HET DAGBLAD
Er is nog!
Omsingelings
tactiek in het
Saarbekken
Zware slag ontbrand ten N. van
Ratibor en bij Grottkau
Amerikaanse aanval
bij de Hunsrück
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hernieuwde strijd
om Stettin
Correspondentie
Ontwatering van onze tuin
Sowjetdruk bij Zoppot
Feldmeyer herdacht
Führer en president Hacha
wisselen telegrammen
BERLIJN, 17 Mrt. Met uitzondering
van de Neder- en Boven-Rijn, waar de
Anglo-Amerikanen en hun Franse hulp
troepen de linker Rijnoever hebben be
reikt, stond de gehele centrale sector in
het teken van zware gevechten.
Terwijl het eerste leger met een steeds
groter wordend aantal tanks en het door
de weersomstandigheden begunstigde op
treden van hun luchtmacht pogingen in
het werk blijft stellen om het bruggen
hoofd Remagen in noordelijke richting,
naar de kant van het Zevengebergte, en
in oostelijke en zuidelijke richting in het
Westerwald uit te breiden, valt het derde
leger met minstens twee infanterie- en
een tankdivisie alsmede met verscheidene
gemotoriseerde formaties over een "treed
front ten noorden en zuidwestelijk van
de Hunsrück aan, teneinde hier door te
breken en de aan de middenloop van de
Moezel staande Duitse strijdkrachten af
te snijden.
Ook hier werden de doorbraakpogingen
der Amerikanen, die door het taaie en
verbeten verzet der Duitse troepen te
pletter liepen zij het ook, dat enkele
diepere penetraties van enkele tankwig
gen niet verhinderd konden worden
door talrijke formaties bommenwerpers
en slagvliegtuigen gesteund, die tijdens de
gehele dag zich in de strijd mengden.
Niet minder levendig waren de operaties
aan de Ruwersector, die tezamen met het
nieuwe offensief van het zevende leger
in het gebied tussen Saarbrücken en de
Beneden-Vogezen een omsingeling van
het Saarbekken beogen.
Terwijl de Amerikanen in het bos van
Ostburg en in het Schwarzwald slechts ge
ringe vorderingen konden maken, viel de
Duitse troepen tussen Saarbrücken en
Bitsch een volledig-af weersucces ten deel.
Alle doorbraakpogingen konden hier met
buitengewone zware bloedige verliezen
voor de Amerikanen worden afgeslagen,
terwijl iedere noemenswaardige terrein
winst verhinderd werd.
De Amerikaanse minister van Oorlog
Stimson. heeft bekend gemaakt, dat het
aantal der Amerikaanse verliezen sedert
het begin van de oorlog aan doden, gewon
den en gevangenen 839.591 bedraagt. In
December verloren de Amerikanen aan het
Westelijk front 74.000, m Januari 61.000
man.
De correspondent van de Times te
Ankara meldt, dat Turkije en de Sowjet-
Unie op het ogenblik onderhandelen over
de verlenging van hun neutraliteit- en
met-aanvalsverdrag, dat op 7 September
afloopt.
TERUGBETALINGZes weken ge
leden schreef ik over een ingenieurs
bureau, dat een lichtelijk misleidende re
clame voerde ten behoeve van een „trap
licht", een fietsdynamo o p een spinne
wiel. Ongeveer tegelijkertijd bleek het in
genieuze ingenieursbureau enkele „boys of
the press" oftewel zeer goedgelovige pers
schrijvers opgewarmd te hébben tot en
kele lierzangen, waarin naar mijn smaak
de philanthropic van het bureau wel iets
te nadrukkelijk werd geëtaleerd om ge
heel geloofwaardig te zijn. Het bureau zou
omtrent voor niets werken, alleen maar
om de mensen te helpen enz.... Ondertus
sen vroeg het f 2.40 voor een gestencild
drukwerkje van twintig paginaatjes en
wilde het nog onze dank, dat het geen
octrooi aanvroeg... Net alsof nu nog een
ingenieur octrooi kan- krijgen op de uit
vinding van het spinnewiel, dacht een
ooer.
