HET DAGBLAD
Slag om Breslau
begonnen
Sowjettroepen zijn in Konitz en
Tuchel doorgedrongen
Dresden en Chemnitz verwoest
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Eten en warmte
Poging om aanvals-
wig op Berlijn te
verbreden
Sowjet-vakverenigingsdelegatie
naar Zwitserland
Mislukte Geallieerde
landing op Schouwen
Felle strijd in Oost-Pruisen
Geallieerde luchtterreur
neemt toe
Sonderausweise moeten
worden vernieuwd
Dr. W. de Vlugt begraven
Bakkers bespraken hun
moeilijkheden
Kinderhulp in Noord
BERLIJN, 16 Febr. In het Neder-
silczische strijdgebied schijnt de Sowjet-
leiding besloten te zijn, een aanval op de
buitenste verdedigingsgordel van Breslau
van alle kanten te openen. Talrijke aan
vallen van het oosten en het westen uit
vormden de inleiding van de komende
slag om de Silezische hoofdstad.
Sterke Sowjetrussische tankstrijdkrach
ten konden Klettendorf binnendringen.
Zuidoostelijk van Liegnitz is een heftige
doorbraakpoging gestrand op de onver
schrokkenheid der Duitse grenadiers. Ten
noorden van Sorau was het den bolsje
wieken met sterke strijdkrachten gelukt,
de Duitse versperringsgrendel'te verbre
ken en tijdelijk het contact tot stand te
brengen tussen de verder naar het wes
ten doorgebroken tankspitsen. De pene
tratie werd weldra weer afgegrendeld en
de bolsjewieken werden uit Sommerfeld
en Naumburg a.d. Bober verdreven.
De militaire correspondent van het
D.N.B., Martin Hallensleben, schrijft o.a.
Grote aandacht verdient het feit, dat het
Sowjetópperbevel de strijdkrachten, die
oostelijk van de linie Frankfurt-Küstrin
zijn geconcentreerd voor de omsingeling
van Berlijn, heeft hergroepeerd en dat deze
hergroeperingen ook uitgebreid worden
tot het gebied van Zuid-Pommeren en
van Neder-Silezië. Kennelijk willen de
'bolsjewieken hiermede de basis van de
gehele op Berlijn gerichte aanvalswig
verbreden. In het algemeen kan over de
toestand aan het oostelijke front gezegd
worden, dat de hoofdstoot der Sowjet-
russen in westelijke richting een langza
mer tempo heeft gekregen. Zij richten
zioh óp het ogenblik vooral tegen Zuid-
Pommeren tót het gebied van Graudenz-
Schweitz, Het verlies van Konitz en Tuchel
vatten de Duitsers stellig niet licht op.
De versterkte Duitse activiteit in de
lucht treft de Sowjetleiding echter op een
zeer kwetsbare plek, zoals de vernietiging
van hele colonnes voertuigen op de aan-
voerwegen aantoont.
BERN, 17 Febr. De Zwitserse vakver-
enigingsdelegatie had op het internationaal
congres van vakverenigingen in Londen de
Sowjetrussische vakverenigingsdelegatie tot
een bezoek aan Zwitserland uitgenodigd.
Thans heeft de bondsraad het Zwitserse
departement van justitie en politie ge
machtigd, een verzoek om het verlenen
van een visum voor zulk een Sowjetdele-
gatie in te willigen, hoewel het een parti
culiere uitnodiging van de Zwitserse bond
van vakverenigingen betreft.
Kardinaal Segura, de aartsbisschop
van Sevilla, heeft in een predicatie in de
kathedraal van Sevilla verklaard, dat het
communiqué over de Krimconferentie niet
geschikt is, een rechtvaardige en blijvende
wereldvrede tot stand te brengen. De be
sluiten van Yalta, aldus de kardinaal, zijn
uitsluitend op materiële belangen geba
seerd.
De Poolse min.-presldent Arciszewski
heeft op een persontvangst het besluit zij
ner regering bevestigd, de oplossmg der
Poolse kwestie door de besluiten van
Yalta te verwerpen.
De Führer heeft aan den Hitlerjongen
Nowak het Ridderkruis van het ijzeren
kruis verleend voor de vernietiging van
negen tanks door de pantservuist en aan den
Volkssturmbataillonsführer Sachs het Duit
se kruis in goud voor de vernietiging van
vier tanks door de pantservuist.
