VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Duitse veroveringen in de' I J KJ"!" Midden-Elzas I i£ B 0//y Eigenlijke front verplaatst zich naar Elzas en Saargebied Distancièring aan de Ourthe Nieuwe bonnen Lemmerboot gezonken I Amerikanen boven Sjonan Bekentenis in moordzaak- Lord Moyne Boedapest lijdt grote schade Roosevelt remt optimisme Vetgehalte melk verlaagd Hoe wij ongeraffineerde olie gebruiken Wapenstilstand in Griekenland Keuringen Waffen-ff enz. Niet alleen gij hebt het moeilijk! Overval in de Van Nes- straat Dieven aangehouden DAGBLAD Ie JAARGANG No. 318 l ZATERDAG 13 JANUARI 1945 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie:' Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. 'HOOFDKWARTIER VAN DEN PÜHRER, 11 Jan. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: Om de diepe flanken van onze frontbocht in de Ardennen beter te beschermen, werd het over de Ourthe naar het Westen vooruitspringende deel, zonder door deri vijand gestoord te worden teruggenomen en de stad St Hubert prijsgegeven. De daar op gestelde Engelse divisies volgen onze bewegingen slechts aarzelend. Op de noordflank van het strijdgebied ten zuidwesten van Vielsalm vermochten de Amerikanen met hun aanvallen, welke zware verliezen opleverden, tegen onze sterke verdediging niet door te dringen. Ook in het gebied van Bastogne is de frontlinie ondanks de aanhoudende vijandelijke druk naar het Noorden niet belangrijk ge wijzigd. In Lotharingen hebben onze troe pen de sinds dagen omstreden plaats Rimling ten noorden van Rohrbach veroverd. De bosgevechten om de dal uitgangen van de Beneden-Vogezen duren voort. 1 In de Rijnvlakte hebben Duitse for maties verdere vestingwerken van de Maginotlinie bij Hatten stormender hand genomen en talrijke plaatsen in de Midden-Elzas bevrijd. Na hevige gevechten werden ten zuiden van Èrstein ingesloten vijandelijke strijd krachten vernietigd, de resten daar van werden, ter sterkte van ruim 300 man, in gevangenschap weggevoerd. Ter storing van de vijandelllke aan voer liggen Luik en Antwerpen onder versterkte lange-af standsbeschieting. De gevechtspauze in Mldden-Itallë duurt voort. Bij zware sneeuwjacht werden in Hongarije talrijke vijandelijke aanval len ten zuiden en noordoosten van het Vertesgebergte.afgeslagen, waarbij zes tien Sowjetrussische tanks werden stukgeschoten. Aan het oostelijk front van Boedapest heeft de vijand pas in de namiddag zijn aanvallen hervat. ZIJ mislukten alle, ondanks het ge bruik van talrijke vlammenwerpers, die op tanks waren gemonteerd, dank zij het taaie verzet van het garnizoen. In een aanval, 'die goede vorderingen maakt, hebben onze formaties het vijandelijke penetratlegebled ten noor den van de Donau Ingekrompen. BIJ het afslaan van vijandelijke tegen aanvallen werden zeventien bolsjewis tische tanks vernietigd. Aan het bruggenhoofd van Memel zijn Duitse grenadiers en tanks over TOKIO, 12 Jan. Het keizerlijke hoofdkwartier meldt, dat op 11 Januari 20 grote Amerikaanse bommenwer pers probeerden het eiland Sjonan (Singapore) aan te vallen. Japanse afweer verspreidde de gesloten for maties, zodat de bommen lukraak terecht kwamen op de stad Sjonan. Zestien vijandelijke bommenwerpers werden neergeschoten of beschadigd. De Japanse militaire inrichtingen leden generlei schade. Wel werden ca. twintig huizen verwoest. Een aantal burgers in de stad Sjonan werd ge dood of gewond. een frontbreedte van 4 km. b!1 verras sing de vijandelijke stellingen