HET DAGBLAD
Stootwiggen in
richting Keulen
Verbitterde straatgevechten
in Breslau en Clogau
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Grote, verliezen der
Amerikanen
Drente zorgt goed voor onze kinderen
Britse luchtaanvallen
op het Westen
Naar een Brits-Frans bond
genootschap
Slag bij de Roer neemt
in hevigheid toe
Ook Syrië in oorlog met de
spilmogendheden
In één stad meer dan
honderd doden
BERLIJN, 26 Febr. Het verloop van
de gTote slag in het gebied van Aken was
in de eerste drie dagen over het algemeen
in overeenstemming met de berekeningen
der Duitse leiding, die volledig rekening
gehouden heeft met de overmacht der
geallieerde luchtstrijdkrachten, aldus
meldt Interinf. Het brede bruggenhoofd
over de Roer, dat de formaties van het
negende en het eerste Amerikaanse leger
konden vestigen, heeft hun echter reeds
ontzaglijke verliezen vooral aan mensen
gekost, terwijl de tankverliezen nog rela
tief bescheiden zijn, doordat de operatie
ve tankreserves van de aanvallers eerst
thans in versterkte mate over de rivier
worden gebracht.
De bloedige verliezen der Amerikaanse
troepen bedragen volgens voorzichtige
Duitse raming reeds ruim 17.000 man.
De ontwikkeling van de toestand aan de
linkervleugel van het Amerikaanse front
doet duidelijk- zien, dat de Amerikanen
willen trachten de sterke Duitse stellin
gen aan de monding van de Roer uit het
oosten op te rollen.
De beide andere hoofdstootwiggen der
Amerikanen zijn ondubbelzinnig gericht
naar het oosten, naar Keulen. In Düren
is het sterke delen van het eerste Ame
rikaanse leger nog steeds niet gelukt, de
Duitse steunpunten in het oosten der
stad uit te roeien. In verbeten afweer
hebben de Duitse grenadiers stand ge
houden achter him verwoeste bastions en
daarmede versperren zij nog steeds de
hoofdwegen. Ten zuiden van Düren zijn
Amerikaanse tanks op de oostelijke oever
van de Roer naar het zuiden opgedron
gen. Zij werden daarbij door sterk Duits
artillerievuur stukgeschoten.
STOCKHOLM, 27 Febr. Volgens een
bericht van Associated Press in Morgen-
tidningen worden de langdurige besprekin
gen, die Bidault te Londen met Churchill
en Eden gehad heeft, beschouwd als de
inleiding tot formele onderhandelingen
over een Brits-Frans bondgenootschap. Het
moeilijkste vraagstuk is echter de Levant-
kwestie. ontstaan doordat Libanon en
Syrië geweigerd hebben Frankrijk een be
voorrechte positie te blijven inruimen.
In diplomatieke kringen te Londen
meent men algemeen te kunnen aannemen,
dat Engeland zal verlangen, dat Frankrijk
de zelfstandigheid der Levantstatcn erkent.
De totstandkoming van een Engels-Frans
bondgenootschap zal daarom waarschijn
lijk vertraagd worden, aldus dit bericht, als
Frankrijk, niet afziet van ziin mandaat
over beide landen.
Op 28 Febr. gaat de zon onder om 18.17
our en op .1 Maart komt de zon op om
7.27 uur.
Maan op 28 Febr.' op om 19.47 uur,
onder op 1 Maart om 8.48 uur.
L.K. 7 Maart, N.M. 14 Maart, E.K. 20
Maart, V.M. 27 Maart.
2e JAARGANG Nr. 356
WOENSDAG 28 FEBRUARI 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 26 Februari. Het op
perbevel van de Weermacht maakt be
kend:
„Zoals reeds gemeld, werd de over de
Gran naar het Westen doorgedrongen
vijand in het Zuiden van het Oostelijk
front door formaties van het leger en de
Waffen-// in een krachtige aanval uit
eengeslagen of naar de Oostelijke oever
teruggeworpen. De bolsjewieken verloren
in deze gevechten 700 gevangen en meer
dan 4.000 doden. Negentig tanks en 304
kanonnen van allerlei aard werden ver
nietigd of buitgemaakt.
Langs de bergdalen van het Slowaak
se ertsgebergte zijn de bolsjewieken met
sterke strijdkrachten tot de aanval over
gegaan en hebben ten Zuiden en Oosten
van Altsohl geringe terreinwinst gemaakt.
