HET DAGBLAD Tankstrijd ten Z. van Kleef Strijd om Boedapest geëindigd Slag in het zuiden van West-Pruisen neemt in hevigheid toe VOOR LESDEN EN OMSTREKEN Straatgevechten in Posen en Prüm Achthonderd gram brood Spookstad Roosevelt zendt boodschap Stalin aan Peru verklaart de oorlog aan Duitsland en Japan Vervangingsmiddelen en aardappelen Vakarbeiders voor de Landstorm BERLIJN, 16 Febr.. Het Intern. Infor- mationsbüro meldt over de gevechten aan het Westelijke front: Tussen Maas en Neder-Rijn duurden de zware gevecMen de gehele dag voort. De Britten brachten wederom aanzienlijke infanterie- en tankstrijdkrachten in het veld, gesteund door talrijke slagvliegerfor- maties en sterk artillerievuur. Ondanks de overmacht der aanvallers aan materiaal en mensen, wistien de Duitse troepen op nieuw iedere doorbraak te verhinderen en dreven de Brits-Canadese troepen overal terug. Op de zuidelijke oever van de Neder- Rijn, tussen Kleef en Emmerik, werden gemotoriseerde verkenningsstrijdkra chten der Britten bloedig teruggeslagen. Ten zui den van de weg van Kleef naar Kalkar zetten de Brits-Canadese troepen hun aan-, vallen metl sterke tankstrijdkrachten, waarbij ook vlammenwerpende tanks waren, voort. Desondanks slaagden zij er niet in de tegenstand der Duitse grena diers, die zich in afzonderlijke stukken bos en verstrooide boerderijen verbeten verweerden, te breken. Ten zuiden van Bedburg konden de Canadezen weliswaar een tijdelijke pene tratie bewerkstelligen, zij werden echter in een tegenaanval teruggeworpen. Het zwaartepunt der gevechten in de noorde lijke sector van het Westelijke front lag ook nu in het gebied ten zuidoosten van Gennep. Hier gingen de Britten na fel •trommelvuur met verscheidene groepen ranks op een breed front tot de verwachte aanval over. In de eerste aanloop konden zij enige penetraties van ongeveer 1000 tot 1500 meter diepte tot stand brengen, zij werden toen echter overal in een tegen aanval opgevangen en de penetraties wer den opgeheven of aanzienlijk vernauwd. Verdere aanvallen langs de oostelijke oever van de Maas stortten meestal reeds in het dichte Duitse afweervuur ineen. STOCKHOLM, 16 Febr. Radio Moscou heeft in de afgelopen nacht een boodschar/ van Roosevelt aan Stalm uitgezonden, waarin de Amerikaanse president dank zegt voor de betoonde gastvriiheid gedurende de conferentie op de Krim. en dan woorde lijk verklaart: .,Ik ben ervan overtuigd, dat alle-volken ter wereld de verworvenheden dezer confe rentie niet alleen als aanmoediging, maar ook als werkelijke garantie zullen beschou wen, dat onze drie grote naties in vredes tijd precies zo zullen kunnen samenwerken als in de oorlog." Ook Eden heeft naar aanleiding van zijn vertrek uit de Sowjet-Unie een afscheids- telegram gericht aan Molotof. MADRID, 15 Febr. Uit Washington wordt gemeld, dat de president van Peru in een ministerraad heeft verklaard, dat Peru zich in staat van oorlog beschouwt met Duitsland en Japan. In het desbetreffende communique wordt verder gezegd, dat Peru zich heeft aangesloten bii de oorlogsverkla ring van de geallieerde naties. Uit San-Francisco wordt gemeld, dat een transportvliegtuig van de Amerikaanse marine in de baai van San-Francisco is neergestort. De 24 inzittenden kwamen om het leven. Naar het keizerlijke hoofdkwartier mededeelt, vielen ca. zestig vijandelijke vliegtuigen het Japanse vasteland aan, met als hoofddoel Nagoya, terwijl twee forma ties nog Sjizoeoka en de prefectuur Myio aanvielen. De zon gaat op 17 Febr. onder om 17.56 uur, op 18 Febr. op om 7.51 uur en onder om 17.57 uur en op 19 Febr. op om 7.49 uur. Maan op 17 Febr. op om 10.24 uur en