HÉT DAGBLAD
Taai verzet in
O.-Nederland
Felle strijd tussen Neder-Rijn en
Enschedé woedt voort
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
n
Amerikanen voor Kassei
Strategische bedoelingen
in de Pacific
Luchtaanvallen op Zuid- en
Midden-Japan
Korea en Formosa ingelijfd
Wij varen
Gevechten bij Bielefeld
Verbi+ferde tegenstand in
de Kleine Karpa+hen
Correspondentie
De schaduw van Parijs
Niet kerkelijk, maar
nationaal!
o,
BERLIJN, 3 April. Interinf meldt
omtrent de gevechten aan de Nederrijn:
Het eerste Canadese leger heeft op 31
Maart zijn aanvallen in de streek van
Emmerik in noordelijke en noordweste
lijke richting voortgezet. Zijn operaties
hebben ten doel, de in het Nederlandse
gebied staande Duitse formaties van de
flank uit op te rollen.
De Canadese aanvalsgroepen ontmoet
ten in de gehele streek tussen Emmerik
en Groenlo taaie tegenstand, die geken
merkt was door voortgezette tegenaanval
len der Duitse valschermjagers. De tank
formaties van het tweede Britse leger
proberen aan weerszijden van Munster
door te stoten.
Tussen het Westerwald en het Rothaar-
gebergte probeerde het eerste Amerikaan
se leger door krachtiger gebruik van in
fanterie zijn reeds drie dagen aan de
gang zijnde aanvallen tot een operatief
succes te maken. Zij werden echter op
nieuw in felle bosgevechten afgeslagen.
Even vruchteloos verliepen de pogingen,
de Sieg aan weerskanten van de stad
Siegen over tg trekken.
Na een bloedige strijd om de stad Fritz-
lar gelukte het enkele .tanks het stadsge
bied van Kassei in het zuiden te bereiken,
waar zij echter in de kazernewijk opge
vangen en grotendeels vernietigd werden.
Naar Reuter's bijzondere correspondent
Paul Scott Rankine uit Lissabon meldt,
gelooft men in toonaangevende marine-
kringen aldaar, dat de Verenigde Staten
aanspraak zullen maken op het bezit der
ketting van strategische eilanden, die zich
uitstrekt over de Pacific tot aan de drem
pel van Japan, en wel als permanente
Amerikaanse steunpunten na de oorlog.
De Amerikanen willen als permanent be
zit Iwojima behouden, als de top van de
driehoek, die op Guam en de Marcus-
eilanden steunt.
Andere eilanden, op welker bezit de
Amerikanen aanspraak maken, zijn Truk,
de beste ankerplaats in de Pacific, dat tot
een Amerikaans Singapor uitgebreid is en
Pearl Harbour zou moeten vervangen, ver
der de Carolinen, Marianen, de Maar
schalk- en de Palau-eilanden.
Ambtelijke instanties in Washington
treffen voorbereidingen voor een conferen
tie van koloniale mandaten, welke midden
April vóór de conferentie van San-Fran-
cisko wordt gehouden. De genoemde steun
punten zouden, naaT men aannêemt, voor
internationaal gebruik ter beschikking
staan. Een andere vorm van internatio
nale controle over deze eilanden zou niet
in de bedoeling liggen.
TOKIO, 3 April. Evenals op de vorige
dagen heeft de vijand Zondag wij sterke
formaties vliegtuigen gebruikt om vooral
vliegvelden in zuidelijk Japan aan te
vallen. Zo vlogen 170 viermotorige bom
menwerpers, die op de Marianen gesta-
tionneerd waren, naar Kioesjoe, terwijl
kleinere formaties Sjikokoe en Midden-
Japan aanvialen.
TOKIO, 3 April. De Japanse regering
heeft een decreet uitgevaardigd, waarin de
opneming van Korea en Formosa in bet
eigenlijke Japan wordt bekend gemaakt.
Het decreet is 1 April in werking getreden.
Naar aanleiding biervan heeft de Tenno
een besluit uitgevaardigd, waarin de vast
beraden wil voor de gemeenschappelijke
samenwerking der Japanse bevolking in
Japan buiten heV Japanse moederland op
nieuw tot uiting wordt gebracht en waarin
bet voornemen wordt bekrachtigd, Engeland
en de Ver. Staten te vernietigen.