binnen gedrongen en hebben de Sowjets ge voelige verliezen toegebracht, terwijl zij zelf slechts weinig schade ledeh. In de overige delen van het Oostelijk front bleef de gevechtsactiviteit ge ring. De Amerikaanse terreurbommenwer- pers deden gisteren aanvallen op het gebied nabij het front ln het westen en op plaatsen aan de Rijn. Vroeg ln de avond wierpen snelle Britse ge vechtsvliegtuigen bommen op Han nover. Het gebied van Groot-Londen ligt onverpoosd onder ons vergeldlngsvuur., r GENVB 12 Jan. Het proces tegen de belde Joden Ellaho Haklm uit Beiroet en Ellaho Bensurle uit Tel Avlv, die den Engelsen minister voor het Nabije Oosten, Lord Moyne, hebben vermoord, is deze week begon nen. Een der beklaagden heeft, naar Reuter meldt, bekend de moord te hebben gepleegd op aanwijzing der ge heime Joodse organisatie. BERLIJN, 12 Jan. Volgens een mededeling van een Duitsen front correspondent, die deel uitmaakt van de ingesloten bezetting, zijn bljha alle cultuurmonumenten van de Hongaarse hoofdstad door de Sowjetrussische luchtaanvallen en artilleriebeschietin gen beschadigd of Verwoest. O.a. wer den als getroffen bevestigd: het vls- sersbolwerk en de kroningskerk, de koninklijke burcht, talrijke andere prachtige bouwwerken, het parle mentsgebouw en de opera. 1 GENEVE, 12 Jan. In een schrij ven aan alle Amerikaanse staats ambtenaren heeft Roosevelt er op gewezen, aldus Radio Londen, dat alle ambtenaren uitlatingen betref fende een spoedig einde van de oor log moeten, nalaten, aangezien die „op een hoogst kritiek tijdstip" de productie remmen zouden. DEN HAAG, 11 Jan. De melk-: positie maakt het noodzakelijk, dat het vetgehalte van óg gestandaar diseerde melk is verlaagd van 2J tot 2 pot'. li, Het dagblad „FrancJ.iolr", dat Dinsdag bij besluit van L.v Fransen minister van -oorlog voor Afn maand werd verboden, heeft than^ verlof ge kregen weer te verschijnen, aangezien .de organisaties der zetters en drukkers en de Journalisteuorganlsiitle met sta king dreigden. De leider der republikeinse frac tie ln het Huls van, Afgevaardigden, Joseph M&ck.h eeft een aanvulling op de grondwet voprgfesteld, welke het een leder verbiedt, ranger dan twee ambts perioden als president der Verenigde Staten t'e fungeren^ (Plaatselijke wijzigingen voorbehouden Voor de -provincie, Noord-Holland -zijn de volgende bonnen van de nood- kaart II aangewezen voor de week van 14 t.m. 20 Januari: Brood: 253 en 254 4 rants, brood; 261 2 rants, brood of bloem; R06 250 gr. kindermeel, gortmoqt of voedings suiker. Aardappelen: 255 1 kg. aardappe len. Vlees: 256 li rants, vlees (niet voor Amsterdam). Koffiesurrogaat: 257 62J gr. koffle- surrogaat. Vervangingsmiddelen: 258 1 rants.' vervangingsmiddelen. Zeep ent/..: 259 2 rants, eenheidstoi letzeep, zeepvervangende wasmidde len of waspoeder; R07 en C412 (in legvel) 1 rants, zeepvervangende was middelen of waspoeder. Scheerzeep: 45 tabak 45,gr. scheer zeep (t.m. ,12 Mei). Nog geldig blijven t.m. 20 Januari: 200, R26 150 gr. versnaperingen.of boterhamstrooisel; 227 1 rants, eén- heidszeep; 226, R29, C 402 1 rants, -zeepvervangende wasmiddelen of was poeder; 221 250 gr. jam of stroop of 125 gr. suiker; 222 2J rants, vlees waren; 241 125 gr. vlees; 247 li rants, vlees (voor Amsterdam alleen vlees waren of kaas); 294 125 gr. boter of margarine of 100 gr. vet of 1 dl. (90 gr.) spijsolie. Bij deelneming aan warme maal tijden van de Centrale Keuken moet bon 255 voot aardappelen worden in geleverd. In verschillende