HET DAGBLAD
Distanciëring
bij Keulen
Talrijke Sowjetaanvallen ten
van Frankfort a.d. Oder
N.
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Felle afweerslag aan
de Middên-Rijn
Generaal Guderian over het optreden der
Sowjets in Oost-Duitsland
Finit Finland
Doorbraakpogingen ten
W. van Wezel verijdeld
Verenigde Zuid-Slavische
regering gevormd
Schemnitz in Slowakije ontruimd
Tweede lijst van omgekomenen
Aftlee voert besprekingen
te Brussel
Nood over 't Noorden
BERLIJN, 8 Maart. De Duitse
strijdkrachten op het Rijnbruggenhoofd
ten zuidwesten van Wezel hebben ook
gisteren alle doorbraakpogingen van
overmachtige geallieerde formaties ver
ijdeld. Ook bij Sonsbeek boden Duitse
valschermjagers den geallieerden hevige
tegenstand en gaven slechts weinig ter
rein prijs. De verliezen der aanvallers
waren weer zeer zwaar. Na hevige nach
telijke straatgevechten werd de branden
de stad Rheinberg door de Duitse troe
pen ontruimd.
Tussen Neuss en Keulen distancieer-
den zich de Duitse troepen onder be
scherming van de duisternis op de ooste
lijke Rijnoever. Alle wapenen konden
medegevoerd worden.
De militaire medewerker van het
DNB, dr. Max Krull, schrijft:
Al zijn de geallieerden ook niet ge
slaagd in een vergaande coördinatie van
hun aanvalsacties in het Oosten en het
Westen, hun aanzienlijke terreinwinsten,
die het algemene beeld van de oorlogs
tonelen aan de Beneden-Rijn en in Pom-
meren grondig gewijzigd hebben, blijven
onmiskenbaar. Kenmerkend' voor de ge
allieerde operaties is hun mislukking bij
de pogingen de Duitse fronten zo ver uit
hun scharnieren te lichten, - dat de aan
vallers een uitgebreid terrein van opera
tieve mogelijkheden zouden krijgen.
GENEVE, 8 Maart. Naar Reuter uit
Belgrado meldt, hebben de leden van de
eerste z.g. verenigde Zuid-Slavische rege
ring, waarin aanhangers van de vroegere
koninklijke Zuid-Slavische regering te
Londen, voorts aanhangers van alle par
tijen en uit alle gebiedsdelen des lands
zijn opgenomen, Woensdag in tegenwoor
digheid van de regentschapsraad en van
het presidium van de Avnoj (voorlopige
parlement) de ambtseed afgelegd.
Tito is min.-president en minister voor
de nationale verded'ging. Dr. Müan Grol,
leider van de Bemocratiscne partij, is
waarnemend premier.
Met de vorming van de verenigde rege
ring, en hierop legt Reuter bijzondere
nadruk, is de overeenkomst vervuld tus
sen £joebasjitsj en Tito. De nieuwe voor
lopige regering zal fungeren tot aan de
samenstelling van de constituerende ver
gadering.
BERLIJN, 8 Maart. Interinf. meldt uit
Slowakije:
Zuidwestélijk van Zvolen wierpen de
Sowjets versterkingen in de strijd en kon
den zij, na verscheidene bataljons verloren
te hebben, in het stadje Schemnitz binnen
dringen, dat na bloedige gevechten door de
Duitsers ontruimd werd. In de ravijnen ten
oosten van dit stadje geraakte een Sowjet-
regiment in een hinderlaag en werd geheel
vernietigd.
DEN HAAG, 8 Mrt. Wij laten de tweede
lijst van officieel herkende slachtoffers van
het bombardement op Den Haag volgen:
Vrugtman, Engelbert, Rotterdam, bureau
chef; Bruinsma, Roelof, Sneek, boekhou
der; Sprokkereef, Johan, Markelo, ambte
naar C.C.Ip.; Woudstra, Adriaan J„ Leider
dorp, vertegenwoordiger; Zandvliet, Carel,
Den Haag, scholier; Jacobs. Gerarda, Den
Haag, ambtenares; Streur, Hendricus Jac.,
Den Haag. chauffeur; Vasterman, Hendri
cus Joh. Jac., Amsterdam; Bedyn, Cornelis
D., Den Haag, koopman; Klaassen. Frederik
Corn. Bern., Arnhem, kleermaker; Buising,
Teunis Jac., Den Haag, ambt. bur. AJ.;
Japenga, Greta. Ambt. Emmen, lerares;
KeijzerLize, Sara, Den Haag, Ziekenver-
zorgster; Kluiver. Geertruida A. Ph., Den
Haag. kapster; Gemmink, Hendrika, Den
Haag; Tuijnman, Maartje, Den Haag.
