HET DAGBLAD
Waarom nat.-socialisme?
Crote actie bij
Emmerik
Rede van den
Rijkscommissaris
Doorbraak naar Cotenhafen en
Danzig verijdeld
Bedorven
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Huidige vorm is de voorwaarde voor
Duitslands verzet
Verbitterde tankstrijd
ten O. van de Eifel
Bruggehoofd van
Wezel teruggenomen
Garnizoen van Bonn voor de
overmacht bezv/eksn
Verrassende aanval uit de
Kanaaleilanden
Zwitserland herstelt contact
met Tsjecho-Slowakije
BERLIJN, 12 Mrt. Het bruggenhoofd
bij Remagen is tot het culminatiepunt
der gebeurtenissen aan het Westelijk front
geworden. Van beide zijden trekt het
onophoudelijk zeer sterke strijdkrachten
aan. Vrijwel alle formaties van het eerste
Amerikaanse leger zijn geheel of met aan-
zielijke delen op dit zwaartepunt samen
getrokken. De zware gevechten, die ook
gedurende de nacht nauwelijks onderbro
ken worden, zijn nog veel heviger en uit
gebreider geworden en het 'wederzijdse
trommelvuur zwijgt geen ogenblik.
De Amerikanen trachten zich in weer
wil van de regen van Duitse granaten
waaiervormig uit te breiden, om een
operatiebasis van voldoende breedte te
verkrijgen. In het noorden werden zij
weer enige malen uit de stad Honnef ge
worpen. Ook herhaalde aanvallen in oos
telijke en zuidoostelijke richting van de
gebieden Rheinbreitbach en Linz uit, had
den geen resultaat. Een naar het zuiden
doorgebroken tankwig werd in de flank
aangevallen en grotendeels vernietigd.
Met het oog op deze zware verliezen
tracht generaal Hodges, de aanvoer van de
dringend nodige versterkingen over ver
scheidene noodbruggen te bespoedigen.
Duitse artillerie en vliegtuigen slaagden
erin, deze bruggen steeds weer te vernielen
of in brand te zetten.
Uit de Duitse bruggenhoofden zuidelijk
van Bonn en noordelijk van Andernach
werden zeer sterke Duitse formaties naar
de grotere bruggenhoofden gebracht, die
zich konden handhaven. Het bruggenhoofd
Andernach moest tegen de sterke vijande
lijke druk worden opgegeven. Tankfoil-
maties van het derde Amerikaanse leger
vorderen in de richting vhn de Moezel, bij
Koblenz.
In het gehele gebied tussen de dunne
tankwig der Amerikanen ten oosten van
de Eifel en tussen Laacker See en Közel
kwam het 'tot verbitterde tankgevechten.
Tussen Kochem en Koblenz en tegenover
het Duitse bruggenhoofd tussen Trier en
Kochem volgden de Amerikanen aarzelend.
Tussen Emmerik en Wezel brengen de
Engelsen pontons en ander materiaal voor
het bouwen van bruggen aan. Sterke artil
lerieformaties, die de troepen, welke over
de Rijn moeten worden gebracht moeten
beschermen, wordefi in stelling gebracht en
de Duitse burgerbevolking is op' korte ter
mijn uit alle plaatsen van het concentratie
gebied verwijderd. Vooits brengen de Engel
sen steeds meer 'jachtvliegtuigen bijeen.
Daar het eerste Canadese leger sedert
het begin van de slag tussen Maas en
Rijn 11.000 tot 12.000 man aan doden en
gewonden heeft verloren, behoeft het geen
verwondering te baren, dat de eerstvol
gende operatieve taak in deze noordelijke
sector aan het tweede Britse leger is toe
gedacht.
2e JAARGANG No. 366
DINSDAG 13 MAART 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureau* voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Gicp 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
DEN HAAG, 11 Maart. In een
Zaterdag uitgesproken rede over het
thema „Waarom nationaal-socialisme?"
heeft de Rijkscommissaris, Rijksminister
Seyss Inquart het volgende gezegd:
In een gemeenschappelijke verklaring
hebben de drie mannen in Jalta, die
klaarblijkelijk van mening zijn, alle
macht te bezitten, opdat' hun wil op
aarde zal geschieden, in hun aanmati
ging, ja, in de overmoed, die een onrecht
en hetgeen op politiek gebied nog gevaar;
lijker is, fouten doet begaan, verklaard:
Zodra het nationaal-socialisme en mili
tarisme zuilen zijn uitgeroeid en dg oor
logsschade door Duitse materiaalleveran
ties en dienstverrichtingen weer zal zijn
goedgemaakt, bestaat voor het Duitse
volk de'hoop op een fatsoenlijk leven in
de gemeenschap der volkeren.