onder om 0.00 uur, op 18 Febr. onder om 0.26 uur en op om 10.47 uur. E.K. 19 Febr., V.M. 27 Febr., L.K. 7 Mrt., N.M. 14 Mrt, 2e JAARGANS No. 347 ZATERDAG 17 FEBRUARI 1945 Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red, en adm.: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of ƒ2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct. UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 15 Febr. Het opperbe vel van de weermacht maakt bekend: Na volledige omsingeling van Boedapest heb ben de verdedigers de stad bijna vijftig dagen lang tegenover de hevigste vijan delijke aanvallen in bezit gehouden en sterk overmachtige Sowjetrussische strijd krachten gebonden. Het dappere Duits Hongaarse garnizoen is thans, toen de munitie en de mondvoorraad uitgeput raakten, volgens -bevel uit de belegerings- ring uitgebroken. De eerste delen hebben reeds ons front ten westen van Boedapest bereikt. Tussen het Plattenmeer en het Sarviz- kanaal werd een penetratie, die de vijand op 9 Februari met negen divisies infante rie en een snelle brigade had kunnen be reiken, door onze tanks in gevechten van verscheidene dagen opgeheven. Naast zware verliezen aan doden en gewonden, verloren de bolsjewieken 22 tanks, 166 kanonnen, talrijke andere wapens, 134 voertuigen en enige honderden gevangenen. Ten noorden van de westelijke Beski- den vielen de Sowjetrussen tussen Say- busch en Scharzwasser vruchteloos aan. Ook aan het pas opgebouwde afgrendelings front in Neder-Silezië alsmede bij Bres- lau en Glogau hebben onze troepen krachtige aanvallen der bolsjewieken in felle gevechten afgeslagen. Bij Striegau, ten noordwesten van Bunzlau en ten noor den van Sagan werd de vijand door tegen aanvallen teruggeworpen. In de Oder- bocht konden de Sowjetrussen tot Grim berg doordringen. Tussen Fürstenberg en de Oderbruch gelukte het, de plaatselijke vijandelijke bruggenhoofden bij Wiesenau en Güldendorf nog meer in te krimpen en ten noorden daarvan in verscheidene sec toren Sowjetrussische aanvallen af te In het zuidelijk deel van Pommeren hebben zich in het voorterrein van ons front de steunpunten Amswalde en Markisch-Friedland tegen hevige bolsjewis tische aanvallen gehandhaafd. In het stads gebied van Posen woeden zware gevechten vaii huis tot huis. In West-Pruisen zetten de bolsjewieken tussen Konitz en Graudenz hun doorbraakpogingen voort. Zij werden in verbitterde gevechten na het stukschie ten van veertig tanks opgevangen. In Oost-Pruisen bleven de vijandelijke aanvallen ten zuiden van Braunsberg en aan weerskanten van Zinten zonder resul taat. Met inbegrip van de zestig tanks, die gisteren werden stukgeschoten, werden sinds de 12e Januari in Oost-Pruisen meer dan 2600 tanks vernietigd. Formaties slag en jachtvliegtuigen brachten met haar aanvallen op Sowjetrussische formaties en colonnes voor de ravitaillering verlichting aan de troepen van het leger en vernie tigden tezamen met luchtdoelartillerie van de luchtmacht 59 tanks, 24 stukken ge schut en 400 motorvoertuigen. Aan het gevechtsfront tussen Nederrijn en Maas hebben onze troepen ook giste ren alle aanvallen der Engelsen, die met krachtig gebruik van materiaal werden on dernomen, uiteengeslagen. Ten zuiden van het Reichswald werden enige plaatselijke penetraties afgegrendeld. Snelle Duitse gevechtsvliegtuigen vielen met waargenomen goede uitwerking in dit strijd gebied overdag en des nachts vijandelijke ravitailleringssteunpunten en concentraties aan. In de straten van de stad Prüm wordt hevig gevochten. Nieuwe pogingen der Amerikanen, uit hun bruggenhoofden aan de Beneden-Sauer naar het noorden door te dringen, werden