Een volk gaat niet verloren als het
zich zelf niet verloren geeft
Cöbbels aan het front
in bilezie
Helderrgedenkdag te Berlijn
Annam verklaart zich zelfstandig
Prof. dr. J. N. Krom overleden
De oude Spaarndammerdijk: mooie wandelweg
Windhandel in boeken
Kees van Dijke's
beruchte hands
Weef je
c
BERLIJN, 10 Maart. CD.N.B.) Rijks
minister dr. Göbbels heeft dezer dagen
aan het Silezische front vertoefd, waar hij
bezoeken heeft gebracht aan de vechten
de troepen, aan verschillende staven en
aan nabij het front gelegen steden.
Terstond nadat troepen van het leger,
van de Waffen- en Volkssturm-eenheden
de stad Lauban weer vrijgevochten en
daarbij sterke delen van het derde Sow-
jet-Russische gardepantserleger met zware
verliezen hadden verslagen, sprak dr.
Göbbels op het Marktplein tot hier aan
getreden bevrijders der stad.
Tn. zijn toespraak dankt dr. Göbbels alle
onbekende strijders en helden, die zojuist
een nieuw roemvol blad aan de geschiede
nis van deze oorlog hadden toegevoegd.
Millioenen moeders en kinderen, zo ver
klaarde hij, roepen thans om onze hulp,
onze wapens en onze bescherming. Daar
mede wordt een beroep gedaan op ons
nationale geweten en op onze eer als man,
want voor een volk als het Duitse, dat
2COO jaar roemvolle historie achter zich
heeft, betekept zulks dat het standvastig
zal vechten-en werken om aan een nieuwe
periode 2000 jaar roemvolle historie te be
ginnen. Evenals Frederik de Grote zal de
Führer onze generatie tot de overwinning
leiden, wanneer het volk hem op elk uur,
na elke overwinning, doch ook na elke
tegenslag, met verknochtheid beschikbaar
blijft.
Des avonds voerde dr. Göbbels het woord
in de frontstad Görlitz tot duizenden sol
daten, Volkssturmmannen, vrouwen, Hitier-
jongens en bewapeningsarbeiders. De Duit
se soldaten, zo zeide hij, houden met
heilige toorn hun wapens vaster omklemd
dan ooit, omdat hun de foto's van doodge
slagen kinderen en geschonden vrouwen en
moeders voortdurend bijblijven en zij zich
daarvan niet meer kunnen losmaken. Dr.
Göbbels riep de aanwezige officieren en
soldaten tot getuigen, dat de Sowjet-Rus-
sen alle regelen van de oorlog in de wind
,De vijand heeft ons geen twijfel er
over gelaten," zo vervolgde dr. Göbbels,
„wat hij ons, onzen vrouwen, onzen kin
deren. onze kindskinderen zal aandoen,
wanneer wij in dit beslissende uur van de
volkenstrijd zouden falen, de moed zouden
verliezen en het ergste zouden doen, dat
BERLIJN, 12 Maart Naar aanleiding
van de Heldengedenkdag van het Duitse
volk is Zondag te Berlijn bij het Rijks
gedenkteken Unter den Linden een een
voudige plechtigheid gehouden. Rijks
maarschalk Göring was vergezeld van
/«den opperbevelhebber der marine, groot
admiraal Dönitz, den chef van het opper
bevel der weermacht, generaal-veldmaar-
schalk Keitel en fj Obergruppenführer
von Gottberg, een vertegenwoordiger
van den opperbevelhebber van het Ersatz-
heer, Himmler, alsmede van den plaats-
vervangenden gouwleider van Berlijn,
Schach, naar het eregedenkteken gèko-
men, waar hij de krans van den Führer
neerlegde.
een volk in een oorlog doen kan, n.l. de
wapens strekken en onze zaak prijsgeven.
Dit zij evenwel aan. de laatste twijfelaar
gezegd en dit zij vooraf gezegd aan een
vijand, die thans meent, op het punt van
zijn zegepraal te staan: „Nooit zal het uur
komen, dat wij capituleren en nooit is er
in de" geschiedenis een voorbeeld geweest,
dat een volk verloren ging, wanneer het
zich niet zelf verloren gegeven had."