Eden verklaarde in het Engelse Lager
huis aan het einde van de debatten
over de Krimconferentie, dat Oostenrijk
niet zou worden behandeld als bevrijd ge
bied. Wij herinneren ons, dat ongeveer
anderhalf jaar geleden op d£ conferentie
van de ministers van Buitenlandse Zaken
te Móskou tot het zg. Oostenrijkse volk
de uitnodiging werd gericht, thans zeil
de rug toe te keren aan het nationaal-*
socialisme en aan Duitsland en mede te
werken aan zijn bevrijding. Deze uit
nodiging werd door de verklaringen van
Teheran bevestigd en bekrachtigd. Klaar
blijkelijk verwachtten de machthebbers
en politici in de vijandelijke landen, dat
dit Oostenrijkse volk spoedig in beweging
HOOFDKWARTIER VAN DEN FLTIRER,
11 Maart. Het opperbevel van de weer
macht deelt mede:
Aan de Beneden Drau handhaafden onze
troepen de gewonnen bruggenhoofden tegen
sterke aanvallen der bolsjewisten en Bul
garen.
In Hongarije stieten onze aanvalsgroepen
aan weerskanten van het Plattenmeer op
nieuw door de taai verdedigde stellingen
der Sowjets en ontrukten zij den vijand
aan het Sarvizkanaal, ondanks krachtige
tegenaanvallen, dominerend terrein, 15.060
vijandelijke mijnen werden daarbij opge
ruimd.
Ten oosten van de Boven Gran zetten de
bolsjewisten hun aanvallen tegen de hoog
ten rond Altsohl met versterkt gebruik van
artillerie voort., zonder onze dapper strij
dende troepen belangrijk achteruit te kun
nen drukken. Aan weeeskanten van de Holle
Tatra wierpen eigen gevechtsgroepen den
vijand uit verscheidene penetratieplekken.
Na krachtige artillerievoorbereiding gin
gen de Sowjets tussen Bielitz en Schwarz-
wasser met verscheidene door tanks ge
steunde infanteriedivisies tot de aanval
over. In beweeglijke gevechtsvoering werd
de vijand voor onze hoofdgevechtsstelling
op bloedige wijze afgeslagen. Ook ten noor
den van Ratibor mislukten talrijke tegen
aanvallen der Sowjets. die hierbij twintig
tankt verloren. In Striegau werd een ge
vechtsgroep der bolsjewisten ingesloten.-
Onze grenadiers sloegen de aanvallen van
den vijand, die ter hunner ontlasting wer
den ondernomen, uiteen en schoten daarbij
negentien tanks stuk.
Aan de Beneden Oder werd de uitbrei
ding der vijandelijke bruggenhoofden ten
zuiden van Küstrin, waarnaar met groot
gebruik van materiaal werd gestreefd, door
geconcentreerd afweervuur en vastberaden,
tegenaanvallen tot öp geringe penëtratiës
verijdeld. Aan het zuidelijke en zuidooste-
telijke front van het bruggenhoofd Stettin
bevochten onze troepen ook gisteren een
afweersuccës. Eigen tanks sloegen vijande
lijke infanterie- en tankstrijdkrachten door
krachtige tegenaanvallen ten dele nog tij
dens de opstelling uiteen.
In West-Pruisen verhinderden onze
krachtig strijdende formaties een splitsing
In het weermachtsbericht van Zater
dag werd gemeld, dat de resten van het
garnizoen Bonn na dappere tegenstand
voor de overmacht van den vijand be
zweken zijn.
van het front en deden de doorbraakpogin
gen van sterke Sowjettankstrijdkrachten
naar Gotenhafen en Dantzig met grote
vijandelijke verliezen mislukken. Voort
durend krachtige aanvallen van den vijand
in het gevechtsgebied ten zuidoosten van
Frauenburg stortten ook gisteren ineen
door de onwankelbare standvastigheid van
onze strijders in Koerland.