2e JAARGANS Nr. 348
MAANDAG 19 FEBRUARI 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. eri adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 16 Febr. Het opperbe
vel van de Weermacht maakt bekend:
Wederom hebben zich gevechtsgroepen
van het garnizoen van Boedapest een weg
naar onze linies gebaand. Hevige aan
vallen der bolsjewisten in Slowakije leid
den aan weerszijden van de straatweg
Losonc-Altsohl tot plaatselijke penetra
ties, die werden afgegrendeld.
In Neder-Silezië werd onze tegenstand
strakker, zodat de vijand zijn penetratie-
gebied gisteren slechts weinig kon uit
breiden. Geslaagde tegenaanvallen dwon
gen hem tot hergroeperingen.
De hevige vijandelijke aanvallen zuid
westelijk van Breslau, westelijk van Bunz-
lau en aan weerszijden van Sagan mis
lukten.'
In het zuiden van Pommeren werd de
•tijdelijk verbroken verbinding met onze
steunpunten Bahn en Arnswalde her
steld. In West-Pruisen duurde de vijandelijke
druk tussen Landeck en Graudenz onver
minderd voort. In de loop der zware af-
weergevechten kon de vijand binnendrin-
gèn in Konitz en Tuchel.
In Oost-Pruisen werden zuidelijk van
Braunsberg, oostelijk van Mehlsack en bij
Zinten nieuwe vijandelijke doorbraakpo
gingen na geringe terreinwinst verijdeld.
In zware gevechten werden daar 51 tanks
vernield.
In Nederland trachtten vijandelijke
strijdkrachten op het eiland Schouwen te
landen. Zij werden door het garnizoen weer
in zee geworpen.
In de slag tussen de Nederrijn en de
Maas behaalden onze troepen een nieuw
afweërsucces! Alle Engelse aanvallen, wel
ker zwaartepunt lag bij de straatweg
Kleef-Calcar, werden uiteengeslagen. Zui
delijk daarvan leed de vijand, die tot acht
maal toe vergeefs aanviel, zeer zware ver
liezen. Ook aan de zuidelijke rand van
het Reichswald werd de vijand afgeslagen.
Aanvallen der Amerikanen uit hun brug
genhoofd tussen Wallendorf en Echternach
bleven zonder noemenswaardig resultaat
of werden reeds in het beginstadium uit-
BERLIJN, 16 Febr. In de verbitterde
afweerslag in Dost-Prulsen, waaraan van
weerszijden tienduizenden soldaten deel
nemen, traden, aldus meldt Interinf, op de
voorgrond de brandpunten aan de auto
weg bezuiden Braunsberg, noordoostelijk
van Wormditt, alsmede aan weerskanten
van Zinten. Een crisis, die na de door
braak ener sterke Sowjetrussische ge
vechtsgroep uit het gebied Wormditt tot
in de streek noordoostelijk van Mehlsack
was ontstaan, werd door de energieke te
genaanval van Oost-Pruisische grenadiers
overwonnen. Bezuiden Zinten zijn de
Duitse troepen weer actief geworden, heb
ben in felle bosgevechten sterke sowjet
russische gevechtsgroepen in de pan ge
hakt en bolsjewistische steunpunten om
singeld. Ten noorden van Zinten is de
bolsjewistische druk geluwd. Voor Konings
bergen concentreren de bolsjewieken vrij
grote formaties. In Koerland hebben de
Duitse troepen oostelijk van Libau weer
het initiatief genomen en het op de vorige
dag verloren terrein heroverd.
BERLIJN, 16 Febr. De Anglo-Ameri-
kaanse luchtterreur tegen open DuMse
steden heeft, aldus meldt het D.N.B., de
laatste dagen een verscherping ondergaan,
die herinnert aan de ergste excessen der
jaren 1943 en 1944. In Saksen is een aan
tal steden, waaronder Dresden en Chem
nitz, op barbaarse wijze aangevallen en
verwoest.
Volgens de Britse communiqué's werden
op Dresden 650.000, op Chemnitz 750.000
brandbommen uitgeworpen. Vele beroemde
bouwwerken, die Dresden tot een pel
grimsoord maakten voor alle kunstliefheb
bers en die het unieke fraaie silhouet der
over de Elbe gelegen stad vormden, zijn
verwoest.
