HET DAGBLAD
Zwaartepunt in
het centrum
Grote aanval der
van Libau
Sowjets ten z.o.
begonnen
Extra-porties
Sowjets concentreren
grote troepenmacht
Bolsjewistische critiek op
den Roemeensen premier
VOOR LESDEN EN OMSTREKEN
Vergeefse actie tussen
Rijn en Maas
Kinderen uit Holland te gast in Drente
Bloedige strijd om het
Zwaveleiland
Italiaans minister vervangen
Overschrijden van de
IJsellinie verboden
Drie kg. suikerbieten
Vergunning nodig voor het
veranderen van betrekking
BERLIJN, 22 Febr. De militaire cor
respondent van het D.N.B., Hallensleben,
acht de toestand aan ":ct Oostelijk front
nog altijd gespannen en komt tot de con
clusie, dat de aan beide zijden voltrok
ken concentratie binnenkort tot gevechts
handelingen van de grootste omvang zal
leiden. Het Sowjetcommando maakt van
de tegenwoordige tussenfaze gebruik om
de flanken te versterken. Tevens heeft het
in de centrale sector zó sterke strijdkrach
ten, waaronder grote artillericformaties,
geconcentreerd, dat het hier een der
zwaartepunten van het nieuwe grote Sow-
jetoffensïef zal liggen. Overigens zijn ook
aan de zuidelijke vleugel nieuwe Concen
traties waargenomen.
Tekenend voor de algehele positie is de
nog steeds voortdurende Duitse terughou
dendheid. die niet anders verklaard kan
worden, dan dat het Duitse commando er
waarde aan hecht,* nergens het gros der
reserves te versnipperen, maar zich sterk
te houden voor eigen plannen.
De positie is daardoor voor de Duitsers
niet eenvoudiger geworden, deels kan men
zelfs van verdere complicaties spreken. Dat
is vooral het geval in net gebied van West-
Pruisen, waar de Sowjets met versterkte
strijdkrachten druk uitoefenen en voet voor
voet naar het Noorden zijn opgedrongen,
zij het ook met zware verliezen. De Duitse
tegenstand is hier echter krachtiger ge
worden.
In de driehoek PyritzStargardArns-
-walde zijn de gevechten in hevigheid ver
minderd. In de centrale sector tussen Kie-
nitz en Pürstenberg heerst een betrekkelijke
rust, hoewel de Sowjets trachten hun brug
genhoofd over de Oder uit te breiden.
Aan de zuidelijke vleugel worden zeer
hevige gevechten geleverd, die echter nog
nergens buiten het kader van beperkte
operaties zijn uitgekomen. In het gebied
DaubanGörlitz vallen de Duitsers terug
op de Neisse. Oostelijk van Görlitz ligt het
front in een halve cirkel om de stad. Een
hevige Duitse flankaanval compenseert de
Sowjetdruk.
Bij de Moravische Poort en in de weste
lijke Beskiden schijnt het front voorlopig
gestabiliseerd te zijn.
Al met al krijgt men de indruk, dat het
Oostelijke front weer eens aan de voor
avond van grote gebeurtenissen staat en
dat het feit, dat de Duitse activiteit tot
dusverre slechts plaatselijk kon worden op
gemerkt. verklaard wordt uit de bedoeling,
met de eigen strijdkrachten en middelen
pas dan in volledige omvang op te treden,
als de grote slagen begonnen zijn.
STOCKHOLM, 22 Febr. De zender
Moscou verbreidt een uitvoerig artikel
van de P r a w d a over de toestand in
Roemenië, waarin na een buitengewoon
scherpe aanval op minister-president Ra-
descu de vorming van een op de demo
cratische elementen steunende Roemeense
regering wordt verlangd.
Het blad verwijt Radescu, dat hij de
arbeidersbeweging met „Griëkse" maat
regelen heeft gedreigd. De regering-Rades-
cu heeft zich niet ln staat getoond, d'g r
„democratische maatregelen" een hechte
orde te schepen. De openbare mening der
Sowjet-Unie kan tën aanzien van deze ge
beurtenissen niet onverschillig blijven. Roe
menië is het achterland van het rode
leger. Slechts door „democratisering" kan
men de toestand in Roemenië meester wor
den.