Na wekenlang heldhaftig verzet voor de
Rijn werden onze troepen overeenkomstig
de bevelen uit het bruggenhoofd van Wezel
naar de oostelijke oever der rivier terug
genomen. Sedert het begin van de weerslag
op 9. Februari hebben zij het in dezen
sector strijdende eerste Canadese en twee
de Engelse leger grote bloedige verliezen
toegebracht en 706 tanks vernietigd.
Onze artillerie viel doeltreffend vijande
lijke bewegingen en opstellingen, vooral ten
zuiden van Emmerik en bii Keulen aan.
In het gebied van Remagen zetten de
Amerikanen, nadat zij uit verscheidene
plaatsen op de oostelijke oever van de Rijn
waren geworpen, In de namiddag hun aan
vallen voort om de hoogten langs de oever
in bezit te krijgen en tot uitbreiding van
hun bruggenhoofd. Tussen Sinzig en An
dernach worden nog verscheidene brug
genhoofden _op de westelijke oever van de
Rijn tegen lievige Amerikaanse aanvallen
gehandhaafd.
In de RijnMoezel-driehoek, alsmede
tussen Salm en Moezel duurt de krachtige
druk- van den tegenstander op onze taai
verzet' biedende formaties voort.
In een tegenaanval werden vijandelijke
strijdkrachten, die tijdelijk de stad Hage-
nau in-de Elzas waren binnengedrongen,
weder daaruit geworpen.
De Amerikanen ondernamen gisteren ter-
reuraanvallen op Dortmund en andere
plaatsen in Westfalen. Britse bommenwer
pers vielen overdag het Roergebied aan en
wierpen in de avonduren bommen op het
Midden-Duitse gebied alsmede op de rijks
hoofdstad.
zou komen om door het weigeren van
verdere medewerking aan de oorlogsin
spanningen en door het uitdrukken van
de tegenstelling tot het nationaal-socia
lisme mede te werken aan het oprollen
van het afweerfront van het Duitse volk
uit het zuidoosten. In deze hoop zien de
vijanden zich na pogingen van anderhalf
jaar ernstig teleurgesteld.
Deze teleurstelling zouden onze tegen
standers zich hebben kunnen besparen.
wanneer zij geloof hadden geschonken aan
de hun herhaaldelijk ten deel gevallen les
sen over het wezen der bewoners van de
DonauAlpenGouwen en over de his
torische betekenis van de Oostenrijkse taak.
In. de eerste plaats heeft dit .Oostenrijk im
mers nooit bestaan uit de Donau—Alpen
Gouwen, die van 1918 tot 1938 het gebied
hebben gevormd van dat z.g. souvereine
land, dat In de opgedrongen verdragen na
de eerste wereldoorlog de naam Oostenrijk
had gekregen. Van het tijdstip' af, toen de
Oostmark een politieke, buiten het bestek
van het eigen gebied uitgaande betekenis
had gekregén en er zoiets was ontstaan als
een Oostenrijkse idee, strekte dit orde- en
invloedgebied zich uit van de Alpen tot de
Podolische laagvlakte en op de oostelijke
hellingen der Karpathen en tot in het
Aziatische gebied en het Dalmati.inse kust-
terrein. Wij willen niet nagaan in hoeverre
de ontwikkeling in de tweede helft van de
negentiende eeuw en in het begin van de
twintigste eeuw de verdere vervulling van
de gegeven taak onmogelijk en on-hlstorisch
heeft gemaakt, er kan echter vastgesteld
worden, dat het uiterlijke kader en de in
wendige voorwaarde voor Oostenrijk juist
door de met geweld opgedrongen verdragen,
die een einde moesten maken aan de eerste
wereldoorlog vernield en ontbonden werden.
Wat toen in de huidige Alpen- en Donau-
gebieden overbleef, waren geen Oosten
rijkers, in de zin van hun historische taak,
maar Duitsers, die als Oostmarkers tot de
Duitse volksruimte behoorden. Het is thans
niet nodig te Wijzen' op de door eeuwen
onafgebroken bevestigde rijksgezindheid
dezer Duitsers, maar in dit verband is de
bekentenis van den Engelsen minister van
buitenlandse zaken, dat alle verlokkingen
machteloos zijn gebleken, dat deze z.g.
