HET DAGBLAD
Zware strijd in het gebied van de
Oder en de Warthe
Frontale aanval op
Berlijn
VOOB LEIDEN EN OMSTREKEN
Sowjetdoorbraak in
Koerland mislukt
Amerikaanse opmars in het gebied van Aken
Zege over ziekte
Plan der Sowjets:
Hevige gevechten ten
n.o. van Liegnitz
St. Odiliënberg wisselde
zesmaal van bezetter
Appèl van Gauleiter
Hanke
Zware straf op ongeoorloofd
onttrekken van s+room
Emigrantenregeringen in Londen
vallen elkander af
BERLIJN, 31 Jan. Ten westen van
Posen heerst een volledige bewegingsoor
log, die zich uitstrekt tot aan de lijn
GrünbergSchwiebusMeseritz ten wes
ten van Kreuz. De vijandelijke infanterie-
formaties zijn hiej, aldus de militaire
medewerker Van het D.N.B., dr. Max
Krull, reeds volledig bijgetrokken en het
schijnt, dat de Sowjetrussen een frontale
aanval op de Rijkshoofdstad voornemens
zijn. -
Zij willen hierbij in het zuiden op de
pder steunen, terwijl zij de noordelijke
open flank naar Pommeren door krach
tige tankaanvallen beveiligen en ook aan
de benedenloop van de Weichsel de daar
strijdende Duitse divisies door voortdu
rende aanvallen proberen te binden. Aan
het westelijke gedeelte van hun aanvals
front staan de Sowjets voor de verdedi
gingslinie FrankfurtKüstrin, die ook
door passering in het noorden of het zui
den niet gemakkelijk uit de hengsels kan
worden gelicht. Bij een verdere opmars
worden de flanken dus langer en de aan-
valsbases smaller, zodat het vijandelijke
opperbevel zich zal moeten afvragen, of
zijn oorspronkelijk plan, in een enkele
stoot tot Berlijn door te dringen, nog wel
te verwezenlijken is. Noch in Koningsber
gen, noch aan de benedenloop van de
Weichsel, noch aan de Warthe of in Sile-
zië en in dè Karpaten is het den vijand
gelukt, zich posities te verzekeren, die van
verrassingen zijn uitgesloten. De Duitse
leiding heeft evenwel tijd gehad, de grote*
tegenaanval voor te bereiden en kan
thans plaats en tijd bepalen, waarop het
grote spel begonnen zal worden.
Tanks over het ijs
De belangrijkste gevechten, aldus meldt
Interinf, werden geleverd ten noordoosten
van Liegnitz op het bruggenhoofd bij
Steinau. Hier brachten de Sowjets vooral
des nachts nieuwe gemotoriseerde for
maties over de dichtgevroren rivier. Voor
de tweede maal konden zij de stad Stei
nau omsingeleh en met enkele tanks door
dringen tot aan de oostelijke rand van
het stadje Lüben. Duitse tanks en storm-
geschut. liepen de Sowjetstellingen op
nieuw onder de voet, sneden verscheidene
bataljons af en hei-stelden het contact
met het garnizoen van Steinau.
In de Sowjefcbruggenhoofden over de
Oder aan weerszijden van Breslau werden
de gevechten gisteren veel levendiger.
Zuidelijk van Ohlau werd een krachtige
tankstoot der Sowjets door hevige flank-
aanvallen gepareerd,
Duitse pantsers breken door
Terwijl de distanciëringsbe wegingen in
Slowakije werden voortgezet, hebben de
Duitse troepen aan de zuidelijke rand van
het Oppersilezische industriegebied een
hechte stelling betrokken. Zuid-oostelijk
van Pless werd het gros van een Sowjet-
regiment vernietigd. Tussen Beuthen, Kö-
ningshütte en Kattowitz verweerden zich
de Duitse tegenstandsgroepen weer met
succes tegen numeriek sterkere Sowj et-
strijdkrachten, die van alle zijden aanvie
len. In hevige vuurgevechten en een wild
handgemeen bleven de Tiog bezette
ïabrieksinstallaties gehandhaafd.
Ken sterke Duitse pantsergroep, die uit
het gebied zuidwestelijk van Kattowitz in
zuidelijke richting aanviel om door te bre
ken, verstrooide grote vijandelijke troepen-,
concentraties en rolde het Sowjetfront in
de rug op. Des avonds was de doorbraak
gelukt en de pantsergroep ter versterking
van de Duitse verdediging opgenomen.