De aanval op de binnenstad van Dresden
Is militair volstrekt niet te rechtvaardigen
daar troepen en oorlogsmateriaal niet via
personen-, doch uitsluitend via goederen
stations vervoerd worden, welke aan de
periferie der stad gelegen zijn. Het gebruik
van brandbommen toont aan, dat de cul
tuur- en woonwijken, der stad opzettelijk
zijn aangevallen én verwoest. Hoewel de
terreuraanvallen militair zinloos gebleken
zijn, hebben de geallieerden Dresden en
Chemnitz uit de lucht in de as gelegd.
Strijd woedt z.o. van Kleef
Over de strijd aan het Westfront
meldt het D. N. B.Tussen Waal en
Nederrijn behaalden de Duitse troepen ook
Donderdag een nieuw en fraai af\veerresul-
taat. Het zwaartepunt der gevechten lag
weer in het gebied ten zuidoosten van
Kleef en ten zuiden van -de weg, die leidt
van Kleef naar Kalkar. Hevig waren ook
de aanvallen der Brits-Oanadese formaties
ten zuidoosten van Gennep. Ook deze wer
den alle afgeslagen.
In de Schnee-Eifel zijn de gevechten ver
der. geluwd. In Prüm hebben de Duitse
troepen altijd nog aanzienlijke delen der
stad stevig in handen. Ten noorden van
Remich probeerden de Amerikanen de
Moezel over te steken, doch deze pogin
gen - werden in de kiem gesmoord. Aan
weerszijden van Saargemünd ging het 12e
corps van het 7e Amerikaanse léger tussen
Bliesbrücken en Urbach tot de aanval over.
De Amerikanen konden daarbij Rimlingen
binnendringen, waar zwaar gevochten
•wordt.
In de Elzas is de poging der Amerikanen,
met een vrij sterke stoottroep het noorde
lijke deel van Hagenau binnen, te drin
gen, snel en bloedig ineengestort.
eengeslagen. Zuidwestelijk van Remich aan
de Moezel is de plaatselijke gevechtsbedrij
vigheid weer groter geworden. Eigen te
genaanvallen wierpen den tijdelijk in onze
versterkingen binnengedrongen vijand te
rug.
Gisterochtend zijn formaties van het 15e
Amerikaanse legercorps tussen Saarge
münd en de Beneden-Vogezen na krach
tige artillerievoorbereiding tot de aanval
overgegaan. Zuidelijk van BMesbruck wer
den zij in een tegenaanval teruggewor
pen. Oostelijk daarvan duren de gevechten
voort.
In Kroatië werd de zuivering van het
Papoekgebergte van verstrooide benden
voortgezet.
Amerikaanse bommenwerpers zetten gis
teren overdag in midden- en zuidoost-
Duitsland hun terreuraanvallen voort.
Schade werd vooral aangericht in Maag
denburg, Cottbus en Wenen.
Londen ligt nog altijd onder ons ver-
geld'ingsvuur.
Bekendmaking van den höheren ff-
und Polizeiführer und Generalkommis-
sar voor de veiligneid.
DEN HAAG, 17 Febr. Ter uitvoering
der paragrafen 41 tot 46 der verordening
.1/43 van den Rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandse gebied over de hand
having van de orde, gelast ik het volgende:
1. Alle tot nu toe uitgereikte Sonder
ausweise voor oponthoud in de open lucht
gedurende de nachtelijke verboden uren
verliezen met ingang van 20 Febr. 1945 hun
geldigheid.
2. Nieuwe Sonderausweise worden slechts
verstrekt, wanneer het vertoeven van een
persoon in. de open lucht tijdens de ver
boden uren krachtens dienst of beroep
noodzakelijk is voor het verrichten van
werkzaamheden, die van belang ziin voor
het openbare leven of de oorlogvoering.
