HET DAGBLAD
Göbbels kondigt scherper
duikboot- en V-actie aan
Gevechten nabij
Rheijdt
Vruchteloze aanvallen op de
Neisse-bruggenhoofden
Oorlogsleven nog
meer beperkt
VOOR LEBDEN EN OMSTREKEN
Sowjets dringen op
in Oost-Pommeren
Laod van belofte
Neu-Stettin ontruimd
Critiek op Churchill
in het Lagerhuis
BERLIJN, 1 Maart. Demilitaire
woordvoerder van de Wilhelmstrasse zei-
de, dat de Amerikanen, die thans al hun
tanks in de strijd hebben gebracht, nieu
we terreinwinsten hebben kunnen beha
len. Zij slaagden er echter niet in, de
operatieve bewegingsvrijheid te krijgen
voor de ontplooiing van grotere strijd
krachten.
De voornaamste gevechten spelen zich
af op drie kilometer ten westen van de
voorstad Rheydt. In de sector Jiilich
konden de Amerikanen op enige plaatsen
de Erft bereiken. De Duitse stellingen
zijn zeer versterkt.
Meer'naar het zuiden zijn de Amerika
nen in Bitburg binnengedrongen. Aan de
rand der stad konden de Duitsers de
aanval tot staan brengen.
Tussen Rummel$burg en Neu-Stettin
in Pommeren verdedigden de Sowjet-
formaties de penetratie, de vorige dag
door haar geforceerd.. Neu-Stettin is
door de Duitsers ontruimd. Een verder
opdringen der Sowjets over Bublitz in
de richting van Köslin konden de Duitse
troepen verhinderen.
STOCKHOLM. 28 Febr. Bij de voort
gezette debatten in het Lagerhuis hebben,
enkele leden van de conservatieve partij
critiek geleverd op Churchill's rede over
de Poolse kwestie en een amendement in-
gediënd op diens voorgestelde motie van
vertrouwen. Een der woordvoerders der
conservatieven, majoor Petherick, zeidfe
o.m., dat, als de overeenkomst van Jalta
wordt uitgevoerd, Polen bijna de helft van
zijn gebied zal verliezen, een derde van
zijn bevolking. 25 pet. van zijn petroleum,
de helft van zijn hout en chemische in
dustrie, bijna de helft van zijn koren,
hennep en vlas, 40 pet. van zijn water
kracht, potas en phosphaten en de stad
Lemberg.
Minister Eden merkte op, dat Engeland
de Poolse grenzen van voor de oorlog nooit
heeft gegarandeerd.
Het amendement werd met 396 tegen 25
stemmen verworpen.
De Belgische Kamer heeft het wetsont
werp, waarin de regering nieuwe volmach
ten worden verleend, met 84 tegen. 29 stem
men bij tien onthoudingen aangenomen.
De zon gaat op 2 Maart onder om 18.21
uur en op 3 Maart'op om 1.23 uur.
Maan op 2 Maart onder om 9.05 uur en
op om 22.00 uur.
L.K. 7 Maart, N.M. 11 Maart, E.K. 20
Maart, VJM. 27 Maart.
VRIJDAG 2 MAART 1945
2e JAAF&ANG Nr. 358
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of f 2.73 p. lew. - Losse nummers 5 ct.
BERLIJN, 1 Maart. Rijksminister dr.
Göbbels heeft Woensdagavond voor de
radio-omroep tot het Duitse volk gespro
ken. Hij legde er de nadruk op, dat hij
dit niet deed, omdat daarvoor een bijzon
dere actuele aanleiding zou zijn, veeleer
wilde hij de dingen van de oorlog, die in
de laatste weken een zo bedroevende ont
wikkeling hebben gekend, in een alge
meen overzicht uiteenzetten.
De algemene oorlogstoestand, aldus de
minister, heeft, zuiver militair gezien,
door het geslaagde Sowjetoffensief van
het bruggehoofd Baranof uit, een plot
selinge -verandering ondergaan, en wel in
ons nadeel. Onze situatie is ten zeerste
gespannen, maar niet in het minst kans
loos. Wij kunnen corfstateren, dat het on
geluk, dat over ons gekomen is, welis
waar zeer smartelijk is, maar in geen
geval het prijsgeven van onze overwin
ning en daarmede de ontbinding van het
rijk en de biologische verdwijning van
het Duitse volk betekent. Wij hebben in
het Oosten een nieuwe verdedigingslinie
opgebouwd, die zowel voor de actuële
doeleinden als voor de komende operaties
slechts van voorlopige aard is.