De nieuwe Duitse hoofdgevechtslijn tus
sen Pless en de Oder ten noorden van Ea-
tibor had gisteren de eerste vuurproef te
doorstaan. In het geconcentreerde vuur van
alle afweerwapenen werd de aanvalsgolf
der Sowj ets "vernietigd of verjaagd. De Sow
jets verloren daarbij 69 gevechtswagens en
stukken stormgeschut en minstens 5000
doden en gewonden.
Ie JAARGANG No. 335
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH-
RER, 31 Jan. Het opperbevel van de
weermacht deelt mede: In Hongarije
bleven vijandelijke aanvallen tussen de
Drau en het Plattenmeer, evenals tussen
het Plattenmeer en de Donau zonder re
sultaat.
In het westelijke deel van Boedapest
zet het Duits-Hongaarse garnizoen zich
met bewonderenswaardige dapperheid
schrap tegen de zware stormloop van den
vijand. In het,noordelijke deel werden de
stellingen naar een verkorte frontlinie te
ruggetrokken.
Aan het front in Opper-Silezië ontston
den slechts in verscheidene sectoren tus
sen Pless, Ratibor en Brieg vrij grote, ge
vechten. Ten zuidoosten van Rybnik ver
nietigden onze troepen veertig stukken ge
schut en brachten zij de sowjets zware,
bloedige verliezen toe. Bij Ohlau en aan
weerszijden van Steinau werden de van
hun bruggenhoofden over de Oder uit
aanvallende bolsjewisten na heen- en weer-
golvende gevechten in een tegenaanval
opgevangen. Sterke Duitse strijdkrachten
hebben zich al strijdende een weg terug ge
baand uit het gebied van Kalisch, nadat
zij, voortdurend door transportformaties
van de luchtmacht van al het nódige
voorzien, het gros van een sowjet-pam,ver
leger lange tijd in een strijd: gebonden
hadden. Van daar uit vielen zij de ten
zuiden van Lissa staande vijandelijke for
maties in de flank en beletten zij, dat
deze de Oder konden overtrekken. Sedert
18 Januari vernietigde deze gevechts
groep meer dan 230 tanks.
In het gebied van de Oder en de Warthe
en ten noorden van de Warthe leveren onze
troepen zware gevechten met de naar het
westen opdringende vijandelijke infanterie-
en pantserstriidkrachten. Ten noorden van
Platow en teil noorden van Krone aan de
Brahe ziin tegenaanvallen op de daarheen
opgedrongen vijandelijke verkenningsfor
maties gaande.
Aan de benedenloop wan de Weichsel en
aan de Nogat mislukten Sowjetdanvallen.
Op onze aanval van het westeliik deel
van Oost-Pruisen uit ondernamen de Sow
jets sterke tegenaanvallen, die in verbitter
de gevechten afgeslagen werden, waarbij
veertig tanks weraen stukgeschoten. Ten
zuiden van Koningsbergen sloegen pantser
grenadiers den tot aan het Frische Haff
doorgedrongen vijand terug .en herstelden
zij de tijdelijk verloren gegane verbinding
met dé stad. In zware afweergevechten ver
nietigde .het garnizoen van Koningsbergen
27 vijandelijke tanks. Vlootstrijdkrachten
steunden ook gisteren overdag de gevechten
van onze troepen aan de Samlandse kust.
In Koerland bleven hernieuwde door
braakpogingen der. bolsjewisten in de rich
ting van Libau zonder 'resultaat.
Onze jagers en slagvliegtuigen stelden in
het Hongaarse geljied ..en tussen de Kar-1
pathen en de Oostzee ondanks het feit. dat
zij als gevolg van de weersomstandigheden
werden gehinderd, 29 tanks en 44 stukken
geschut buiten gevecht, vernielden 455
voertuigen en brachten den Sowjets zware;
bloedige verliezen toe.
De gevechten in het midden van het
westelijke front hebben zich uitgebreid tot
de sector van Mondschau. Na hevige voor
bereiding door de artillerie konden de daar
aanvallende formaties van het eerste Ame
rikaanse leger in enkele plaatsen binnen
dringen, waarin hevige gevechten gaande
zijn. In het bos van Mondschau werd de
vijand door tegenaanvallen opgevangen of
teruggedrongen. Aan weerszijden van St.
