HET DAGBLAD Göbbels kondigt scherper duikboot- en V-actie aan Gevechten nabij Rheijdt Vruchteloze aanvallen op de Neisse-bruggenhoofden Oorlogsleven nog meer beperkt VOOR LEBDEN EN OMSTREKEN Sowjets dringen op in Oost-Pommeren Laod van belofte Neu-Stettin ontruimd Critiek op Churchill in het Lagerhuis BERLIJN, 1 Maart. Demilitaire woordvoerder van de Wilhelmstrasse zei- de, dat de Amerikanen, die thans al hun tanks in de strijd hebben gebracht, nieu we terreinwinsten hebben kunnen beha len. Zij slaagden er echter niet in, de operatieve bewegingsvrijheid te krijgen voor de ontplooiing van grotere strijd krachten. De voornaamste gevechten spelen zich af op drie kilometer ten westen van de voorstad Rheydt. In de sector Jiilich konden de Amerikanen op enige plaatsen de Erft bereiken. De Duitse stellingen zijn zeer versterkt. Meer'naar het zuiden zijn de Amerika nen in Bitburg binnengedrongen. Aan de rand der stad konden de Duitsers de aanval tot staan brengen. Tussen Rummel$burg en Neu-Stettin in Pommeren verdedigden de Sowjet- formaties de penetratie, de vorige dag door haar geforceerd.. Neu-Stettin is door de Duitsers ontruimd. Een verder opdringen der Sowjets over Bublitz in de richting van Köslin konden de Duitse troepen verhinderen. STOCKHOLM. 28 Febr. Bij de voort gezette debatten in het Lagerhuis hebben, enkele leden van de conservatieve partij critiek geleverd op Churchill's rede over de Poolse kwestie en een amendement in- gediënd op diens voorgestelde motie van vertrouwen. Een der woordvoerders der conservatieven, majoor Petherick, zeidfe o.m., dat, als de overeenkomst van Jalta wordt uitgevoerd, Polen bijna de helft van zijn gebied zal verliezen, een derde van zijn bevolking. 25 pet. van zijn petroleum, de helft van zijn hout en chemische in dustrie, bijna de helft van zijn koren, hennep en vlas, 40 pet. van zijn water kracht, potas en phosphaten en de stad Lemberg. Minister Eden merkte op, dat Engeland de Poolse grenzen van voor de oorlog nooit heeft gegarandeerd. Het amendement werd met 396 tegen 25 stemmen verworpen. De Belgische Kamer heeft het wetsont werp, waarin de regering nieuwe volmach ten worden verleend, met 84 tegen. 29 stem men bij tien onthoudingen aangenomen. De zon gaat op 2 Maart onder om 18.21 uur en op 3 Maart'op om 1.23 uur. Maan op 2 Maart onder om 9.05 uur en op om 22.00 uur. L.K. 7 Maart, N.M. 11 Maart, E.K. 20 Maart, VJM. 27 Maart. VRIJDAG 2 MAART 1945 2e JAAF&ANG Nr. 358 Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31Leiden. Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of f 2.73 p. lew. - Losse nummers 5 ct. BERLIJN, 1 Maart. Rijksminister dr. Göbbels heeft Woensdagavond voor de radio-omroep tot het Duitse volk gespro ken. Hij legde er de nadruk op, dat hij dit niet deed, omdat daarvoor een bijzon dere actuele aanleiding zou zijn, veeleer wilde hij de dingen van de oorlog, die in de laatste weken een zo bedroevende ont wikkeling hebben gekend, in een alge meen overzicht uiteenzetten. De algemene oorlogstoestand, aldus de minister, heeft, zuiver militair gezien, door het geslaagde Sowjetoffensief van het bruggehoofd Baranof uit, een plot selinge -verandering ondergaan, en wel in ons nadeel. Onze situatie is ten zeerste gespannen, maar niet in het minst kans loos. Wij kunnen corfstateren, dat het on geluk, dat over ons gekomen is, welis waar zeer smartelijk is, maar in geen geval het prijsgeven van onze overwin ning en daarmede de ontbinding van het rijk en de biologische verdwijning van het Duitse volk betekent. Wij hebben in het Oosten een nieuwe verdedigingslinie opgebouwd, die zowel voor de actuële doeleinden als voor de komende operaties slechts van voorlopige aard is. Het is duidelijk, dat wij de gebieden, die wij