HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
Duits offensief aan het
Eiffelfront
Vlees met
Kerstmis?
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Amerikaanse
stellingen
vernietigd
Bezorgdheid bij de
Britten
Strijd nadert Luxemburgs-
Belgische grens
Duitse formaties
in gebied van
Malmedy
Transportvraagstuk voor voedsel
voorziening wordt aangepakt
Beroep op aller
medewerking
Onze voedselpositie
Duitse pantserformatiés
stoten verder door
Vijandelijke reserves
teruggeslagen
Earn onderhandelt
met gen. Scobie
Belgische steden in
Duitse handen
Laat geen schip een
uur stil liggen!
il tot wonderen
Het licht keert!
Peulvruchtenbon
C.C.D.-klacht
HOOFDKWARTIER VAN DEN
Ft HRER, 18 Dec. Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
Sterke Duitse strijdkrachten zijn
op 16 December te 5.30 uur van de
Westwall uit over een breed front
na een korte maar geweldige vuur-
voorberciding tot de aanval overge-
gaan en hebben de voorste Ameri
kaanse stellingen tussen het Hohe
'i Venn en het noordelijke dc^l van
Luxemburg in de eerste stormloop
onder de voet gelopen. De grote
aanvalsslag duurt, door sterke for
maties jachtvliegtuigen beschermd,
voort. Bijzonderheden worden pas
later bekend gemaakt om den vol-
'l komen verrasten vijand geen aan
knopingspunten te verschaffen.
In de strijd met de vijandelijke
luchtmacht boven het frontgebied
hebben eskaders onzer Jachtvllegers
volgens de tot dusverre binnenge/co-
i men rapporten 48 vijandelijke Jacht
bommenwerpers neergeschoten. Lucht
doelgeschut der luchtmacht vernietig
de bovendien 21 vijandelijke vlieg
tuigen. In dc nacht vielen sterke for
maties gévechts- en nachtsl3gvlvleg-
tulgcn do vijandelijke bewegingen en
aanvoercentra met goede uitwerking
aan.
Aan de rest "van het 'westelijke
front duren de gevechten aan de
Roersector ten westen en ten zuiden
van Düren, in do bunkerstelllngen bij
Saarlautérn,voor Bltsch en voor de
Westwall aan de grens tussen de Palts
en de Elzas voort. In de Boven-Elzas
zijn onze troepen ln detegenaanval
weer in Kaysersberg binnengedron
gen.
Luik en Antwerpen- lagen onder
zeer zwaar lange-afstandsvuur.
In Midüen-Italië hebben de vijan
delijke aanvallen ten westen van
Faenza aan kracht en omvang ver
loren. Aan weerszijden van Bagnaca-
Vallo eindigde cie met- versterkte
strijdkrachten ondernomen stormloop
der Canadese formaties pok gisteren
onder zware verliezen met een neder
laag. s
In Hongarije sloegen onze troepen
krachtige Söwjetaanvallen ten zuiden
van het Plattenmeer af. In de sector
Aardappelbonnen 284 en
R 27 inleveren
DEN HAAG. 19 Dec In de
provincies Noord-Holland, Zuid-Hol
land en Utrecht dienen de bonnen
284 en R. 27, welke van 26 November
tot en met 2 December 1944 recht
gaven op het kopen van aardappelen,
voor zover hierop nog niet is afgele
verd. uiterlijk op Zaterdag 23 Decem
ber a.s. bij zijn leverancier ingele-
v^d te worden, desgewenst tegen
ontvangstbewijs. Aflevering door den
handelaar zal zonder nadere aan
kondiging zo spoedig mogelijk
plaats hebben, nadat deze op boven
genoemde bonnen is bevoorraad.
GENÈVE, 19 Dec. De Engelse
bladen van Dinsdag houden zich bezig
met het verrassende Duitse offehsief
in het Westen. De Manchester
Guardian waarschuwt met na-
jdruk voor verkeerde illusies en brengt
naar voren, dat tiet dwaas is, dit
offensief als „de laatste wanhopige
opflikkering en het zekere voorteken
en de aankondiging van de totale
ineenstorting" te beschouwen.
De Times verklaart o.a.: ..Het
plan van de Duitsers kan vergeleken
worden met dat, hetwelk zij bij Sedan
in 1914 toepasten. De stpjdmethode
van Von Rundstedt komt de geallieer
den „hoogst ongelegen".
De Duitse opmars moet „werkelijk
als zeer ernstig" worden beschouwd,
schrijft de Daily Mail:
Szeczeny mislukten nieuwe, ditmaal
naar het oosten gerichte vijandelijke
doorbraakpogingen. In tegenaanvallen
werd een leemte in het front geslo
ten. Tussen het Bükkgebergte en de
Hernad hebben wij nieuwe stellingen
betrokken, die tegen hevige Sowjet-
aanvallen werden gehandhaafd.
Amerikaanse terreurvllegtulgen He
ten overdag bommen vallen op plaat
sen ln Qpper-3ilez4ë en Zuidoost-
Dultsland. In de argelopen nacht op-
dernamen de Engelsen met schending
van "Zwitsers gebied een terreuraanval
op de binnenstad van München. Er
werd aanzienlijke schade aangericht
in woonwijken, aan vele cultuurmo
numenten en andere openbare gebou
wen, waaronder verscheidene zieken
huizen.
Andere formaties lieten een groot
aantal bommen vallen op Ulm. Ook
het Rijnlands-Westfaals gebied was
het doel van vijandelijke luchtaan
vallen. Luchtverdedlglhgsstrijdkrach-
ten schoten 36 AnglOrAmerlkaanöe
vliegtuigen, waaronder 24 viermotorige
bommenwerpers, neer.