Op de bestaande brandpunten van de
afweerstrijd in Silezië mislukten ook gis
teren de vijandelijke doorbraakpogingen
ten noorden van Zobten, ten zuiden van
Goldberg en bij Lauban, dank zij de hard
nekkige tegenstand van onze tanks en gre
nadiers. Op de westelijke oever van de
Lausitzer Neisse hebben eigen aanvallen
ondanks krachtige verdediging twee vijan
delijke bruggenhoofden uiteengeslagen.
Aan de stadsranden van Forst en GuDen
zijn talrijke aanvallen der bolsjewieken in
het afweervuur ineengestort. De garnizoe
nen van Breslau en Glogau verdedigden
zich in verbitterde straatgevechten, zodat
de vijand noemenswaardige resultaten ont
zegd bleven.
Van het Oderfront en uit West-Pruisen
worden mislukte verkenningsaanvallen der
Sowjet-Russen gemeld. Tussen Neustettin
en Konitz kon de vijand met infanterie
en tanks op een smal gebied door onze
verdedigingslinie heenbreken en naar het
noordwesten terrein winnen. Op de Tuche-
ler Heide en ten westen van de beneden-
Weichsel zijn sterke vijandelijke aanvallen
uiteengeslagen.
Aan het zuidelijke front in Oost-Pruisen
werden in een zware afweerstrijd de eigen
stellingen gehandhaafd. In Samland heb
ben formaties van het leger onder bevel
van den generaal der infanterie Gollnick
met doeltreffende ondersteuning door de
luchtmacht en eenheden der Duitse
marine, in een aanvalsslag van zes dagen
sterke delen van twee sowjetlegers versla
gen, den vijand in een vastberaden en
energieke aanvaL naar. het noordoosten te
ruggeworpen en daarmede de verbroken
verbinding met de vesting Koningsbergen
ter zee, langs de weg en langs de spoorlijn
in het Westen voor het verzamelen van de
voor uitzending in aanmerking komende
kinderen. De N.V.D. zorgt voor de medische
keuring en voor een veilig transport, waar
na de kinderen groepsgewijs worden over
gegeven aan de plaatsèlijke commissies, die
de adressen van de pleegouders hebben.
Rekening houdende met de bovenom-
scheven overbevolking van Drente is van
hogerhand paal en perk gestéld aan de
stroom uit het Westen. In totaal zullen
de Drentenaren tienduizend kinderen uit
Rotterdam, Den Haag, Haarlem. Amsterdam
en andere steden in het Westen opnemen.
Dr. Bouma verstrekte zijn burgemeesters
aanwijzingen ten aanzien van de taak die
de gemeentebesturen in deze' hebben. Zo
zullen de jeugdige gasten in een afzonder
lijke administratie worden opgenomen,
waardoor het mogelijk is elk kind terug te
vinden. Ook heeft de Commissaris der Pro-,
vincie zich afgevraagd of het niet gewenst
is, dat er op elke veertig kinderen éen on
derwijzeres meekomt. De Drentse boeren
zijn geen stadskinderen gewend en het
moedêrlijke toezicht van een steedse on
derwijzeres zal bevorderlijk kunnen zijn
voor de handhaving van orde en tucht, zo
wel als voor hét overwinnen van eventuele
gevoelens van heimwee. De taak van de
pleegouders in het bijzonder van de.
pleegmoeder zou verlicht kunnen wor
den, wanneer de kinderen uit het Westen
onder leiding van zulk een moederlijke on
derwijskracht dagelijks gemeenschappelijke
waiVelingen in de natuur zouden maken
of op andere wijze instructief werden t e-
ziggehouden. Deze onderwijskracht zou
als sociale werkster tevens het centrale
punt kunnen zijn voor briefwisseling tus
sen ouders en pleegouders en daarbij advi
serend kunnen werken.
„Zulk .een centraal punt in elke Drentse
gemeente is de eis die ik meen te moeten
stellen om alles naar wens te laten verlo
pen", zeide ons dr. Bouma. „Maar hoe kom
ik aan de geschikte krachten? De school
hoofden in de Westelijke steden zouden de
selectie op zich kunnen nemen en gegadig
den kunnen verwijzen naar het Provinciaal
Bestuur van Drente. Misschien zou een op
roep in de kranten tot het beoogde resul
taat leiden?"...
