd der troepen naar elders
het geval kan zijn, de beschikking over den grond weder geheel tot de
gemeente terugkeert? Als toch het garnizoen voor langen tijd wegging,
dan zouden wij over dat terrein weer moeten beschikken kunnen. Daarom
wenschte ik den afstand aan zekeren tijd te hebben gebondenen althans
in bet concept de bepaling te zien opgenomendatals de grond niet
meer door de militaire autoriteiten tot het aangewezen doel mocht worden
gebruikt, hij weer aan de gemeente terugkomt, en wel in den thans be-
staanden toestandals weiland.
Door den heer Van Heukelom is gesproken over den aard van dat ter
rein en het gevoelen uitgedrukt, dat, als de grond wordt afgestaan ten
gebruike der troepen, hij blijken zal daartoe ongeschikt en veel te laag
te zijn. Ik deel geheel die vrees, en deze noopt mij tot het stellen
eener tweede vraag. Men weet, wat het zegt, als een terrein wordt ge
bruikt tot exercitieveld voor artillerie en cavalerieals daarop met paarden
zware kanonnen en andere voertuigen moet gemanoeuvreerd wordenen
regens in den omwoelden grond modderpoelen doen ontstaan. Ik meen dan
ook, dat het eene illusie is, als men zich voorstelt, dat de grond daartoe
door inpoldering geschikt zal kunnen worden gemaakt. Het zal wel dege
lijk later noodig blijken, dat de grond worde opgehoogd. De Commissie
van Fabricage is op die eventualiteit bedacht geweest, en heeft daarop
gewezen in haar ter zake uitgebracht advies.
Zou men dus niet iets kunnen bedenken om eene zoodanige bepaling te
makendat het onderhoud van het terrein geheel kome ten la9te van het
Rijk en dat er geen verandering aan gemaakt worde zonder goedkeuring
van het gemeentebestuur? Anders vindt de afstand plaats zonder begren
zende voorwaarden hoegenaamd.
De Voorzitter. Onder litt. h is het volgende opgenomen: //Het'Rijk
verbindt zichzoolang de genoemde perceelen voor de oefeningen van het
garnizoen worden gebezigd, tot ultimo December 1877, zijnde het einde
van een loopend pachtcontractaan de gemeente jaarlijks te betalen de
som van ƒ667.50, als schadevergoeding wegens vermoedelijke mindere
opbrengst der verpachting van de beweiding of begrazing der genoemde
perceelenen schadeloosstelling aan den tegenwoordigen pachter wegens
winstderving. Na het verstrijken van genoemden termijn zal de door het Rijk
aan de gemeente verschuldigde jaarlijksche schadevergoeding die in geen geval
de som van f550 mag te boven gaan, door beide partijen nader geregeld
worden."
De heer Seelig. Er staat dus: tot uit. December 1877. Kan dat uit
het concept, zoo als het daar ligt, gelezen worden?
De Voorzitter. Juist; maar wordt de grond niet gebezigd en niet
door het garnizoen betrokken, dan wordt van zelf door ons over den grond
beschikt.
De heer Seelig. Er staat tochten allen tijde ter beschikking van het
Rijkvoor oefeningen der infanterieartillerie en cavalerie. Dus ik maak
daaruit opdat zelfs als de grond bv. eentwee of drie jaren niet tot dat
doel wordt gebruikt, hij toch ter beschikking zou moeten blijven van de
militaire autoriteiten. En daartegen heb ik juist bedenking. Is nu mijn
bezwaar wat ver gezochtacht de Raad zulks het gevaldan wil ik mij
gaarne bij het voorgestelde neerleggen. Maar dan vraag ik nog in de tweede
plaats: is er geene bepaling noodig voor het onderhoud van den grond?
Het weiland zal wel niet blijven in denzelfden toestand.
De Voorzitter. Het vroegere plan was de toepassing eener eigen
bemaling; maar daarvan is men afgeweken, daar men meende, dat de
inpolderingdie nu wordt voorgesteldvoldoende is. Mocht het later
blijken, dat het noodig was den grond te verhoogendan zou dat nooit
op kosten van de gemeente kunnen geschieden en dan nog onder zekere
voorwaarden. Door den heer Hartevelt is overigens reeds zeer juist aan
gemerkt, dat er tijdens den afstand der Ruïne over gesproken is in het
belang van het garnizoen eene andere exercitieplaats af te staan. Toen
was door een der heerendie tegen dien afstand warengezegddat men
eenmaal de Ruïne afgestaan aan het Rijk, wel weer tot andere concessiën
zou komen, namelijk het daar9tellen van een excercitieveld. Ik beb
daarop geantwoord dat ik bij verschillende gelegenheden reeds aan het
departement van oorlog had te kennen gegeven dat er geen sprake kon
zijn van voorziening in een exercitieveld op kosten van de gemeente. Welnu,
Mijne Heeren, hetgeen thans voorgesteld wordt is buiten bezwaar van de
ingezetenen en het garnizoen wordt er bij gebaat. De heer Van Heukelom
moge nu dat garnizoen als eene zaak van mindere waarde beschouwen
ik voor mij zou het zeer betreuren dat het aan onze stad onttrokken wierd.