3. Het verzoek tot het verkri'gen van een
nieuwe Sonderausweis moet worden inge
diend bii de plaatselijke politie-autori-
teit, die voor de woonplaats van' den aan
vrager bevoegd is. De aanvraag dient ver
gezeld te gaan van twee pasfoto's, die niet
ouder mogen zijn "dan één jaar. Voorts
moet de aanvraag behelzen gegevens over
geboorteplaats, geboortedatum, adres, be
roep, alsmede nummer, plaats en datum
van uitreiking van het persoonsbewijs. De
aanvraag moet nauwkeurig gemotiveerd
worden. Feiten, die het verblijf in de open
lucht tijdens de verboden uren noodzake
lijk maken, moeten zo nodig door het in
sluiten van verklaringen van desbetreffende
instanties geloofwaardig gemaakt worden.
4. De plaatselijke politie-autoriteit legt
de aanvraag na een voorlopig onderzoek
voor aan den bevoegden politie-officier bij
den Beauftragte van den Rijkscommissa
ris voor de provincie. Onvolledige aanvra
gen, of aanvragen, die wegens het ontbre
ken van de onder 2 genoemde voorwaarden
geen kans op inwilliging hebben, dienen
niet te worden doorgegeven.
5. Deze bepalingen worden niet toegepast
op Nederlanders, die in dienst zijn van de
Deutsche Reichsbahn. Voor hen worden de
Ausweise door bemiddeling hunner dienst-
instantie uitgeschreven door den Duitsen
spoorweggevolmachtigde.
De höhere u- en Polizeiführer
„Nordwest."
De Generalkommissar voor de
veiligheid,
(w.g.) RAUTER.
II - Obergruppenführer en ge
neraal der Waffen-# en politie.
AMSTERDAMS NIEUWS
Donderdagmiddag werd het stoffelijk
overschot van wijlen dr. W. de Vlugt, oud
burgemeester van Amsterdam, op de alge
mene begraafplaats te Bloemendaal in
alle eenvoud voorlopig bijgezet. Toespra
ken werden nietgehouden. Daartoe zal
later de gelegenheid worden geboden, als
de stoffelijke overschotten van den heer
en mevrouw De Vlugt in het familiegraf
op de begraafplaats „Zorgvlied" te Am
sterdam ter ruste gelegd zullen worden.
In de aula waren ongeveer vijftig
vrienden en kennissen bijeengekomen.
Ds. J. H. Telkamp, emeritus-predikant bij
de Gereformeerde Kerk, sprak een stich
telijk woord.
Hierna werd de baar grafwaarts gedra
gen. Nadat de oudste zoon dank had ge
zegd voor de blijken van deelneming, bad
ds. Telkamp het „Onze Vader".
De zon gaat op 19 Febr. onder om 17.59
uur en op 20 Febr. op om 7.47 uur.
Maan op 19 Febr. onder om 1.45 uur en
op om 11.14 uur.
E.K. 19 Febr., V.M. 27 Febr., L.K. 7 Mrt„
N.M. 19 Mrt.
EEen vader van een aardappelrooier,
schrijft mij over de beloofde aardap*
pels die nog steeds niet verstrekt zijn, het
volgende:
„Inderdaad heeft mijn zoon één mud
aardappelen gehad, maar de belofte was
minimum 35, maximum 50 kg. per weeki
En daar hij zes weken weg geweest is,
heeft hij minimaal recht op drie hecto
liter. En omdat bijna iedereen, die in Am
sterdam een gemeentebetrekking heeft,
aardappelen zonder bon krijgt, komt de
rooiers het hun beloofde ook dubbel en
dwars toe. Temeer daar wij thuis door
onze voorraad heen zijn en nu niet weten
hoe de magen te vullen.
Al kankerend gaan we verder. Er is in
deze tijd, waarin wij van alles te kort
komen, geen sport, die meer beoefend
wordt, dan kankeren.
Nu over brandstoffen. We hebben
in Amsterdam kolennood. De scholen zijn
gesloten. Geen kolen. Bakkers kunnen
niet meer bakken. Geen kolen. We heb4
ben geen gas. Geen kolen. We hebben
geen licht. Geen kolen. Hoe bestaat het
dan, dat hei Gemeente Energiebedrijf aan
zijn personeel 2 hectoliter cokes kan ge*
ven? Dat konit toch zeker niet uit de kel
der van den directeur?
