HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Nieuwe grote Sowjetaanval
in Oost-Pruisen begonnen
Tegenactie bij
Remagen
Amerikaans brugge-
hoofd iets verdiept
Moscou heeft Radescoe
ten val gebracht
Eden spreekt over Roemenië
in het Lagerhuis
Inheemse regering in Indo-
China blijft onaangetast
Steunpunten bij Stettin
heroverd
Nieuwe waarschuwing
tegen boomhakkers
Britten verloren reeds 35
mlllioen ton scheepsruimte
Twee doden bij schietpartij
Haagse kinderen op doorreis
Grote schurken en
kleine ambtenaren
Koude bak is belangrijk!
2e JAARGANG No. 370 VRIJDAG 16 MAART 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120- Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
BERLIJN, 15 Mrt. De militaire
woordvoerder van de Willielmstrasse zeide
dat de Anglo-Amerikaanse formaties op
het bruggenhoofd bij Remagen voortdu
rend trachten haar gebied uit te breiden.
Zij slaagden erin het bruggenhoofd
enigszins breder en dieper te maken. Op
het ogenblik zijn echter Duitsé tegen
acties gaande.
De militaire woordvoerder sprak voorts
uitdrukkelijk de herhaaldelijk door Mos-
eau geuite bewering tegen, dat stad en
vesting Küstrin door de Sowjettroepen
genomen eouden zijn. Hij verklaarde, dat
stad en vesting nog steeds hecht in Duitse
handen zijn.
In welingelichte kringen te Berlijn ty
peerde men de oorlogssituatie met. de op
merking, dat, afgezien van het Duitse
bruggenhoofd in West-Pruisen en van het
Hongaarse oorlogstoneel, de gevechtsbe
drijvigheid aan de beide voornaamste
Europese fronten op het ogenblik gering
is. Wat zich aan beide fronten afspeelt,
is niets meer en niet minder dan de voor
bereiding voor nieuwe belangrijke ge
vechtshandelingen.
Van dit oogpunt uit moeten de offen
sieve actie van Anglo-Amerikanen en
Sowjets en de nog steeds plaatselijke
Duitse aanvallen beschouwd worden. Zij
hebben het bereiken van geschikte uit
gangsstellingen voor de komende slagen
ten doel.
Uit de laatste gebeurtenissen in het
Westen kan men opmaken, dat het Duitse
commando zijn aandacht nog steeds in
hoofdzaak op het oostelijke front blijft
richten.
LISSABON, 15 Mrt. Minister Eden
heeït in liet Lagerhuis over de politieke
toestand in Roemenië gesproken.
Hij beschreef de samenstelling der Roe
meense regering, die op 6 Februari aan
het bewind was gekomen en vervolgde: „De
Sow jetregering heeft er de Britse regering
van in kennis gesteld, dat in Roemenië
een - regeringswisseling nodig is geworden,
omdat de regering-Radescoe niet in staat
geacht wordt, de orde te handhaven in het
land, dat het achterland van het rode leger
is. en omdat de regering-Radescoe slechts
onvoldoende maatregelen heeft genomen
om de actie van pro-Duitse en pro-fascis
tische kringen in Roemenië uit te scha
kelen."
„De Sowjetregering was van mening, dat
deze toestand niet langer geduld mocht
worden en dat men daaraan een einde
moest maken door de vorming van een
regering, die in staat was „orde in het
land te brengen en de wapenstilstandsvoor
waarden na te komen." Derhalve had men
geprobeerd, de toestemming van den Roe
meense koning te krijgen voor een nieu
we regering onder leiding van dr. Groza.
Na de regeringswisseling, aldus Eden,
zocht Radescoe een toevlucht bij den Brit
sen politieken vertegenwoordiger in Roe
menië, omdat hij geloofde, dat zijn leven
door zijn politieke tegenstanders bedreigd
werd. De Britse politieke vertegenwoordiger
te Boekarest werd gemachtigd, Radescoe
asv 1 te verlenen, aangezien de Britse rege
ring geen bewijs had, dat Radescoe per
soonlijk betrokken was bij een tegen de
geallieerden gerichte actie Over de alge
mene toestand wordt thans van gedachten
gewisseld tussen de regeringen van de Ver.
Staten, de Sowjet-Unie en Engeland.