Thans blijkt de Prijsbeheer sing te heb
ben ingegrepen in de verkoop van de lief
dadige uitvindingen van het bureau en in
advertenties in de kranten maakt de lieer
W. Moerdijk („Wemo") bekend, dat hij
terug zal betalen allés wat hij voor zijn
kookbussen mèêr ontving dan zeven gul
den. (Na een paar dagen is deze maat
regel echter weer opgeschort. Nadere be
slissing volgt Het principe blijft aardig
We wachten op de definitieve resultaten.)
Mag ik de heren van de Prijsbeheer sing
vragen wanneer we terug kunnen halen
wat we boven de veertig cent betaalden
voor Jiet spinnewiel-boekje?
Ondertussen alle respect voor de vin-
dinorijkhèid van Wemo, dat zijn eerste
kookbus aan mevr. Voute ten geschenke
heeft gegeven en twee stukjes in de krant
cadeau kreeg. TIJL.
C. F. te V. Bedankt voor uw brief.
Wolvenhonger, zeker! Maar het gedicht is
niet goed.
KLACHTEN OVER EERLIJKE WIN
KELIERS. In een lege banketbakkerij
te Workum staat het volgende vers:
Wie de boel beter kan verdelen
Moet hiér eens winkeltje spelen...
TIJL.
2e JAARGANG No. 372
MAANDAG 19 MAART 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor'red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH-
RER, 16 Maart. Het opperbevel van de
weermacht deelt mede:
In Hongarije weerden onze troepen ten
zuidwesten van Siklos vijandelijke aan
vallen af. Onze divisies aan weerskanten
van het Plattenmeer wierpen tussen onze
stellingen zich nog taai handhavende
strijdkrachten van den vijand terug, ver
sterkten hun nieuwe sectoren en hand
haafden deze tegen talrijke tegenaanval
len der Sowjets. Ten noorden van het
Velenczemeer herleefde de verkennings
actie van den tegenstander. Aan de boven
loop van de Gran, waar om de bergbossen
nog steeds verbeten wordt gestreden,
brachten jagers en grenadiers in enkele
sectoren den binnengedrongen vijand op
de oostelijke oever der rivier tot staan.
Bij Schwarzwasser bleven ook gisteren de
niet versterkt gebruik van tanks voortge
zette aanvallen der Sowjets zonder beslis
send succes
Gisteren ging de vijand ook ten noorden
van Ratibor en aan weerskanten van
Grottkau na krachtige artillerievoorberei
ding tot de grote aanval over. Onze voor
de afweer gereed staande troepen braken
in harde strijd de stootkracht der bolsje
wisten en vingen de erop volgende aanvals
golven in de diepte van het hoofdgevechts
terrein op. Na het vernietigen van tal
rijke tanks gingen onze troepen tot tegen
aanvallen over, die nog aan de gang zijn.
Voor Stettin is de strijd in volle hevig
heid opnieuw ontbrand. De met het
zwaartepunt tegen het zuidoostelij ke front
van de verdedigingsgordel ondernomen
doorbraakaanvallen van Sowjet 'infanterle-
en tankformaties werden na geringe aan
vankelijke successen in bewegelijke tegen
aanvallen tot staan gebracht en 59 tanks
daarbij vernietigd
Het garnizoen van Kolberg handhaaft
zich, doeltreffend ondersteund door zee
strijdkrachten, in' een opofferende strijd
tegen de stormloop van overmachtige strijd
krachten der bolsjewisten
In West-Pruisen ontzegden onze divisies
in taaie afweer en krachtige tegenaanval
len den tegenstander de doorbraak naar de
Dantziger bocht, waarnaar deze aan weers
kanten van Quassendorf streefde. Zij ver
nietigden daarbij 67 tanks.
De in Oost-Pruisen strijdende formaties
hielden in voortdurend hevige gevechten
stand tegenover de prachtige vijandelijke
druk tussen het gebied ten zuidoosten van
Braunsberg en het Haff ten zuidwesten van
Koningsbergen, sloten in tegenaanvallen
enige hiaten in het front en verijdelden al
dus ieder beslissend succes der Sowjet-
aanvalslegers. Van 200 aanvallende tanks
werden er 146 stukgeschoten. Onze jagers
schoten in hevige luchtgevechten 30 Sow-
jetvliegtuigen neer.
Door formaties der luchtdoelartillerie van
de luchtmacht werden gisteren 45 tanks
vernietigd, zeven daarvan met de pantser-
vuist.