2e JAARGANS No. DONDERDAG 8 MAART 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, *7 Mrt. Het opperbevel van de
weermacht deelt mede;
De Sowjets zetten gisteren in het Slo
waakse ertsgebergte hun aanvallen in de
bocht van het front bij Altsohl met ver
sterkte strijdkrachten voort, zonder de
toegang tot boven het Grandal te kunnen
forceren. In harde afweergevechten
boden onze beveiligingen in het gebied
ten noorden en oosten van Schemnitz
den vijand taai verzet.
Volksgrenadieren sloegen ten zuiden
van de Hohe Tatra tijdelijk doorgedron
gen vijandelijke formaties naar hun uit
gangsstellingen terug.
Onze tegenaanvallen aan weerszijden
van Lauban leidden ondanks verbitterd
verzet van Sowjet tankformaties tot de
omsingeling van een vijandelijke strijd
groep ten noordoosten der stad. Het gar-
nizoen van het bruggenhoofd Guben her
overde in succesvolle aanvallen domine
rend terrein.
Aan het Oderfront ondernam de vijand
ten Noorden van Frankfort alsmede ten
oosten en aan weerszijden van Küstrin
talrijke, door krachtige artillerievuur ge
steunde aanvallen om uitgangstellingen
voor nieuwe operaties op de westelijke
oever te verkrijgen en de vesting Küstrin
uit ons front los te breken. Zij mislukten
alle als gevolg van de taaie verdediging
en de vastberaden tegenaanvallen van
onze troepen.
De slag in Pommeren gaat met onver
minderde felheid voort. Onze strijdgroepen
verhinderden door hun verbeten afweer tus
sen Stsreard'en Cammin de. beraamde door
braak der Sowjets naar het Stettiner Haf.
In het gebied ten zuiden van Kolberg leve
ren eigen strijdkrachten zware gevechten
met Sowjettanks.
In West-Pruisen wierpen de bolsjewisten
ten noorden van Heidenrode en ten zuiden
van Preussisch-Stargard sterke tankstrijd
krachten in de strijd en behaalden ver
scheidene diepe penetraties. In een zware
worsteling brachten onze divisies den vij
and zware verliezen toe en brachten hem
voor nieuw opgeworpen stellingen tot staan.
In Oost-Pruisen werden dedoor onze
tegenaanvallen ten noorden van Zinten ver
kregen stellingen in verbitterde bosgevech-
ten behouden. Het zwaartepunt van de af
weerslag in Koerland lag ook gisteren ln
het gebied ten oosten van Frauenburg. On
danks de vele strijdkrachten die de vijand
in de strijd wierp en het gebruik van veel—
munitie bleven zijn aanvalssuccessen be
perkt tot onbelangrijke penetraties. Ten
zuidoosten van Libau nam de kracht der
vergeefse Sowjet-doorbraakpogingen verder
af.
In luchtgevechten verloren de Sowjets in
de afgelopen twee dagen 46 vliegtuigen.
Tn het Westen mislukten de aanvallen
van het eerste Canadese leger op Xanten
ook gisteren met zulke zware verliezen voor
den vijand, dat hij zijn aanvallen 's mid
dags niet meer voortzette. Ten westen van
Rheinberg, dat na zware nachtelijke straat
gevechten verloren ging, konden de Ameri
kanen onze linies in noordeliike richting
terugdrukken. Aan de Nederrijn vernietig
den onze troepen gisteren en eergisteren
115 vijandelüke tanks.
De hardheid van de afweerslag aan en ten
westen van de Midden-Rijn is ook gisteren
nog toegenomen. In Keulen zijn hevige
straatgevechten ontbrand. Ten zuiden der
stad handhaafden onze troenen het terrein
ondanks de over eèn breed front opdrin
gende Amerikanen.