De heer Van Heukelom. De Voorzitter wijst ons steeds op de inkom
stendie wij niettegenstaande dien afstand zullen behouden. Ja, dat moge
waar zijn, maar het kapitaal gaat weg. Het is een goed weiland; maar als
het zal zijn opgehoogd en er gedurende eenige jaren op zal zijn gereden
en geëxerceerd, is de grond niets meer waard, en wij zijn ons kapitaal kwijt.
De heer Stoffels. Ik zou toch willen vragenof die bezwaren niet te
groot worden gemaaktnadat wij bepaald ontvangen hebben de verzekering
ook van den heer Schimmelpenninck in overleg met den gemeente-architect,
die het kunnen beoordeelendat het land zeer goed door inpoldering is te
verbeteren. Van ophooging was geen sprake, naar hun oordeel zou dat
niet eens goed zijn en zeker veel te veel geld kosten aan het Rijk. Maar
gesteld, het Rijk zou tot die verhooging willen overgaan, dan zou dat
niet kunnen geschieden zoDder onze toestemming. Maar wij zouden ver
moedelijk neen zeggen en andere voorwaarden stellen. Wat de opbrengst
der pacht aangaatdie vergoedt het Rijk. De heer Seelig heeft over eene
andere zaak gesproken. De kazernen heeft het Rijk om niet gekregen, onder
voorwaarde datals het garnizoen mocht worden verlegdwij ze weêr terug
kregen. Maar als eens het weiland niet meer in gebruik wierd genomen
zouden wij andere conditiën moeten stellen en de huur of pacht moeten
gestand worden .gehouden. Als men een huis huurt en het niet betrekt,
moet men tooh daarvoor de huur blijven betaleneven zoo hier.
De heer Seelig. Zouden wij dan niet beter doen met den grond maar
in eens aan het Rijk te verkoopen? Dan waren wij er af. Het beteekent
toch waarlijk niet veel, dat bedongen huurprijsje, en dit terwijl de prijzen
der landerijen voortdurend stijgen.
De heer Stoffels. Dan zouden wij tot andere voorwaarden moeten komen.
De heer Seelig. Ik zal niet tegen de voordracht stemmen. Ik heb
maar op de bezwaren gewezen, die zich naar mijn inzien voordoen althans
'tegen punt a. Ik wenschtedat dit alsnog werd gewijzigd in den zin als
in de bedoeling ligt van Burgemeester en Wethouders, nl. in overeenstemming
met de door hen genoemde overeenkomst van 29 December 1860.
De Voorzitter. Wenscht gij daartoe een amendement voor te stellen?
De heer Seelig. Ik zou het besluit van 1860 voor mij moeten hebben
wilde ik een amendement kunnen voorstellen. Zulks niet het geval zijnde,
wil ik de opname van zoodanige voorwaarde gaarne overlaten aan Burge
meester en Wethouders.
De Voorzitter. Wij hebben nu nog het voorstel van den heer Eigeman.
Ik heb met genoegen geziendat dit ondersteund is. Ik meen dat het nog
het beste is, zich daarmede te vereenigen.
De heer Eigeman. De Commissie van Financiën ziet in de woorden
«■met gemeen overleg," zonder nadere bepaling, voor de gemeente een ge
heel afhankelijk zijn van de militaire autoriteit. Zij wil door het aangeven
van den juisten tijd en de gelegenheden als voorwaarde in de overeenkomst,
eene botsing voorkomen, die kan ontstaan, wanneer op denzelfden tijd
beider belangen tegenover elkander kunnen staan. En op zulk eenen tijd
zal zeker de gemeente achter zijn hij de militaire autoriteit.
De heer Cock. Ik erken, dat, zoo als de heer Eigeman nu zijn amen
dement heeft gesteldhet niet heel veel verschilt met het voorstel van
Burgemeester en Wethouders. Ik kan mij dus bij die redactie niet best
neerleggen. Ik zou zeggen: de gemeente bepaalt telkens, wanneer zij van
den grond denkt gebruik te maken. Dat recht behoort aan de gemeente te
verblijven.
De Voorzitter. Dan gaat gij daarmede verder dan de bedoeling is.
De heer Cock. Ik ga eigenlijk zoover als de heer Eigeman heeft bedoeld.
De heer Verster. Zou het niet eenvoudiger zijn, mijnheer de Voorzit
ter! wanneer wij ons hielden aan het ontwerp-contraetzoo als het ons bij
de stukken is overgelegd, behoudens eene geringe wijziging? Het komt
mij voor, dat wanneer litt. d. van dat concept-contract werd gelezen als
volgt: «-Het gemeentebestuur reserveert aan zich de beschikking over de
genoemde perceelen voor de oefeningen der dienstdoende schutterijen in
buitengewone gevallen voor het houden van openbare volksfeesten en volks
vermakelijkheden," ik geloof, dat door de vorenstaande redactie aan de
van verschillende zijden geopperde bezwaren zoude worden te gemoet ge
komen.
De heer Cock. Ik geloof, dat daardoor nog het best aan mijne be
doeling zou worden te gemoet gekomen. Het is volkomen mijn idée«
Het amendement van den heer Verster wordt hierop in stemming gebracht
en met algemeene stemmen aangenomen.