F. W. van Bilderbeek te
Assen doodgeschoten
UTRECHT. 18 Dec. De gemach
tigde van <len Leider en leider van
de hoofdafdeling financiën en admi
nistratie der N.S B., F. W. van Bil
derbeek. is op Donderdag 14 Decem
ber 1944 te Assen doodgeschoten. De
dader heeft zich onmiddellijk hierna
vrijwillig gemeld en ls ln' hechtenis
genomen. De begrafenis, welke met
bewegingseer zal geschieden, is vast
gesteld op Dinsdag 19 December a s.
te 11.80 uur. De rouwplechtlgheld
vindt plaats in. de daartoe Ingerichte
rouwkamer van het provinciehuis te
Assen.
Het opperbevel der geallieerden
heeft den commandant van het eer
ste Franse leger, generaal De Lattré,
benoemd tot opperbevelhebber ln de
Elzas-sector.
De vroegere minister van open
bare werken, Nicolaus A6koutsis. die
lid. was geweest van het Griekse ka
binet Papandrcoe ls gearresteerd.
Het hoofdkwartier van. Eisen
hower maakt bekend, dat ten aan
zien van het frontgebied waar het
eerste Amerikaanse leger staat, tot
nader order éen volkomen 'nieuwaver-
bod ls afgekondigd.
Ie JAARGANS No. 299 WOENSDAG 20 DECEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 et. per week of f 2.73 per kwartaal. Losse nummer» 5 ct.
De oprichting van de „Centrale
Rederij Voedselvoorziening" en
de toezegging van de Duitse overheid,
dat de onder de vlag van die rederij
varende schepen niet zullen worden
gevorderd, scheppen de mogelijkheid,
dat binnen korte tijd de ergste'nood
in het Westen kan worden overwon
nen. Rantsoenen van 1400 gram brood
en twee a drie kg. aardappelen zouden
dan binnen ons bereik komen.
Voorwaarde daarvoor is slechts, dat
men van nu af aan geen dag meer
verloren laat, gaan. Wanneer men b.v.
met varen zóu vrachten tot na Nieuw
jaar, zou dit betekenen, dat een schuit
van 200 ton iederen Amsterdammer
een half pond levensmiddelen minder
zou brengen. Wat dit voor een vloot
van honderden schepen zou beteke
nen, kan ieder narekenen. Het is
daarom zaak, een spoedmobilisatie
van scheepsruimte te organiseren.
Tot nu toe is in de kranten als
aanmeldingsadres alleen Prins F/ v
drikkade 159) Amsterdam, genoemd
Het, is naar onze mening zaak, in
alle plaatsen, die daarvoor in aan
merking komen, binnen een of twee
dagen aanmeldingsbureau's te ves
tigen, waar de ^schippers papieren,
olie en opdrachten kunnen krijgen.
Binnen een week ,moet Nederland
varen! Wij in het Westen kunnen
niet lang meer wachten op de ver
hoging vafi het brood- en aardappel-
rantsoen, willen wij niet verhonge
ren. Wij moeten toch bedenken, dat
ook na deze crisis het rantsoen nu
nog niet bepaald zo zal zijn. dat wij
daarvan snel weer op krachten zul
len komen.
De hoogte van dat gehoopte rant
soen wijst intussen nog op een ander
gevaar en wel dit, dat bij een langere
duur van de chaos, door ongelijk
matige verdeling in Drente krijgt,
men b.v. aardappelen zonder bon!
het via de dlstributiedienst beschik
bare rantsoen steeds meer zal dalen.
De periode van onevenwichtige voor-
raadvorming mag geen dag langer
duren dan absoluut nopdzakelijk is.
Het zal dan ook voor de noordelijke
provincies zaak zijn. terwille van het
levensbehoud van velen in het Wes
ten, in deze. .voor de productiegebie
den zich als een tijd van overvloed
voordoende periode, toch de nodige
zuinigheid te betrachten. Ook hier
zou de overheid ordenend moeten
optreden.
Dit'wat betreft ons brood- en aard
appelrantsoen voor de toekomst.
Kerstmis staat echter voor de deur
èn dan zal van de uitwerking van
de nieuwe maatregelen op verkeers
gebied nog niets te bespeuren zijn.
Er blijft echter nog een andere mo
gelijkheid om toch met Kerstmis iets
BERLIJN, 19 Dec. Ondanks de
voortdurende clruk van het eerste
Amerikaanse leger tegen het front
aan de Roer. vooral bij Düren, is
toch duidelijk te bemerken, dat de
gevechten in deze sector, in weerwil
van de hevigheid, waarmede zij wor
den gevoerd, nog slechts van plaatse
lijke betekenis zijn. Klaarblijkelijk
staan de Amerikaanse maatregelen
in deze streek reeds onder dg indruk
van het Duitse offensief tussen Trier
en Monschau.
Als gevolg hiervan kon de Duitse
leiding besluiten enige posities op de
westelijke vleugel van de rivier, die
aan voortdurende dreiging uit de
flank onderhevig waren en een bezet
ting door betrekkelijk grote strijd
krachten. noodzakelijk maakten, te
ontruimen en de troepen op de ooste
lijke oever van de Roer terug te
nemen.