steden des lands wordt op het ogenblik ongeraffineerde olie gedistribueerd. Deze olie ziet er donkerder uit dan de eerder gedistri bueerde olie. Bovendien heeft zij een vrij sterke reuk en smaak door ver schillende stoffen, die uit de geraf fineerde olie verwijderd zijn Toch is zij goed in de maaltijden te ver werken, zonder dat bovengenoemde eigenschappen hinderlijk ziin. Voegt men aan zijn warme maaltijd het dagrantsoen ongeraffineerde olie toe, De zon gaat op ,13 Jan. op om 8.45 uur en onder om 16.52 uur; op 14 Jan. op om 8.44 uur en onder om 16.54 uur; op 15 Jan. op om 8.43 uur. Maan op 13 Jan. op om 8.09 uur en onder om 16.08 uur en op 14 Jan. op om 9.04 uur en onder om 17.14 uur. N.M 14 Jan., E.K. 21 Jan., V.M. 28 Jan., L.K. 5 Febr, AMSTERDAM, 11 Jan. Maan dagavond is op de hoogte van Urk de Lemmerboot Groningen 4, komende uit de Lemmer en op weg naar Amsterdam, in aan varing gekomen met de Jan Nieveen, van dezelfde maatschap pij, en van Amsterdam op weg naar de Lemmer. De Groningen 4, een betrekkelijk klein Schip, waarop zich circa honderd per sonen bevonden, is gezonken. De Jan Nieveen heeft bemanning en passagiers overgenomen en is zelf doorgestoomd met een deuk in de boeg naar de Lemmer. Het aantal slachtoffers bedraagt omstreeks 25. De Nieveen is uit de Lemmer teruggekomen en zou Vrijdag weer uitvaren. dan zal men slechts een lichte bij smaak bespeuren. Gerechten, welke in deze olie ge bakken worden, hebben, mits warm gebruikt, bijna geen bijsmaak. Ook aan een saus, gemaakt van' in -hete olie gebrande bloem en water (1 lepel olie, 2, lepels bloem, j i liter water, zout),jproeft men niet, dat de olie ongeraffineerd is. Wie desondanks de olie enigszins wil raffineren en er de brandstof voor heeft, kan als volgt te werk'gaan: 2 delen olie met. 1 deel water aan de kook brengen. Vervolgens de vloei stof flink laten koken, totdat al het water verdampt is. De oliei blijft achter. Zij heeft vrijwel geen bij smaak meer. GENÈVE, 12 Jan. Volgens een bericht van den eorresporfdent der B.B.C. in Athene is Donderdagavond de wapenstilstand tussen generaal Scobie en de Elas ondertekend. Flinke, gezonde Nederlandse jongens kunnen zich melden voor de Waf- ïen-ff: artillerie, flak, panzer, fall- schirmjager, gemotoriseerde F troepen, infanterie, enz. enz. Donderdag en Vrijdag de 18de en de 19de Januari 1945, om 10 uur, vindt ln het gebouw van het g -Ersatzkommando „Nleder- lande", Nebenstelle, Dam 4, Amster dam een keuring plaats. Flinke, gezonde, Nederlandse meis jes en vrouwen van 18 tot 30 Jaar kunen zich melden voor het Deut sche Rote Kreuz. Voor dezen ls er Donderdag en Vrijdag de 18de en 19de- Januari om 13 uur ln het genoemde gebouw een keuring, Vroeger wareri de familie-berichten ernstig en ivaardig. Ook de blijde. De vreugde was betoomd en in vaste, geijkte formules deden de ouders mededeling van de vermeerdering van hun gezin. Toen kwamen de Pa's en Ma's, die eens erg op wilden vallen en die net deden, alsof niet zij zelf hard naar de krant waren gehold om een adver tentie op te geven, maar alsof de kleine Pietje zo slim was geweest. Toen verschenen er bijv. advertenties als: „Ik kreeg vandaag een zusje. Wij noemen^ haar Marie. Was gete kend: Pietoud 2 jaar). Ja, zelfs verschenen er familie- feuilletonsdie ogenschijnlijk door de pasgeborenen zelf waren samenge steld: „Vandaag werd ik geboren, Pi)n Pieterse. Mijn vader en moeder zijn natuurlijk heel blij". Vader en moe der werden daarin verder niet aan