In het gebied ten oosten van Euskirchen
leveren zii verbitterde afweergevechten
tegen de opgedrongen vijandelijke tank- en
BERLIJN, 8 Mrt. De Reichspressechef,
dr. Dietrich, heeft te Berliin aan vertegen
woordigers der binnen- en buitenlandse
pers een aantal officieren en soldaten der
Duitsé weermacht voorgesteld, die een oog-
getuigeverslag gaven van de door de bol
sjewisten gepleegde gruweldaden in het
door hen bezette Duitse oosteliike gebied.
Generaloberst Guderian, de chef van de
generale staf van het Duitse leger, sprak
enige inleidende woorden. Hij zeide o.a.,
dat het feit, dat de tegenstanders van het
Duitse rijk de gruweldaden der Sowjet-sol-
daten voortbrengselen der propaganda
noemden voor hem aanleiding was geweest
zelf voor de pers te verschijnen in de pers
vertegenwoordigers enkele ooggetuigen voor
te stellen, die alle officieel beëdigd zijn.
Hun verklaringen zullen aan het Inter
nationale Rode Kruis worden doorgezonden.
Ten aanzien van de Anglo-Amerikaanse
luchtterreur verklaarde Generaloberst Gu
derian, dat deze een ondersteuning der
Sowjetrussische vernietigingsplannen vorm
de. Tenslotte verklaarde de chef van de
Duitse generale staf. dat hij en ziin mede
werkers er hartstochtelijk aan werken, van
het defensief weder tot het offensief over
te gaan. „Wij willen het Duitse volk bevrij
den uit de ln bloed gedrenkte klauwen der
bolsjewisten en het Duitse Oosten herstel
len."
De Duitse bladen constateren naar aan
leiding der ooggetuigenverslagen, dat door
het optreden der bolsjewisten slechts ver
bitterd verzet tegen de vernietigingswaan
van Moscou uitgelokt wordt erj. dat de
Duitse strijders in het Oosten door haat; en
woede wórden bezield.
infanterieformaties, die Rheinbach verover
den en naar de Ahr oprukken. Sedert het
begin van de grote aanval tussen Roer en
Rijn op 23 Februari werden meer dan 700
vijandelijke tanks stukgeschoten.
Tussen Kyll en de Moezel kon de vijand
met een pantserwig onze linies over een
smal front doorstoten. Hevige gevechten
met de in de richting van de Moezel op
rukkende pantservoorhoeden zijn gaande.
Vijaadelijke aanvallen bij Forbach en Stir-
ling-Wende werden afgeslagen
In Midden-Italië konden de Amerikaanse
en Braziliaanse troepen hun aanvallen ten
noorden van Porretta als gevolg van hun
verliezen gisteren niet voortzetten. Door
eigen tegenaanvallen werd de viiand ver
scheidene kilometers uit zijn penetratie-
gebied teruggeslagen. De plaatseliike poging
van een Britse strijdgroep om achter onze
linies aan de Adriatische kust te landen,
stortte in het afweervuur ineen.
Britse terreurbommenwerpers vielen over
dag en in de avonduren West-Duits gebied
aan. In de nacht was Sasnitz het doel van
een terreuraanval, tijdens welke het hospi
taalschip „Möhring" in brand vloog. Boven
dien werden bommen neergeworpen op de
rijkshoofdstad.
GENÈVE, 8 Maart. De Engelse nieuws
dienst meldt, dat Attlee, de waarnemende
Britse premier, ln Brusselis aangekomen.
Donderdag zal hij besprekingen voeren
met den Belgischen premier, met den mi
nister van Buitenlandse zaken, den minis-
ten van economische zaken en den minis
ter voor ravitaillering en verkeer. Daarbij
zal de kwestie van de Invoer van levens
middelen en grondstoffen in België bespro-
ekn worden.
Het Japanse kabinet heeft besloten
het personenvervoer per spoor nog meer te
beperken en de D-treinen af te schaffen.
Ook reizen voor militaire doeleinden moe
ten- tot een minimum beperkt worden.