Stil ligt onze mijnenveger op de gol-
ven. Een kabel van het zoekgerei, waar
mede we de vijandelijke mijnen zoeken,
heeft zich om onze schroeven gewikkeld.
Wat moeten we doen?
„Alarm!" De matrozen hollen naar het
geschut. Vijandelijke vliegtuigen komen
uit de morgennevel in scheervlucht op ons
toe. Reeds vliegt ons vuur hen tegemoet.
Maar ze gaan niet op de vlucht; een ge
makkelijker te bemachtigen prooi dan ons
bewegingloze schip kunnen zij zelden vin
den.
En terwijl de vijandelijke vliegtuigen
aanvallen, terwijl onze stoere mijnenveger
siddert en danst onder, het geweld van
zijn salvo's, terwijl kogels en bommen over
ons heen gieren, ontkleedt een bootsmans
maat zicli snel. bindt een touw om de
borst, geeft het einde ervan den matrozen,
die hem helpen, laat zich langs de scheeps
wand in het ijskoude water glijden en
duikt...
Vier minuten later Is een van onze
schroeven weer vrij. De bootsmansmaat
wordt snel aan dek gehesen, de machines
beginnen te stampen, de schroef te
draaien. Juist op tijd manoeuvreert onze
mijnenveger voor een torpedo, die ons od
een haar voorbij schiet.
De vijand is intussen in de wolken ver
dwenen. Ons afweervuur was hem te mach
tig. Weer varen we.
Mar. verslaggever: N. VAN JOLE.
2e JAARGANG No. 384 WOENSDAG 4 APRIL 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden..
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 2 April. Het opperbevel der
weermacht maakt bekend:
Ten zuidwesten van het Plattenmeer en
in de grensstelling ten zuidwesten van
Steinamamger hebben onze formaties
hevige aanvallen der bolsjewieken afgesla
gen. In het dal van- de Boven-Raab kon
den de Sowjetrussen daarentegen naar het
noordwesten terrein winnen. Ten westen
van het Neusiedlermeer werden vijande
lijke tankspitsen in felle gevechten in de
sector van de Leitha en aan de zuidrand
van het Leithagehergte opgevangen. Ten
noorden van de Donau bieden onze troe
pen tussen dè oostrand van de kleine Kar-
pathen en de Waag verbitterde tegenstand
aan den naar het noordwesten opdringen-
den vijand.
Nieuwe vijandelijke doorbraakpogingen in
Opper-Silezië tussen Schwarzwasser en Ja-
gerndorf zijn gestrand op de standvastig
heid van onze divisies, die in de tweede
helft van de maand Maart met het stuk
schieten van 952 tanks een belangrijk af-
weerresultaat behaalden. Het garnizoen van
Breslau heeft krachtige, door tanks en
slagvliegers ondersteunde aanvallen, afge
slagen.
Met onverminderd groot gebruik van
strijdkrachten zetten de Sowjet-Russen
aan de Danzigerbocht hun aanvallen in de
Oxhöfter Kampe en tegen de westelijke
Weichselvlakte voort. Zij konden echter
slechts weinig terrein winnen en verloren 39
tanks.
Ten noordwesten van Doblen zijn de
met vers aangevoerde strijdkrachten onder
nomen aanvallen van den vijand gestrand
op de vastberaden tegenstand van .onze
strijders in Koerland.
In het Westen duren de zware afweer-
geveehten in het Nederlandse grensgebied
tussen de Neder-Rijn en Enschede voort.
Ten oosten van Burgsteinfurt hielden onze
troepen de opmars van de vijand tegen.
Ook bij Munster handhaafden zij zicli
tegen sterke aanvallen. Ten oosten en zuid
oosten daarvan kon de tegenstander tot
aan de randen van liet Teutohurgerwoud
aan weerskanten van Bielefeld doordringen,
docli werd toen niet zware verliezen aan
tanks en mensen tot staan gebracht. Op
trekkend vanuit het zuiden hebben de
Amerikanen lietT gebied Soest-Lippstadt .be-
reikt. Aan de noordrand van het industrie-
De lezer H. Z. en J. W. te A. vinden
het maar zo-zodat de erwten, bonen en
gedroogde groenten van Jiet Zweedse Rode
Kruis naar de Centrale Keukens gegaan
zijn. Hij wilde ze in de gewone distribu
tie hebben, zodat de C.K.-eters ze dan
extra hadden gekregen. Laat H. Z. nu
gauw blij zijn,'dat de C. K„ mede door
deze gaven, regelmatig draaien kan en
goed spul kan geven! Als C.K.-eter krijgt
hij er in elk geval wat van. De lieden,
die niet van de C.K. eten, krijgen er
niets van. Als de zaken dus in normale
distributie kwamen kregen de C.K.-eters
er minder van, dan nu het geval is.