Vith zette de vijand zijn doorbiaakpogin-
BERLIJN, 31 Jan. Het nieuwe aan-
valsgebicjd van tïe Amerikanen, altlus deelt
Interinf mede, strekt zich uit over het
hele front tussen Kesternich tot Kalten-
herberg ten zuiden van Monschau. Bij het
krieken van dé morgen begon een heftig
trommelvuur. Het eerste doel' was de
V9oruitspringende bocht in het Duitse
front op te ruimen. Er ontstonden on
middellijk zware gevechten in het verloop
waarvan enkele kleine plaatsen verloren
gingen. Tegen de avond was het Duitse
iront stevig gesloten, enige penetraties
konden afgegrendeld worden. Aan beide
zijden van St, Vith ontstonden ^eveneens
zware gevechten. In het gebied van Aken
voeren de Amerikanen steeds meer troe
pen aan.
Voor de hevigheid van de strijd aan
het westelijke front, die men wel het
treffenste kan weergeven met een taaie
en verbitterde worsteling, getuigt, aldus
de oorlogsverslaggver van het D.N.B.,
Alex Schmalfuss, het heen-en-weergolven-
de en voor beide partijen vele verliezen
opleverende strijd om het totaal in puin
liggende plaatsje St. Odiliënberg, onge
veer zes kilometer ten zuiden van Roer
mond. Deze ruïne aan de Roer is binnen
twee dagen minstens zesmaal van bezet
ter gewisseld en wanneer het' nu, na een
door tanks gesteunde aanval der Engelsen
in hun hand is, kan men niet zeggen, of
zich het beeld binnen de eerstvolgende
uren niet weer zal veranderen. Bij deze
worsteling is het natuurlijk niet te doen
om de overblijfselen vari uitgebrande en
door bommen volkomen verwoeste plaat
sen, die eigenlijk alleen nog maar geogra
fische begrippen zijn, doch om het omlig
gende gebied.
Terwijl het in de Beneden-Vogezen ook
verder rustig bleef, zette het eerste Franse
leger in de Elzas ziin aanvallen met sterke
krachten voort in het gebied van Colmar,
waar het niet meer naar het oosten op
dringt, maar over het Colmar-kanaal tracht
door te dringen in het gebied, tussen Col-
mar en de Rijn,
BERLIJN, 31 Jan. 1 In een rede,
welke de Gauleiter van Breslau,
Hanke, gisteren hield voor de mannen
van de Volkssturm van de vesting
Breslau, zei deze: De doorbraak in
het westen verleden jaar was piet fee-
ringer dan die nu in het oosten. Wij
zijn erin geslaagd, den vijand bij
Aken en de. Rijn tot staan te bren
gen. Een sterke luchtmacht staat ge
reed endoorlopend-sollen de wapens
aan, maar wij moeten zelf aanpakken
en niet alleen maar afwachten. Bij
.grote beslissingen was altijd slechts
één gram nodig om de kans te doen
keren. Wie dit kleine gewicht in de
weegschaal werpt en wie moedig vol
houdt is niet verloren. Wij zijn vast
overtuigd, dat de Oder behouden blijft t
en dat wij heel de gouw ook zullen
houden.
t
gen voort. Hij bleef echter in het afweer-
vuur van. alle wapens steken.
Aan het Moezel- en Saarfront en in de
Beneden-Elzas verliep de dag kalm.
In de Boven-Elzas probeerde de vijand
opnieuw onze in het bos van Wasgen voor-
Uitspringende stellingsbocht van de' beide
flankèn af te snijden. Van 'ziin uit de sec
tor van Grussenheim in oosteliike richting
aanvallende tanks werd de helft vernietigd.
Aan het kapaal van Kolmar kort de
vijand ziin plaatselijke bruggenhoofden iets
uitbreiden. Ten noorden van Mülhausen en
in het gebied van Sennheim leed de voor
een doorbraak in noordelijke richting aan
vallende viiand" door het dappere verzet
van onze troepen een fiasco, dat hem zware
verliezen kostte. Doorgedrongen vijande
lijke troepen werden in een tegenaanval
weer teruggeslagen.
Laagviiegende Anglo-Amerikaanse vlieg
tuigen vielen West- en Zuidwest-Duits' ge
bied aan en brachten de burgerbevolking
verliezen toe.