Het is duidelijk, dat wij de gebieden, die
wij hebben verloren, zullen en moeten her
overen. Onze vijanden juichen, zoals reeds
zo vaak in de loop van deze oorlog, te vroeg
als zij denken, dat zij er in geslaagd zijn
de ruggegraat van het rijk te breken. De
oorlog Is niet geëindigd en hii zal in het
geheel niet op deze wijze eindigen. Zoals
onze voorvaderen zo vaak in onze geschie
denis gedaan hebben, zo zullen ook wij de
stormloop der Mongolen tegen het Europese
kernland breken.
De plutocratieën staan niet bii de SoW-
j'ets achter in haar bloeddorstige haat- en
wraakplannen tegen het Duitse riik en volk.
Het zal de eeuwige schande van onze eeuw
blijven, dat Europa in het ergste gevaar,
veroorzaakt door de bedreiging uit het Oos
ten, door ziin Westelijke landen smadelijk
in de steek werd.gelaten, ja, dat deze zich
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 28 Febr. Het opperbevel van
de Weermacht deelt mede:
Terwijl de dag van gisteren tussen
Hrau en Donau rustig verliep, poogde de
vijand in Slowakije met vrij sterke strijd
krachten het dal van Altsohl binnen te
dringen. Dit plan mislukte met zware ver
liezen voor den tegenstander. Ten Zuiden
van Schwarzwasser ruimden onze grena
diers in een met élan uitgevoerde aanval
een vooruitspringende frontbocht der
bolsjewisten op en sloegen zij vijandelijke
tegenaanvallen af.
Aan weerskanten van Zobten, alsmede
in het gebied van Goldberg en Lauban,
werden de herhaalde doorbraakpogingen
van Sowjet infanterie- en tankformaties
in taaie afweer verijdeld. De bolsjewisten
zetten hun vruchteloze aanvallen op onze
Neisse-bruggenhoofden van Forte en Gu-
ben voort.
Aan het Oderfront gelukte het den
vijand met krachtige steun van artillerie
zijn kleine bruggehoofden ten zuiden van
Küstrin in geringe mate uit te breiden.
Ten zuiden van Stargard stortten bindings-
aanvallen der Sowjets voor onze stellingen
ineen.
In Oost-Pommeren drongen vijandelijke
tank:\rijdkraehten met krachtige steun
van slagvliegtuigen ten westen van Rum-
melsburg ver naar het noorden door. Snel
aangevoerde afdelingen vingen een deel van
de op de tanks volgende Sowjetïnfanterie
op en verhinderden een dreigende uitbrei
ding der penetratiehiaten.
Op de Tucheler heide en ten westen van
de Beneden Weichsel stortten talrijke,
deels door tanks ondersteunde aanvallen
der bolsjewisten in het afweervuur Ineen.
Onze divisies In Oost-Pruisen bevochten
ten westen van Kreuzburg tegenover
krachtige vijandelijke aanvallen opnieuw
een volledig afweersucces.
Aan het Koerlandse front heeft de Sow-
jet-Russische grote aanval ten zuidoosten
van Libau aan kracht en geslotenheid ver
loren, De desondanks nog met overmach
tige strijdkrachten ondernomen aanvalllen
van den vijand werden ook gisteren zon
der groot terreinverliés uiteengeslagen.
Voor Polangen brachten Duitse slagvlieg
tuigen een Sowjet-Russische motortorpedo
boot tot zinken.
In het Beneden-Rijnse gevechtsgebied
bleven de ten zuidoosten van Calkar en
ten oosten van Goch aanvallende forma
ties van het eerste Canadese' leger met
grote bloedige verliezen bij geringe terrein
winst in ons hoofdgevechtsgebied steken;
63 Engelse tanks werden daarbij vernietigd.
De vijahd heeft opnieuw reserves gewor
pen in de slag aan de Roer. Het met al zijn
strijdkrachten aanvallende negende Ameri
kaanse leger kon onze formaties, die zich
overal verbitterd weerden, terugdringen.
Ondanks het geweldige vijandelijke gebruik
van strijdkrachten zowel op de grond als
In de lucht werden echter de doorbraak
pogingen van den tegenstander, ten - dele
ook in zware tankgevechten, verhinderd en
daarbij meer dan honderd Amerikaanse
tanks stuk geschoten. Eigen tankgroepen
stieten in de flanken der vijandelijke aan-
valswiggen en sloegen gereedstaande troe
pen en colonnes uiteen.