Oostenrijkers'zich nu eenmaal als Duitsers
in de eenheid van het volk en het lot heb
ben begeven en daarin zullen blijven staan,
voldoende. Het Is onmogelijk van deze men
sen te eisen, dat zij, die eeuwen lang dra
gers zijn geweest van een riiksidee, in de
benauwdheid en beperktheid van hun
vaderlandse grond en vooral in het afge
scheiden zijn van het volk als geheel een
toekomst konden verwachten en wilden op
bouwen. Daarom waren de gebeurtenissen
van zeven jaar geleden in de dagen van
Maart 1938 de vervulling van een geschie
denis, vele eeuwen oud en even vol beteke
nis en strijd als hartstochtelijk, een ge-
geschiedenis, waarvoor millioenen mensen
zijn gevallen en bereid zijn te vallen. Ook
thans zullen wij ons strijdend een weg
banen door Iedere hel, ook al zou dit het
bolsjewisme zijn, maar nooit onze wil tot
één enig volk en rijk opgeven. Deze wil en
strijd heeft in onze tiid als nationaal-
socialisme' gestalte en realiteit gekregen.
Deze wil en de bereidheid om voor deze wil
te strijden uit de Duitse harten en herse
nen weg te rukken is het doel van onze
vijanden.
Huidige stempel
Het huidige stempel van het nationaal-
socialisme en de vormen van zijn
structuur zijn verschijningsvormen, welke
in overeenstemming zijn met de taken
van het heden. Aangezien wij de thans
voor allen in zijn laatste gevolgen dui
delijk geworden strijd om het bestiaan
vooruit zagen, moest het Duitse volk,
dat nog in de achttiende en negentiende
eeuw vooral kon worden aangeduid als het
volk der dichters en denkers, zich geven
aan die organisatie, welke de eigen kracht
voor deze historische strijd tot ontplooiing
kan brengen. Dit bezinnen op de eigen
kracht en haar gebruik als voorwaarde er
voor dat hét lot succes ten deel zou laten
vallen, bepaalt het bereid maken en be
reid houden van het gehele volk in al zi.in
delen en geledingen en leidt aldus tot de
uiterlijke verschijningsvorm der unifor
men, der formaties en der soldateske orga
nisatie en houding. En de alleen het Duitse
volk verleende historische beschikking, ja
door het-lot gegeven genade, de leiding van
zijn toekomst "in handen te weten van een
zo boven alles uitstekende persoonlijkheid
als die van onzen Führer, die als geen
tweede een bestuurder en beheerser der
geesten is, leidt tot de gewillige inschake
ling vervuld, van vertrouwen, van lederen
individuëlen Duitser in ,een orde, welker
hoogste leiding de Führer zelf vormt en
wiens persoonlijkheid alle orde-factoren
doorstraalt en deze zo vervult, dat zij om
de identiteit tebetuigen tussen leiding en
volgelingen geen behoefte hebben aan de
tot uitdrukking gebrachte bevestiging door
de volgelingen.
Zie verder pag. 2
Horïgerreizen
Een half jaar geleden konden wij
schrijven: de Amsterdammers hebben
het in de Haarlemmermeer, daarna in de
kop van Noord-Holland, daarna in de
Wieringermeer voor zichzelf bedorven.
Datzelfde geldt nu ook voor Friesland.
De Amsterdammers hebben de prijzen
bedorven en zij hebben niet alleen de
vrije voorraden, maar ook de gastvrijheid
opgesoepeerd..
Bij Heerenveen hoor ik het verhaal van
boerenmensen, die om 9 uur 's avonds een
jongen van 21 jaar. helemaal bemodderd
en vuil in huis opnemen. De honger in de
hals, een dodelijke bleekheid op de kaken.
Ze geven hem eten, ze blijven op om hem
zich met warm water helemaal te laten
wassen, ze geven hem de volgende mor
gen een heel pak boterhammen mee en
dan ontdekt de boerin, dat de jongeman
met haar lakens, netjes opgerold in zijn
tas is vertrokken.
Ook in Drente was men erg gul. Olie
tegen f 5.de liter
enz. enz. Maar de
Hollanders hebben
zichzelf ontmaskerd
als echte zwarte han-
delaars. En nu is het
l voorbij.
Bij de Joure stapt een Friese jongen
bereidwillig met een Hollandsen kennis
van-een-kennis, een ingenieur, de boeren
af om wat „weed" (tarwe) te vragen. Daar
vijf pond, daar tien, daar vier, zo krijgt
hij wat bij elkaar. Dan zegt hij: „Nou
willen we nog even langs boer Douwe S.
