HET DAGBLAD
Tanks dringen
Bonn binnen
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tussen het puin
Opmars in Pommeren en West-
Pruisen, opgevangen
Lauban is bevrijd
Goed geraakt!
Amerikanen bij Koblenz
tegengehouden
Derde lijst van doden
Poolse démarche bij
geallieerden
BERLIJN, 9 Maart. In het aan de
linkerkant van de Rijn gelegen deel van
Keulen handhaven zich, vooral in het
zuidelijke deel der stad, nog steeds Duitse
steunpunten, die de Amerikanen trachten
met uiterst zwaar artillerievuur uit te
schakelen. Deze steunpunten" zijn in de
ruïnes „geïmproviseerd of bestaan uit in
tact gebleven kelders van grote gebou
wen. Ongeacht het zwaar artillerievuur
bieden de verdedigers weerstand tot de
laatste handgranaat.
Concentrisch en met verre overmach
tige strijdkrachten ondernomen aanval
len op het links van de Rijn in een bocht
gelegen bruggenhoofd ten zuiden van
Keulen zijn wisselvallige gevechten afge
slagen. Met soortgelijk massaal optreden
bestormden de Amerikanen het Rijnbrug
genhoofd ten westen van Bonn. Terwijl
zij uit het Noorden de bebouwde kom der
stad met tankcolonnes konden bereiken,
sloegen de Duitse troepen de op het zuide
lijke deel van het bruggenhoofd onder
nomen aanvallen alle af.
Ten oosten van Euskirchen zetten de
Amerikanen uit Rhsinbach de aanvallen
van liun sterke tankformaties in zuidoos
telijke richting naar net Ahrdal voort, waar
het in het bergachtige, rotsige woudgebied
tot zware gevechten kwam. Snel geconcen
treerde alarmeenheden bleven de flank van
de vooruitgeworpen tankwig aanvallen en
zi) slaagden er in de kern van de snel ach
terna gezonden gemotoriseerde formaties
der Amerikanen op te vangen er. terug te
werpen. Een tankcolonne der Amerikanen,
die was doorgédrongen tot Remagen, werd
afgesneden en vernietigd.
Ter binding van de Duitse strijdkrachten
ondernamen de Amerikanen een reeks" aan
vallen op de Duitse frontsaillant ten oos
ten van de Schnee-Eifel. Het zwaartepunt
der gevechten bleef liggen m het penetra-
tiegebied ten oosten van Bitburg. De uit
dit gebied in noordoostelijke richting ver
naar Koblenz doorgedrongen tankwig is
voortdurend versterkt en trachtte gisteren
de Duitse troepen op breed front naar de
Moezel te dringen. Deze pogingen misluk
ten echter. De Duitse troepen slaagden er
Integendeel in op verscheidene punten door
flankaanvallen door de tankwig heen te
stoten en aldus de aanvoer van verster
kingen tegen te gaan In buitengewoon
zware tankgevechten konden beweegliike
reserve^ enkele afgesneden tankgroepen ten
noorden van de Beneden-Moezel vernieti
gen.
Andere pogingen om uit het genoemde
penetratiegebied naar het zuiden de Duit
se troepen uit hun posities te verdringen,
werden in zware worsteling te niet gedaan.
Ook verscheidene doorbraakpogingen door
het bosgebied ten oosten van Kyllburg tot
aan de monding van de Kyll in de Moezel
bleven zonder succes.
Ten oosten van Trier werd een nieuwe
poging om over de Ruwer te komen, door
Duits artillerievuur uiteengeslagen.