Dr. Göbbels besloot zijn toespraak met
een oproep, die hij richtte tot alle Duit
sers: „Standhouden én pal staan op de
vaderlandse bodem, zoa.Is het echte man
nen betaamt. Niet wijken en geen vrees
in het hart laten opkomen. De vijand kan
verslagen worden, want wij hebben hem
vaak genoeg verslagen. Wanneer nij op ons
aankomt, met de overmacht van zijn mate
riaal, dan moeten wij daar de overmacht
van onze harten en onze standvastigheid
tegenover plaatsen en, daar ons het mate
riaal in kleinere omvang ter' beschikking
staat, dit. bijzonder dapper, verstandig en
souverein gebruiken en hem verslaan waar
wij hem maar treffen. Geen centimeter
Duits grondgebied mogen wij hem overla
ten zonder het zwaarste bloedverlies. Wij
moeten hem tegemoet treden op de akkers,
in de bossen, in de steden, in elke straat
en elk huis. tot hij na stromen bloeds
vergoten te hebben niet meer bij machte
is-deze strijd voort te zetten. Dan zal
het uur van onze triomf gekomen zijn.
De geschiedenis zal ons de overwinning
schenken, daar alleen wij die verdienen."
TOKIO, 12 Maart. In een officieel
Annamietisoh communiqué wordt gezegd, dat
de regering van het keizerrijk Annam het
FransAnnamietische pact ongeldig ver
klaart en daarmede zijn volkomen zelfstan
digheid heeft geproclameerd. De Annamieti
sche regering verklaart dat zij vastbesloten
is met Japan samen te werken als lid van
het gebied van Groot-Oost-Azië.
De commandant der Japanse strijdkrach
ten in Annam heeft medegedeeld, dat dit
besluit door Japan wordt goedgekeurd.
LEIDEN, 11 Maart. Zaterdag 10 Maart is
te Leiden op ól.jarige leeftijd overleden prof.
dr. J. N. Krom, hoogleraar in de koloniale ge.
schiedenis aan de universiteit van Leiden en
oud.chcf van de Oudheidkundige Dienst van
Ned.Jndië.
Dr. Benesj en de minister van buiten
landse .zaken der uitgeweken Tsjechische
regering, Masarijk, zijn de reeds naar Mos-
cou vertrokken leden dezer regering naar
deze plaats gevolgd en zullen zich naar ver
luid vandaar naar Kaschau begeven.
Engeland, de Ver. Staten. Frankriik en
Italië hebben politieke vertegenwoordigers
te Sofia benoemd en Frankrijk heeft be
vestigd, dat Bulgarije een vertegenwoor
diger naar Parijs zal eenden.
Volgens een officieel bericht uit Hel
sinki heeft president Mannerheim van Fin
land zijn ambtsbezigheden hervat.
HAARLEM
ZILVEREN JUBILEUM. De heer A. van
der Aart, adj..inspecteur bij de Raad van Ar.
beid. viert op Donderdag 15 Maart zijn zilveren
jubileum.
LAFHARTIGE DIEFSTALLEN. Haarlem,
mers hebben van enige inwoners van Leiden en
Den Haag, die naar bet Noorden waren ge.
wecst om te fourageren, al de opgedane voor.
raad gestolen. Twee daders werdep gearresteerd.
Wie in de bergen, of
zelfs maar in het
heuvelland, van een weids
uitzicht wil genieten, is
genoodzaakt, de hoogste
top van de omgeving te
beklimmen. Dan kijkt hij
veruit over de landerijen
en verheugt zich over de
schoonheid van het land
schap.
Wij polderbewoners van
Amsterdam, nog niet in
het bezit van de al jaren
aangekondigde „berg in
het Bos", de panorama
heuvel die daar ontwor
pen is, moeten ons met
minder tevreden stellen.