Aan het front in Koerland duurt de ge
vechtspauze voort.
Aan de Benedenrijn poogt de vijand zijn
bewegingen, ten einde deze te" beschermen
tegen ons artillerievuur, nog steeds door
krachtig gebruik van kunstamtige nevel te
camoufleren.
De krachtige aanvallen der Amerikaanse
divisies van het bruggenhoofd ten oosten
van Remagen uit stieten ook gisteren op
onze hevige tegenstand en werden, na ver
bitterde gevechten om plaatsen, tot staan
gebracht. Slechts in de sector ten noord
oosten van Ilonnef kon de vijand dieper in
ons hoofdgevechtsterrein binnendringen.
In de IMoezel-Rijndriehoek tussen Ko
blenz en Simmern zijn hevige gevechten
met de opdringende Amerikaanse tankvoor
hoeden aan de gang. Ook de gevechten fn
Kroniek van de Volkstuin
Een goede ontwatering van onze tuin is
één van die dingen, die dringend nodig
zijn juist nu. Meststoffen zijn schaars
en het komt er dus op aan u i t de bodem
te halen wat er in zit. Eén "goed gere
gelde waterafvoer zorgt, dat de gewassen
dieper wortelen, dus een groter gebied be
strijken om voedsel te halen. Ook de
ademhaling wordt belemmerd, indien de
planten in het water staan.
Op grotere percelen kan de volkstuinder
voor zijn deel niet veel meer doen dan
zorgen, dat er geen kuilen in zijn land
zijn, en op venige grond zorgen, dat er
tenminste een paar greppeltjes zijn, die de
afwatering gunstig beïnvloeden. De ouder
wetse methode, dichte greppels met rijshout
erin bijwijze van primitieve drainagebui
zen verdient-geen aanbeveling. De grond is
dén goed, wanneer hij in de bovenlaag
alleen het vocht vasthoudt, dat aan de
afzonderlijke gronddeeltjes blijft kleven.
Zorg, dat de rest wegvloeit. Ook dit ver
groot uw oogst.
BERLIJN, 17 Maart. Na zwaar artil
lerievuur en door talrijke tankeenheden
gesteund, zetten de Sowjets hun door
braakaanvallen ten westen van Zoppot
voort. In zeer zware heen en weer gol
vende gevechten slaagden de Duitse troe
pen er echter in de opening in het front
te sluiten, het weer tot stand gebrachte
contact met het front te bewaren en de
bolsjewisten de toegang tot de laagvlakte
te ontzeggen. De helft van een Sowjet-
tankkorps werd in deze worsteling ver
nietigd.
het Ostburger en Schwarzwalder Hoeliwald
duren voort.
In de pas ontbrande afweerslag in
Noordoost-Lotharingen drukten formaties
van het zevende Amerikaanse leger, nadat
zij in talrijke sectoren aanvankelijk op
bloedige wijze waren afgeslagen, onze stel
lingen in de sector van Forbach, naar het
onmiddellijk voorterrein der versterkings-
werken in het westen terug.
Ten westen van Bitsch werden hun aan
vallen, ondanks een vijfmaal herhaalde
poging afgeslagen en daarbij door onze
troepen 167 gevangenen gemaakt. 'Ten wes
ten van Hagenau, waarvan het noordelijke
deel na zware huizengevechten verloren
ging, slaagden de Amerikanen er- in enige
pènetraties tot stand te brengen, waarom
nog gestreden wordt. Ten oosten van de
stad stortten de aanvallende formaties in
ons vuur ineen.
Uit Italië wordt melding gemaakt van een
vergeefse vijandelijke aanval aan de Mon-
te-Belvedere.
Amerikaanse formaties ondernamen
overdag aanvallen op het gebied van
Groot Wenen en de randgebieden van Ber
lijn. Plaatsen in het Rijnlands-Westfaalse
gebied vormden het doel van Britse ge
vechtsvliegtuigen.
Door de vijandelijke luchtactie des nachts
werden vooral Hagen en het gebied van
Hannover getroffen.
Nachtjagers en luchtdoelartillerie der
luchtmacht brachten 36, merendeels vier
motorige bommenwerpers, ten val.