hebben verloren, zullen en moeten her overen. Onze vijanden juichen, zoals reeds zo vaak in de loop van deze oorlog, te vroeg als zij denken, dat zij er in geslaagd zijn de ruggegraat van het rijk te breken. De oorlog Is niet geëindigd en hii zal in het geheel niet op deze wijze eindigen. Zoals onze voorvaderen zo vaak in onze geschie denis gedaan hebben, zo zullen ook wij de stormloop der Mongolen tegen het Europese kernland breken. De plutocratieën staan niet bii de SoW- j'ets achter in haar bloeddorstige haat- en wraakplannen tegen het Duitse riik en volk. Het zal de eeuwige schande van onze eeuw blijven, dat Europa in het ergste gevaar, veroorzaakt door de bedreiging uit het Oos ten, door ziin Westelijke landen smadelijk in de steek werd.gelaten, ja, dat deze zich HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 28 Febr. Het opperbevel van de Weermacht deelt mede: Terwijl de dag van gisteren tussen Hrau en Donau rustig verliep, poogde de vijand in Slowakije met vrij sterke strijd krachten het dal van Altsohl binnen te dringen. Dit plan mislukte met zware ver liezen voor den tegenstander. Ten Zuiden van Schwarzwasser ruimden onze grena diers in een met élan uitgevoerde aanval een vooruitspringende frontbocht der bolsjewisten op en sloegen zij vijandelijke tegenaanvallen af. Aan weerskanten van Zobten, alsmede in het gebied van Goldberg en Lauban, werden de herhaalde doorbraakpogingen van Sowjet infanterie- en tankformaties in taaie afweer verijdeld. De bolsjewisten zetten hun vruchteloze aanvallen op onze Neisse-bruggenhoofden van Forte en Gu- ben voort. Aan het Oderfront gelukte het den vijand met krachtige steun van artillerie zijn kleine bruggehoofden ten zuiden van Küstrin in geringe mate uit te breiden. Ten zuiden van Stargard stortten bindings- aanvallen der Sowjets voor onze stellingen ineen. In Oost-Pommeren drongen vijandelijke tank:\rijdkraehten met krachtige steun van slagvliegtuigen ten westen van Rum- melsburg ver naar het noorden door. Snel aangevoerde afdelingen vingen een deel van de op de tanks volgende Sowjetïnfanterie op en verhinderden een dreigende uitbrei ding der penetratiehiaten. Op de Tucheler heide en ten westen van de Beneden Weichsel stortten talrijke, deels door tanks ondersteunde aanvallen der bolsjewisten in het afweervuur Ineen. Onze divisies In Oost-Pruisen bevochten ten westen van Kreuzburg tegenover krachtige vijandelijke aanvallen opnieuw een volledig afweersucces. Aan het Koerlandse front heeft de Sow- jet-Russische grote aanval ten zuidoosten van Libau aan kracht en geslotenheid ver loren, De desondanks nog met overmach tige strijdkrachten ondernomen aanvalllen van den vijand werden ook gisteren zon der groot terreinverliés uiteengeslagen. Voor Polangen brachten Duitse slagvlieg tuigen een Sowjet-Russische motortorpedo boot tot zinken. In het Beneden-Rijnse gevechtsgebied bleven de ten zuidoosten van Calkar en ten oosten van Goch aanvallende forma ties van het eerste Canadese' leger met grote bloedige verliezen bij geringe terrein winst in ons hoofdgevechtsgebied steken; 63 Engelse tanks werden daarbij vernietigd. De vijahd heeft opnieuw reserves gewor pen in de slag aan de Roer. Het met al zijn strijdkrachten aanvallende negende Ameri kaanse leger kon onze formaties, die zich overal verbitterd weerden, terugdringen. Ondanks het geweldige vijandelijke gebruik van strijdkrachten zowel op de grond als In de lucht werden echter de doorbraak pogingen van den tegenstander, ten - dele ook in zware tankgevechten, verhinderd en daarbij meer dan honderd Amerikaanse tanks stuk geschoten. Eigen tankgroepen stieten in de flanken der vijandelijke aan- valswiggen en sloegen gereedstaande troe pen en colonnes uiteen. Ten zuiden van