De Duitse aanvalformaties, die op
16 December in het gehele gebied
tussen Trier en Monschau tot het
offensief zijn overgegaan, konden
reeds in de eerste uren verscheidene
kilometers oprukken en hierdoor ver
scheidene dorpen in het voorterrein
van de Westwal heroveren. Pas nadat
de aanval een diepte van ongeveer
extra's te doen. In de Westelijke
provincies is voldoende vee om dé
mogelijkheid te bieden eindelijk weer
eens wat vlees op tafel te brengen,
nadat sinds maanden ook dit blijk
baar tot de onmogelijkheden heeft
behoord. Het vervoerprobleem is hier
veel minder nijpend dan ten aanzien
van de Drentse aardappels en het
slachten van een aantal koeien,
waarvoor de boeren toch dikwijls
niet voldoende eten hebben, schaadt
op geen enkele wijze de opbouw van
onz veeestajJel voor de toekomst.
Wij hopen, dat de voedselvoorzie
ningsautoriteiten nog voor Kerstmis
bij ieder, een stukje vlees op tafel
zullen brengen als bewijs, dat de bij
velen heersende psychose van hon
geren en nietsdoen overwonnen is
en als belofte, dat het Nieuwe Jaar
met minder honger zal beginnen,
dan wij op het eind van dit Jaar te
dragen kregfen.
tien tot twaalf km. had bereikt, viel
een ^sterkere Amerikaanse afweer
wa°r te nemen.
Op de noordelijke vleugel van het
offensief drongen snelle Duitse for
maties en gepantserde eenheden tot
in het gebied van Malmedy door, ter
wijl verder zuidelijk de formaties van
het twaalfde Amerikaanse leger naar
het noordelijke-gedeelte van Luxem
burg werden teruggeworpen. Hier na
dert de strijd reedsx de Luxemburgs-
Belgische grens.
Mening van Sündermann
Voor vertegenwoordigers der buiten,
landse pers heeft Stabslelter Sünder
mann gezegd, dat hef feit, dat - de
Duitse Weermacht opnieuw tot een
aanval ls overgegaan, zijn uitwerking
op de wereld niet zal missen. Hij her
innerde aan het woord van den Rijks-
perschef. dr. Dietrich, die op de Ween-
se vergadering van de Unie van Natio
nale Journalistenbonden zclde: „In
1941 hebben wij ons vergist, ditmaal
echter zullen de anderen zich vergis
sen".
Uit de zwaarste verdediging, aldus
vervolgde Sündermann, heeft de Duit
se Weermacht een nieuwe geweldige of
fensieve kracht ontwikkeld. Dit is de
uiting van de ongebroken Duitse
levenskracht. Ook Morgenthau, Church
ill, Vansittart en de anderen kenden
de Duitse gevechtskracht zeer goed en
daarom hebben ze hun haatprogram-
ma's de wereld Ingezonden. Het Duitse
offensief, aldus besloot» Sündermann,
is ook een strijd voor 'Europa. Elke
slag, die de Duitse soldaat toebrengt,
is evenzeer een slag tegen de commu
nistische chaos als een bouwsteen voor
de nieuwe Europese ordening.
Dr. Martin Hallensleben, de militaire
correspondent van het D.N.B., schrijft
over het Duitse offensief, dat. ulttver-
schlllende aanduidingen te zien is,
dat het hier niet een der vroegere ge
bruikelijke Duitse aanvalsactles van
plaatselijke aard betreft. De In de
strijd geworpen snelle Duitse forma
ties, ln vrij groten getale, geven de con
clusie aan,-dat op zijn minst ver
strekkende Duitse bedoelingen ln het
ispel zijn. Daar komt de lengte van
het aanvalsfront.bij, benevens het feit
van een voor de tot dusverre voorge
komen gevechtsverhoudingen onge
woon krachtige Duitse activiteit ln de
lucht, welke klaarblijkelijk er naar
streeft, een dichte luchtbescherming
boven het gehèle operatiegebied tot
stand te brengen. Bepaalde aanwijzin
gen veroorloven het. reeds thans ervan
te spreken, dat dit. in voile omvang
kan worden bereikt. Opmerkelijk ls.
dat men van Duitse zijde spreekt over
een gunstige vordering der onderne
ming.
De Duitse terrelnw'nst moet reeds
aanzienlijk zijn. Daarop zal het echter
minder aankomen dan op de manoeu
vres, die eventueel uitgevoerd worden
door de doorgebroken Duitse divisies
lm de rug van het front van Aken en
van de Saar-sector,
DEN HAAG. 17 Dec. In een op
16 December j.l. gehouden persconfe
rentie heeft de secretaris-generaal
van het Departement van Landbouw
en visserij enige mededelingen ge
daan. diein het bijzonder betrek
king hebben op de instelling van de
„Centrale rederij voedselvoorziening"
Op 1 December j.l. werd in beginsel
besloten tot de oprichting van dit
lichaam, hetwelk thans zijn werk-
zaamhedch heeft aangevangen. Het
doel van deze organisatie ls leiding
te geven aan alle voedseltransporten
per binnenschip van het n.o. des
lands naar het westen des lands en
in het westen zelf. Deze organisatie
wenst het particulier Initiatief zo
veel mogelijk te stimuleren, dit zal
echter gecoördineerd moeten worden
in het kader der nieuwe organisatie.
De Centrale Rederij voedselvoorzie
ning ls geen eigenares van de sche
pen. zij zal zoveel mogelijk gebruik
maken van bestaande ihstellingen, in
het bijzonder van die van het depar
tement van Waterstaat (bcvrachtlngs-
commlssarlssen en sleepvaartcomrnis-
sarlssen). De directie van de Centrale
Rederij voedselvoorziening bestaat uit
den directeur-generaal van de Töëdsel-
voorziening, de burgemeesters van
de gemeenten Amsterdam en Rot
terdam en den secretrls-generaal
van het departement van Landbouw
en Visserij, die tevens voorzitter is.