Maar wij zijn ook met
minder tevreden, want
ons land is zo plat 'dat
een kleine verhoging vol
doende is om ons een
mooi uitzicht te doen ge
nieten.
Er is zo'n verhoging in
West. De oude Spaarn-
dfimmerdijk. Dat is een
der veel 'te weinig ge
waardeerde, maar zeer
mooie wandelwegen van
Amsterdam, vooral voor
bij Sloterdijk. En zeg nu
niet, dat in deze tijd van
koude en wind, regen en
ijs wandelen een idioten
werk is, zeg niet dat wan
delen calorieën vraagt die
we niet hebben, want de
echte wandelaar laat zich
door geen van beitje ar
gumenten weerhouden. En
de anderen? Wel, laten
zij een tocht over de
Spaarndammerdijk tot la
ter bewaren.
Maar ook nu is het daar
mooi, als de grauwe wol
kenflarden over de wijde
polders van de Spierring-
horner Bninenpolder ja
gen, als de wind aan
stormt over het vlakke
land, meeuwen, kraaien
en een enkele torenvalk
moeizaam optornen tegen
de Noordwester en het wa
ter van de sloten lood
grijze rimpels draagt.
Oud, zeer oud is de
Spaarndammerdijk, die
tegenwoordig zo maar
door de polders loopt,
maar in vroeger tijden
buitengewoon belangrijk
was voor de verdediging
van grote stuken Am
sterdams omgeving tegen
het water. Dat was in de
tijd, dat 'de Haarlemmer
meer, de gevreesde „Wa
terwolf", zich nog jaar op
jaar uitbreidde ten koste
van de omliggende lande
rijen, en zijn water zelfs
meermalen stuwde tot te
gen de poorten van Am
sterdam. De Spieringhor-
ner binnenpolder ontleent
zijn naam aan het vroe
gere Spieringmeer, een
maal de Noordkop van de
Haarlemmérmeer.
En ook aan de andere
zijde van de diik was het
water veel mmder ver dan
thans. Het IJ was nog
veel groter, was een wijd
;n woest water waarop het
stormen kon gelijk op een
zee. Men weet. in de Mid
deleeuwen liep het water
van het IJ door tot ten
Noorden van Beverwijk
In dat IJ lagen eenmaal
heel wat eilanden, ruig
ten en schorren, zoals bij
Halfweg Buitenheining,
Hoeksnes, het ruim 67
hectaren grote Ruigoord,
i tussen Sloterdijk en de
Ham het eiland de Hoorn,
met rechts het kleine Jan
Rebelleneiland. De Hoorn
is lang bewoond geweest,
in de zestiende eeuw had
men er zelfs een kapel en
werd hét eiland door
eigen schout en schepe
nen bestuurd. In de acht
tiende eeuw, stonden er
echter nog maar vijf
boerderijen op het steeds
drassiger wordende land..
Na 1830 is men er weer
met bebouwing begonnen.
In de tegenwoordige pol
ders kan men dit oude
eiland nog duidelijk als
iets hoger liggend land
onderscheiden.
De polders, die ontston
den toen het IJ steeds
Verder werd ingedijkt, be
staan uit buitengewoon
vruchtbare grond en wie
van de hoge zeedijk af in
de richting van het Noord
zeekanaal kijkt, ziet dan
ook een prachtig land
bouwgebied, met grote,
meest moderne boerde
rijen onder de weidse
wolkenluchten, en zeer-
uitgestrekte akkers.
Maar er is nog meer
tussen Sloterdijk en Half
weg.
Als paddenstoelen rijzen zij uit de
grond, dé tweedehands boekwinkels.
De advertentiekolommen der dagbladen be
vatten op sommige dagen bijna niets an-,
ders meer dan suggesties over de goede
prijzen, die voor tweedehands boeken be
taald worden. Soms worden die adverten
ties een beetje in het humoristische genre
getrokken, zoals b.v. die aankondiging van
den man, die romans te koop vraagt van
Fred, van Eden, Anton Coolen, Ina Bou-
dier Bakker en... het betere genre! Leuk
voor de betreffende auteurs, als zij zich
op deze wijze in het zonnetje gezet zien!