Schleiden en aan de Prüm kwam het tot plaatselijke gevechten tegen den op verscheidene plaatsen aanval lenden tegenstander, zonder dat de toe stand zich belangrijk heeft gewijzigd. In geconcentreerd afweervuur bleven nieuwe vijandelijke aanvallen op Bitburg steken. In het bruggehoofd aan de Be neden Saar gelukte het den Amerikanen in hevige gevechten naar het noorden verder terrein te winnen. In Italië mislukten talrijke Britse ver- kenningsaanvallen op onze stellingen aan de Senio. Vijandelijke strijdkrachten, die enkele dagen geleden op de zuidpunt van het Dalmatische eiland Pag geland waren, wer den door onze tegenaanvallen weder in zee geworpen. Anglo-Amerïkaanse terreurvliegtuigen wierpen overdag bommen op woonwijken van Leipzig, Halle, Augsburg, Mainz en in het Rijnlands-Westfaalse gebied. Britse vliegtuigen vielen in de afgelopen nacht de rijkshoofdstad aan. Door strijdmiddelen der marine werden van het Engelse verkeer tussen Theems en Schelde een stoomschip van 5000 brt en in de Adriatische Zee twee vrachtzeilschepen van tezamen 1400 brt tot zinken gebracht. zelfs zo zeer verlaagden, dat zij de storm loop uit Binnen-Azië nog bevorderden en tegelijkertijd Re laatste dammen trachtten te slopen, waartegen deze stormloop gebro ken kon worden. Wij doen geen afstand van onze recht vaardige aanspraak op het leven en op de vrijheid en de toekomst van ons volk. Wij' zouden liever sterven dan capituleren. Deze gezindheid, die thans niet alleen de Duitse leiding bezielt, maar ons gehele volk, geeft ons ook de kracht om alle oorlogsmoeilijk heden, die zich menigmaal bergeü hoog op stapelen, steeds weer meester te worden. Verhoogd mensenpotentieel Ik weet, dat velen en niet de slechtsten onder ons mii zouden willen vragen, waar In de thans zo gespannen en aan alle kan ten belaste, om niet te zeggen overbelaste situatie nieuwe overwinningskansen gevon den zouden kunnen worden. Ik wil niet aarzelen deze vraag in alle nuchterheid te beantwoorden. Ons bewapenings- en voe- dingspotentieel heelt aanzienlijke verliezen geleden door onze tegenslagen in het Oos ten. Dat weet een ieder. s Deze verliezen zijn echter niet zo groot, dat wij de oorlog nog maar voor een be perkte tijd zouden kunnen voortzetten. Wij zullen nog meer""beleid moeten hebben dan tot dusverre. Wii staan voor de noodzake lijkheid ons oorlogsleven nog verdere be perkingen op te leggen, onze bewapening aanzienlijk te vereenvoudigen en te ver plaatsen naar beslissende zwaartepunten, een nog vollediger gebruik te maken van ons mensenpotentieel. Overigens is het zaak onze voorbereidingen zo te treffen, dat het verloren gebied zo spoedig moge lijk heroverd wordt. Een crisis wordt zeker niet door berusting overwonnen, maar in de meeste gevallen door de wil tpt leven. Wij ziin gedwongen geworden tot een oor log zonder weerga en zonder voorbeeld. Ik zou de laatste zijn om te bestrijden, dat bijvoorbeeld de vijandelijke luchtterreur onmenselijk geworden en nauwelijks nog.te verdragen is. Maar er is nog iets ergers en dat zouden wij leren kennen, als wii ons bogen voor de vernietigingswil van onze vijanden. Maar ook zij krijgen van ons de ene slag na de andere. Ook zij achten de onalgebro- ken actie van onze V-wapenen, die in de allernaaste toekomst nog aanzienlijk ver sterkt zal worden, ondragelijk. Zij staan tegenover een herleving'van de Duitse duik bootoorlog, van welke te verwachten omvang zij zich, na hun uitlatingen te oordelen, voorlopig nog geen'juiste voorstelling kun nen maken. Onze vijanden zullen ons niet ter neer kunnen werpen, als wii vastbesloten blij ven liever alles te verdragen, dan ons leven te verpanden en te verkopen zonder enige kans, dat het ooit weer menswaardig- zou worden. - Staat het er