geduid. Tegen deze clandestiene beoefening van de journalistiek wil ik niet pro testeren. Maar wel tegen een nieuw verschijnsel, waarbij de officiële naam maar een schijnnaam blijkt. Zo lees ik nu in de krant, dat ergenseen Wilhelmus geboren is. Grootvader Wilhelmus natuurlijk blij Maar... „we noemen hem Ollie" laten de ouders nog in dezelfde adverten tie drukken. Heer Ollie B. Bommel lacht. „Wat steekt in een naam?" vroeg al Shakespeare. Maar als een naam zelfs niet meer dientom hem als naam te' gebruiken, als dan ver wanten en vrienden al in de geboorte advertentie eenvoudig wordt verbo- den^ooit het kind bij zijn naam te noemen en als Wilhelmus ook later moet verjtemen, dat zijn naam maar een voor-de-gek-houderijtje ivas en dat hij al direct, zij het ojjicieus, maar niet muider definitief Ollie is genoemd, wat blijft er dan van de 'Burgerlijke Stand en de naamgeverij over? Of zullen de kinderen van deze generatie straks op school moeten zeggen: „Ik sta ingeschreven als Reinout, Diederik, Hillegonda, Sieg fried, maar mijn naam is Pen Kwen, Smeertem, Sladrop. Poekeloeres of Snoekie Poekie"? Ten aanzien van deze ontaarding van de naamgeverij .geef ik dan toch maar liever de voorkeur aan de ge woonte bij zekere volken, waar men de jeugd, als ze tot de jaren des onderscheids is gekomen, inderdaad zelf een naam laat kiezen. Ondertus sen Ollie. p.f. TIJL De Amerikaanse minister van'oor- log, Stimson, heeft verklaard, dat een aantal Amerikaanse commandanten te velde van hUn functie ontheven ls, aangezien zU niet voldaan hebben aan de hun gestelde eisen, BERLIJN, 12 Jan. Het Internat. Informatlonsbüro meldt over de toe stand aan het Westelijke lront: Ofschoon nog steeds de kern der Amerikaanse divisies ln het gebied der noordelijke Ardennen 'ln bloedige gevechten om smalle terrelnsectoren zijn krachten verbruikt op de krach tige Duitse afweer en hier door de concentratie van een Brits stootleger ter sterkte van vier divisies voor de westelijke punt van de Duitse, pene tratiewig een duidelijk zichtbaar zwaartepunt der operatieve bedoelln- gerl van Elsenhower ligt hetgeen reeds blijkt uit de vereniging van meer dan de helft van alle ln West- Europa liggende divisies der Anglo- Amerlkanen op zeer smal terrein heelt zich de eigenlijke strijd toch zichtbaar verplaatst naar het gebied tussen Saar en Rijn, en naar de El zas. .Hier ls, behalve de penetratie ln de Maginotlinie,, de vorming van een bruggenhoofd ten noorden van Straatsburg ongetwijfeld de meest op merkelijke gebeurtenis van de laatste tijd. Dat het bij het geallieerde op perbevel zelf zo gevoeld wordt, blijkt reeds uit de woedende aanvallen, die Eisenhower al dagen voortdurend doet richten op het Duitse bastion aan de westelijke oever van de Rijn. De geallieerde generalissimus ls er zich natuurlijk van bewust, dat dit bruggenhoofd reeds door zijn aan zienlijke uitbreiding door de Duitse leiding operatieve mogelijkheden heelt geopend, die tezamen met de situatie In het gebied ten noorden van Schlettstadt voor h<et geallieerde op perbevel een reeks moeilijkheden en Een advertentie: „Waar -mag een moeder twee tot drie keer per week tegen vergoeding pap voor haar baby koken?" Men leest de woorden, even nuchter en zakelijk gezet en gedrukt in de krant als alles: het weermachtsbe- richt, het vrolijke stukje, het verhaal van een roofoverval. Men is als krantenlezer zo aan het een en ander gewend geraakt in deze jaren. Duizend doden, 14.000 krijgs gevangenen, diefstal