Ten zuiden van Schleiden en aan de
Prüm kwam het tot plaatselijke gevechten
tegen den op verscheidene plaatsen aanval
lenden tegenstander, zonder dat de toe
stand zich belangrijk heeft gewijzigd.
In geconcentreerd afweervuur bleven
nieuwe vijandelijke aanvallen op Bitburg
steken. In het bruggehoofd aan de Be
neden Saar gelukte het den Amerikanen in
hevige gevechten naar het noorden verder
terrein te winnen.
In Italië mislukten talrijke Britse ver-
kenningsaanvallen op onze stellingen aan
de Senio.
Vijandelijke strijdkrachten, die enkele
dagen geleden op de zuidpunt van het
Dalmatische eiland Pag geland waren, wer
den door onze tegenaanvallen weder in zee
geworpen.
Anglo-Amerïkaanse terreurvliegtuigen
wierpen overdag bommen op woonwijken
van Leipzig, Halle, Augsburg, Mainz en in
het Rijnlands-Westfaalse gebied. Britse
vliegtuigen vielen in de afgelopen nacht de
rijkshoofdstad aan.
Door strijdmiddelen der marine werden
van het Engelse verkeer tussen Theems en
Schelde een stoomschip van 5000 brt en in
de Adriatische Zee twee vrachtzeilschepen
van tezamen 1400 brt tot zinken gebracht.
zelfs zo zeer verlaagden, dat zij de storm
loop uit Binnen-Azië nog bevorderden en
tegelijkertijd Re laatste dammen trachtten
te slopen, waartegen deze stormloop gebro
ken kon worden.
Wij doen geen afstand van onze recht
vaardige aanspraak op het leven en op de
vrijheid en de toekomst van ons volk. Wij'
zouden liever sterven dan capituleren. Deze
gezindheid, die thans niet alleen de Duitse
leiding bezielt, maar ons gehele volk, geeft
ons ook de kracht om alle oorlogsmoeilijk
heden, die zich menigmaal bergeü hoog op
stapelen, steeds weer meester te worden.
Verhoogd mensenpotentieel
Ik weet, dat velen en niet de slechtsten
onder ons mii zouden willen vragen, waar
In de thans zo gespannen en aan alle kan
ten belaste, om niet te zeggen overbelaste
situatie nieuwe overwinningskansen gevon
den zouden kunnen worden. Ik wil niet
aarzelen deze vraag in alle nuchterheid te
beantwoorden. Ons bewapenings- en voe-
dingspotentieel heelt aanzienlijke verliezen
geleden door onze tegenslagen in het Oos
ten. Dat weet een ieder. s
Deze verliezen zijn echter niet zo groot,
dat wij de oorlog nog maar voor een be
perkte tijd zouden kunnen voortzetten. Wij
zullen nog meer""beleid moeten hebben dan
tot dusverre. Wii staan voor de noodzake
lijkheid ons oorlogsleven nog verdere be
perkingen op te leggen, onze bewapening
aanzienlijk te vereenvoudigen en te ver
plaatsen naar beslissende zwaartepunten,
een nog vollediger gebruik te maken van
ons mensenpotentieel. Overigens is het
zaak onze voorbereidingen zo te treffen,
dat het verloren gebied zo spoedig moge
lijk heroverd wordt. Een crisis wordt zeker
niet door berusting overwonnen, maar in
de meeste gevallen door de wil tpt leven.
Wij ziin gedwongen geworden tot een oor
log zonder weerga en zonder voorbeeld. Ik
zou de laatste zijn om te bestrijden, dat
bijvoorbeeld de vijandelijke luchtterreur
onmenselijk geworden en nauwelijks nog.te
verdragen is. Maar er is nog iets ergers en
dat zouden wij leren kennen, als wii ons
bogen voor de vernietigingswil van onze
vijanden.
Maar ook zij krijgen van ons de ene slag
na de andere. Ook zij achten de onalgebro-
ken actie van onze V-wapenen, die in de
allernaaste toekomst nog aanzienlijk ver
sterkt zal worden, ondragelijk. Zij staan
tegenover een herleving'van de Duitse duik
bootoorlog, van welke te verwachten omvang
zij zich, na hun uitlatingen te oordelen,
voorlopig nog geen'juiste voorstelling kun
nen maken.