dan" in het vijandelijke kamp beter voor dan bij ons? Geenszins. De Sowjet-Unie schat haar totale verliezen zelf op meer dan vijftien millioen. Ook zij kan zulk een aderlating niet verdragen zonder de ernstigste gevolgen voor haar verdere oorlogskansen. Haar soldaten zijn, zoals blijkt uit alle verklaringen van gevange nen, zo oorlogsmoe als men zich maar denken kan. Amerika heeft reeds thans meer dan dub bel zo zware verliezen te boeken, als in de eerste wereldoorlog en deze verliezen zullen niet verminderen, maar blijven stij- gen. Het loont nauwelijks de moeite Enge land in dit verband te noemen. Het heeft zichzelf verloren gegeven. Een Amerikaans verslaggever schreef enige dagep. geleden, dat Engeland tot op het gebeente oorlogs moe is en dat Londen de ongelukkigste en wanhopigste stad ter wereld is. Antwoord aan Engeland Engeland zal onze steden blijven ver nietigen. Dat sinart ens zeer, maar het doodt ons, niet. Wij zullen daarop ant woorden door een aanzienlijk uitge breide V-besehieting, die steeds grotere délen van. het Britse moederland zal be reiken. De laatste schepen der Engelse koopvaardijvloot zullen in de loop der tijd een buit worden van onze voor nieuwe operaties uitlopende duikboten, en aan het eind van de oorlog zal dan Engeland, zoalg het niet gewenst, maar toch gewild heeft, voor de ruïne van zijn vroegere rijkdom en zijn macht staan. Wij zullen na de overwinning het onge luk. door de oorlog veroorzaakt, meester worden. Het Engelse volk zal In dat op zicht falen. Dan zal Europa zijn vrede hebben, die altijd alleen door Londen ver stoord werd, een vrede, die weliswaar duur moet worden gekocht, maar voor alle tijden behouden zal blijven. Ons vólk ondergaat thans zijn laatste vuurproef. Ik twijfel er geen ogenblik aan, dat het die zal doorstaan. Nooit zal zich het treurspel van 9 November 1918 herha len. Onze vijanden wachten daar vergeef& op. Vaderland en front zijn elkander waar dig geworden. Het vaderland In lijden en werken. Het front in strijden en dapper heid. Het gehele volk moet zichzelf over treffen in zijn strijdvaardige geestdrift, in zijn gelovig fanatisme en in zijn dapper heid van hart en. geest. "Wij hebben daar- Winston Churchill heeft zich in de loop van zijn politieke carrière tegelijk po pulair èn berucht gemaakt door zijn dras tische plannen en gijn drastische uitla tingen. De Britten, zelf van nature tot op en over de grenzen der onwaarachtig heid gereserveerd, vonden in hem hun heimelijke wensdroom van opperste vrij moedigheid door woord 'en daad beli chaamd. Alleen zó kan men verklaren, dat Churchill als oorlcgsleidei; na de Gai- lipoli-catastrofe van de vorige wereldoor log niet voorgoed uitgeschakeld werd. Al leen zó blijkt het mogelijk, dat Churchill in officiële Lagerhuistcespraken zichzelf regelmatig tegenspreekt, zonder er als staatsman over te struikelen, dat hij in bewust-deftige milieu's een grove toon tot de zijne kan maken, die iederen anderen Engelsman de naaste weg uit de salons der „upper ten" naar politieke vergetel heid zou wijzen. „Wij zullen iedereen steunen, die een Hun kan doden", aldus luidde het ka rakteristieke leidmotief in Churchill's jongste Lagerhuisrede. En althans deze vrijmoedige stelling heeft' voor vriend eh tegenstander bij alle grofheid het voor deel der openhartigheid. Want niet altijd dekken vrijmoedigheid en openhartigheid, ruwheid en waarach tigheid elkaar in Churchill's officiële ver klaringen. De jongste gebeurtenissen heb ben van krassej tegenstellingen op dit punt een reeks leerzame voorbeelden ge geven. Het meest actuele daarvan voor de militaire ontwikkeling der komende we ken en maanden is stellig de scheeps- ruimte-kwestie. De tweede wereldoorlog was nog geen week oud, toen Churchill