TOKIO, 15 Maart. In Saigon is een
proclamatie gepubliceerd van den comman
dant der Japanse strijdkrachten in Indo
china. Daarin wordt gezegd, dat de Ja
panse politiek in Indo-China na de ineen
storting van het Franse bestuur niet alleen
de regering der inheemse bevolking onver
anderd laat voortbestaan, doch bovendien
alle op het moment geldende wetten en
het politieke stelsel, dat onder het Franse
bestuur stond, zal handhaven.
In overeenstemming met deze politiek
zal het bestuur ook verder in handen van
den gouverneur-generaal liggen, met welke
functie de commandant der Japanse strijd
krachten belast is. De Japanse ambassadeur
in Indo-China Matsoemoto treedt op als
opperste raadgever en zal toezien op alle
ojjenbare, aangelegenheden.
De Japanse gezant Masayoeki is benoemd
tot oppersten raadgever bij de regering
van Annam, dat zich, zoals bekend, onaf
hankelijk heeft verklaard.
Dinsdagavond laat is op het gebouw
van het Madrileense blad Informaciones
een dynamietaanslag gepleegd, die m ge
heel Madrid te horen was. Niemand werd
gewond.
Eden heeft in het Lagerhuis verklaard,
dat de regeringen van Engeland, de Ver.
Staten en de Sowjet-Unie sedert het begin
van de oorlog geen petroleumconcessies in
Noord-Iran hebben verkregen.
President Mannerheim heeft den bis
schop van Tammeffors, Lehtonen, benoemd
tot aartsbisschop van Finland.
Duitse duikboten brengen
acht schepen tot zinken
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH-
RER, 14 Maart. Het opperbevel van de
weermacht deelt mede:
Op ons. bruggenhoofd over de Drau ten
zuidoosten van Siklos zette de vijand, na
de zware verliezen, die hij op 12 Maart
beeft geleden, zijn aanvallen slechts met
zwakkere strijdkrachten voort. Ook de op
het bruggenhoofd ten zuidwesten van
Siklos ondernomen bolsjewistische en Bul
gaarse aanvallen mislukten evenais de
vorige dagen.
Tussen het Plattenmeer en de Donau
braken onze gevechtsgroepen nog meer
krachtig versterkte steunpunten uit het
vijandelijke front, lieten, ondanks gfbte
terreinmoeilijkheden, verscheidene secto
ren achter zich en sloegen talrijke door
tanks gesteunde tegenaanvallen der Sow
jets af.
In Midden-Slowakije verhinderden onze
grenadiers ten oosten van de Boven-Gran
in wekenlange verbitterde gevechten van
man tegen man een doorbraak der bol
sjewisten. Alleen in Altsohl konden zij
gisteren ten koste van zware verliezen
binnendringen.
Aan weerszijden van Schwarzwasser zet
ten de Sowjets hun door afdelingen tanks
gesteunde doorbraakpogingen zonder enig
succes voort. In snel ondernomen tegen
aanvallen werd ten zuidwesten der stad
verloren terrein heroverd en werden vijan
delijke aanvalsgroepen in het noordelijke
deel van het gevechtsgebied, die geconcen
treerd werden, uiteengeslagen. 65 Sowjet-
tanks werden tot dusver vernietigd.
Aan het Oderfront bij Lebus stortten
met verminderde kracht ondernomen aan
vallen der bolsjewisten in het goed ge
richte vuur 'van onze artillerie met vele
verliezen ineen. Ook aan de verdedigingsgor
del rondom Stettin mislukten vrij zwakke
aanvallen vap den vijand voor onze stel
lingen. Eigen gevechtsgroepen heroverden
verloren steunpunten en maakten gevange
nen In de aanval op ons bruggenhoofd
Dievenof behaalden de Sowjets in talrijke
door krachtig artillerievuur gesteunde aan
vallen slechts geringe penetraties. Kolberg
wordt in een verbitterde strijd met over
machtige strijdkrachten gehouden.
Voor Gotenhafen en Danzig brachten on
ze divisies in een aanhoudende zware wor
steling den vijand zware verliezen toe en
verhinderden zij. een verbreking van het
front. Zware en lichte vlootstrijdkrachten
mengden zich herhaaldelijk met aanhou
dende uitwerking in de afweergevechten
langs de West-Pruisische kust.