De zender Boekarést meldt, dat de Roe
meense minister van justitie, de commu
nist Patrascanu, medegedeeld heeft, dat in
Boekarest twintig colleges van het volksge
rechtshof zijn "ingesteld, „ter snelle be
rechting van de oorlogsmisdadigers".
2e JAARGANG Nr. 352
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH-
RER, 21 Febr. Het opperbevel van de
weermacht deelt mede:
Ten noordwesten van Gran zijn verbit
terde gevechten aan de gang om het nog
resterende deel van het vijandelijke brug
genhoofd.
Pogingen der Sowjets bij Schwarzwasser
en ten noorden van Ratibor in ons front
binnen te dringen mislukten. Evenzo
stortten hun aanvallen ten zuiden van
Breslau ineen door het taaie verzet van
onze troepen.
De voornaamste druk van den vijand
in Neder-Silezië lag in het gebied van
Lauban en Guben, waar de vergeefse
pogingen om door ons front heen te stoten
de Sowjets zware verliezen aan mensen
en tanks kostten.
Aan de Oder tussen Fiirstenberg en de
Oderbruch herleefde gisteren de gevechts
activiteit. Vijandelijke verkenningsaanval-
len werden afgeslagen. Tussen Pyritz en
Arnswalde mislukten door tanks gesteunde
afzonderlijke aanvallen der bolsjewisten.
Op de Tucheler heide en i.en westen van
■de Weichsel wordt om elke voet terrein
gestreden.
De verdedigers van Posen bieden in de
kernversterking nog steeds verbeten tegen
stand. Aanvallen der Sowjets op de vesting
Graudenz werden afgeslagen.
De strijd om Oost-Pruisen duurt onder
krachtig gebruik van artillerie en slagvlieg
tuigen ln de bestaande zwaartepunten voort.
Onze door zeestrijdkrachten ondersteunde
aanvallen in Zuid-Samlandt leverden nieuwe
successen op.
Ten zuidoosten van Libau gingen de bol
sjewisten óver eèn breed front tot de grote
aanval over. Hun doorbraakpoging naar
Libau werd in het hoofdgevechtsterrein op
gevangen.
De Sowjets verloren gisteren aan het Oos
telijke front 152 tanks 'en 81 vliegtuigen.
Zoals reeds op 20 Februari medegedeeld,
stortten formaties torpedovliegtuigen, onder
bevel van luitenant-kolonel Stemmler, zich
bij zware zee en moeiliike weersomstandig
heden op verrassende wiize uit de wolken
op een van Moermansk naar Engeland varend
convooi en brachten zij twee lichte krui
sers, een daarvan behorend tot de Leander-
klasse, twee torpedoboten en acht koop
vaardijschepen van tezamen 57.000 brt. tót
zinken. Drie koopvaardijschepen van te
zamen 19000 brt. werden door torpedo's zo
zwaar getroffen, dat te verwachten is. dat
ook deze verloren zijn. Onze formaties ver
loren, ondanks hevige afweer, slechts twee
vliegtuigen.
In de slag tussen Riin en Maas mislukten
ook gisteren de voortgezette zware aanval
len der Engelsen en Canadezen door het
hevige verzet van onze grenadiers en val
schermjagers. De vijand verloor 28 tanks
en talrijke gevangenen.
De aanvallen der Amerikanen tussen
Prüm en Echternach zijn thans ook over
geslagen op het westelijke front van de
stellingbocht aan de Oure. Ten oosten van
Vianden kon de vijand naar het noorden
terrein winnen.
In de rivierendriehoek tussen de Moezel
en de Beneden-Saar werden vijandelijke
ext!
xl, Een spoorweghalte in het Drentse
landschap.
Lihks een bos van Staatsbosbeheer,
rechts uitgestrekte heidevelden met ont
ginningen, een hunnebed en een eiken
laantje.
Vóór de halte die hier grootscheeps
„station" wordt geheten! staan lage
boerenwagens om de kinderen uit Hol
land af te halen.
Het is nog héél vroeg in de ochtend,
wanneer de trein uit Holland aankomt.
Een tachtigtal kinderen moet hier uit
stappen. Hun begeleiders - vrijwillige
medewerkers van de Nederlandse Volks
diens t, die dit transport verzorgt hou
den appèl en sjouwen met de schamele
bagage. De burgerij
van Eext laat zich
vertegenwoordigen
door 'n commissie
van ontvangst, waar
in de dominee, de
directeur van de zui
velfabriek. de büurt-
boerenleider, de veld
wachter en dé boswachter zitting hebben.