„Storm" herdenkt Feldmeyer, den eer
sten Voorman der Germaanse in Ne
derland
„De weg, die hij ons voorging, zullen wij
verder schrijden. Velen onzer hadden hun
levensweg lucratiever, gemakkelijker en vei
liger kunnen kiezen. De meesten hadden
meer uiterlijke eer kunnen Dehalen, meer
aan de weg kunnen timmeren en verheve
ner posities kunnen bekleden, dan de so
bere posten, waartoe Feldmeijer hen riep.
Geen van allen hebben wij echter ooit
geaarzeld om aan zijn opdracht gevolg te
geven, in het besef, dat waar hij ons plaats
te. inderdaad onze juiste plaats was in het
grote geheel, dat hem steeds zo klaar voor
ogen stond.
Zo staan wij nu vereend om een dierbaar
erfdeel. Maar wij staan niet als evenzovele
Hagens van Tronje om de schat der Nibe-
lungen. Want deze schat was wel kostbaar,
maar slechts dode stof. In Hagen leefde
wel eefi schier bovenmenselijke trouw aan
zijn heer, maar hij had-niets tot leven te
wekken, hij had slechts te zwijgen en ver
borgen te houden.
Wij hebben echter tot taak, Feldmeijer's
politieke nalatenschap in daden tot heil
van ons volk. van onzen Führer en ons
Rijk om te zetten. Wij hebben levend te
houden, door te zetten en verder te ont
wikkelen, wat hij in goed en gerecht
vaardigd vertrouwen ons met zijn laatste
sterke woorden in de handen heeft gelegd.
En dat beloven wij
BERLIJN, 17 Mrt. Naar aanleiding
van de verjaardag van de hereniging van
Bohemen en Moravië met het Duitse rijk
hebben de Führer en president Hacha te
legrammen uitgewisseld.
IÓ het telegram van Hacha wordt o.m,
gezegd: De Voorzienigheid heeft dit volk
in het hart van Europa, waar het Duitse
bloed overheerst, zijn duurzame woon
plaatsen toegewezen. Daarom is het geen
toeval, maar culturele noodzakelijkhetid,
dat zijn lot in de geschiedenis steeds weer
met dat van Duitsland verbonden bleef.
Dat kan ook in de toekomst niet anders
worden. Op grond van dit inzicht zullen de
Tsjechen ook verder trouw zijn aan het
rijk en aan hun kant hun plicht doen tot
ook voor hen een gelukkige toekomst is
bevochten.
De zon gaat op 19 Mrt. onder om 18.50
uur en op 20 Mrt. op om 6.44 uur.
Maan op 19 Mrt. onder om 0.49 uur en
op om 9.49 uur.
E.K. 20 Mrt., V.M. 27 Mrt., L.K. 4 April,
N.M. 11 ApriL
Onze speciale verslaggever heeft eind
Februaribegin Maart een tocht naar
het Noorden gemaakt. In ons speciale
rubriekje „Hongerreizen" heeft hij
verslag uitgebracht van de honger
reizen der Hollanders naar het Noor
den en Oosten. Hij heeft de Friese
gastvrijheid, de Drentse hartelijkheid
en de Groninger gulheid, maar ook de
groeiende nood beschreven, die nu
zelfs zijn vale schaduwen over het
NoorderP legt.
Waar mag het Westen nog op reke
nen? Waar wil het nog op hopen?
Waar zijn de zwakke plekken van
onze voedselvoorziening? Is er nog
verbetering mogelijk?
Ziedaar de vragen, die onze redac
teur in Friesland stelde en clië Hij
zal proberen te beantwoorden.
D e Haarlemmermeer is leeggehaald. De
grote tarwe-voorraadschuur van Am
sterdam was begin November op het leeg-
heidspeil van andere jaren eind Februari.
Daarna volgde Midden-Noord-Holland, de
Kop er van, de Wieringermeer. da distri
butie was ineengestort, juist in een tijd,
dat zij voor het eerst werkelijk nodig
was. Ze kon juist tóén de mensen geen
levensminimum meer garanderen.
Het vervoersapparaat vooral was vast
gelopen en kwam niet goed meer op gang.