In het Lagerhuis heeft de conservatief
prof. Savory gevraagd, op welke ethnolo-
gische of historische gronden de Britse re
gering haar toestemming heeft gegeven
voor inlijving van Koningsbergen bij Rus
land. Eden antwoordde, dat de Britse rege
ring van mening was, dat Oost-Pruisen van
Duitsland gescheiden moet worden en dat
de Duitse bevolking Oost-Pruisen moet ver
laten.
iTT ie tien dagen in 't Noorden rond-
Vw reist en rondkijkt, krijgt een heel
andere indruk van het Noorden dan de
mensen hebben, die in Holland, in het
Land van de Honger, zich in het Noorden
een Land van Belofte voorstellen. Kort
gezegd: in Holland is er al maanden
Hongerwerkelijkheid, behalve
voor de zwarte handelaars en de heel
rijken, maar Friesland, Groningen en
Drente, het „Land van Belofte" is al het
land van de Honger-belofte. Ook hier is
de honger op mars, ook hier valt zijn vale
schaduw over de grotere steden.
Als ik Leeuwarden binnenkom, schreeu
wen paarsrode biljet
ten het me al van
alle muren tege
moet: - „Noodkeu-
kens!" Het is de der
de en vierde week
van Februari 1945 en
voor de Leeuwar
ders iets heel nieuws.
Ze staan er in dichte groepen voor en
lezen: Noodkeukens inlevering uit
deelplaatsen. In Maart zullen in heel
Friesland, niet alleen in Leeuwarden, al
bijna vijftig noodkeukens op volle kracht
draaien. De hoofdoorzaak is: geen brand
stof. Na het wegvallen van electriciteit en
gas en bij een volkomen gebrek aan kolen
is ook Friesland aan het bomenrooien ge
slagen, maar dat zet in het boom-arme
Friesland maar weinig zoden aan de dijk.
Als ik door Bolsward rijd. zie ik geen
mannen op straat. Maar even verder,
waar vroeger een prachtige laan was, zie
ik uit diepe gaten langs de weg benen en
achterwerken omhoogsteken. Dat is alles
wat ik deze morgen van mannen te zien
krijg: ze hangen op de kop in de kuilen
en hakken met een bijl de wortels los, om
ook nog de stobben van de al eerder om
gezaagde bermen te bemachtigen. Verder
op mist een telefoonpaal al een steun.
In Leeuwarden is het, op de excessen
na, als.in Amsterdam voor enkele maan
den: de jeugd sloopt en hakt, de oude
ren zien nog toe. Er worden nog geen
hekken en schuttingen afgebroken en er
gaan nog geen honderd huizen per dag
aan, zoals in Amsterdam er zijn hier
ook geen lege vwningen maar bont
is goud. Ook hier. TIJL.
p) e laatste weken was er een hausse in
oorlogsverklaringen. Oorlogsverklarin
gen a^n Duitsland natuurlijk. Turkije,
Egypte, Saoedie-Arabië, het komt Op
een paar meer of minder niet aan. Gelijk
iedere hausse heeft ook deze hausse aan
da oorlogsbeurs haar speculatieve redenen.
Wie niet bijtijds zijn heldenmoed en zijn
vrijheidszin in een oorlogsverklaring aan
Duitsland heeft uitgeleefd, mag namelijk
in het eerzame knikkerspel der „Verenig
de naties", gelijk dat binnenkort onder
meer op een conferentie in San Fran
cisco zal worden gespeeld, niet meedoen.
Wanneer men toevallig de Dardanellen
of het Suez-kanaal midden in zijn natio
nale. woning heeft, is het niet aangenaam,
dat daarover, zij het ook door kennelijk
onbaatzuchtige derden, bij verstek zou
worden beschikt. In zo'n geval verklaart
men dus de oorlog, bij wijze van inschrij
ving in het bezoekersregister van San
Francisco. toegang uitsluitend voor vol
strekt vrije volkeren...
Het is niet heel erg verbazingwekkend,
dat oorlogsverklaringen onder deze om
standigheden een tragi-komisch karakter
krijgen: wanneer als datum voor het be
gin van de oorlogstoestand de sluitings
dag voor de inschrijving in San Fran
cisco wordt opgegeven, bijvoorbeeld gelijk
in het Turkse geval. Of wanneer de oor
logsverklaring nadrukkelijk stipuleert,
slechts verdedigend en niet aanvallend
consequenties met zich te willen slepen
gelijk in het Egyptische. Of wanneer de
absurditeit door het ontbreken van ieder
motief zich ook aan de primitiefste kin
derziel opdringt, zoals in de verklaring
van Arabië. dat juist thans bij de machts
strijd der Britse en Amerikaanse bond-,
genoten om de' Arabische invloedssfeer in
hen zijn grootste vijanden leert kennen.