reeds aankon digde, dat het duikbootgevaar bezworen was en Duitsland's duikbootvloot prac- tisch vernietigd. Dat was in September 1939. Thans verkondigt Engelands pre mier met betrekking tot de beloofde voed- selleVeranties aan de bevrijde landen even vlot, dat er „minimum-veiligheidsreser ves" voor de Britse krijgsvoering zijn, die ook door de honger der bondgenoten niet mogen worden aangetast. Dezelfde duik- bootoorlog, die in de loop der oorlogsjaren reeds tweemaal officieel bedwongen werd, blijkt aan de vooravond van Duitslands vernietiging nog altijd voldoende argu ment voor het terzijde leggen van alle be vrijdingsbeloften. Nu valt het niet te ontkennen, dat voor beschouwingen over de actualiteit van het duikboot-probleem alle aanlei ding bestaat. De weermachtsbeiïchten der laatste weken hebben na een periode van stilte in de duikboot-activiteit een reeks Britse tonnageverliezen gemeld, die des te opmerkelijker zijn, omdat ze val len in de maanden, waarin voorheen de duikbootsuccessen door de weersomstan digheden altijd zeer beperkt 'bleven. Er is dan ook niet veel fantasie voor nodig, om in de naaste toekomst een moeilijke tijd voor de Anglo-Amerikaanse scheep vaart te verwachten. De jongste radio toespraak van Rijksminister Goebbel# le verde op dit punt een ongezochte beves tiging: verscherping der V-actie, zonder twijfel in het bijzonder op grote haven steden gericht, en verscherping der duik boot-activiteit stonden in het middelpunt van zijn uiteenzettingen. Daarmee wordt Churchill's virtuose wegwerken van duidelijk omlijnde toe zeggingen aan de „bevrijde vrienden" voor de Britse moraal noch voor die vrienden zelf intussen tot een glorieuse aangelegenheid. Wanneer Churchill in de eerste helft van 1944 het hoogtepunt van de oorlog vrijmoedig in de komende herfst projec teert en in volkomen gemoedsrust in de eerste helft van 1945 simpelweg tot de uitspraak komt, dat dit hoogtepunt „vele maanden is uitgesteld", dan valt deze „kleinigheid" waarschijnlijk weg temid den van talloze suggestieve overwinnings voorbereidingen. Wanneer echter de Brit se politiek ten aanzien van Polen van een duidelijk omlijnde garantie in 1939, via felle Britse verontwaardiging over de Sowjeti-ussische aanval in Polen's rug tijdens de eerste oorlogsmaanden, naar een openlijk deelgenootschap aan de uit levering van Pools gebied zwenkt, dan gaat het reeds om definitieve resultaten die voor1 de betrokkenen bezwaarlijk tot de kleinigheden te rekenen zijn. En wan neer Churchill daarbij dan in Februari 1945 nog vrijmoedig verzekert, niet door Sowjetrussisch geweld, maar door inzich- terf van recht en billijkheid in Jalta tot zijn voor Polen vernietigende conclu sies te zijn gekomen, dan levert hij daar mee de zoveelste aanwijzing voor de ge durfde „beweeglijkheid" der Britse poli tiek. Voor de Polen is het thans te laat, daaruit nog lessen af te leiden. Andere volken echter, die thans nog slechts in het „overgangsstadium" der bevrijding verkeren, zullen uit het vlotte verschui ven van Churchill's toezeggingen ten aanzien van hun lichamelijk welzijn ook de bijbehorende conclusies voor de deug delijkheid van Churchill's militaire en politieke voorspiegelingen kunnen trek ken. Engeland is klaarblijkelijk een land van vlotte belofte. Over de vervulling maakt het zich echter niet al te veel zorgen. voor den Führer als lichtend voorbeeld voor ogen, hij zal de grote historische figuur van deze gigantische volkerenworsteling zijn en blijven en ook door de wereld onzer vijanden erkend worden, als eenmaal de nevel van dc oorlog is opgetrokken, die hun thans het klare zicht ontneemt. uuuxyvx xueuwe viiauueniae striju- t au. iiu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1945 | | pagina 1