Het^ vergeldingsvuur op Londen duurt
.voort.
V
Van bevoegde zijde wordt erop gewe
zen, dat het ongeoorloofde onttrekken van
electrische stroom aan afgesloten leidin
gen op grond van de beschikking van
den Rijkscommissaris over de uitzonde
ringstoestand als het in gevaar bréngen
van de verzorging vervolgd zal worden.
Slechts de autoriteiten, bureau's, in
richtingen, bedrijven en. personen, dip
daartoe van bevoegde zijde uitdrukkelijk
gemachtigd zijn, mogen stroom gebruiken.
Ieder optreden, dat de voorziening ip
gevaar brengt, wordt op grond van het
decreet van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandse gebied betreffen
de de uitzonderingstoestand van 12 Mei
1944 met de dood gestraft. Poging en
deelneming zijn op gelijke wijze straf
baar als het voltooide strafbare feit.
STOCKHOLM, 31 Jan. Uit Londen
wordt vernomen, dat de uitgeweken
Tsjechoslowaakse regering thans de diplo
matieke betrekkingen met de uitgeweken
Poolse regering te Londen heeft verbroken
en de Poolse regering te Loeblin heeft er-
kern;! als de rechtmatige regering, van Polen.
.-»• Uit een mededeling van den bevoeg
den gouwleider blijkt, dat tj de gevechten
In Oost-Pruisen dezer de. drie Kreislei-
ter der N.S.D.A.P. als aan oerfcrs van
Volkssturm-eenheden zijn gesneuveld.
Op het öuurtspoorwegverkeer van
MUaan zijn twee zware aanvallen gedaan.
Eu het o'aatsje Bollate werd een naar
Milaan rijdende trein bestookt met boord-
v/apens en bommen. 67 personen werden ge
dood, meer dan 70 gewond. Bij het plaatsje
Badile werd een van Pavia naar Milaan
rijdende trein aangevallen, waarin zich ca.
200 reizigers bevonden. 73 personen werden
gedood, meer dan 100 gewond.
Het lijk van een vroegeren Grieksen
minister Pirounakis werd Woensdag, naar
Reuter uit Athene meldt, gevonden bij de
door de Elas vermoorde personen.
Het hoger beroep tegen het doodvon
nis van Robert Brasillach, den voormaligen
uitgever van het weekblad ,,Je suis par-
tout" is Woensdag door het Hof van appèl
verworpen.
De Britse regering heeft Woensdag een
Witboek uitgegeveOKnet mededelingen over
de toestand in G^Bfenland van den Brit
sen ambassadeur tW Athene aan minister
Eden. Ook wordt de behandeling van de
gijzelaars door de Elas besproken.
Van tijd tot tijd grijpt de Britse pro-
pagandazender naar een van de gram
mofoonplaten, die ijverig luisterende Brit
ten regelmatig maken van de redevoerin
gen van den Führer. Dan wordt uit een
rede van vier of meer jaren geleden een
flard uitgezonden met „passend commen
taar", uiteraard om te suggereren, dat, het
citaat heel kwalijk past op de historische
feiten van het ogenblik.
De truc is na vijfenzestig oorlogsmaan-
allengs tamelijk versleten. Ze was trou
wens van meet-af slechts een variant, op
de zwart-op-wit sinds lang te kwader faam
bekende methode, een volzin uit het ver
band te rukken en vervolgens aan de
eigen doelstellingen dienstbaar te maken.
Waren de redevoeringen van Churchill
door eenzelfde mythische en rhetorische
kracht daartoe belangrijk genoeg, men
zou er rijkelijk stof in vinden voor weke
lijkse uitzendingen van gelijke soort,
waarbij zelfs de klagelijke profetieën over
het enig-echte tydstip van het oorlogs
einde slechts een bescheiden onderdeel
behoefden te vullen.
Niet zo heel lang geleden heeft de
Britse propagandazender andermaal een
reprise gegeven. Het waren daarbij won
derlijk genoeg niet zozeer de militaire
vorderingen van de Britten als die
van de bolsjewisten, die het zege
vierende commentaar dicteerden en er de
vraag aan verbonden, wat de Führer
ditmaal wel op 30 Japuari zeggen zou,
„als hij tenminste spreekt".