van een ton, overstromingen in China en hongers nood in Engels-Indië, het zegt ons zo weinig meer. Als wij ons zouden inleven in dergelijke verschrikkingen, zouden we immers geen leven meer hebben Maar dit is anders, ffier kan men niet omheen. Hieröver moet men na denken. Een moeder,' met een kind van een paar maanden, die in de kou zit. Die zelfs geen mogelijkheid meer ziet om de pap voor haar kindje te warmen. En de winter begint pas. In hoevele gezinnen is de nood al zo ver geste gen? Deze moeder plaatst een adver tentie: zij hoopt op Steun van ande ren. Laten wij hopen, dat zij die steun ontvangt, maar de mensen zijn hard geworden in deze jaren. En hoe velen plaatsen er geen advertentie, doch hopen slechts op een wonder, dat niet komt? Het werd te dezer plaatse al eerder betoogd. Wij kunnen het slechts her halen: helpt elkanderl Hoe moeilijk men het ook heeft, er zijn mensen, die het moeilijker hebben. Niet in China, niet in Engels-Indië, maar naast onze deur, op onze trap. gevaren aan het gehele front langs de Boven-Rijn kunnen opleveren. Men zal er goed aan doen aan <ie verderè ontwikkeling aan de frontsectoren van de Elzas in de eerstvolgende strijd meer aandacht te schenken. Kaarsenbonnen oiet meer geldig DEN HAAG, 11 'jan. Alle thans ln omloop zijnde toewijzingen en rant soenbonnen voor kaarsen ln de provin cies Noord-Holland. Zuid-Holland ,en Utrecht zijn niet meer geldig voor het kopen' van kaarsen. Handelaren dienen de thans ln hun bezit zijnde toe wijzingen en rantsoenen voor dit artikel tot nader order te bewaren. Zevenentachtig jaar oud ls' te Amsterdam Ells. M. Rogge over leden. bekend als oprichter en lang jarig redactrice van „De vrouw en haar huis". De begrafenis ls Zaterdag een uur op de Oosterbegraafplaats. BIJ een demonstratie van een mijn, ln een militair kamp in Kent, ls het tot een ontploffing gekomen, waar bij 31 soldaten werden gedood en een zestigtal gewond. HAARLEM Bij een 24-jarigen vertegenwoordiger,, wonende in de Van Nesstraat ver voegden zich des avonds vier onbe kende jongemannen, die zeiden, dat zij huiszoeking' kwaimen verrichten. Zij weigerden den bewoner echter zich te legimiteren. Een van hen trok plotseling een masker voor zijn gezicht, haalde een flesje te voor schijn en trachtte den bewoner vloeistof in het gelaat te werpen. Er ontstond een worsteling, waarna de indringers de vlucht namen. Zij lie ten een wagentje op straat achter. Als verdacht van diefstal van cokes en oliezuur uit een perceel aan het Donkere Spaarne, heeft de recherche den 28-jarigen O. D.. en den 19- jarigen W. B. aangehouden, alsmede den 51-jarigen H. H., welk© laatste wordt verdacht van heling. Terzake van diefstal van cokes en olie ten nadele van de coöperatie „De Eendracht" zijn de Haarlem mers J. V., 38 jaar, C. V., 25 jaar en W. R., 30 jaar aangehouden. Het Kestolène is in beslag genomen. Ten slotte is nog de 23-jarige Haarlem mer R. aangehouden wegens dief stal in een azijnfabriek in de Spaam- wouderstraat. Bij de coöperatie in de Jelgers- mastraat verdwenen acht balen meel: Directeur: H. J. Kerkmeester, Bus- sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt. Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A. H. de Haas van Dorsser, Haarlem; binnenland: J. v. Grieken; Illustratie en opmaak: R. Kampstra: volkscul tuur en kunst: M. Wolters; sportJ. J. Llber; advertenties: A.- H, Lammers, allen te Amsterdam. K 113

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1945 | | pagina 1