Tachtig bleekneusjes krijgen een plaatsje
op het in de boerenwagens gespreide stro.
De koffertjes worden opgeladen en dan zet
de stoet zich in beweging. Wij rijden door
het eikenlaantje, vlak langs het hunnebed.
Achter ons ligt de spoorlijn met het verla
ten stationnetje... -
„Het is maar tien minuten rijden", ver
telt- pus Afbertqs Böiter, die de paarden
ment.
Eext vormt met tien andere dorpjes de
gemeente Anloo. Het dorp telt achthonderd
zielen, die vereend zijn in ongeveer twee
honderd families. De meeste families heb
ben reeds evacué's en vluchtelingen in*
huis, maar toen dominee Lichthelm ver
haalde van de honger in het westen en in
verband daarmee een beroep deed op de
befaamde Drentse gastvrijheid, wilde de
een niet bij den ander achterblijven. Het
bescheiden dorpje Eext bleek nog 76 kinde
ren uit Holland te kunnen opnemen.
En vandaag zijn zij aangekomen!
Voor het koffiehuis van den heer Hoipan
worden de paarden ingehouden. Zij trokken
een lichte, een véél te lichte lading. De
jeugd van Eext is uitgelopen en kijk nu
toch eens naar zulk een contrast: bleke,
vermagerde stadskinderen, naast uit de
kluiten gewassen bengels met bolle koppen!
„Toch waren onze Weense kinderen er
nog veel erger aan toe", vertelt ons een der
pleegouders. „Wij kregen een meisje, dat
soldatenschoenen aan had en een papie
ren jurkje droeg. Zij woog 64 pond, maar
na een jaar hadden wij haar gewicht meer
dan verdubbeld"...
Goed vooruitzicht voor de gasten, die zo
Juist zijn afgestapt!
In de feestzaal Van Homan brandt de
kachel en er staat een grote bus met war
me melk te wachten. Op advies van een
kinderarts is de melk aangelengd; in Bei-
len, waar verleden week 511 kinderen zijn
opgenomen, leerde de ervaring, dat kinde
ren uït het westen .de échte volle melk niet
meer kunnen verdragen...
Slechts kleine bruggenhoofden
op westelijke Oder-oever
BERLIJN, 22 Febr. De militaire
woordvoerder der Wilhelmstrasse heeft
verklaard, dat in de frontsector Fiirsten
bergKüstrin de Sowjets totdusver
slechts enkele kleine bruggenhoofden op
de westelijke oever van de Oder hebben.
Hij vestigde er de aandacht op, dat de
kleine omvang van deze bruggenhoofden
de opneming van slechts een beperkt
aantal tanks mogelijk maakt. Dientenge
volge streven de Sowjets er op het ogen
blik naar deze bruggenhoofden uit te
breiden.
Verder zeide hij, dat moet worden afge
wacht, of de huidige gebeurtenissen in
het gebied van Lauban en Görlitz invloed
zullen hebben op het te verwachten grote
offensief der Sowjets in de Odersector.
pogingen over de rivier te trekken ten
noorden van Remich afgeslagen. Tussen de
beide rivieren gelukte het den Amerikaan-
sen tankstrijdkrachten van het zuiden uit
dieper in ons stellingenstelsel voor de West-
wal door te dringen.
In het gebied ten oosten van Porbach
bleven nieuwe aanvallen der Amerikanen
steken voor de Spieherer Höhen.
In Midden-Italië mislukten vijandelijke
aanvallen van delen van het vijfde Ameri
kaanse leger ten noorden en noordwesten
van Poretta voor onze stellingen. Om de
Mpnte Belvedère wordt gestreden.
Amerikaanse terreurformaties wierpen
overdag bommen op Neurenberg en Wenen.
Vooral in Neurenberg ontstonden verliezen
aan mensenlevens en grote schade in woon
wijken. Des nachts vormden de Rijkshoofd
stad, Dortmund en andere plaatsen in het
RijnlandsWestfaalse gebied het aanvals
doel van Britse gevechtsvliegtuigen. Door
jagers en luchtdoelartillerie werden 73.
meest viermotorige bommenwerpers, om
laag gehaald. Nachtjagers hadden in deze
successen een bijzonder aandeel!