2e JAARGANG No. 365
ZATERDAG 10 MAART 1945
De wrede beroering, die in Den Haag
is teweeg gebracht, is nog niet weg
geëbd. Daarvoor is de slag zelfs in deze
steeds harder en meedogenlozer wordende
tijd te fel geweest. Straat na straat, blok
na blok rijen zich de hopen puin en
hoogonschietende wankele muren aan
een. Ruïnes waar tot voor kort huizen
beschutting boden aan dertienduizenden
dicht opeen gedrongen bewoners, bewo
ners van oudsher en drommen evacué's
van waar niet al. Wegvluchten moesten
zij voor het geweld van de reeksen bom
men, wegvluchten moesten zij voor de
gloed van het achtervolgende vuur.
De angst staat de mensen nog altijd
in de ogen. Wanneer een handkar in de
verte voorbij ratelt of als een auto aan
slaat, krimpen velen, die de dag na de
ramp de moed vinden, naar het eigen
huis te gaan kijken, of die in de chaos
naar een schamele rest van hun huis
raad zoeken, ineen. Zi.i komen weer, weg,
weg, geen tweede keer in die hel en
toch... Ook deze dode wijk wil begraven
zijn, eist "zolang zij boven aarde staat
de piëteit, die haar toekomt. De eerbie
dige aandacht van hen. die haar na
staan, maar ook de grofheid en de kil
heid van de lijkbezorgers van hand-
wagenbezitters, nieuwe kapitalisten, die
oo de drempel van een totaal vermelde
woning hun „loon" vragen voor het
weghalen van het laatste restje kolen uit
het tuinschuurtje van een getroffen fa
milie, billijk is billijk..., half om half!
Twee groepen zijn er, de getroffenen
die om hun doden treuren of voor hun
zo klein geworden bezit zorgen; die zich
verblijden in het naakte leven zelf of
zieh verheugen over een dierbaar teer
stukje porcelein dat. o wonder, als een
bloem temidden van het puin onbescha
digd opbloeide en de anderen, die, hulp
vaardig eerst, reeds- weer verlangen naar
het terugwijken van de vluchtelingen
stroom, naar de terugkeer van eigen rust
en eigen gemak, er misschien wat te
weinig aan denkend, dat er niet zo heel
veel wijken in Nederland zijn, .dié niet
evenzeer in aanmerking komen als de
nu getroffenbuurt, en misschien- te wei
nig beseffènd,"dat in het grote '"'er der
„bezitlozen nog vele rijen gevuld kunnen
worden
Uitg N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31Leiden.
Tel. 24996 - Giro I84t20 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FtlH-
if ER, 8 Mrt. Het opperbevel der weer
macht deelt mede:
In Midden Slowakije leveren grenadiers
en jagers sedert tien dagen verbitterde
bos- en berggevechten tegen den vijand,
die bij Altsohl uit zuidelijke en oostelijke
richting het Grandal aanvalt. Aan weers
zijden van Schemnitz behaalden de Sow-
jets geringe terreinwinst, waarbij zij aan
zienlijke verliezen leden.
Aan weerszijden van Lauban hebben
troepen van het leger en de Waffen-//
en afdelingen van de Volkssturm, op voor
beeldige wijze door de luchtmacht ge
steund, sterke delen van het derde garde-
pantserleger der Sowjets verslagen en
zware verliezen toegebracht. De stad is
bevrijd. 162 'vijandelijke tanks, 159 stuk
ken geschut, 74 granaatwerpers en 106
auto's werden vernield of buitgemaakt.
Bij Kiistrin sloegen onze troepen ook
gisteren talrijke door slagvliegtiiigen en
krachtig artillerievuur gesteunde bolsje
wistische aanvallen uiteen.
In het brandpunt van de afweerslag om
Pommeren werden de doorbraakaan vallen
van sterke Sowjetstrïidkrachten in de rich
ting van Stettin binnen onze versperrfngs-
gordel tussen Grelfenhagen en Gollnow
opgevangen. Zuidelijk van Cammin en
voor Kolberg staan eigen troepen in suc
cesvolle afweer tegen een sterken vijand.