SCHIPPER .F. A. K. in de Houthaven
van Amsterdam vroeg op straat aan een
krantenloper om een krant en kreeg ten
antwoord: „Als-je mij dan aan ivat aard
appelen, kool of brood helpt". Deze schip-
per„ die tot nu toe wel eens watt aan
mensen weggegeven heeft, die erom kwa
men vragen, is verontwaardigd over deze
kranten-loper-baatzuchtigheid. Maar Tijl
is trots, dat een krant zoveel waard is,
dat zij geruild kan worden tegep, aard
appelen en kool.
Overigens verkoopt de A.P. nog kranten
voor vijf cent per stuk en een abonne
ment kost 21 cent per week, zonder tegen
prestatie.
J. J. v. V. kreeg geen brood op dagen
dat eigen-tarwe-bezitters bij zijn bakker
nog wel brood konden laten bakken. Hij
zegt: wie tarwe kan kopen, laat die zelf
ook zijn brood maar bakken op zwarte
kolen, maar niet op de bakkerskolen van
de gemeenschap. Zeer juist! Bakt een
bakker echter toch en levert hij broden
op de bon, wat is er dan tegen dat hij
broden meebakt? Dat kost de gemeen
schap niets en zij die hun kleren enz.
ruilen voor wat tarwe hebben dan nog een
broodje extra Maar speciaal stoken voor
eigen broden zou gekheid zijn. En erger.
TIJL.
Parijs 1924.
Olympische Spelen, Stadiën de Combes.
Duizend-en-êen-herinnermgen dringen zich
naar voren, herinneringen van de hoogste
sportvreugde en de diepste smart. Herinne
ringen aan overwinningen, en nederlagen,
maar er is één herinnering, die alle andere
overschauwt. Het is de schaduw van Neder
landUruguay in de demi—finale van het
voetbaltournooi 'op 6 Juni.
Wie kent nog de namen van al die Zuid-
Amerikaanse voetbalgrootheden van meer
dan twintig jaar geleden, die de wereld ver
steld deden staan? Scarone, Petrone, Cea,
Urdinaran, Vidal. Andrade. Het ziin nu
nietszeggende klanken geworden, die de
jeugd van thans niet of nauwelijks aeiit,
maar eens zweefden die namen op aller
lippen en voor de ouderen ziin ze nog altijd
een begrip.
Als onbekende jongens waren ze naar
Parijs gekomen. We wisten toen immers
nog niets van bet Zuidamerikaanse wonder-
spel! Met één slag werden ze echter be
roemd. Ze werden de sen
satie van Parijs. Iedereen
sprak over Uruguay. Zo
iets had men nog nooit
gezien. Het was droom-,
voetbal, het was super
voetbal, bet was wonder-
voetbal. Het was tinte
lend van geestdrift er
raffinement, onstuimig
van lichaamskracht en
duri, maar tegelijk ver
bluffend van techniek
Het was met niets te ver
gelijken. Niet met het
hoge scboolvoetbal der
Engelsen, niet met her
meeslepende tik-tak-spel
uit Centraal-Europa. Het
was Uruguay en het was
onweerstaanbaar
Joego-Slavië werd met 70 Ingemaakt,
Amerika met" 30 en Frankrijk met 51.
De voetbalwereld had nauwelijks woorden
kunnen vinden om uiting te geven aan zijn
verbazing. Toen kwam Nederland aan de
beurt. Nederland met Van der Meulen,
Slag om Glogau geëindigd
BERLIJN, 3' April. Interinf meldt,
dat de slag om de vesting Glogau thans
geëindigd is. Meer dan zes weken lang
hebben de heldhaftige Duitse verdedigers
deze belangrijke overgang over de Oder
versperd en twee Sowjetrussische divisies
infanterie en een corps tanks gebonden en
verzwakt. Nadat de toestand tussen de
puinhopen der stad kansloos was gewor
den. zijn strijdvaardige delen van het gar
nizoen in de nacht op Paas-Zondag vol
gens bevel uitgebroken.
j
gebied zijn hevige gevechten aan de gang
om Recklinghausen.