Het vergeldingsvuur op Londen wordt
voortgezet.
TOKIO, 22 Febr. De invasiegevechten
op het Zwaveleiland behoren tot de bloe
digste van den Groot-Oostazlatlsche oorlog,
zo verklaarde de woordvoerder der regering,
Igoetsj'i, tegenover buitenlandse persver
tegenwoordigers. Van de 20O tanks, die de
vijand daar aan land kon brengen, waren
er op 20 Februari des middags reeds 100
stukgeschoten. Talloze lijken van Ameri
kaanse marinelandingstroepen liggen op het
strand. De vijand poogt thans door nieuwe
landingen de grote hoeveelheden munitie
en wapens te vervangen, die door het ge
concentreerde vuur der Japanse batterijen
vernield werden.
Ten aanzien van de gevechten op Luzon
zeide Igoetsji, dat de vijand er tot nu toe
nog niet in geslaagd is de Japanse verde
digingsstellingen binnen de oude Spaanse
stad van Manilla, ondanks het gebruik van
de zwaarste houwitsers, aan het wankelen
te brengen. Ook op de eilandvesting Corre-
gidor in de Golf van Manilla stuiten de
Amerikaanse marine- en luchtlandingstroe
pen. die sedert 16 Februari pogen het eiland
te veroveren, op de heftigste tegenstand.
Igoetsji zeide, dat de apanse verdedigers
daar nog steeds talrijke in de rotsen uit
gehouwen schuilplaatsen en kazematten in
handen hebben, waaruit zij steeds weer tot
verbitterde gevechten op korte afstand over
gaan.
De werkingsduur van de algemene
regelen Inzake goedkeuring en subsidiëring
van wachtgeldregelingen, is. zoals wii reeds
meldden, verlengd tot 31 Maart. In de toe
lichting staat de uitdrukkelijke bepaling,
dat in gevallen, waarin minder dan 48 uren
uitkering mag worden verstrekt, de werk
gevers deze uitkeringen voor eigen rekening
tot -ten hoogste 48 uren mogen aanvullen,
met dien verstande, dat het laatstverdiende
•loon niet mag worden overschreden. Wat de
beambten betreft is bepaald, dat de aan
hen verstrekte uitkeringen voor eigen reke
ning mogen worden aangevuld tot ten hoog
ste honderd procent van het loon.
MILAAN, 22 Febr. Officieel wordt
medegedeeld, dat Mussolini, den minister
van binnenlandse zaken Bufarini, met oh-"
middellijke ingang van ziin post heeft ont
heven en vervangen door dr. Zerbino. De
onderstaatssecretaris van het ministerie van
marine, admiraal Sparzanai, is eveneens uit
zijn functie ontheven en vervangen door
Lund.
Llöyd George, die kort geleden in de
adelstand werd verheven, is naar Reuter
meldt, ernstig ziek. Hij, .lijdt aan grote
lichamelijk© zwakte.
Een lezer, die van de Centrale Keuken
eet, schrijft mij:
Wij, betalende mee-eters, leveren iedere
week onze bonnen in. Best. Maar het per
soneel eet zelf veel meer op dan waar het
volgens bonnen recht op heeft. Als het
daarbij blijft, vind ik het niet erg, want
„wie appelen vaart, wie appelen eet".
Maar daar blijft het niet bij. Ik heb een
collega, géén keuken-mee-eter, die toch
iedere dag een centrale hap mee naar zijn
werk neemt, gekregen van een lid van het
personeel van de keuken. Ik heb nog een
collega. Krijgt ook vaak een pan vol eten
va?i een ander personeellid. Is er dan hele
maal geen controle bij de keuken?
Ik haal zelf ook vaak het hapje voor
ons gezin. De lepel wordt da?i precies ge
lijk afgeschrapt, maar de schepsters heb
ben een beker bij zich en tussen het hel
pen, door slobberen zij de bekers soep leeg,
ivaar wij onze bonnen voor ingeleverd
hebben. Zij zullen toch wel gelegenheid
genoeg hebben om te eten zonder aan
stoot te geven aan de „klanten".