Marine-eenheden vernielden hier, groten
deels met wapens voor de korte afstand, m
twee dagen 40 Sowjetstamts
In West-Pruisen werden de sterke bol
sjewistische tankformaties. die met het
zwaartepunt in je ricl ling van Stolp en
aan weerszijden van Preussisch Stargard
opdrongen, na verbitterde gevechten in een
kernstelling opgevangen.
Het garnizoen van de vesting Graudenz
onder zijn commandant generaal-majoor
Fricke is, na gedurende biina drie weken
cle belangrijke Weichselovergaag te hebben
afgesloten, in heldhaftige strijd voor de
overmachtige vijandelijke stormloop be
zweken.
In het gevechtsgebied van Oost-Pruisen
werden ten westen van Zinten onsamen
hangende Sowjetaanvallen afgeslagen. De
afweerslag in Koerland bleef beperkt tot
het gebied ten oosten van Frauenburg,
waar onze beproefde troepen ook gisteren
de doorbraak, waarnaar de vijand met
versterkte strijdkrachten en veel mate
riaal streefde, verijdelde.
Aan de Nederrijn handhaafden onze troe
pen het bruggenhoofd Wezel tegen nieuwe
vijandelijke aanvallen, wierpen den tijdelijk
opgedrongen vijand met zware verliezen
voor den aanvaller terug en vernielden
talrijke tanks.
In de sector Düsseldorf-Keulen werd ons
front in zware gevechten naar de ooste
lijke oever van de Rijn teruggedrukt. Op
de westelijke oever wordt nog gevochten
in de puinhopen van Keulen. De vijand
onderneemt hevige aanvallen op het brug
genhoofd Bonn.
Aan de Alir ontwikkelden zieh levendige
gevechten met vijandeZijke tankstrijd
krachten, welker voorhoeden tot Remagen
doordrongen. Ook door de Eiffel konden
Amerikaanse tankvöbrhoeden doordringen
in de driehoek tussen Rijn en Moezel.
Door onze aanvallen op zijn diepe flanken
leed de vijand zware verliezen.
Plaatselijke vijandelijke aanvallen aan de
benedenloop van de Kyll bleven in ons
hoofdgevechtsveld steken. Bij het Osbur-
ger Hochwald ten zuiden van Trier mis
lukten de Amerikaanse pogingen, een door
onze troepen afgesneden gevechtsgroep te
ontzetten. In de Beneden Vogezen stortten
talrijke vijandelijke aanvallen in ons vuur
Ineen.
De gevechtspauze in Midden-Italië duurt
Kroniek van de volkstuin
Eerste voorjaarsgroente
- C pinazie is vrijwel de eerste voorjaars-
groente, die voor de volle grond in aan
merking komt. Eigenlijk "ls bègin Maart
de vroegste tijd. In de bak uiteraard vroe
ger. Twee dingen vraagt dit gewas: een
kruimelige goed doorlatende grond en vol
op licht. Tevens geen te droge standplaats
waarvoor echter ln dit seizoen niet veel
gevaar bestaat.
We moeten niet over het hoofd zien. dat
spinazie een neiging heeft de grond liit te
buiten; het volgende gewas zal dus later
een extragift stikstof en kali nodig hebben.
Thans zaaien we scherp zaad (zomers
rond zaad), hetwelk vóorgekiemd wordt ge
durende twee dagen op een warm. plaatsje.
Het wordt z.g. breedwerplg gezaaid, dus uit
de hand en niet op rijen. Dit gebeurt pas
met latere zaaisels. Licht onderharken be
sluit' het werk.
Een goede raadzaal geen al te grote
oppervlakte, hoogstens een vlerkante me
ter. Schut aan de noordzijde zo mogëlijk
met een rietmat of zelfs met wat rijshout
af, om koude wind te breken.