verijdeld. De gevechten duren nog voort. Tussen Saarlautern en de Rijn zijn verscheidene viiandeliike aanval len mislukt. In het gebied der westelijke Alpen heb ben bergjagers bij een geslaagde onder neming aan de FransItaliaanse grens ge vangenen gemaakt. Een eigen stoottroep vernietigde in de bergen bezuiden Bologna een vijandelijke steunpuntbezetting en BERLIJN, 16 Febr. Het Internationale Informationsbüro meldt: Na de vereniging der Duitse strijdkrach ten ten noorden van Sorau kregen dn naar het westen doorgebroken delen van het vierde Sowjet-russische gardetankleger, die van hun achterwaartse verbindingen zijn afgesneden door de van alle kanten aanvallende Duitse alarmeenheden en speciale troepen zware verliezen. Zij moes ten, nadat zil verhinderd waren zich te verenigen egelstellingen betrekken. Pogin gen tot ontzetting werden opgevangen. Ten zuiden van Frankfort aan de Oder hebben de Duitse troepen twee Sowjet russische bruggenhoofden gespleten en in gedrukt. Ten noorden der stad en ten noordwesten van Küstrin leefde de ge vechtsactiviteit weer op, zonder dat de toestand veranderde. Ten zuidoosten van Stettin blijven de bolsjewieken zeer voorzichtig en staken slechts met versterkte verkenningsstrijd krachten voelhorens uit naar Bahn en Py- ritz, waar zij werden teruggeslagen. Daar entegen nam de slag in het zuiden van de provincie West-Pruisen verder aan kracht toe. De bolsjewieken trokken opnieuw ver sterkingen tussen hun stootdivisies en on dernamen over een breedte van ruim 60 km. de gehele dag felle doorbraakpogin gen. Nadat hun eerste aanvalsgolf onder de hagel der Duitse granaten was ineen gestort, slaagden enige tanks er in de avond schemering in het westelijk deel van Ko nitz binnen te dringen, waar zij in brand geschoten werden. Enige penetraties ten oosten van Tuchel werden in een tegen aanval afgegrendeld. Het Duitse luchtwapen steunt, vooral tussen Breslau en Frankfort, de troepen op de grond en heeft wederom ruim 500 voertuigen vernield, dozijnen locomotie ven, verscheidene groepen tanks en enige voorlopige overgangen over de Oder. maakte eveneens talrijke gevangenen. Ver scheidene Britse aanvallen ten noordoosten van Faenza stortten in ons afweervuur bloe dig ineen. In de Herzegowina gelukte het aan over machtige vijandelijke strijdkrachten na ver bitterde gevechten Mostar binnen te drin gen. Op de westelijke oever van de Bene- den-Drina hebben onze daar sinds dagen Zwaar strijdende troepen de vijandelijke tegenstand gebroken en zijn in krachtige opmars naar het noorden. Midden-Duitsland met het gebied van Saksen, het land- van Munster en Zuidoost- Duitsland waren overdag en des nachts het aanvalsdoel van Anglo-Amerikaanse terreur- bommenwerpers. Door verscheidene aanval len werd de stad Chemnitz bijzonder zwaar getroffen. Omvangrijke schade in woon wijken ontstond vooral in Maagdenburg en opnieuw in Dresden, waar onvervangbare bouw- en kunstmonumenten vernietgid zijn. Strijdkrachten der luchtverdediging van de luchtmacht en van de Duitse marine schoten 59 vijandeliike vliegtuigen, bijna uitsluitend viermotorige bommenwerpers, omlaag. Het vergeldingsvüur op Londen wordt voortgezet. DEN HAAG, 15 Febr. In de provin cies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht zijn geldig verklaard: voor het tijdvak van 18 t.m. 24 Februari a.s. de bonnen 324 en 325 elk voor 400 gram brood. Voor het tijdvak van 18 Febr. t.m. 3 Maart: E 04 (inlegvel) voor 101 liter ge standaardiseerde melk en D 03 (inlegvel) voor 400 gram taptemelkpoeder of 4 liter taptemelk. Voorts dienen de volgende bon nen vóór Woensdag 21 Febr. a.s. bij de detaillisten te worden