En terwijl er voor een gewoon mens
niets bijzonders en niets extra's te krij
gen is, krijgen de „veelvraten" van de
keuken, en ik meen ook andere takken
van dienst, vorige week nog een extraatje
in de vorm van enige pondjes vis.
Kijk Tijl, we leven in een tijd, dat de
gemeenschap voor alles moet gaan en
ieder, die zich daar niet van bewust is,
moet uit de openbare functies worden ver
wijderd."
Tot zover mijn briefschrijver.
Alweer: Wat moet ik dezen man ant
woorden? TIJL.
Tweede bekendmaking van den
höheren ff- und Polizeilührer en com
missaris-generaal voor het veiligheids
wezen over het verbod van het over
schrijden van de IJsellinie.
Op grond van pag. 47 van de verorde
ning openbare orde 1943/nr. 1 wordt be
paald:
Pag. 1. Het overschrijden van de linie,
die gevormd woröit door ae loop van de
IJsel van de Rijn af tot aan de uitmon
ding met het Keieldicp in het IJselmeer,
en aie voortgezet worcu noor ae kus! van
het IJselmeer en de kust van de provin
cies Friesland en Groningen langs de
Waddenzee, is in beiae richtingen siecnls
geoorloofd met een bijzondere vergun
ning en aan nog s.eciits op oepaaiue uaar-
toe aangewezen en in de vergunning aan
gegeven plaatsen.
Pag. 2. De bepaling van pag. 1 ls niet
van toepassing op leden van de Duitse
Weermacin, de Waifen-jj, de Duitse politie
en op Dienststellen van het Duitse rijk of
van de ftöuAP ln het bezette Neaenandse
geoied en in het algemeen op Duitse staats
burgers, voor zover deze ln het bezit zijn
van een geldig, met foto voorzien bewijs,
waaruit hun ouitse nationaliteit blijkt.
Pag. 3. Verzoeken om een vergunning
volgens pag. 1 moeten Ingediend worden
bij de politie-ollicieren v ».i den Beauf-
triigte voor de provincie, waar degene, die
een vergunning verzoekt, verblijf houdt.
Pag. 4 (1). Handelingen ln strijd met
deze verordening worden gestrait met
hechtenis tot zes maanden en met geld
straf tot 2000 of met een van deze
straffen, voor zover niet volgens andere be
palingen een zwaardere stral ls verbeurd.
(2) Het nemen van maatregelen op het
gebied van de Slcherheitspolizei blijft on
aangetast.
Pag. 5. Deze bekendmaking treedt ia
werking op 1 Maart 1945, 0 uur. Tegelij
kertijd wordt mijn bekendmaking van 4
December 1944 ingetroken.
Den Haag, 31 Januari 1945.
Der höhere jj-und Polizeiführer
„Norwest" en Commissaris-Gene
raal voor het Velligheidswezen
(w.g.) RAUTER,
<f-Obergruppenführer u. General
der Waffen- ff u. Polizel.
DEN HAAG, 21 Febr. In de provin
cies Noord-Holland en Zuid-Holland zijn
de bonnen 337 van de derde noodkaart
geldig verklaard voor het kopen van 3 kg.
suikerbieten. Deze bonnen moeten vóór
Woensdag 28 Februari a.s. bij den klein
handelaar in aardappelen worden inge
leverd, desgewenst tegen ontvangstbewijs.
Aflevering dient te geschieden in het tijd
vak van 4 tot en met 17 Maart a.s.
DEN HAAG, 22 Febr. De verordening
veranderen van betrekking (Verordeningen
blad no. 20/43) is nog steeds ongewijzigd
van kracht, zodat de weijcgevers en de ar
beiders, die ontslag wensen te geven, resp.
te nemen, voor wat betreft de in de veror
dening aangegeven gevallen en beroepen,
vergunning nodig hebben van den hiervoor
bevoegden directeur van het Gewestelijk
Arbeidsbureau. Hetzelfde geldt ook ten aan
zien van de aanneming van personeel.
De zon gaat op 23 Febr. onder om 18.07
uur en op 24 Febr. op om 7.39 uur.
Maan op 23 Febr. onder om 6.07 uur
en op om 14.15 uur.
V.M. 27 Febr.,. L.K. 7 Maart, NJM, 14
4- Maart, E.K. 20 Maart.