Onze vijanden zullen ons niet ter neer
kunnen werpen, als wii vastbesloten blij
ven liever alles te verdragen, dan ons leven
te verpanden en te verkopen zonder enige
kans, dat het ooit weer menswaardig- zou
worden. -
Staat het er dan" in het vijandelijke kamp
beter voor dan bij ons? Geenszins. De
Sowjet-Unie schat haar totale verliezen zelf
op meer dan vijftien millioen. Ook zij kan
zulk een aderlating niet verdragen zonder
de ernstigste gevolgen voor haar verdere
oorlogskansen. Haar soldaten zijn, zoals
blijkt uit alle verklaringen van gevange
nen, zo oorlogsmoe als men zich maar
denken kan.
Amerika heeft reeds thans meer dan dub
bel zo zware verliezen te boeken, als in
de eerste wereldoorlog en deze verliezen
zullen niet verminderen, maar blijven stij-
gen.
Het loont nauwelijks de moeite Enge
land in dit verband te noemen. Het heeft
zichzelf verloren gegeven. Een Amerikaans
verslaggever schreef enige dagep. geleden,
dat Engeland tot op het gebeente oorlogs
moe is en dat Londen de ongelukkigste
en wanhopigste stad ter wereld is.
Antwoord aan Engeland
Engeland zal onze steden blijven ver
nietigen. Dat sinart ens zeer, maar het
doodt ons, niet. Wij zullen daarop ant
woorden door een aanzienlijk uitge
breide V-besehieting, die steeds grotere
délen van. het Britse moederland zal be
reiken. De laatste schepen der Engelse
koopvaardijvloot zullen in de loop der
tijd een buit worden van onze voor nieuwe
operaties uitlopende duikboten, en aan
het eind van de oorlog zal dan Engeland,
zoalg het niet gewenst, maar toch gewild
heeft, voor de ruïne van zijn vroegere
rijkdom en zijn macht staan.
Wij zullen na de overwinning het onge
luk. door de oorlog veroorzaakt, meester
worden. Het Engelse volk zal In dat op
zicht falen. Dan zal Europa zijn vrede
hebben, die altijd alleen door Londen ver
stoord werd, een vrede, die weliswaar duur
moet worden gekocht, maar voor alle tijden
behouden zal blijven.
Ons vólk ondergaat thans zijn laatste
vuurproef. Ik twijfel er geen ogenblik aan,
dat het die zal doorstaan. Nooit zal zich
het treurspel van 9 November 1918 herha
len. Onze vijanden wachten daar vergeef&
op. Vaderland en front zijn elkander waar
dig geworden. Het vaderland In lijden en
werken. Het front in strijden en dapper
heid. Het gehele volk moet zichzelf over
treffen in zijn strijdvaardige geestdrift, in
zijn gelovig fanatisme en in zijn dapper
heid van hart en. geest. "Wij hebben daar-
Winston Churchill heeft zich in de loop
van zijn politieke carrière tegelijk po
pulair èn berucht gemaakt door zijn dras
tische plannen en gijn drastische uitla
tingen. De Britten, zelf van nature tot
op en over de grenzen der onwaarachtig
heid gereserveerd, vonden in hem hun
heimelijke wensdroom van opperste vrij
moedigheid door woord 'en daad beli
chaamd. Alleen zó kan men verklaren,
dat Churchill als oorlcgsleidei; na de Gai-
lipoli-catastrofe van de vorige wereldoor
log niet voorgoed uitgeschakeld werd. Al
leen zó blijkt het mogelijk, dat Churchill
in officiële Lagerhuistcespraken zichzelf
regelmatig tegenspreekt, zonder er als
staatsman over te struikelen, dat hij in
bewust-deftige milieu's een grove toon tot
de zijne kan maken, die iederen anderen
Engelsman de naaste weg uit de salons
der „upper ten" naar politieke vergetel
heid zou wijzen.
„Wij zullen iedereen steunen, die een
Hun kan doden", aldus luidde het ka
rakteristieke leidmotief in Churchill's
jongste Lagerhuisrede. En althans deze
vrijmoedige stelling heeft' voor vriend eh
tegenstander bij alle grofheid het voor
deel der openhartigheid.
Want niet altijd dekken vrijmoedigheid
en openhartigheid, ruwheid en waarach
tigheid elkaar in Churchill's officiële ver
klaringen. De jongste gebeurtenissen heb
ben van krassej tegenstellingen op dit
punt een reeks leerzame voorbeelden ge
geven. Het meest actuele daarvan voor de
militaire ontwikkeling der komende we
ken en maanden is stellig de scheeps-
ruimte-kwestie.