Diep-tragisch alleen, zonder het klein
ste sprankje troostende humor, is. echter
de Finse oorlogsverklaring. Dat haar
enige consequenties de ongebreidelde toe
lating van bolsjewistische strijdkrachten
op Fins gebied betekenen en dat .zij dus
zelf de laatste remmen op Finlands vol
strekte bolsjewisering wegneemt, is voor
al een intern-Finse aangelegenheid,
waarschijnlijk delaatste daad van be
schikking over eigen lot die de Finnen
zich nog kunnen veroorloven.
Bijzonder accent krijgt die waarheid
door een hoofdartikel in de „Times",
waarin officiële Londense kringen
klaarblijkelijk zózeer de" spiegel van hun
eigen oorddeel zien dat zij het door Reu
ter wereldkundig deden maken. Er staan
twee volzinnen in, die alle andere over
bodig maken en die in duidelijkheid geen
ogenblik tekort schieten. „Als de Finse
oorlogsverklaring aan Duitsland ingege
ven is door de gedachte, dat Finland
daardoor een. plaats op de aanstaande
conferentie van San Francisco zou kun
nen verwerven, heeft het zich ongetwij
feld vergist", aldus luidt de éne volzin.
Ea de andere zegt: „Als Finland zijn
plaats in de nieuwe gemeenschap dei-
volken weer wil innemen, moet het zich
openlijk losmaken van degenen, die ver
antwoordelijk zijn geweest voor zijn
vroegere politiek. Het zal bij de komende
verkiezingen uiting moeten geven aan
zijn besluiten".
Het lot heeft blijkbaar voorbestemd,
dat de Finnen zich in deze dagen op alle
beslissende ogenblikken van hun natio
nale geschiedenis „vergissen". De vernie
tigendste vergissing deed zich voor, toen
zij meenden, hun nationale bestaan aan
de willekeur van den bolsjewistischen
nabuur en de welwillendheid van de
Anglo-Amerikaanse mogendheden te
kunnen toevertrouwen. Daaruit vloeien
alle volgende vergissingen voort.
Finland zal dus, zelfs wanneer het
deemoedig kruipend den voormaligen
Duitsen bondgenoot de oorlog verklaart,
niet met de „vrije volken" in San Fran
cisco over eigen lot mogen helpen oor
delen. Het moet zich eerst „openlijk los
maken van zijn vroegere politiek" en dat
„bij de komende verkiezingen". Hoe „vrij"
die verkiezingen wel zijn, wanneer het
resultaat ervan reeds bij voorbaat van
buiten wordt opgelegd, behoeft geen om
haal van woorden. Maar wat betekent
dat precies: „Losmaken van zijn vroegere
politiek"?
Die politiek werd destijds gedragen
door alle anti-bolsjewistische groeperin
gen, met inbegrip van de sociaaldemocra
tische. Kort gezegd: door alles wat in
Finland nationaal en democratisch
dacht. Finland heeft immers ook als
bondgenoot van Duitsland nooit zijn de-
mocratischè beginselen opgegeven, noch
behoeven op te geven. Thans zijn het de
„democratische" Britten, die Finland
dwingen, met deze groeperingen te bre
ken, wat noodzakelijkerwijze een „keus"
beduidt voor de enig-overgebleven poli
tieke koers, de bolsjewistische.
Eens temeer helpt de democratie het
eigen graf graven, door een verbeten bol
werk der democratische gedachten tot
bolsjewisering te dwingen. Ditmaal gaat
het onder het parool .Finit Finland",
Finland is ten einde. Maar in die slag
zin is "de landsnaam een factor, die naar
verkiezing door andere namen kan wor
den vervangen.
De zon gaat op 9 Maart onder om
18.33 uur en op 10 Maart op om 7.07 uur.
Maan op 9 Maart op om 4.36 uur en
onder om 12.31 uur.
N.M 14 Maart. K. 20 Maart, V.M.
27 Maart, L.K. 4 April