vooringeleverd: 326 voor 1 rantsoen vervangingsmiddelen; 330 voor 1 kg. aardappelen; b 357 voor 250 gram kindermeel of vocdingssuiker of 210 gram tarwebloem. De aflevering dient te geschieden in de week van 25 Febr. t.m. 3 Maart as. Bij deelneming aan de maaltijden van de C. K. of de dieetkeukken moeten de aard appelbonnen daar worden ingeleverd. Voor zuigelingenvoedsel behoeven tot nader order slechts bonnen voor gestan daardiseerde melk te worden ingeleverd; dus geen bonnen voor kindermeel. De geldigheidsduur der reeds bekend gemaakte bonnen, waarop tot uiterlijk 17 Febr. kon worden gekocht, wordt ver lengd tot 24 Febr. met uitzondering van de voor brood, bloem, kindermeel of voe dingssuiker aangewezen bonnen. Groentebon inleveren In de gemeenten in het westen des lands, waar de z.g. klantenbinding voor groente is ingevoerd, is voor het tijdvak van 4 t.m. 17 Maart bon 327 aangewezen voor het kopen van groente. Het publiek dient deze bon voor Woensdag 21 Febr. in te leveren bij den handelaar, van wien het van 4 t.m. 17 Maart a.s. zijn groente en fruit wenst te kopen. Bij deelneming aan de C.K. of dieetkeuken dient men deze bon bij de kaartverkoop voor het tijdvak van 4 t.m. 17 Maart a.s. in zijn geheel bij de Centrale keuken in te leve ren. Ingedikte melk en walspoeder Voor sommige distributiekringen, te be ginnen met bon E 02 (inlegvel), wordt een gedeelte van het rantsoen van 104 1. gestandaardiseerde melk verstrekt in de vorm van ingedikte melk in blik, waarbij li 1. melk vervangen wordt door één blikje. De prijs voor het publiek bedraagt 27 cent per blikje. In afwijking van de op het etiket vermelde gebruiksaanwijzing moet de inhoud van één blikje verdund worden met één liter water. De noodrant soenbonnen melk geven met ingang van 18 Febr. uitsluitend recht op 200 gram walspoeder. Voor iedere kwart liter melk, welke tot en met 17 Febr. op ingeleverde noodrant soenbonnen te weinig werd afgeleverd, moet alsnog 25 gram walspoeder worden afge leverd. DEN HAAG, 16 Febr. Bij den bakker H. alhier vervoegden zich drie mannen, gekleed in weermachtsuni form, die voorgaven meel in beslag te moeten nemen. Zij namen twaalf balen meel, brachten die in een auto en vertrok ken, na eerst nog alle, gezinsleden van hun persoonsbewijzen te hebben ontlast. Ge bleken is, dat men hier te doen heeft ge had met oplichters, die zich in uniform hadden gestoken. Spookachtig klinkt iemand, die op een Zondagmiddag de oude stad inzwerft, een zwak getik tegemoet. Daar ivaar het anders doorstil is op de burgwallen en achter de gevels van sinds jaren verlaten en onbewoonde huizen en zo staan er hier duizenden in de oude jodenbuurt daar klinkt achter de dichtgemetselde deuren en ramen en achter de gordijnen die driehoog golvend ivaaien achter een kapotte ruit een voortdurend geklop. Het is als het sinister getik van de hout worm, in de balken van een oud huis, dat soms luider gehoord wordt wanneer er weldra iemand sterven zal. Wormstekig is deze oude stad en overal tikt het en wie in een romantische bevlieging hier een Zondagmiddag dwalen wilde, vlucht weg. Maar weglopend ziet hij nog schim men schuiven voor kapotte ruiten en deu ren slaan en haastige voetstavpen van mensen die krom lopen onder zakken hout verklinken snel. Door de week is het drukker. Dan zijn het geen eenzame houtwormen meer, dan zijn het van die gevreesde ivitte mieren. Als de mensen in Indië die langs hun bal ken en bamboe-zuilen zien lopen ontvluch ten zij ijlings het huis, want zij weten dat binnen de paar uren nadat die mie ren zich vertoond hebben het huis ineen zal storten: zó snel knagen die stutten en balken door. En