Wat is dat betere genre?
Waarschijnlijk wordt hiermee bedoeld
ieder cultuur-historisch of geschiedkundig
werk, dat thans fabelachtige prijzen op
brengt. Er is nu eenmaal een sterke nei
ging in den mens, zich thans in het ver
leden te verdiepen, te vluchten uit het
troosteloze heden naar tijden die schoner
waren, in ieder geval thans nu schoner lij
ken. En zo komt men ertoe, vier en meer
tientjes te betalen voor populair-we ten-
schappelijke werkèn, die vóór de oorlog
vijf, zes gulden kostten. Men vergeet, dat
na de oorlog nieuwe drukken, van deze
boeken zullen komen, of nieuwe boeken
op dat gebied, even mooi uitgevoerd, en
voor misschien een achtste van de tegen
woordige prijzen...
Overigens, ook het O.W.-erdom, de nieuwe
rijken die van „zwart" hout een boeken
kast laten maken en die gevuld moeten
hebben, zijn goede klanten van de tweede
hands zaakjes. Zij vragen niet naar inhoud
en gehalte der boeken, zij kijken naar het
uiterlijk, naar linnen banden en leren rug
gen en leggen daar graag een deel van de
tientjes voor neer, die zij verdienden aan
anderer nood. De man, die drie meter
boek bestelt om zijn kast te Vullen, is
weer even actueel als kort na de vorige
oorlog...-
En zo ontstaat er een levendige, wind
handel in boeken, waarbij de een den
ander gek maakt met verhalen over enorme
prijzen. Maar de man. die eten moet en
niets meer heeft, .schift zijn boekenkast en
schift haar nog eens en nog eens en
draagt zijn vrienden met bloedend hart
naar een der nieuwe zaakjes. En wat krijgt
hij er dan nóg voor!
UITREIKING NOODKAARTEN. Begon,
nen is met de urtreking van de vierde nood*
kaart tegen afgifte van de inwisselbon 3 a of
3 b van de defde noodkaart. Aan de beurt zijn:
Dinsdag 13 Maart: Ba tot en met Bli; Wocns*
dag 14 Maart: restant B van Blo af en Ca tot
en met Co; Donderdag 15 Maart: restant C van
Cra af, D en E tot en met Er; Vrijdag 16
Maart restant E van Es af, F, G en H tot en
met Hars; Maandag 19 Maart, restant H van
Hart af, I en J tot en met Jong; Dinsdag
20 Maart: restant J van Jonk af, K tot en met
Kost; Woensdag 21 Maart; K van Kot af, L en
M tot en met Meu; Donderdag 22 Maart: M van
Mey af, N, O en Pa tot en met Pop; Vrijdag
23 Maart: restant P van Por af, Q, R en S
tt en met Schik; Maandag 26 Maart: restant S
van Schil af, T tot en met Truf; Dinsdag
27 Maart: restant T. van Trug af, V en
\V tot en met Wen; Woensdag 28 Maart:
restant W van Wcp af, X, Y en Z; Donder*
dag 29 Maart: na*uitreiking.
In Spaarndam geschiedt de na*uitreiking op
Woensdag 21 en Donderdag 23 Ma^t van 9
tot 1 uur.
AANZIENLIJKE BLTT. Ten nadele van
een bewoner van de Marnixstraat zijn bij in*
braak gestolen een doos met .1600, 3400 aan
bankpapier, 100 sigaren, 30 pakjes sigaretten,
60 boekjes sigarettenpapier, 25 pakjes shag,
vier noodkaarten en enkele sieraden.
JUBILEUM. Een bekend Haarlem
mer, W. F. Beeremans, oud-redacteur
van de Oprechte (Haarlemse Courant),
was op 11 Maart vijftig jaV;r journalist.
HILVERSUM
HILVERSUM.
GESNAPT! De politie heeft in de
Tunnelstraat een zekeren R. aangehouden,
die in het bezit was van een pattij linnen
goed. Dit bleek afkomstig te zijn van een
inbraak in een perceel aan de Ruitersweg.