Het bureau der nleu.we instelling is
gevestigd te Amsterdam. Prins Hen-
drlkade 159. Dó veodselnood in het
Westen van het l3nd is ln de aller
eerste plaats een transportvraagstuk.
Tengevolge van verschillende om
standigheden heeft het transport ge
ruime tijd gestagneerd, waardoor de
voedselvoorraden In het Westen van
he4 land grotendeels uitgeput zijn,
In de maand November werden de
voedseltransporten ln westelijke rich
ting hervat, doch de aanvoer, vooral
van aardappelen, die plaats vond, was
nog niet voldoende om de uitputting
van de voorraden in het Westen tc
voorkomen. De secretaris-generaal
wenst geen discussie <e voegen over
de oorzaken van deze stagnatie, zij
zijn velerlei en een discussie daar
over zou o.a. schuldkwesties kunnen
opwerpen, waarmede het volk thans
niet gediend is. Voor een ieder in het
westen des lands ls het sinds enige
tijd aan den lijve voelbaar geworden,
dat er een hoogst kritieke situatie in
de voedselvoorziening is ontstaan, ter
wijl het algemeen bekend ls, dat er
ln het N.O. van het land overschot
ten bestaan, die hun weg naar het
Westen moeten vinden om de Inge
treden hongersdood te lenigen.
De nieuwe organisatie heeft zich
ten doel gesteld, deze transportmoei
lijkheden voor zover de omstandig
heden dit toelaten, op te lossen. Dit
betekent o.a., dat met meer transport
middelen grotere hoeveelheden moe
ten worder. aangevoerd.
Vertrouwen en medewerking
De autoriteiten, die deze zaak ter
hand hebben genomen, vragen in de
eerste plaats vertrouwen en medewer
king, niet alleen van degenen, die
DEN HAAG, 18 Dcc. Van Duitse
zijde wordt er. in verband met de
werkzaamheden van de Centrale
rederij voedselvoorziening, op gewe
zen, dat de Voedselvoorziening der
grcle Nederlandse steden in het Wes
ten van het land in de eerste plaats
een transportvraagstuk ls. Er wordt
naar gestreefd op deze wijze van
Januari af wederom twee Tot drie
kilogram aardappelen en ongeveer
1400 gram brood beschikbaar tc stel
len en het de laagste weken uitge
reikte rantsoen van 125 gram vlees,
alsmede ongeveer honderd gram olie
te handhaven, tot de aansluiting aan
de niéuwe boterproductie verkregen is.
direct bij het transport betrokken
zijn. doch ook van de gehele bevol
king. Zij achten verder discipline
noodzakelijk en wel, van allen, hoe
moeilijk de zelfbeheersing in deze
donkerste tijden van ons bestaan ook
moge zijn. Alleen orde op het gebied
der voedselvoorziening en het trans
port kan ons voor de bitterste hon
gersnood bewaren. Men moge verder
bedenken, dat het transportprobleem
thans moeilijker en gecompliceerder
dan ooit is.
Het doel ls. een verbetering van de
voedselpositie, vooral in alle steden ln
het Westen.
De secretaris-generaal kon echter
geen belofte doen. zolang het Rijks
bureau voor de voedselvoorziening niet
gelijktijdig in staat is, de eventuele
rantsoenverhoging aan te kondigen.
Een ander beleid kan alleen tot teleur
stellingen leiden, die tot gerechtvaar
digde crltlek aanleiding zou kunnen
geven. Wij mogen bijvoorbeeld ook
niet vergeten, dat een vroege en lang
durige vorst alle prognoses zou kunnen
logenstraffen. Spreker weet. dat het
geduld van zeer velen, die bittere nood
HJden, zwaar op de proef gesteld
wordt. Hij hoopt, dat het besef daar
van. dat ongetwijfeld bij velen ann-
wezlg ls. er toe zal lelden, dat degenen,
die werkelijk kunnen helpen, ook met
alle kracht zullen medewerken. Daar
voor ls vooral ook nodig, dat ln de
tweede helft van de Decembermnand
het transport niet blijft rusten, doch
Integendeel tot een zo hoog mogeiuk
peil wordt opgevoerd.
De secretris-generaal eind'gde met
mede te delen, dat van Duitse zijde
de nodige scheepsruimte. welke in
het kader van de Centrale rederij
voedselvoorziening zal varen, is vrij
gegeven.
Dc zon gaat op 20 Dcc. onder om
16.27 uur en op 21 Dcc. op om 8.49
uur. Maan op 20 Dcc. op om 12.19
uur en onder om 23.07 uur.
EK. 22 Dec.. V.M. 29 Dec,, L.K.
5 Jan., N.M. 12 Jan
Directeur: H 3 Kerkmeester. Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt.
Amsterdam, plv hoofdredacteur, li A
H. de Haaa vbd Doreser, Haarlem;
binnenland; J. v. Grieken, illustratie
en opmaak: R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M. Woltera; muziek:
G. K. Krop; sport: j. j. Llber; adver
tenties: a. 2. Lajnmors, allen to Am-
Bterdam, s 11»
HOOFDKWARTIER VAN DEN
Ft)HRER, 19 Dec. Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
In de winterslag in bet Westen
zetten onze troepen gisteren over
het gehele front de aanval voort.