- Aan de Beneden- en Midden-Sieg werd
door felle tegenstand en in tegenaanvallen
een opmars van de vijand verhinderd. Ook
in het Rothaar-gebergte en in de streek
van Winterberg werden talrijke aanvallen
afgeslagen. Een ver in de rug van de Ame
rikanen staande gevechtsgroep der Waf-
fen-fL versterkt door een Fahnenjunker-
schule van het leger heeft de laatste drie
dagen de vijand uiterst zware verliezen
toegebracht en meer dan 25 aanvallen ter
sterkte van een regiment afgeslagen. 38
tanks, en gepantserde voertuigen, talrijke
vrachtauto's en transportauto's voor man
schappen werden buitgemaakt of vernie
tigd, terwijl enige honderden Amerikanen,
onder wie 50 officieren, gevangen genomen
werden.
Aanvallen op Kassei mislukten, waarbij
de vijand zware verliezen leed aan tanks.
Tussen de Werra en het Kinzigdal is de
druk van de vijand vooral ten noorden van
de Röhm toegenomen.
In de Spessart alsmede tussen de bene
denloop van de Tauber en de Main-driehoek
zijn verbitterde afweergevéchten ontbrand.
Uit het gebied tussen Bad Mergentheim en
de Rijnvlakte ten zuiden van Heidelberg
drukt de vijand verder naar het zuiden. In
de Rijnvlakte zelf is de Amerikanen een
penetratie gelukt tot Bruchsal. Daar wer
den de gehele dag herhaalde aanvallen op
de stad zelf bioedig afgeslagen. Overdag en
des nachts ondernomen aanvallen van onze
luchtmacht waren met doeltreffènde uit
werking gericht op de vijandelijke verbin
dingen voor de ravitaillering.
Aan het front van de westelijke Alpen
kon de tegenstander pas na zevenmaal her
haalde sterke aanvallen een steunpunt aan
de kleine Sint Bernhard nemen.
In Midden-Itallë zijn talrijke verken-
ningsaanvallen van de Amerikanen ten
zuid-westen van Bologna mislukt.
Na vrij langdurige zware gevechten in
Kroatië is zowel in het gebied' van Bihac
als in oostelijk Bosnië een gevechtspaüze
ontstaan.
Bij aanvallen van Amerikaanse terreur-
formaties op plaatsen in Zuidoost-Duits-
land gingen mensenlevens verloren en werd
zware schade aan de huizen aangericht,
vooral in het stadsgebied van Marburg aan
de Drau.
Friese Hulp
actie Wesf
VAN LINGE
e Friese Hulpactie West is niet al
leen een actie om Holland te helpen.
Men heeft ook wel degelijk een vorm ge
zocht om Holland georganiseerd te hel
pen. Want geen enkele Fries kon zijn
ogen sluiten voor de werkelijkheid, dat
Friesland de laatste maanden wel zeer
eenzijdig werd geplunderd. En dat deze
plunderaars en etenhalers hun bedrijf
volvoerden zonder enige verantwoorde
lijkheid voor Friesland.
„En die verantwoordelijkheid voor
Friesland heb ik wel degelijk ook," zegt
professor Wagenaar. („Vooral, nu Fries
land overstroomd wordt door evacue's uit
Limburgs enz. moet opgepast worden."
Men herinnere zich mijn notitie over boe
ren, die voor eigen gebruik al zwarte rogge
moesten kopen, omdat ze tè veel hadden
weggegeven).
„Wij wekken op om van eigen huisvoor-
raad wataf te staan," zegt prof. Wage
naar.
Dan stel ik een vraag over de bestem
ming van het opgehaalde eten. Het is op
gevallen. dat vooral
Christelijke instellin
gen voor ouden van
dagen, zieken enz.
worden gesteund. Zou
het niet doelmatiger
zijn, tegelijkertijd
ook nog gezonde ele
menten, die echter'
bij voortdurende on
dervoeding ernstig ziek dreigen te worden,
te steunen? Is het niet practischer, kin
deren, die straks de T.B.C. enz. ten offer
zullen vallen, tijdig wat aan te laten
sterken dan de goede gaven voornamelijk
te brengen aan hen, die toch nog slechts
voortkwakkelen
Prof. Wagenaar voelt het dilemma. Bij
de verdeling wordt voorlichting gegeven
door een medische commissie. Begonnen
wordt met hulp, als iemand 25 pond be
neden zijn normale gewicht is. Maar men
erkent: het zou natuurlijk mooier zijn, als
bij tien pond gewichtsverlies al begon
nen zou kunnen worden.