Zekere N. werd aangehouden in verband
met het plegen van verschillende rijwiel
diefstallen in deze gemeente.
BURGERLIJKE STAND. - Geboren: Anne*
marie, d. v. F. L. Middendorf en M. v. d.
Kamp; Willem, z. v. W. Vermanen en A. J.
Maasman;; Pieter A. J., z. v. A. J. v. Bekkuni
en G. Marccllis; Maria J. F P., d. v. A. H.
de^ Wit en C J. C. Terhorst; Beatrix M., d.
v. P. J. Heizerbcrg en E. Dolman; Curly E. M.,
d. v. J. K. te Pas en M. J. Mell; Hans, z. v.
J. H. Möhlmann en H. den Ouden; Alberta,
d. v. L. Zaal en M. Zaal; Joke, d. v. M. Pruim
en C. E. Jongsma; Robertus. z. v. G. Th. B.
Noordman en M. J. J. v. Rijn; Robert, z. v.
J. C. Ombach en A. Couperus; Adriana F. W.,
d. v. W. Vlaanderen en B. de Graaf; Evert,
z. v. R. Hofman en P. v. d. Stel; Gerard, z. v.
Th. Rebel en C: J. v. Driel; Robert C., z. v.
Ch. v. Velsen en M. E. Karzorowski; Henk, z.
v. A. C. de WTit en E. C. A. de Beer; Menno,
z. v. H. Kohn en R. Sirch; Tommj>. z. v. D.
A. Willebrandts en M. Lucas; Ida P., d.
v. G. Verbaan en I. Smit; Cornelis, z. v. D.-
Dehl en J. v. Oosten; Pieter J. L. B. B., z. v.
P. Boegem en S. Poepjes; Carel J., z. v. C. J.
Sc!hön en A. Vermeulen; Theodorus M., z. x.
J?. Th. Brouwer en J. G. v. Wegen; Antonie,
z. v. G. Klaassen en J. Steffers; Johanna, d.
v. R. Tabak en M. Scheffer; Maria R., d. v.
P. W. Schijf en R. G. M. Verhoog.
Overleden: Aiders. Piet H. C.ÏNL5 j.. z. v.
Ch. L. Alders en B. Kamsma; Engelberts, G.
A., 3 j., d. v. N. A. Engelberts en G. v.
Houten; v. Dijk, K., 70 j., echtg. v. D.
Haagsma; Weston, Ellen M., 56 j., ongehuwd;
Boersma, Lourens H.-; 74 j., wedr. v. Y. Koops;
Thomson, Jacques W. L., 58 j., ongch.; Schmit
Jongbloed, Hermanus W., 67 j., echtg. G. E.
Dreijer;; Punselie, Johannes, 35 j., echtg. A.
Ritburg; Jansen, Johannes, 57 j.f echtg. G.
Ruijsendaal; Van Hettinga Tromp, M. A. L.,
SI j., origeh.; De Geer. jonkvr. Mathilda M. C.,
77 j., wed. v. W. Boissevain; Versteeg. Petrus
G. M., 37 j», echtg. v. B. J. den Enting;
Feenstra, Jaring, 55 j., echtg. v. Sj. van Zan*
ten; Does, Geertje, 81 j., wed. v. A. de Graaf;
Draaisma, Gerardus M. G., 1 mnd., z. v. A. A.
Hands...!!
Dertigduizend mensen schreeuwen,
loeien, brullen. Beerschot is één grote hek
senketel geworden. Mannen, die een minuut
te voren nog vredig naast elkaar zaten,
slaan elkaar de hoed over de ogen. Weet je
't nog? Dat was met de hands van Kees-
van Dijke. Natuurlijk, Van Dijke heelt dik
wijls hands gemaakt, amar dé hands van
Van Dijke zal altijd voortleven in de his
torie van Neerlands internationale voetbal
als de hands van Beerschot, die iedereen
za<r behalve de scheidsrechter!