De Führer hééft gesproken. En het
ware voor Engeland te hopen, dat men
ook ditmaal in zijn discotheek greep. Om
er het levende bewijs uit te putten na
melijk, dat de Führer op het stuk van
de toenemende bolsjewisering van Europa
en de afbrokkeling van de westerse demo
cratieën niet ten onrechte naar zijn
vroegere voorspellingen verwees. Gelijk
de 300 Sowjetrussische divisies aan het
oostfront tegenover de 80 Anglo-Ameri
kaanse aan het westfront de duidelijkste
getallen-schildering geven van wat Lon
den en Washington in het geval van een
geallieerde overwinning tegenover Mos-
cou zouden hebben in te brengen, zo be
wijst de politieke ontwikkeling der dingen
hoe met name Engeland reeds „in het
licht der overwinning" bezig is innerlijk
te gronde te gaan.
Het is ook in Moscou en Washington
geen punt van twijfel meer, dat Enge
land onder alle omstandigheden de
grootste verliezer van deze oorlog moet
heten. Het is in de gemeenschap der
„grote drie" buiten Londen alleen in
Washington nog werkelijk een vraag, of
iets anders dan de bolsjewistische ziekte
voor die ondergang verantwoordelijk is.
De Führer heeft niet zonder reden
juist op de verjaardag van de machts
overname in een trotse karakteristiek
uiteengezet, waarin het Duitse volk van
thans verschilt van het Duitse volk, dat
reeds in de jaren na de eerste wereld
oorlog aan de gevaren van het bolsje
wisme blootstond. Wanneer het bolsje
wisme toen niet slaagde, kwam dat om
dat het er zich de enorme militaire
machtsapparatuur nog niet voor had op
gebouwd, die thans tegen het hart van
Europa stormloopt. Maar wanneer die
stormloop ook thans mislukken zal, is
dat naar Adolf Hitlers woord niet in de
eerste plaats het gevolg van de militaire
macht, die ook .Duitsland zich sindsdien
verzekerde. Beslissend is de geestelijke
wil tot verzet tegen ontbindende tenden-
zende geestelijke immuniteit tegen
hét bolsjewisme.
Wat het Duitse volk op dit punt ge
leerd en bewezen heeft, is de uiteindelijke
waarborg, dat het tegen het ergste ge
vaar voor Europa stand zal houden.
Wanneer men daartegenover in Londen
en Washington (om van de kleine mee- i
lopers niet te spreken) op hetzelfde punt
niets geleerd en zelfs de lijfelijke erva
ringen van gisteren reeds vergeten heeft,
kan men dat ginds op het ogenblik dér
fatale ineenstorting op gepaste wijze aan
de eigert leiding verwijten, die juichte
bij' de vorderingen van Moscou, omdat
zij zelf geen vorderingen maakte, waar- r
over zij juichen kon.
De ziekte van het bolsjewisme is voor
de Europese volken de grootste beproe
ving van deze dagen. Waar het volks
lichaam tegen de ziekte immuun werd,
daar zal het, hoe gevaarlijk de epidemie
ook schijnt, er tenslotte de zege over be
halen. Dat is de zekerheid, die het Duitse
volk zichzelf thans voorhoudt in de be
slissende fase van deze oorlog dat is
de zekerheid, waarvan de Führer in zijn
jongste rede getuigde. De afgunstige
buurman echter, die zich van een vijand
meent te kunnen ontdoen door zich van
een gevaarlijke plaag te bedienen, maar
die nooit iets^wist te doen om er zelf
immuun tegen te worden, gaat er met
zekerheid aan te gronde. Welke krach
ten hij tot op het ogenblik van de eerste
ziekteverschiinselen wellicht nog bezat
speelt daarbij geen rol van betekenis.
De zon gaat op 2 Febr. onder om
17.28 uur en op 3 Febr. opsom 8.19. uur.
Maan op 2 Febr. onder om 10.43 en op
om' 23.05.
L.K. 5 Febr., N.M. 12 Febr., E.K. 19
Febr., V.M. 27 Febr.
Directeur: H J. Kerkmeester, B.ussum,
Hoofdredacteur: Hendrik Lindt, Amsterdam,
plv Hoofdredacteur: lr. A H de Haas van
Dorsser, Haarlem; binnenland: J. v. Grie
ken; illustratie en opmaak: R. Kampstra;
volkscultuur en kunst: M. Wolters; sport:
J. J. Llber; advertenties: A. H. Lammers,
a.iierijte Amsterdam. K 113