In Oost-Pruisen ging de vijand na zware
voorbereiding door de artillerie met zeven
infanterielegers en talrijke tankformaties
opnieuw tot een grote aanval op ons zuid
oostelijke front over. Aan de brandpunten
van de slag, ten noordwesten van Lichten-
feld en Zinten, alsmede ten oosten van
Brandenburg leveren de in een wekenlange
rijk aan ontberingen zijnde veldslag be
proefde formaties onder het opperbevel van
den kolonel-generaal Rendulic een zware
strijd. Haar ongebroken kracht wordt door
de vernietiging van 104 Sow jettanks giste
ren duidelijk bewezen.
In Koerland verminderde de kracht van
de Sowj et-stormloop als gevolg van de
zware verliezen en de beginnende dooi ook
in het gevechtsgebied van Frauenburg.
Talrijke afzonderlijke aanvallen van den
vijand liepen te pletter op de onwrikbare
afweerkracht van onze troepen.
Voor ons front aan de Neder-Rijn duren
de levendige bewegingen van den vijand,
deels door kunstmatige nevel gesteund,
voort. Zij werden door salvo's vin onze ar
tillerie bestreden. Bij Remagen konden de
Amerikaanse divisies in voortgezette krach
tige aanvallen na verbitterde gevechten in
DEN HAAG, 14 Maart. De höhere
ff- und Polizeiführer vestigt de aan
dacht op het feit, dat het gebrek aan
brandstoffen er toe heeft geleid, dat
de bevolking willekeurig bomen en
struiken in straten, op wegen en plei
nen verwijdert.
Deze wijze van optreden van de be
volking is niet toelaatbaar. Tegen
overtreders zal met de meest moge
lijke gestrengheid worden opgetreden
en de daders zullen door de Neder
landse politie onmiddellijk worden-ge
arresteerd.
plaatsen en bossen onze stellingen in ge-
riuge mate iels terugdrukken, zij bleven
vervolgens echter met zware verliezen in
het afweervuur of door tegenaanvallen op
gevangen, steken.
Eigen slagvliegtuigen en jagers mengden
z.cli met goede uitwerking in de strijd.
A^n de Ruwer hervatte de vijand zijn aan
vallen met vrij sterke strijdkrachten Aan
weerszijden van het bos van Osburg kon
hij plaatselijke bruggenhoofden vermen,
terwijl hij ten zuidoosten van Saarburg af
geslagen werd. Vijandelijke aanvallen bij
Saarlautern en. in de Beneden-Vogezen mis
lukten.
Na krachtige voorbereiding door de ar
tillerie was de vijand tijdelijk het noor
delijke deel van Hagenau binnengedrongen.
Hn werd gistermiddag weer veri.j'in,
In het bestek van een zuiveringjjperatle
in het Dalmatische kustgebied ten zuidwes
ten van Bihac hebben Duits-Kroatisclie ge-
véchtsgroepen ondanks moeilijke weers- en
terreinomstandigheden jlen vijand uit
eën aantal steunpunten verdreven, hem
zware verliezen toegebracht en talrijke
stukken geschut, zware wapens, alsmede
rayitailleringsopslagplaatsen buitgemaakt
of vernietigd.
Door de aanvallen van gisteren van for
maties Amerikaanse bommenwerpers op
het rijksgebied werd vooral Regensourg ge
troffen. Door aanvallen van Britse ter-
rourvliegtuigen ontstond in de gebieden
van Wuppertal, Gelsenkirchen en Reck
linghausen deels zware schade. In de
nacht wierpen Britse gevechtsvliegtuigen
opnieuw bommen op de rijkshoofdstad.
Ons vergeldingsvuur op Londen duurt
ononderbroken voort. Ook het vijande
lijke aanvoersteunpunt Antwerpen ligt
voortdurend onder het zware vuur van on
ze lange-afstandswapens
Van het krachtig beschermde aanvoer-
veikeer naar Engeland en Frankrijk brach
ten onze duikboten opnieuw acht schepen
met een gezamenlijke inhoud van 48.200
brt. tot zinken.