Door de bressen van het uiteenge
slagen en uiteengerukte eerste Ame
rikaanse leger zijn de pantserfor-
vechtsgebied doorgestoten. In een
maties in de diepte van het ge-
vechtsgebied doorgestoten. In een
nachtelijke pantserslag werden re
serveformaties van den vijand te
ruggeslagen. Eskaders Duitse jagers
en slagvliegtuigen, die de bewegin
gen van onze troepen beveiligden,
schoten in luchtgevechten 24 vijan
delijke vliegtuigen neer.
Aan het overige westelijke front du
ren de stellingsgevechten in de oude
zwaartepunten voort.
Het vuur van onze lange-afstands-
wapens op Londen. Antwerpen er.
Luik werd ln versterkte mate voort
gezet.
In Mldden-Italië kon het achtste
Britse leger zijn grote aanvallen, die
vele verliezen opleverden, niet voort
zetten. Het beperkte zich. derhalve
gisteren tot aanvallen aan weerszijden
van Faenza en Bagna Cavallo, die
mislukten.
Aan het Hongaarse front bleven
tussen Diau, heiiPlattenmeer en Boe
dapest talrijke aanvallen van" oen
vijand ln ons afweervuur steken. Tus
sen de bocht in de Donau bij Wait-
2en en de zuidelijke grens van Slowa
kije deden onze lormatles vrij sterke
bolsjewistische aanvallen na een ge
ring terreinverlles mislukken. Tegen
aanvallen in de pas van Ipolysag won
nen ondanks taai vijandelijk verzet
•terrein.
Ten zulcfen van Szeczeny. in het
Bükkgebergte en aan weerszijden van
de Sajo houdt de druk der bolsje
wisten aan. De ln het gebied ten zul-
BERN. 19 Dec. Aangenomen
tvorch, dat Porphygennis vanmiddag
als afgezant van de Eam onderhan
delingen zal voeren met generaal
Scobie.
Hedenochtend kwam. vanuit twee
richtingen in de nabijheid der stad
hevig mltrailleurvuur De artillerie ls
ook weer in actie en ln de buurt van
de stad wordt een duel tussen granaat
werpers gehouden.
De Britse strijdkrachten in Athene,
die gisteren de Stadionheuvel veroverd
hebben, hebben zlcji, naar Reuter
meldt, in de afgelopen nacht weer
teruggetrokken, daar de stelling zwaar
onder granaatwerper- en machinege-
weervuur van het ln de nabilheid lig
gende kerkhof stond. In het gebied
van de haven van Piraeus hebben In
dische en Erltse troepen thans het ge
hele schiereiland Kalllpolls gezuiverd.
Strijdkrachten der Elas drongen door
het prikkeldraad, dat het gebied van
^hoofdkwart Ier der geallieerde
strijdkrachten nabij Athene omgeeft.
BERN, 19 Dec. Een oorlogsver
slaggever bij het eerste Amerikaanse
leger meldt volgens een Reuterbericht
over het grote Duitse offensief, dat
het eerste leger onder bevel van gene
raal Hodges, die „behalve om tac
tische redenen tot dusver geen terrein
heeft prijsgegeven, thans voor de
Duitse pantser- en infanteriedivisies
terug trekt". Deze divisies drijven een
krachtige wig diep in België. De toe
stand is zo, dat het eerste leger niet
alleen teruggeslagen is, doch dat het
„in de slag uiteengerukt" is. De aan
val van de Duitse tanks beweegt zich
reeds door de tot dusver vooruitge
schoven linies van generaal Hodges
en heeft een aantal Belgische steden
na tien weken geallieerde bezetting
weer in handen der Duitsers ge
bracht. Dit betekent, dat de Duitsers
een „zeer belangrijk voordeel" hebben
behaald.
den van Rosenau en aan de weg Ung-
varKasohau aanvallende vijandelijke
formaties werden na geringe vorde
ringen weer opgevangen. Aan het
overige oostelijke lront ontstonden
slechts plaatselijke stëlllngsgevechten.
ten.
Steden in het West-Duitse gebied,
ln Opper-Sllezië en in Zuldoost-Duits-
land waren gisteren overdag het aan
valsdoel van Amerikaanse terreur
vllegtulgen. De Engelsen vlogen tn de
nacht boven het Oostzeegebied en
ondernamen v storlngsaanvallen op
West- en Zuidwest-Dultsland. Lucht
verdedigingsstrijdkrachten schoten
vijftien viermotorige bommenwerpers
neer. ,Het aantal op 17 December
neergeschoten viermotorige terreur-
bommenwerpers ls, volgens de thans
ontvangen raporten van 24 tot 45
gestegen.
DEN HAAG. 20 Dec. Sommige
ppers schiJnen nog niet geheel
begrepen te hebben, hoe ernstig de
toestand is. Er z«n nog, die wel
willen varen, maar eerst Kerstmis
thuis willen vieren en dan liefst de
Oudejaarsavond ook aan de wal door
brengen. Het is menselijk Jieel begrij
pelijk. dat ook een schipper familie
feesten graag- ln de huiselijke kring
doorbrengt, maar als zo'n schipper
even nadenkt, zal hij weten, dat dit
nu niet gaat.
Als een dijk doorbreekt, vragen de
Ingelandep niet naar, dag en tijd of
uur. dan wordt er dag en nacht ge
werkt, des Zondags en door de week.
De schipper, die aan de grond zit of
ln het Jjs vastgeklémd. doet hetzelfde
om zijn schip te redden. N mag
men van hem vragen, voor de redding
van zijn medemensen door te werken.