Kees van Dijke was de sterke achterspe-
ler uit Fijenoord's eer
ste kampioensjaren. Vier
kant en robuust was hij
de schrik van eiken aan
valler. Van Dijke stond
waar hij stond. Voor
hem gold het devies:
slechts over mijn lijk.
Daardoor 1 eek het wel
eens. dat Van Dijke een
ruwe speler was, die zijn
heil uitsluitend ln zijn
lichaamskracht zocht.
Toch was dat niet zo.
Was Van Dijke ook niet
een voortreffelijk dam
mer en een uitstekend
biljarter? Beoefenaren
van dit subtiele spel
kunnen toch niet ruw
zijn! De Nederlandse elftalcommissie uit
die dagen dacht ér ook over en zo werd
Van Dijke gekozen in het Nederlands elf
tal, dat op 14 Maart 1925 te Antwerpen op
het terrein van Beerschot F.C. tegen Bel
gië zou spelen. Daar stond hij naast den
onvolprezen Harry Deni§, den besten ach
terspeler, die ons land ooit gekend heeft.
Groter contrast dan tussen Denis en Van
Dijke was misschien niet <tenkbaar, maar
zij zouden elkaar per
fect aanvullen dacht
men.
De wedstrijd kwam
en Van Dijke's de
buut zou best gewbr-
VAN DIJKE
Aot nnn P den zijn, al. dat on
net nOy I gelukkige incident
1 niet gebeurd was. Bij
niet gebeurd
een schot op
Bij
doel
werd. Van der Meulen kansloos geslagen,
maar toen dook plotseling Van Dijke .op
en met een geweldige sprong sloeg hij de
bal met de hand achter het doel.
We weten het wel. de vraag of een speler
zich als laatste redmiddel om een doel
punt te voorkomen, een overtreding mag
begaan, zal wel altijd een strijdvraag blij
ven. Theoretisch was de handeling van
Van Dijke onsportief, dat staat vast, maar
als spontane reactie was het hem nauwe
lijks kwalijk te nemen. Het zou allemaal
niet erg geweest zijn, als de Engelse
scheidsrechter, Kingscott, een strafschop
gegeven had, maar de man had de bal
slechts achter het doel zien gaan, hoe dat
gebeurd was. had hij, als enige op het
veld, niet gezien en hij gaf... hoekschop.
Nederland won de wedstrijd met 1O,
maar het was een overwinning met een
bijsmaakje.
Er ontstond een verschrikkelijke hetze
ln de Belgische pers, men verweet Van
Dijke zelfs, dat hij niet naar den scheids
rechter was toegegaan om zijn overtreding
te bekennen! Het eind was, dat Seeldraayers
van de Belgische Voetbalbond naar Hlrsch-
man, den leider van het Nederlands elftal,
stdpte en zei: „zullen we de wedstrijd
mar niet ongeldig verklaren en overspe
len?" „Best", zei Hirschman, „maar dan
ook die wedstrijd van 1910 overspelen, toen
we door die blunder van scheidsrechter
Schuhmacher met 32 verloren."
Het ls er nooit van gekomen, maar de
historie van Van Diike's hands is klassiek
geworden.
M. Draaisma en A. M. E. Rutgers; Thomass,
Theodora W., 85 j., wed. v. J. Poot; Dctering,
Arend, 80 j., echtg. v. M. J. Nicolaij; Grif»
fioen. Trijntje, 64 j., cchtge. v. W. G. Berg»
man; Tieleman, Rutgerus L. C., 76 j., echtg.
v. N. Smit; Lamme. Geertruida, 12 dg., d. v.
G. Lamme en G. Stam.
BOMMEN OP LANDGENOTEN. Als
er nog een bewijs nodig was voor de
beweringdat de Anglo-Amerikanen hun
bommen lukraak neergooien, dan is dit
geleverd bij hei bombardement van het
krijgsgevangenenkamp bij Diez op de 13
December 1944. Bij deze aanval werden
81 Amerikaanse officieren en manschap
pen gedood en meer dan honderd ge
wond. Foto Roeder (SchH.)