zo en nog sneller gaat het nu in Am sterdam, waar de grootste slooppartij uit onze geschiedenis op het ogenblik woedt. Erger dan de schade van een zwaar bom bardement is de schade die in deze weken en dagen, van uur tot uur voortgaand en toenemend in omvang, wordt aangericht. Huis na huis valt in puin, gevel na gevel stort in en wordt op klaarlichte dag om gehaald. Op alle verdiepingen tegelijk wordt gebroken, gezaagd en gehakt en telkens klinken kreten van angst en pijn als deze dilettantslopers in moeilijkheden geraken of in hachelijke posities het slachtoffer worden van een noodlottig ongeluk. Menigeen is al zwaar gewond on der het neervallend puin iveggesleept, ook doden zijn al te betreuren. Het is heel gewoon, dat de trappen van één hoog en twee hoog al weg zijn als de slopers van driehoog nog graag naar beneden zouden willen... Dan moet de brandweer redding brengen! Niet alleen onbewoonde huizen zijn niet meel veilig: de slopers beginnen ook al met bewoonde, waarvan een verdieping even leeg staat, omdat de mensen ver huisd zijn. Het is zelfs niet meer ver trouwd er enkele dagen op uit te gaan om eten te halen. Het is al voorgekomen, dat de mensen thuis kwamen met wat eten, maar dat ze hun huis niet meer konden bereiken, omdat de buren alvast de trap hadden weggezaagd. Is eenmaal een huis „aangebroken"dan is er geen houden meer aan. Snel verhuizen is dan het enige, wil men niet dat met hout van de veranda, van de zolder, van de vloeren en van de kasten ook uw meu bels in de kachels van uw buurtgenoten verdwijnen. Belachelijk is nu de herinnering gewor den aan dat ene huis aan de Singel, dat een jaar geleden verbrandde, toen daar een Engels vliegtuig neerkwam. Zorgvul dig werden alle stenen genummerd en in gepakt, opdat straks, na de oorlog, het huis natuurgetrouw herbouwd zou kun nen worden. Bij honderden, duizenden huizen die thans verdwijnen, zijn stellig vele, wier gevel uit een architectonisch of historisch oogpunt alle aandacht en zorg verdiende. „Hendrick de Keyset'heeft in crisisjaren duizenden guldens uitgegeven om zulke gevels te herstellen en zulke huizen te behouden. Thans worden ze in het wilde weg, zonder toezicht of controle afgebro ken. En het hout, dat in kleine zakjes a 25en f50.weldra langs de huizen der welgestelden en zwarthandelaars wordt uitgevent, komt voor een belang rijk deel in de handen van verkeerden. Waarom grijpt de stad hier niet in? Waarom wordt er niet planmatig ge sloopt?, als er dan al gesloopt kan wor den? Waarom worden de huizen en het hout niet in beslag genomen en eerlijk verdeeld? Waarom worden geen mensen levens gered? Of gaat men pas ingrijpen als het kalf verdronken is en als half oud-Amsterdam in puin ligt? Reeds nu is door dit „bom bardement vanbinnen", door deze wilde actie, van houtstropers, meer woonruimte verloren gegaan dan menige stad bij een echt bombardement heeft verspeeld. TIJL De volgende vakarbeiders kunnen nog bi.1 de „Landstorm Nederland" geplaatst wor den: koetsiers, chauffeurs voor generator, auto-monteurs, electriciens, kappers, sme den, wagenmakers, zadelmakers, autobekle ders, ziekenverplegers, kleermakers, koks, slagers. Alle verdere inlichtingen verstrekt, het jj-Ersatz-Kommando Niederlande, Korte Vijverberg 5. Directeur: H. J. Kerkmeester, Bussum, hoofdredacteur: Hendrik Lindt, Amsterdam, plv. hoofdredacteur: lr. A. H. de Haas van Dorsser, Haarlem; binnenland: J. v. Grie ken; illustratie en opmaak: R Kampstra; volkscultuur en kunst: M. Wolters; sport: J. J. Liber: advertenties: A. H. Lammers, allen te Amsterdam. K 113

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1945 | | pagina 1