Sowjets aan Ststtiner Haff
BERLIJN, 9 Maart. De militaire
woordvoerder van de Wilhelmstrasse
deelde mede, dat het bruggenhoofd bij
Wollin in Pommeren gedeeltelijk is inge
drukt. Op enkele plaatsen hebben de Sow
jets liet Stettiner Haff bereikt. De actie
der Sowjetvloot in de Oostzee beperkt
zich in hoofdzaak tot duikbootoperaties.
voort. Verkenningsaanvallen der Amerika
nen in de bergen ten oosten van Montese
hadden geen resultaat.
Bij aanvallen van Amerikaanse terreur-
bommenwerpers op West Duits gebied wer
den woonwijken van verscheidene steden
deels zwaar getroffen. De Engelsen onder
namen in de afgelopen nacht een terreur-
aanval op Dessau en lieten bommen vallen
op andere steden in West-, Noordwest- en
Midden-Duitsland. Vooral in Groot-Ham
burg en Leipzig werd schade aangericht.
Luchtverdedigingsstrijdkrachten schoten 59
Anglo-Amerikaanse vliegtuigen, bijna uit
sluitend viermotorige bommenwerpers,
DEN HAAG. 8 Mrt. Hier volgt een
derde opgave van omgekomenen bij het
jongste bombardement van Den Haag.
Keizer, L. J.; Legerstee. Wilhelmina;
Pfeljpfer. J. J.; Van Witteveen, Geurt;
Osendarp, H. B.; De Vos, Maria; Paap,
Corstiaan; Van der Stel, W.; Smelting,
Ph. H.; De Vos, Antje: Bosch, V. F. J.;
Ga; 11 ardAdrianus Ph. G.; Hebrig, Ama-
Ma J.; Lalleman, W. R.; Van Haaren, L.
PVan Hemert. J. E.: Verkerk, C. W.;
steegh, Dina A. J.; Bruins. A.; Schabro,
J.; Westra; Van Rijswijk, H.
V.)orts zijn nog overleden; E. Th. C.
van .Welbergen, studerend; H. Robin, re
ferendaris gemeente-secr.; Catharina M. E.
J. van de Graaf, echtgenote van H. Robin;
H. Hoogenkami>, rijwielhandelaar; A. Fis-
ses, 2e stuurman grote vaart; J. J. M.
Geenen, procuratiehouder; Ph. C. P. Hoo-
gerhand, monteur plaatsel. telefoon
dienst; J. W. van Dijk, tekenaar; J. L.
H. Teilekamp, fruithandelaar; L. J. L.
Harms ambtenaar: C. J. G. re Lintelo
monteur; C. F. Schluter, kantoorbedien
de' L H. H. Gerritsen, chef-inkoper he-
renconfectie; J. Klis, huishoudster; Anna
van Leen, echtgenote van C. D. Bedijn,
wonende te Voorburg; Allegonda A. M.
Panhuysen, echtgenote van H. C. G.
Loriaux; Maria, P. Gerritsen, kantoorbe
diende; J. Terhorst, ambtenaar; J. G. H.
Gispen, adjunct-accountant; H. Clerx,
schrijver: J- H. Speenhoff, dichter-zan-
ger; Cornelia J. H. de Wit, echtgenote
van J. J. Bonfrer; B. I. M. W. Ouwer-
kerk, ambtenaar; Magdeleina J. A. van
Lommeren, echtgenote van H. Kasten;
Wilhelmina H. CremerEmhoven, stu
derend; G. A. Teunis, hoofd Chr. Mulo-
school; W. Jalink, referendaris dep. Han
del en Nijverheid; Wilhelmina van Krie
ken, echtgenote van B. Lommersen; G.
P. van der Burg, geb. Berkel en Roden
rijs, landbouwer; H. F. G. van Zijl, stu
derend; Jenneke van 't Hof. echtgenote
van L. M. Steenwinkel; 'A. R. Steenwin
kel; A, R. Steenwinkel; Louise M. R. R.