De tweede wereldoorlog was nog geen
week oud, toen Churchill reeds aankon
digde, dat het duikbootgevaar bezworen
was en Duitsland's duikbootvloot prac-
tisch vernietigd. Dat was in September
1939. Thans verkondigt Engelands pre
mier met betrekking tot de beloofde voed-
selleVeranties aan de bevrijde landen even
vlot, dat er „minimum-veiligheidsreser
ves" voor de Britse krijgsvoering zijn, die
ook door de honger der bondgenoten niet
mogen worden aangetast. Dezelfde duik-
bootoorlog, die in de loop der oorlogsjaren
reeds tweemaal officieel bedwongen werd,
blijkt aan de vooravond van Duitslands
vernietiging nog altijd voldoende argu
ment voor het terzijde leggen van alle be
vrijdingsbeloften.
Nu valt het niet te ontkennen, dat
voor beschouwingen over de actualiteit
van het duikboot-probleem alle aanlei
ding bestaat. De weermachtsbeiïchten
der laatste weken hebben na een periode
van stilte in de duikboot-activiteit een
reeks Britse tonnageverliezen gemeld, die
des te opmerkelijker zijn, omdat ze val
len in de maanden, waarin voorheen de
duikbootsuccessen door de weersomstan
digheden altijd zeer beperkt 'bleven. Er
is dan ook niet veel fantasie voor nodig,
om in de naaste toekomst een moeilijke
tijd voor de Anglo-Amerikaanse scheep
vaart te verwachten. De jongste radio
toespraak van Rijksminister Goebbel# le
verde op dit punt een ongezochte beves
tiging: verscherping der V-actie, zonder
twijfel in het bijzonder op grote haven
steden gericht, en verscherping der duik
boot-activiteit stonden in het middelpunt
van zijn uiteenzettingen.
Daarmee wordt Churchill's virtuose
wegwerken van duidelijk omlijnde toe
zeggingen aan de „bevrijde vrienden"
voor de Britse moraal noch voor die
vrienden zelf intussen tot een glorieuse
aangelegenheid.
Wanneer Churchill in de eerste helft
van 1944 het hoogtepunt van de oorlog
vrijmoedig in de komende herfst projec
teert en in volkomen gemoedsrust in de
eerste helft van 1945 simpelweg tot de
uitspraak komt, dat dit hoogtepunt „vele
maanden is uitgesteld", dan valt deze
„kleinigheid" waarschijnlijk weg temid
den van talloze suggestieve overwinnings
voorbereidingen. Wanneer echter de Brit
se politiek ten aanzien van Polen van
een duidelijk omlijnde garantie in 1939,
via felle Britse verontwaardiging over de
Sowjeti-ussische aanval in Polen's rug
tijdens de eerste oorlogsmaanden, naar
een openlijk deelgenootschap aan de uit
levering van Pools gebied zwenkt, dan
gaat het reeds om definitieve resultaten
die voor1 de betrokkenen bezwaarlijk tot
de kleinigheden te rekenen zijn. En wan
neer Churchill daarbij dan in Februari
1945 nog vrijmoedig verzekert, niet door
Sowjetrussisch geweld, maar door inzich-
terf van recht en billijkheid in Jalta
tot zijn voor Polen vernietigende conclu
sies te zijn gekomen, dan levert hij daar
mee de zoveelste aanwijzing voor de ge
durfde „beweeglijkheid" der Britse poli
tiek.
Voor de Polen is het thans te laat,
daaruit nog lessen af te leiden. Andere
volken echter, die thans nog slechts in
het „overgangsstadium" der bevrijding
verkeren, zullen uit het vlotte verschui
ven van Churchill's toezeggingen ten
aanzien van hun lichamelijk welzijn ook
de bijbehorende conclusies voor de deug
delijkheid van Churchill's militaire en
politieke voorspiegelingen kunnen trek
ken. Engeland is klaarblijkelijk een land
van vlotte belofte. Over de vervulling
maakt het zich echter niet al te veel
zorgen.
voor den Führer als lichtend voorbeeld
voor ogen, hij zal de grote historische figuur
van deze gigantische volkerenworsteling
zijn en blijven en ook door de wereld onzer
vijanden erkend worden, als eenmaal de
nevel van dc oorlog is opgetrokken, die hun
thans het klare zicht ontneemt.
uuuxyvx xueuwe viiauueniae striju- t au. iiu