Om behalve zijn eigen familie in de
stad tienduizenden andere vrouwen en
kinderen in het westen des lands voor
de honger te bewaren. Wanneer het
straks gaat vriezen, kan het te laat
zijn.
Daarom doen we thans een drin
gend beroep op de schippers en zijn
knechts: laat geen schip een uur stil
liggen, als gij varen kuntl
Ie JAARGANG No. 300
DONDERDAG 21 DECEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
Z n deze tijd kan een mens zich
eigenlijk eerst recht voorstellen,
met hoeveel verlangen de men
sen, die in vroegere eeuwen deze
lage, natte, mistige landen aan de
zee bevolkten, uitzagen naar het
lengen der dagen. Er is niets de-
primerender dan de duisternis.
Dat wisten de Germanen, dat
wisten ook de middeleeuwers, die,
hetzij in de^ eenzame, iiorse
burchten hetzij in -de lage boe
renhoeven of de hutten der hori
gen de zonnewende afwachtten.
Wij wisten het eigenlijk niet
meer, sinds het electrisch licht
de verschillen tussen dag en
nacht vermocht weg te vagen.
Nu weten wij het ook weer. Met
hoeveel verlangen is uitgezien
naar de dag dè 21ste December,
de kortste dag van het jaar! Het
zal nog weken duren, eer wij dui
delijk kunnen constateren, dat
inderdaad de dagen langer wor
den, maar het doet toch goed, te
weten, dat het dieptepunt thans
bereikt is. Langzaam, heel- lang
zaam zullen wij nu uit dc pubder
duisternis klimmen nqar het licht
van de volle zomer. Met iedere
dag zal het tijdstip, waarop wij
het - uwlmend bnllantinelichtje
aajisteken, enige seconden ver
schoven worden, met iedere dag
zal het vale morgenlicht iets
vroeger door de gordijnen kieren.
En met het lengen der dagqn
keert de Levensmoed: met het be
sef dat de zon terugkomt, vfijkt
de druk der duisternis
21 December! Gezegende dag!
Premie Kinderbijslagwet
DEN HAAG. 19 Dec. De premie
Ingevolge de Kinderbijslagwet, bestaan
de uit een bijdrage tot dekking van
de kinderbijslagen en een opslag, be
stemd. tot dekking van de administra
tiekosten. wordt telkenjare opnieuw
vastgesteld.
Voor 1945 Ls de bedoelde bijdrage
onveranderd bepaald op 0.9? pet. van
het loon. dat voor premiebetalingln
aanmerking komt. Voor instellingen
van weldadigheid, voorkomende op de
lijst, bedoeld ln art. 3 van de Armen
wet. is de lagere bijdrage van 0.42 pet.
van het loon gehandhaafd.
Voor de werkgevers, die bij het
Rijksklnderbijslagfonds zijri aangeslo
ten, heeft de secretaris-generaal de op
slag onveranderd op 0.08 pet. van het
loon bepaald, zodat de totale premier,
zijnde bijdrage plus opslag, voor.deze
werkgevers ook in 1945 één procent
van net loon zal belopen.
Ten aanzien •Van de werkgevers, die
zijn aangesloten bij het kinderbijslag-
fonds van een erkende bedrijfsvereni
ging. geschiedt de bepaling van'de op
slag door de betrokken bedrijfsvereni
ging.
DEN HAAG. 19 Dec. Op bon 243
van de tweede noodköart wordt ln de
distributiekringen ln de provincies
Noord-Holland, Zuid-Holland en
Utrecht, t.w. Utrecht, R'dam, Schiedam,
Vlaardingen, Maassluis, Gouda, Dor
drecht, Zwljndrecht, Delft, Den Haag.
Rijswijk, Voorburg, Wassenaar, Zoo ter
meer, Alphen aan den Rijn, Velsen,
Beverwijk. Hilversum, Bussum, Leiden,
Haarlem, Amsterdam, Zaandam, Wor-
merveer, Purmerend, Alkmaar. Hoorn
en Enkhulzen, 250 gram peulvruchten
per bon beschikbaar gesteld.
Het publiek dient deze bonnen vóór
Zondag 24 December bij zijn leveran
cier in te leveren, desverlangd tegen
ontvangstbewijs.
Zij. die. warme maaltijden van de
Centrale Keuken betrekken, dienen
hun bonnen bij' de Centrale Keuken
in te leveren.
Aflevering door handelaren zal zon
der nadere aankondiging plaats vin
den, nadat de -detaillisten de peul
vruchten. hebben ontvangen.
Ned. Arbeidsdienst roept
vrijwilligers op
DEN HAAG. 20 Dec. De Neder-
landse Arbeidsdienst neemt weer vrij
willigers aan. Om het aannemen te
vereenvoudigen worden alle Jonge
mannen, die geboren zijn ln de Ja
ren 1926 en 1927. opgeroepen, zich
bij. do hieronder genoemde aanmel-
öingsbureaux persoonlijk aan te
melden. In bijzondere gevallen kun
nen ook personen, die in andere Ja
ren geboren zijn, in aanmerking ko
men. Arbeidsmannen, die reeds hun
dienstplicht vervuld hebben, benevens
zij, wier diensttijd onlangs onderbro
ken werd," komen eveneens voor in
deling ln aanmerking.
De inschrijving begint op 27 De
cember a.s. en sluit op 15 Januari
1945, De oproeping voor de kampen,
die in öz noordelijke provincies gele-
olgt tussen 15 en 31 Ja
nuari 1945.
ien voor ln dlensttreding
Zijn: goede gezondheid; 2e bezit
van een bewijs ai gegeven door het
gemeentelijk arbeidsbureau, dat te
gen indiensttreding geen bez^vaar be
staak 3e. persoonsbewijs medebren
gen.