Kolijn; Annegje Meijer; W. A. J. van
Meel, directeur instituut kantooroplei
ding; G. A. Rosier; J. J. Landman, direc
teur N.V.; Maria J. A. Landman; J. H.
de Vet. melkslijter; Th- A. J. Borst, de-
pöthouder, wonende te Den Haag; J. van
Aken, vermoedelijk echtgenote van J. H.
M. A. Houtman; J. H. M. A. Houtman,
concierge; E. W. Haussier; A. W. van der
Rest, technisch anSbtenaar G.E.B.; J. J.
Kolijn, kantoorbediende; R. Schwarz,
geb. Kettwig (Duitsland); Maria van den
Brande, echtgenote van R. A. G. J. van
Sloet tot Everlo; F. Bekink, studerend; B.
J. H. M. Timmermans, leraar; Mlen Wil-
lems; Bernardina A. Salmans, echtgenote
van P. A. Lequm; Catharina M. Houter
man; F. M. Koks, kleermaker; Elisabeth,
J. M. Hilling.
Aan de school Zuid wal 47 zijn nog een
aantal geïdentificeerde lijken, die
herkend kunnen worden. Familieleden en
bekenden worden in de gelegenheid ge
steld. Vrijdag 9 Mrt. van 104 deze te
herkennen. Wie kent mej. Panzer? Fami
lieleden wordt verzocht zich aan Zuid-
wal 47 te melden.
Familie van A. P. G. de Groot, geb.
1-8-1893 te Den Haag, wordt verzocht
zich te melden Zuidwal 47.
LISSABON, 9 Maart. Radio Londen
meldt, dat de Poolse ministerraad te Lon
den als eerste punt op zijn program het
rapport heeft behandeld over de depor
tatie en andere dwangmaatregelen, die
het comité van Loeblin heeft toegepast
op de leden van het vroegere Poolse
leger. De Poolse minister van buitenlandse
zaken heeftatappen ondernomen bij de
geallieerde regeringen, opdat zij. in deze
kwestie haar interventie mogen verlénen.
Toen in 1940 de oorlog aan onze deur
klopte
Neen, men kan dat nauwelijks kloppen
noemen, want mét de deur verdwenai het
huis en al het aardse bezit wat ons dier
baar was. Geen klopje dus.
Toen zoveel jaar geleden de oorlrg zich
aan ons opdrong, werd er gevochten, fél
gevochten.
Wij die van oorlogsgedoe zo geen
weet hadden spraken wel eens smalend
over de Rotterdamse bokkepoten. wan
neer ons garnizoen zeesoldaten achter
pijpers en tamboers voorbijmarcheerde.
Maar hun tegenstanders van toen spra
ken met ontzag over „de zwarte du vels",
want die bokkepoten, die soldaten, wisten
wat vechten was!
Wij hadden het oorlogstoneel vlak vóór
ons huis. De oorlog woedde in onze stad,
in onze straat.. Toen kwam er een ulti
matum, het antwoord bleef uit en er
volgde een bombardement. Met voor ons
en duizend anderen die élles-verhielende
klop aan de deur. Het leed was groot,
maar verstandelijk hebben wij het kun
nen verwerken als een onvermijdelijk ge
volg van de oorlog, welks bedrijf zo vlak
voor onze deur was gekomen.
.Vijf jaar geleden zochten wij de resten
van ons ouderlijk huis en thans staan
wij in Den Haag tussen de puinhopen
te zoeken naar wat nog rest van dat
andere huis, waar wij in latere jaren ge
lukkig waren.
Véél is er in overeenstemming met 1940,
maar wat wij destijds verstandelijk kon
den verklaren, blijft thans onopgelost.
Waarom moest al dit leed, al deze ellende
over ons komen? Waarom werden deze
verwoestingen aangericht?
Woedde de oorlog hier óók voor de deur?
werd in deze Haagse straten óók gevoch
ten, man tegen man?