Als u eens de moeite neemt, langs de
Gasfabriek aan de Haarlemmerweg te
lopen, ziet u daar de gehele dag arme,
sloebers staan wachten of ze gelegenheid
kunnen krijgen een zakj.e kolen te pik*
ken van de terreinen der gasfabriek.
Het mag natuurlijk niet, want dat is
bestelen van de „gemeenschap". Maar wat
de directie van hef Energiebedrijf doet is,
toch niet anders".
Ik zou wel eens willen weten wat iK
hierop zou moeten, antwoorden. Ik betaal
ook mijn belasting voor het G.E.B., maar
ik krijg geen kolen, geen cokes, geen licht
van deze instelling en weet haar cokesbe
leid niet te verdedigen. Dat een particu
lier bedrijf zijn voorraden verdeelt onder
de bedrijfsgenoten is te begrijpen. Hf oar.'w
zijn wij niet allen deelhebbers in het
G.E.B., dat ons echter niet bedeelt?
TIJD
Met grote moeilijkheden gaat de laatste
weken de broodvoorziening van de Am
sterdamse bevolking gepaard. Maar ook
de bakkers zijn door de tijdsomstandig
heden zWaar gehandicapt. Dit bleek dui-
delijk, toen gistermiddag in Kras een ven»
gadering van enige honderden broodbak
kers werd gehouden. In deze vergadering
werd medegedeeld, dat er bij het uitslui
ten van bakkerijen enige tijd geleden
vreemd gehandeld is. Grote, goed geoutil
leerde en zeer voordelig werkende bakke
rijen werden gesloten, terwijl soms kleine^
die veel stroom verbruiken, geopend ble
ven. Bovendien is de verdeling van het
meel, door een meelcommissie waarin
geen enkele bakker zitting heeft, volgens
de bakkers niet ideaal. Voorts zijn er nog
steeds bakkers, die ondanks het verbod,
toch brood bezorgen bij hun klanten.
Sinds de opheffing van de bezorging zijn
in vele wijken van de stad brooddepots
bij kruideniers e.d. gekomen, terwijl soms
vlak bij zulke depóts de bakkers met ge
sloten winkel en werkloze handen zittenu
Dan is een euvel, dat vele bakkers klan
tenkaarten hebben ingevoerd, waarop zij
sommige klanten drie, vier broden ver
kopen en niet-klanten, die toch ook hon
ger hebben, zonder brood wegsturen. Ten
slotte werd er op aangedrongen, dat da-
burgemeester zal toestaan dat de bak
kers weer iedere dag verkopen wanneer
er meel is. De bakkers hebben ter verga
dering besloten stappen te ondernemen
om de moeilijkheden zo veel mogelijk uit
de weg te ruimen.
Nadat wij enige tijd géleden de sym
pathieke oproep van Volewijcks voorzit
ter Douwe Wagenaar, die een hulpactie
voor de jeugd van Amsterdam-Noord op
touw zette, publiceerden, kwam een groot
aantal aanvragen binnen van ouders, die
verzochten, hun kinderen ook hiervoor in
aanmerking te doen komen. Echter
het aantal mensen dat zich opgaf, orti
kinderen uit noodlijdende gezinnen te
eten te geven, was maar bedroevend!
klein. De heer Wagenaar schrijft ons
daarover
Tegelijkertijd met mijn oproep is te
Noord opgericht het Comité „Kinderhulp
1945", dat hulp wil verlenen aan onder
voede kinderen van de Openbare Scho
len. Daarmee werk- ik thans samen. In
Amsterdam-Noord leverde een week na
het ophangen slechts 5 gastadressen op!
De oudercommissies van de scholen
werken aan huis, dit heeft betere resul
taten gehad. Enige weken huisbezoek
heeft 180 maaltijden per week opgele
verd.
Al met al valt ons werk tegen! Er zijn
toch zeker in Noord een 500 mensen, die
best eens per week een eter erbij kunnen
gebruiken.
GEWIJZIGDE SPREEKUREN. De
spreekuren van de Dienstkamer voor
Rechtsbescherming van het Nederlandse
Arbeidsfront, Sted. Kant. Amsterdam, IJL
Franselaan 9, zijn Maandag, Woensdag ,gn
Vrijdag van 9.30 tot 16 uur. De kas is ge
opend iédere werkdag, behalve Zaterdags,
van 10 tot 15 uur.