BERLIJN, 15 Maart. In verband met
de in het weermachtsbericht gemelde
nieuwe successen van Duitse duikboten
wordt bekend, dat sedert het begin van
de oorlog ongeveer 35 millioen ton ge
allieerde scheepsruimte tot zinken is ge
bracht, waarvan 20j millioen ton door
duikboten. Tengevolge daarvan is de
Britse koopvaardijvloot, die bij de aan
vang van de oorlog tweemaal zo groot
was als de Amerikaanse, thans nog een
derde van de Amerikaanse.
GRONINGEN, 14 Mrt. Enige dagen
geleden heeft zich in een café aan de
Nieuwstad te Groningen een drama afge
speeld. De caféhouder had de hulp der
politie ingeroepen, waarop zich twee hoofd
rechercheurs derwaarts begaven om een
verdacht individu te arresteren. Toen zij
hiertoe wilden overgaan, schoot de man
plotseling met een revolver op den heer
R. Rensema, die dood ineenzaKte. Ook op
den anderen rechercheur werd een schot
gelost, waardoor deze ernstig gewond raak
te. De dader werd eveneens ernstig ge
wond, doch wist eerst nog te ontvluchten.
Later is hij aan de gevolgen van de ver
wondingen overleden.
AMSTERDAM. 15 Mrt. De Volks
diensten van de drie grote steden werken
eendrachtig samen, om de jeugd naar de
beter van voedsel voorziene steken in het
noorden van ons land over te brengen. De
Hagenaartjes, die in verband met een vei
lige overtocht het doel van de re'.s niet
in één dag kunnen bereiken, worden in
Amsterdam door de N.V.D. gastvrij ont
vangen. De kinderen worden overgebracht
in lokaliteiten, waar duizenden porties
brood en grote ketels warm eten voor de
hongerige maagjes gereed staan. Voor het
eerst kunnen zij zich weer eens te goed
doen. Vet en melkproducten ontbraken
nog. doch dat wacht hen bij de pleegouders
in Groningen, Friesland of Drente. Kinde
ren vergeten gauw hun leed. De verande
ring van omgeving doet hen goed na de
verschrikkingen van de oorlog, die zij op
3 Maart j.l. in hun stad beleefd hebben.
Ook aan hen is dit niet zonder verlies
voorbijgegaan; immers van verscheidene
onder hen is vader of moeder, een broertje
of zusje, het slachtoffer geworden. Zo
helpt de N.V.D. in Amsterdam, den Haag en
Rotterdam in het kader van zijn hulp
werk „Moeder en Kind" om tienduizenden
kinderen voor de gevolgen van deze tijd
te behoeden.
De Führer heeft dr. Haffner, procu
reur-generaal te Kattowitz, benoemd tot
president van het Volksgerichtshof.
Volgens een door Reuter verspreid be
richt van de zender Brazzaville is generaal
Testard, de chef van de generale staf van
het Gaullistische leger in Afrika, bij een
vliegtuigongeluk in Westeliik Afrika om
het leven gekomen.
Wmrom pakt u de groten niet? Zie
daar de eerste vraag, die ik altijd
aan C.C.D. en andere controle-instanties,
hetzij Nederlandse of Duitse, stel en zal
stellen. Ik ben nu eenmaal wantrouwig
en bewonder de wijsheid van den tabaks
verkoper. die ook stelen verkocht en die
voor zijn winkel een bord had met
„Kleine(n) stelen, Grote(n) stelen
Grote(n) stelen 't meest!"
Want inderdaad: de groten stelen 't
meest, nog altijd. De groten stelen, smok
kelen, knoeien het meest. Maar de kleine
man blijft het vaakst
aan de pan hangen.
Als ik een paar da
gen door het Noor
den zwerf, heb ik al
van de faam van de
werkelijk grote zwarte handelaars ge
hoord. Ik ken hun vaste icoonplaatsen,
hun werkgebied, hun methoden. Ik weet,
hoe ze alle plaatsen afstropen en hoe ze
van de kleine zwarte handelaars, die elke
plaats heeft, alles opkopen wat los en
vast is, hoe ze grote slagen slaan en hoe
ze practisch voordurend grote zwarte
transporten naar Holland brengen, alleen
voor de mensen, die duizenden guldens
voor een mud tarwe en honderd of meer
voor een pond boter kunnen geven.