Wij menen hierbij reeds aan het verzoek
van dr. Bouma te hebben voldaan.
Onder de druk der" tijdsomstandigheden
dreigt er in het gastvrije Drente met
zijn onvervoerbare aardappel- en rogge-
voorraden een overbevolking te komen.
Eeruoverbevolking, veroorzaakt door over
plaatsingen, évacuaties, vluchtelingen, te
werkstellingen en wat al niet meer.
Een duidelijk sprekend voorbeeld?
De hoofdstad Assen telt circa 21.000 in
woners. Dit zielental is thans meer dan
verdubbeld en gestegen tot circa 50.000!
Is het te verwonde
ren, dat er onder deze
omstandigheden een
woningvraagstuk is en
dat het moeilijk, zeer
moeilijk valt om. voor
een nacht onderdak te-,
krijgen?
Toch zorgt de ge
meente in samenwer
king met het Rode Kruis dat doortrekken
de reizigers onder dak komen. In enige
zalen en scholen zijn daartoe noodkwar-
tieren ingericht. En de Centrale Keuken
van Assen verricht wonderen. Vandaag ko
men er 1200 vluchtelingen uit Roermond
en omgeving. De gemeente zorgt er voor,
dat de uitgeputte reizigers warm voedsel
en een stro-leger krijgen.
Zo is het in Assen, zo is het elders in
Drente.
De gastvrijheid komt hij al deze zorgen
plet in hét gedrang.
Wanneer de Commissaris van de Provin
cie, dr. J. L. Bouma, een oproep richt tot
de Drentse burgemeesters, vormen zich in
alle gemeenten commissies om kinderen
uit het Westen van ons land voor onbe
paalde tijd gastvrij onder te brengen bij
Drentse pleegouders.
Sommigen stelden zich op het stand
punt dat een bepaalde organisatie dit werk
moest opknappen, anderen meenden, dat
de kerkgenootschappen hier een taak had
den. Dat had gevoeglijk zo ge. wilt:
o ngevoeglijk aanleiding kunnen geven
tot heel wat geharrewar, waarvan de nood
lijdende kinderen de dupe hadden kunnen
worden.
Tactvol optreden heeft zulks kunnen
"voorkomen enZonder ruzie redden wij
ons!", zeide dr. Bouma.
De Nederlandse Volksdienst zorgt thans
Spoedig opleving van de strijd
in het Oosten?
BERLIJN, 26 Febr. In een beschou
wing over de toestand aan de fronten
schrijft de militaire medewerker van het
D.N.B., dr. Max Krull, o.m.: Terwijl de
Bolsjewieken in Hongarije ten noorden van
de Donau na hun zware verliezen zich
trachten te nestelen op de oostelijke oever
van de Gran en in Slowakije aanvallen op
de linie AltsohlNeusohl, ls de slag in het
oosten van Duitsland ontbonden in èen
reeks afzonderlijke gevechten, die deels
echter wel zeer zwaar zijn. Een crisis be
staat in geen enkele sector, ook niet waar
de tegenstander nog opdringt. Men ver
moedt echter, dat zich over twee of drie
dagen omstandigheden zullen ontwikkelen,
die een volkomen nieuw beeld geven en
het dagelijks harder wordende front weer
sterker in beweging brengen.
hersteld. De bloedige verliezen der bolsje
wieken bedragen verscheidene duizenden.
Er werden 550 gevangenen gemaakt; 59
tanks, 490 stukken geschut, 110. granaat
werpers alsmede talrijke handwapenen
werden vernietigd of buitgemaakt. Ten
zuidoosten van Libau zijn ook gisteren
de vijandelijke doorbraakpogingen ge
strand op de standvastigheid van onze be
proefde divisies in Koerland.
In het westen hebben artillerie en wer-
persvuur sterke concentraties van den
vijand ten zuidoosten van Kleef uiteen
geslagen.