De Ned, Arbeidsdienst geeft u: le.
vrije legering.geneeskundige verzor
ging en goede voeding, 2e. zakgeld
voor den arbeidsman en kostwinners
vergoeding voor het gezin. 3e. vrije
kleding en bewasslng. Voor het ge
bruik van eigen ondergoed wordt ver
goeding gegeven.
Aanmeldingen aan de volgende
bureaux: Utrecht; Oude Kerkhof 43;
Amsterdam: Vondelstraat 29; Den
Haag: Prinsegracht 75; Rotterdam:
Eendrachtsweg Ï7A.
De zon gaat op 21 December onder
om 16.27 uur en op 22 December op
om 8.49 uur.
Maan op 21 December op om 12.45
uur en onder om 23.27 uur.
EJv. 22 Dec., V.M. 29 Dec., L.K.
5 Jan., N.M. 12 Jan.
Dagelijks zijn er vele mensen, die
hun verontwaardiging, hun smart,
hun gekrenkt rechtvaardigheidsge
voel of ook dat komt. een héél
enkele maal voor! hun jaloezie
wensen uit te snikken aan de papie
ren. boezem van dit blad. Hun tranen
zijn vaak balSem voor mijn eigen
gewonde hart en ik begroet hen graag
als broeder of zuster en schrijf hen
in de krant of per post een briefje
terug. Maar enkelen beletten dat,
doordat zij in hun gemoedsbeweging
vergeten, hun naam en adres op de
brief te zetten. Jammer!
Voorts zijn er lezers, die wel hun
eigen naam en adres vermelden, maar
die nooit precies opgeven wie of wat
precies hun verontwaardiging gdande
maakte. Dan is het helaas onmoge
lijk, hun klacht verder te .onderzoe
ken en een poging te doen het on
recht fe herstellen. En dat is het
zuurste.
Geprezen zij daarom de lezer, die
mij een uitvoerig gedocumenteerde
klacht stuurde over een C.C.D.-amb-
tenaar. Plaats, tijdminuut, elk dé-
to;' klopte. Te duur fruit in beslag
genomen en in een winkel laten ver
kopen. Maar.... tien kilo achteraf
gezet!
Duszichzelf bevoordeeld. Ha,
ha! Heb ik jou daar! Adres klcrpt!
Die tien kilo was natuurlijk voor den
C.C.D.-erH
Tocheven navragenDe
C.C.D. onderzoekt. En bericht: een
vrouw met drie kinderen loopt langs
de straat. Aan alles gebrek. Karren
vol jruit. Haar kinderen hébben fruit
nodig. Maar in plaats van veertig,
vijftig cent, kosten de appels twee
gulden, drie gulden
De moeder klampt een man aan,
klaagt haar nood. Toevallig een
C.C.D.-er. Die neemt een te dure kar
ip. beslag, laat alles in een winkel
verkopen en tien kilo achteraf zetten
voor de vrouw, die een en ander gra-
t i s voor niets, voor niemandal thuis
bezorgdkrijgt,-cadeau van den C.C.D.-
er, die behalve ambtenaar ook mens
is. En helpt.
Het adres ls ter beschikking van
den klager. Indien het schaamrood
om zijn verdenking thans zijn kaken
kleurt, kan Hij, op zijn beurt, ook de
vrouw nog iets sturen.
Hulde aan dien C.C.D.-er, die ons
beidén ons geloof in den mens weer
een duw naar boven heeft gegeven!
TIJL.
Volgens een bericht \üt Londen
meldt Reynolds News, dat de afgetre
den Poolse minister-persldent Miko-
lajczyk besloten heeft, zich naar Loe-
blln te begeven om daar tezamen met
het comité van Loeblin een nieuwe
Poolse regering te. vormen.
Het Duitse weermachtsbericht van
18 December heeft gewerkt als
sensatie. Toch vraagt geen oorlogs
document onveranderlijk een zó na
drukkelijk stempel van objectiviteit
en""voorzichtigheid als juist de dage
lijkse officiële mededeling uit het
hoofdkwartier van den Fuhrer. Sen
satie is het allerlaatste, dat het Duit
se weermachtsbericht nastreeft. Sen
sationeel wordt het derhalve uitslui
tend door zijn inhoud, nimmer door
zijn vorm.
Zo was het ook ditrriaal. Uiterste
terughoudendheid kenmerkte de
mededeling over h£t begin van een
Duits offensief in de middensector
van het Westelijk front. Die terug
houdendheid werd zelfs uitdrukkelijk
gemotiveerd een uitzondering in
het weermachtsbericht. Maar de aard
van de gebeurtenissen schemert ook
in de sobere aankondiging door. En
die gebeurtenissen zijn een even grote
verrassing geworden voor Duitslands
vijanden als voor Duitslands vrien
den.
Welk doel de Duitse aanval in het
gebied van Malmédy beoogt, is in het
huidige stadium der dingen geen punt
van- bespreking. Het uitgangspunt,
dat juist tussen de beide felste brand
punten der jongste Amerikaanse aan
vallen ligt' tussen het strijdgebied
bij Aken en het Vogezenfront laat
alle mogelijkheden 10e. En speculaties
zijn hier nadrukkelijker dan ooit in
strijd met de zin van de eerste offi
ciële berichtgeving. Maar ook zonder
vooruit te lopen op ontwikkelingen,
die wellicht nog ln een verre toekomst
liggen of in'het geheel niet tot de
doelstelling van de Duitse oorlogs
leiding behoorden, laten zich een
paar dingen vaststellen.