Ik krijg de indruk, dat sommigen ook
in deze kringen ten aanzien van de nood
van het hele volk gaan beseffen, dat din
gen als politieke kleur wegvallen. Mis
schien in Holland helaas minder dan in.
Friesland. Zie het Haagse voorbeeld. De
vraag voor den leider der actie is: hoe
bestrijden wij de honger doelmatig. Hoe
redden wij dat deel van ons volk, dat in
gevaar is? Niet alleen aan instellingen
zal worden gegeven, ook particuliere zie
ken zullen, als ze zich melden, geholpen
worden. De vraag is: hoe komen wij als
volk door deze tijd?
Eén van de moeilijke problemen is het
vervoer. Wie heeft vervoermiddelen? Men.
stelde o.a. aan de hulpactie een inbeslag-
genomen en leeggehaalde zwórte smokkel
auto ter beschikking. De commissie aan
vaardde deze auto schoorvoetend, maar
belaadde hem toch!
De chauffeur reed weg. De lading kwam
nimmer te bestemder plaatse aan. Een
week later werd de auto, léég, achter
haald. Nog wat later werd ook de chauf
feur gegrepen.
„Ik vind het niet erg, als ze dien man
doodschieten," zegt de professor in de
godgeleerdheid. Uw verslaggever houdt
evenmin van doodschieten, maar het s'.aat
wel vast, dat ernstige maatregelen moeten
worden genomen tegen zulk soort voedsel-
misdadigers, die de gulle Friese goedgeefs
heid bederven.
Laten we hopen, dat de Friese Hulp
actie West inderdaad aan het hele volk
ten goede komt, want al wordt het woord
niet gebruikt, omdat het voor zekere klin
gen blijkbaar op de zwarte lijst gesteld
is, deze hulpactie behoort niet kerkelijk,
maar nationaal te zijn. Honger hebben
we allemaal. TIJL.
Denls en Hans Tetzner; Le Fèvre. Van Ling*
en Horsten; Snouck Hurgronje, Groosjóban,
Pijl, Visser fen De Natris. Nederland trok
zich niets aan van super-wondpr-droom-
sensaties. Het speelde Nederlands en wat
geen land In Parijs was gelukt, gelukte ons.
Na een kwartier al namen we de leiding.
Piji's gloeiende kogel was onhoudbaar voor
Mazali. Cea maakte gelijk, en. het was of
de geest van Houtrust, van de befaamde
NederlandEngeland-wedstrijd over ons
vaardig geworden was.
Ook toen hadden
we de leiding gehad,
en ook toen was het
11 bij de rust ge
weest. Het werd nu in
Parijs evenals op
Houtrust, een onver
getelijke tweede helft.
De Uruguezen werden volkomen uit hun
spel gespeeld en de wereld had opnieuw
reden zich te verbazen. Zou dat kleine
Nederland heus van die voetbalreuzen gaan
winnen? Er zat werkelijk een Nederlandse
overwinning in de lucht. Wie weer of die
ook niet gekomen zou zijn, als met scheids
rechter Vallat plotseling voor een straf
schop had gefloten, toen Petrone de oal
tegen de arm van Van Llnge, die met ge
zicht naar eigen doel stond en de hele bal
niet gezien had. aanschoot. Van een opzet-'
telijke hands was in de verste verte geen
sprake. Maar er was niets aan te doen.
Scarone schoot de bal langs Van der Meu
len en we waren geslagen. De hoop op een
plaats in de finale was vernietigd.
In een vette kop stand de volgende dag
ln een der Pariise bladen, met ren aardige
woordspeling op de naam van den scheldsj
rechter: „l'Arbitre bat la Hollende" Lotsy
knipte de kop uit en stak hem op zi.in
hoed. Laat hij 's avonds ergens op een ter
rasje aan de boulevards met die kop cp zijn
hoed naast den heer Vallat komen te zitten I
Weet je 't nog Karei?