Daar krijg ik nog zeker 25 pond!"
Douwe S., een boer van zeventig jaar,
komt buiten, begroet zijn mede-Fries en
wijst dan op dewvreemde en vraagt: .„Wie
is die man daar?"
„Uit Den Haag!"
„Dan direct mijn erf af!" Zégt Douwe S.
De Friese jongen is onthutst, maar de
Hollander moet het erf af. En dan ver
telt de boer, hoe hij, als hij vroeger voor
commissies en vergaderingen naar Den
Haag moest, daar altijd behandeld werd
als een „do/mme boer", hoe men om Fries
land lachte en hoe hij zich daar niet ver
weren kon. Hoe later Friesland hoge we
genbelastingen betaalde, maar hoe de
nieuwe wegen en bruggen in Holland
kwamen, maar niet in Friesland. Alle
maal oud zeer, van vóór 'de oorlog. Maar
dat nu opnieuw gaat steken, nu elke dag
de Friezen nieuwe slechte ervaringen met
de Hollanders opdoen.
Bij een anderen boer stapt een andere
Hagenaar af. Mooie fiets, mooie tassen,
keurige jas, glimmende schoenen. De boer
derij ligt midden in de greiden (weiland).
Tot ver in de omtrek is geen bouw.
De Hagenaar komt bedelen, maar hij is
zich bewust van zijn Haagse superiori
teit. Neerbuigend vraagt hij: „Zag, goede
man, hebt u wat tèrwe veur een honge
rige Haègenaèr? En kén ik hier. mijn
schoenen even poetsen?"
De boer meesmuilt en zegt meewarig:
„Och, och, wat hebben jullie 't ook al
slim hè! Heeft u zelfs uw schoenen niet
kunnen poetsen? Wyts geef meneer eens
vlug die grote bus met schoensmeer. De
boerefaem begrijpt direct de humor én
geeft de grote bus. En terwijl de boer
quasi-meewarig verder vraagt, smeert de
Hagenaar zijn schoenen goed dik in, tot
hij bij het uitwrijven vraagt: ,fZdg, wat
is er met.mijn schoenen gebeurd?" Ze zijn
zwart en dof en dof blijven ze. Want de
Hagenaar heeft een pot met blauwgele
wagensmeer over zijn schoenen gewreven.
Zo verweert Friesland zich, zo moét
Friesland zich verweren tegen hooghar
tige, vragende, bedelende, plunderende,
brutale Hollanders. Het verweert zich met
kracht en met humor. En dat is goed.
Want de Hollander bederft, waar hij
komt, alles wat hij aanraakt.
TIJL.
Onder bevel van den luitenant ter zee
eerstè klasse Mohr, aldus meldde het Weer
machtsbericht Zaterdag, ondernamen stoot
troepen van de bezetting der Kanaaleilan
den, die door beveiligingsvaartuigen der
Duitse marine aan land waren gezet, in de
nacht van 8 op 9 Februari een verrassende
aanval op de aan de Golf van St. Malo ge
legen vijandelijke aanvoerhaven Granville.
Zij vernielden de sluizen, schoten stad en
haven in brand en maakten talrijke gevan
genen, onder wie eén luitenant-kolonel en
vier andere officieren.55 Duitse soldaten
werden uit de gevangenschap bevrijd.
Voorts werd een Amerikaans bewaklng:s-
vaartüig tot zinken gebracht. Vijf ravitail-
leringsschepen met tezamen 4800 brt wer
den vernietigd en oen ravitailleringsschip
werd opgebracht.
BERN, 12 Mrt. Officieel wordt mede
gedeeld: Dë Zwitserse Bondsraad en de
Tsjecho-Slowaakse regering zijn overeenge
komen de diplomatieke "betrekkingen te her
vatten. Zeer binnenkort kan de benoeming
van een Zwitsers gezant in Tsjecho-Slowa-
kije en van een Tsjecho-Slowaaks gezant in
Zwitserland verwacht worden.
De zon gaat op 13 Maart onder om
18.40 uur en op 14 Maart op om 6.58 uur.
Maan op 13 Maart op om 7.14 uur en
onder om 17.40 uur.
N.M. 14 Maart, E.K. 20 Maart, V.Mj
27 Maart, L.K. 4 ApriL