Waarom zou het niet eens rustig
worden uitgesproken: Velen zijn ge
durende de lange -periode van afweer-
gevechten en distancieerbewegingen
gaan twijfelen aan de Duitse aanvals-
kracht. Er mocht dan nog zoveel ge
schreven en- gesproken worden over
een stabiliseren van de fronten in de
herfst, over vernieuwing van de aan
valswapenen en over het opstelleh
van grote troepenreserves, die te ge
legener tijd het initiatief weer naar
Duitse zijde zouden overbrengen
slechts sterke geesten laten zich door
een starre regelmaat van gunstige of
ongunstigé factoren niet uit hun
evenwicht brengen. Voor ontelbaar
velen is de waarheid nu eenhiaal
identiek met een gesloten keten van-
uiterlijkheden.
Zo ging het met de vergeldings
wapenen. Toen maand aan maand
en zelfs jaar na jaar verstreek zon
der dat de aangekondigde vergelding
anders dan in woorden van zich
horen deed, smaalden de vijanden
over „bluf" en „propaganda". En
zwakke vrienden verloren hun zelf
vertrouwen of zelfs hun geloof.
Hoe vreemd dat een ogenblik wel
klinken mag: ook de hoop op „won
deren" is welbeschouwd geen symp
toom van innerlijke zekerheid. Wie
van enig „geheim wapen'" verwacht,
dat het den Anglo-Amerikaansen
tegenstander gemakkelijk en zonder
risico in enkele, tellen van de kaart
zou blazen, heeft daarmede als het
ware de eigen vormgevende daad
buiten werking gesteld. De werkelijke
wonderen der krijgsgeschiedenis wor
den door onverzettelijkheid en wils
kracht niet door toeval of toverij
bedreven. Beslissend is nimmer de
hoop op wonderen, zoveel te meer
echter de wil tot wonderen.
V1 was toverij, noch toeval. Het
nieuwe wapen bewee? zowel door de
maanden van zelfbeheersing, waarin
het veroorgen werd gehouden.- als in
de maanden van vernietigende toe
passing, waarin het zich in al zijn
verschrikkelijkheid deed gelden,
vorm-gevende daad te zijn in de
krijgsgeschiedenis. Zijn verschijnen
loste misverstanden en twijfel op: er
waren dus inderdóéd vergeldings
wapens, waarvan mén voorheen geen
vermoeden had. En wie bij het ver
schijnen van V 1 ook niet terzelfder
tijd V 2 vertrouwde, was voor geen
aardse lessen toegankelijk.
De zin van het nieuwe Duitse offen
sief aan het Westelijk front laat zich
aflezen uil deze parallel. Zoals V1
de bevestiging van tevoren onver
moede en zelfs-v smalend ontkende
wapenreserves leverde, zo bevestigt
de grote aanval in het gebied van
Malmedy de Duitse aanvalskracht,
die den Amerikaansen tegenstander
overrompelde en terug sloeg, nadat
de linies doorbroken waren, waarop
Eisenhower zijn eigen aanvalsplan
nen gebouwd had. Zoals V2 volgde
op VI, zo is deze Duitse krachtsont
plooiing een eerste schrede. Wanneer
en waar de volgende komt. kan thans
geen punt van openbare discussie
zijn. Dat het aanvalsinitiatief aan de
Duitse legers niet voor altijd werd
ontnomen, is echter reeds thans dui
delijk.
Ook hier is het niet de hoop op
bovennatuurlijke dingen, waarvan
het resultaat der nieuwe ontwikkeling
kan afhangen, wél de wil om het
onvermoede tot stand te brengen. De
Duitse oorlogsleiding weet en erkent,
dat zij zonder grote inspanning geen
grote einddoelen bereiken kan. Zij
spréékt er weinig van, maar werkt
eraan in ongebroken kracht.
Of het doel der offensieve beweging
in het Westen voorshands beperkt is
of verder reikt, doet aan de bewijs
voering van die stelling zelve niet af.
Churchill in het Lagerhuis
STOCKHOLM, 19 Dec. Naar Reu
ter meldt, heeft Churchill vandaag ln
het Lagerhuis medegedeeld, dat het
niet in ziin voornemen heeft gelegen,
ln. het parlement een verklaring over
de stand van de oorlog af te leggen.
Er is echter op het ogenblik „een grote
slag aan de gang". In antwoord op
een opmerking van den afgevaardigde
der onafhankelijke partij, Edgar Gran
ville, Inzake het nieuwsverbod, ver
klaarde Churchill, dat deze kwestie
tot de bevoegdheid van den oppersten
bevelhebber behoort, die natuurlijk
gesteund moet worden,
WEESPER KARSPEL. 19 Dec.
INBRAAK IN GRAANMALERIJ.
Er ls ingebroken ln de graanmalerij
der firma Otten aan het Zandpad. De
dieven zagen kans 13 balen met rogge
mee. te voeren. ZIJ kwamen ln de ma
lerij door he't wegsnijden van een ruit.
Directeur: H J. Kerkmeester, Bus
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam; plv, hoofdredacteur; lx. A.
H de HaAs van Dorsser, Haarlem:
binnenland: J. v. Grieken; Illustratie
en opmaak: R. KampséTa; volkscul- i
tuur en kunst: m. Wolters; muziek:
G. K Krop; sport: J. J. Llber; adver
tenties: A. H. Lammere, allen te Am
sterdam nj