In het gebied om Goch hebben onze
troepen, die tot de opoffering van zich zelf
standhielden, hun hoofdgeveehtsterrein
tegen de vijandelijke stormloop in bezit
gehouden en 23 vijandelijke tanks stuk
geschoten. -
De slag aan de Roer neemt ln hevigheid
toe. Tussen Linnich en Düren en vooral in
het gebied van Jülich wierpen de Ameri
kanen aanzienlijke tankstrijdkrachten in
de slag. Onze formaties brachten den vij
and voor onze tweede stelling tot staan of
sloegen hem in tegenaanvallen terug. In
het gebied van Jülich verloren de Ameri
kanen alleen 14 tanks. Duitse gevechts
vliegtuigen vielen met goede uitwerking
het vijandelijke ravitailleringsverkeer aan
en brachten den vijand aanzienlijke ver-
116Z6I1 "fcOG
Oostelijk van Neuerburg in de Eifel kon
de vijand met geconcentreerde strijdkrach
ten de sector Prüm op bepaalde plaatsen
passeren. Aan weerskanten van Saarburg
werden aan beide zijden verse strijdkrach
ten in de slag geworpen. Verbitterde ge
vechten om verscheidene kazematgroepen
zijn hier aan de gang.
Het garnizoen van Gironde-noord meldt
aanhoudend artillerievuur, ten dele van
zwaar kaliber, en levendige vijandelijke
activiteit van verkenningstroepen.
Allerkleinste onderzeeboten hebben voor
de Engelse kust uit het verkeer Theems
Schelde een vijandelijk met troepen gela
den schip van 5000 brt„ een grote torpedo
jager, alsmede twee geleidevaartuigen tot
zinken gebracht.
In Midden-Italië werd ook gisteren om
de Monte Delia Torrazza, ten noord-westen
van Porretta, gevochten. Verkenningsaan
vallen der Britten in de Seniosector mis
lukten in ons vuur of in tegenaanvallen.
In Kroatië is de vijandelijke aanvalsacti-
viteit m de wiide omtrek van Saraiewo de
laatste dagen aanmerkelijk opgelaaid. In
verscheidene sectoren ziin hevige gevechten
met sterke bendehstrijdkrachten aan de
gang.
Anglo-Amerikaanse terreuTvliegers wier
pen gisteren overdag bommen op München,
Aschaffenburg en Linz, alsmede op plaat
sen in West-Duitsland en aan het Boden-
meer. Vooral in München werd wederom
zware schade, toegebracht aan cultuurmo
numenten. In de afgelopen nacht vlogen
de Britten naar midden-Duitsland. In ver
bitterde luchtgevechten boven net weste
lijke rijksgebied werden 23 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten. Door luchtdoel-
artillerie van de luchtmacht en nachtja-
gers verloor dë' vijand nog 28 andere toe
stellen, biina uitsluitend viermotorige bom
menwerpers."
BERN, 26 Febr. Reuter meldt uit Bei
roet, dat de Syrische president Sjoekry
Koeatly Maandagmiddag in het parlement
heeft verklaard, dat Syrië zich in staat van
oorlog met de Spilmogendheden bevindt.
Deze verklaring van den Syrischen presi
dent, zo meldt Reuter verder, is een gevolg
van de besprekingen met de geallieerde
leiders in Cairo en zal wel van invloed
zijn op de nog aan de gang zijnde onder
handelingen met de Fransen.
Admiraal Nimitz, de opperbevelhebber
van de Pacïficvloot, -heeft bekend gemaakt,
dat de Amerikaanse verliezen op het eiland
Iwoyima tot Woensdag 21 Febr. de 530O
hebben overschreden, waaronder 600 doden.
In Parijs hebben 30.000 personen Za
terdag een grote protestbetoging gehouden
en scherpe kritiek geleverd op de voedsel
voorziening. Drastische maatregelen werden
verlangd, om de voedselpositie te verbete
ren.
De historische tegenstellingen, waar
van deze tijd getuige is, spitsten zich
ln het laatste halfjaar toe op een wijze,
die alleen voor sterken enwezenlozen
te dragen is, die echter alleen door
werkelijk onwrikbare figuren kunnen
worden verwerkt en tot hun uiterste con
sequentie worden gebracht. Temidden van-
welhaast ondragelijke spanningen bestaat
bij vriend en vijand in elk geval één punt
van overeenstemming: dat de beslissing
op handen is.
Duitslands tegenstanders laten er geen
twijfel over, van welke aard die beslis
sing naar hunmening zal zijn. En zij
geven voor, zowel oostelijk van de ooste
lijke-, als westelijk van de westelijke
frontlijn, dat die overtuiging op hun
jongste militaire overwinningen steunt.