En ik stap naar de C.C.D.' en zeg: Ik
heb alle eerbied voor uw nauwlettende
controle van fietsen, kinderwagens en
auto's, maar waarom pakt u die grote
zwarte handelaars niet? U wéét toch ook
wel, welke opkopers er zijn en wie het
edele vak in Meppel, in Smilde en in Hee
renveen beoefent? U kent ze toch bij
naam en toenaam en u weet, om nu maar
eens de bijnaam van één van de bekend
ste te noemen, u weet toch heus wel
wie „de Lord" is en wat hij uitvoert?"
„Ja, zegt de eerlijke C.C.D.-er. Ik weet,
wie de Lord is en ik weet, dat hij vrij
rondloopt en zijn nobel handwerk om onze
voedselvoorziening te desorganiseren, da
gelijks voortzet.
Wij hebben hem ook al vaak te pakken
gehad. Maar hij is zo glad als een aal
en hij weet de hemel weet hoe toch
telkens de dans te ontspringen. O) het
hem nu in zijn papieren zit, in zijn mach
tige relaties of opdrachtgevers.wij weten
het niet..."
Ik weet het ook niet. Maar wel ben ik
heel blij uit de mond van de lagere
C.C.D.-ers te vernemen, dat zij de wer
kelijk grote voedselmisdadigers kennen.
En dat zij, met. alle risico's, die er voer
deze eenvoudige controleurs-van-de-weg
aanzitten, wel degelijk deze knoeiers
aan durven pakken. En inderdaad aan
pakken.
Dat diezelfde schurken dan bij de ho
gere instanties toch altijd weer „los" we
ten te komen, is een tweede punt. Cor
ruptie en „relaties" doen vooral in een
wrakke oorlogsmaatschappij als de onze
overal hun werk.
Maar de C.C.D.-langs-de-weg, de man
nen van de harde plicht weten, althans
hier, menselijk en eerlijk te blijven. De
hogere instanties moeten elders hun be
leid verantwoorden. TIJL.
Er zijn nog momenten van dankbaar
heid. Abonné G. T. was er bij. dat een
groep kinderen die een extra hapje kregen
bij een Centrale Keuken tot dank een drie
werf hoera op den chef uitbrachten en ver
volgens eenstemmig het nationale volks
lied „Ouwe Taaie" lieten horen...
J. F. G. te AUw klacht over de hout
verstrekking is aan het Raadhuis doorge
geven en in behandeling genomen.
Ontevreden aardappelrooier A. J. te A.
Uw klacht wordt onderzocht,
D. W. te A. heeft gezien, dat winkeliers
schraapseltjes boter haalden van de
Zweedse Rode Kruis-gave „bij de eerlijke
verdeling". Wat wil hij? De vraag naar
eerlijke mensen is tegenwoordig groter
dan het aanbod.
TIJL
(Ongecorrigeerd..)
Kroniek van de Volkstuin
Het bezit van een kweekplaats onder
glas is van meer belang dan menigeen
denkt. Niet alleen voor vervroeging van 't
seizoen, maar ook in de natijd kunnen we
aan de z.g. koude bak plezier beleven.
Wie nog een of meer ruiten heeft staan
en over een paar planken beschikt, doet
goed een bak klaar te maken. Laat de
afhellende kant op het zuiden gericht zijn
en maak op de noordzij een aflopend wal
letje tegen de koude. In 't algemeen is
het niet gewenst, de oppervlakte In de bak
hoger of lager te maken dan daarbuiten.
Hoewel het nog mogelijk is te gaan
„broeien" door paardemest in de bak te
brengen, met een dun laagje aarde is het
thans reeds vrij laat ln de tijd. Gebruiken
we de mest waarover we beschikken dus
liever voor de volle grond. Op „zomerse
dagen" mag vooral het luchten van de bak
niet vergeten worden. Bakken trekken in
het voorjaar veel ongedierte door hun gun
stige temperatuur. Vang dit zoveel moge
lijk weg.
De zon gaat op 16 Maart onder om 18.45
uur en op 17 Maart op om 6.51 uur.
Maan op 16 Maart op om 8.26 uur en
onder om 22.02 uur.
E K. 20 Mrt., V.M. 27 Mrt., L.K. 4 Apr.,
N.M. 11 Apr.
Hongerreizen