De treinen staakten, de auto's waren weg
van de weg, de schepen, die al jaren lang
sterk gedund waren, hadden geen brand
stof meer, zelfs voor de voedselvoorzie
ning varende sleepboten onze laatste
hoop met hun aanvoeren van twee-,
drieduizend ton tegelijk over het IJsel-
meer, werden nog in de jongste tijd voor
een belangrijk percentage aan de voedsel
voorziening onttrokken. Ook door de vorst
daalde de aanvoer schrikbarend en hij
heeft zich sedertdien nog niet hersteld.
Is er nog hulp, is er nog redding voor
het hongerende Westen? Mogen wij nog
hopen?
Inspanning &n goede wil
Wie in Friesland komt, ontmoet aller
wegen inspanning en goede wil om voor
het Westen te werken. Om te helpen.
Duizenden particulieren, boeren, maar
ook burgers, zijn bereid gebleken iets van
hun eigen voorraad af te staan voor het
hongerende Westen. Tót de derde week
van Februari zijn bijvoorbeeld voor de
Friese Hulpactie-West in het geheel vijf
tig auto's door deze actie beladen: 150
ton is naar het Westen verzonden en in
goede orde aangekomen. Maar deze 150
ton, ook al is het allemaal goed spul:
boter, vet, tarwe, erwten, bonen geen
aardappelen! zijn slechts bestemd voor
zieken en zwakken en behoeftige instel
lingen. Voor de nóg-gezonden, die alleen
maar op weg zijn ziek, zwak of behoeftig
te worden, kon deze Friese hulpactie niets
doen. Haar hulp zou voor deze grootste
groep der hongerenden -trouwens maar
een druppel op een gloeiende plaat ge
weest zijn.
Het Westen heeft elke week 4500 ton
aardappelen nodig, alleen al om eiken
Westerling zijn armzalige één kilogram
aardappelen'per week te waarborgen. Pas
als het zou lukken meer te sturen dan die
4500 ton per week, zou het rantsoen opge
voerd kunnen worden,
Hoe staat het daarmee? Wordt alle
scheepscapaciteit, die wij hebben, econo
misch en snel gebruikt? Zijn er nog sleep
boten genoeg?
Als we in het Noorden rondkijken, zien
wij nog overal lege schepen. Bij Kornwer-
derzand liggen enkele schepen al ander
halve maand leeg te wachten om te varen
naar Harlingen om daar te worden ge
laden. Ze liggen er even geduldig en even
leeg en even hongerig te wachten als de
vrouwen in Holland in de rij staan. Ook
deze schepen wachten op hun beurt.
Er lopen een boot en een schip in Wor
kum binnen. Zij zullen aardappelen halen
voor Amsterdam. Zij kunnen in Workum
laden en terugvaren. Maar het voedsel-
apparaat wil, dat deze boot en het schip
opvaren naar Leeuwarden en daar be
laden zullen worden.
Het op zichzelf redelijke motief is, dat
in Leeuwarden de controle gemakkelijker
is, want de ambtenaren, die moeten wa
ken tegen het laden van zwarte goederen-,
zitten in Leeuwarden. Maar de eigenaar
van boot en schip weet, dat, als hij van
Workum op moet varen naar Leeuwarden,
waarschijnlijk drie of vier weken verloren
zullen gaan met onderhandelen en wach
ten, wachten in de lange, lange rij. Hij
wil dus in Workum laden en geluk
kig! hij krijgt deze keer na een
week praten en telefoneren! zijn zin.
Hij mag bij de gratie laden in Workum!
Het kan eenvoudiger
- Maar zou het niet eenvoudiger zijn,
aldus vraagt de niet-ambtenaar, als in
alle dergelijke gevallen de controle naar
het schip kwam, in plaats van dat het
schip naar de controle moet? Of nog -
eenvoudiger! zou het niet goed zijn,
als de beëdigde bevrachters in Workum
en Makkum competent voor de plaatse
lijke controle werden verklaard, in plaats
van dat een contróle-appaiaat alles tracht
te centralisererï en op te hopen in enkele
plaatsen,' waar dus hele files van lege
schepen moeten ontstaan?
Is het niet tijd, dat alle laadcapaciteit
overal en altijd wordt gebruikt? Is niet
elk leeg schip, dat ligt te wachten, een
ramp? Maar kan er altijd direct geladen
worden?Ziedaar de vraag. TUL.