Waér daarbij voor Europa het zwaarte
punt ligt, is al heel duidelijk voor wie een
ogenblik die „militaire overwinningen"
verdeelt in „overwinningen van het oos
ten" en „overwinningen van het westen".
Wanneer er inderdaad een logisch ver
band tussen militaire overwinningen en
uiteindelijk oorlogsresultaat is, dan kan
zelfs de tegenstander van Duitsland niet
ontkomen aan de zekerheid, dat dit re
sultaat dan ook overeenkomstig zijn eigen
gedachtengang een beslissing van het
oosten zou zijn.
Is het westen bereid, die consequentie
inderdaad voor zijn rekening te nemen?
Waar dat in burgerlijke kringen het ge
val mocht schijnen, gaat het zonder twij
fel om de historisch-wezenlozen, waarvan
hierboven sprake was. Zelfs in Engeland
groeit het getal der persstemmen, die de
conferentie van Jalta als een nieuw be
wijs van bolsjewistisch overwicht in een
eventuele geallieerde overwinning zien.
Een overwicht, dat de dood voor het wes
ten inhoudt.
De boodschap, die staatssecretaris
Esser- in München uit naam vn den
Führer bij de 25e verjaring van het
partijgrogram voorlas, "legt op deze din
gen in het bijzonder de nadruk. De strijd
van Europa's levenskern tegen „beslissin
gen van het oosten" dateert niet van
vandaag of gisteren, niet van 1917 of
1945. Het is een strijd, waarin Turkse
oorlogen en Mongolenstorm, Djengis
Khan en Attila de aanknopingspunten
voor het historisch geheugen der Euro
pese volken vormen.
Te menen, dat die historische zin thans
plotseling in omgekeerde richting zou
wijzen is even dwaas en even ongemoti
veerd als de tendenz, de dreiging uit het
oosten met een martelaarschap te om
kleden. Niet een boosaardig Duits mili
tairisme is de oorzaak van die dreiging,
de Duitse paraatheid is de vorm, waarin
Europa zich de, historische afweer schiep
die met woordenrijke volkenbondsbespre
kingen en papieren tractaten nooit ge
leverd kon worden.
Hoewel geen tegenstander van Duits-1
land zich dat natuurlijk wil bekennen,
zijn de zekerheid en het positieve geluid,
die uit de jongste boodschap van den
Führer klinken, de voornaamste gesprek
stof in alle beschouwingen over die bood
schap zelf; bij vriend zo goed als bij
vijand. De tegenstellingen van het zesde
oorlogsjaar zijn er waarlijk niet naar,
dat men elkaar aan beide zijden van de
frontlijn op het woord geloven wil. Maar
daarom blijft er slechts ruimte voor één
gevolgtrekking: dat het gevoel voor eigen
wezensaard het geloof in Europa's voort
bestaan bewust of onbewust dicteert, aan
welke zijde van het front dat ook moge
wezen.
„Ik profeteer de overwinning" zo
verklaarde de Führer in zijn boodschap.
Het heeft met geringschatting der moei
lijkheden noch met ijdele grootspraak
iets gemeen. Het formuleert de zekerheid
van het Europese levensbesef.
DEN HAAG, 27 Febr. Ons land is
de laatste dagen in versterkte mate het
doel van terreuraanvallen van laag vlie
gende Britse vliegers geweest. Vooral in
een der grote steden in het westen werd
door het in het wilde neerwerpen van
bommen en door het schieten met de
boordwapens op verschillende stadsdelen,
die ver van enig militair doel gelegen
zijn, zware schade veroorzaakt in woon
wijken en winkelstraten met druk ver
keer. Talrijke burgers werden daarbij ge
dood of zwaar gewond.
In deze ene stad bedroeg op een enkele
dag het aantal door Britse terreurvliegers
gedode burgers meer dan honderd. Bij
zonder groot was het aantal slachtoffers
voor een gebouw, waar een bom viel in
een menigte, vooral bestaande uit vrou
wen, die voor de deur opeengepakt ston
den om eten te halen.
Naar de Britse berichtendienst meldt,
staken in de hoofdfabriek van Dodge te
Detroit meer den 15.000 arbeiders, waar
door de productie in dertien Chryslerfa-
brieken in de stad kwam stil te liggen.