Verstand en gevoel komen bij het zien
van deze onbarmhartige vernielingen in
opstand. Wat hier gebeurde, heeft met
eerlijk krijgsmanschap of oorlcgsnood-
zaak niets uitstaande. De zon scheen die
Zaterdagmorgen. De lucht was helder en
de vliegers van de Royal Air Force onze
bondgenoten! zullen voldoende zicht
hebben gehad, toen zij golf na golf hun
bommenlast boven deze Haa*fese woonwijk
lieten vallen.
Kom ons niet aan boord met praatjes
over verborgen militaire doelen. Zij zijn
te fantastisch om steek te houden. Zij
vlieden als water over de zeef van elk
gezond verstand.
Wanneer tijdens oorlogshandelingen
negen bommen in de nabijheid van een
militair doel vallen en een tiende bom
raakt een kerk of een ziekenhuis, dan
kan men zulks begrijpen. Maar wanneer,
zoals hier, hónderden bommen alle
bommen! binnen de begrenzing van
een niet-militair doel, binnen de begren
zing van een woonwijk vallen, kan van
„betreurenswaardig misverstand" geen
sprake meer zijn.
O ja! Er zijn er óók nog buiten het
verwoeste woon-kwartier gevallenop een
schouwburg, op een ziekenhuis op een
kerk, op een gerechtshof, op een voor
malig gezantschapsgebouw en ja... waar
achtig óók een hótel, waarin wel eens
Duitse officieren logeerden. Zou dat dan
misschien het militaire doel zijn geweest
waaraan een gehele woonwijk werd opge
offerd?
Het verstand zoekt tevergeefs naar
een aannemelijke verklaring en intussen
betaalden honderden Hagenaars met hun
bloed, met hun leven voor dit raadsel.
Tienduizenden zijn van hun onvervang
bare bezittingen beroofd. Tienduizenden
zijn dakloos geworden.
Kntp geraakt, Royal Air-Force!
Er welt verbittering in ons hartl
45.000 nitraatarbeiders zijn in Chili
in staking gegaan. De arbeiders eisen een
loonsverhoging met veertig procent. Het
speciale arbitragebureau verklaart echter,
dat de productiekosten dit niet zouden
veroorloven.
Radio Londen meldt, dat George Dimi-
troff gekozen is tot voorzitter van het
centraal comité der communistische partij
van Bulgarije.
Beide huizen van de Japanse Rijks
dag zullen op 11 Maart het huidige reces
onderbreken en één dag biieenkomen, al
vorens medio Maart de gewone zitting te
heropenen. Men verwacht, dat de premier
Koiso en andere ministers die dag verkla
ringen over de toestand zullen afleggen.
De nieuwe- ambassadeur der regering
van Bonomi. Tarchiani en de nieuwe Bel
gische ambassadeur,' Sllvercruys, hebben
president Roosevelt deze week hun ge
loofsbrieven overhandigd.
De sjah van Iran heeft in een inter
view met een correspondent van de New
York Times medegedeeld, dat hij een uit
nodiging heeft ontvangen Van Roosevelt
om een bezoek te brengen aan Je Var. Sta
ten. De sjah zeide, dat hij bij de eerst
volgende gelegenheid gevolg zou geven aan
deze uitnodiging.
De Bureaux Herstelfonds en Rijksdienst
voor de levensmiddelenvoorziening van de
afdeling Sociale Bijstand van het departe
ment van Sociale Zaken ziin verplaatst van
Bezuidehhout 76 naar Lange Voorhout 20,
Den Haag, telefoon 1S0632.
De zon gaat op 10 Maart onder om 18.35
uur, op 11 Maart op om 7.05 uur en onder
om 18.36 uur en op 12 Maart op om
7.03 uur.
Maan op 10 Maart op om 5.28 uur en
onder om 13.36 uur en op 11 Maart op.
om 6.10 uur en onder om 14.51 uur.
N.M. 14 Mrt., E.K. 20 Mrt., V.M. 27 Mrt,
L.K. 4 April.