HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Positieder Brittenten noorden
van Nijmegen précair
Stakingen in Athene
en de Piraeus
Bravo Stompwijk!
Berooide rooiers
Afweersuccessen in
de slag bij Aken
Ch urchill neemt stelling tegen dreigepde
communistische dictatuur in Griekenland
Holderen weer in
Duits bezit
Berooide rooiers
Dure stier
Toenemende luchtactie
tegen Japan
Zege op crediet
Ie JAARGANS No. 2. DINSDAG 5 DECEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week ot 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
5 Duitse
Venlo ger
geslagen.
)ofd over
ïlgens de
itse dek-
>nder dra
ra 8.35 u.
om 13.18
lec., -CK.
BERN. 5 Dec. Reuter meldt, dat
in Athene nleüwe schietpartijen zijn
ontstaan. Alle openbare bedrijven, de
waterleiding uitgezonderd alsmede de
havenarbeiders In de Piraeus, hebben
krachtens het stakingsbevei van de
EAM het werk ln de hoofdstad neer
gelegd. In de stad zijn £lle zaken
gesloten. Er is geen verlichting. Cou
ranten verschijnen njet. Voor de
openbare gebouwen houden Britse
troepen de wacht. Do EAM maakte
bekend, dat de Griekse minister van
oorlog, generaal Saryiahnls. wegens de
gebeurtenissen van Zondag ls - afge
treden..
Generaal Scoble, de Britse bevel
hebber ln Griekenland, heeft aan alle
troepen van de z.g. Elas en de politie
van Elas bevel gegeven een vrij groot
gebied van Athene en de Piraeus te
verlaten. Troepen die ln dit gebied
worden aangetroffen, zullen als vijan
den worden beschouwd.
In de nacht -is een gewapende for
matie'van ongeveer 800 soldaten van
Elas komende uit de richting Thebe.
In het gebied van Athene en de Pira
eus binnengedrongen.. Deze stad is ln
strijd met de door de Griekse regering
en generaal Scobiê. zo wordt ln een
officiële mededeling gezegd. Britse
troepen hebben deze formatie omsin
geld en ontwapend. Vele duizenden in
woners van Athene hebben Maandag
het stoffelijk overschot gevolgd van de
slachtoffers der schietpartij van Zon
dag. Een dicht opeengedrongen, menig
te stond rondom de kathedraal, waar
een rouwdienst werd gehouden. Enige
aanwezigen knleldén neer en riepen:
„wraak", toen' zij weer opstonden.
In een nieuwe proclamatie tot het
Griekse volk gericht zegt generaal
Scobie: „Een beperkt aantal bepaalde
elementen was voornemens de belan
gen van Griekenland als natie op te
offeren, en. zo mogelijk, een burger
oorlog te ontketenen. Daardoor was de
Griekse regering genoodzaakt ln
Athene en de Piraeus overeenkomstig
de Griekse grondwet de staat van be
leg af te kondigen. Ik herhaal, dat lk.
samen met. de overwegende meerder
heid van het Griekse volk. hecht ach
ter de constitutionele regering sta en
haar elke hulp zal verlenen, totdat de
Griekse slaat weer is hersteld met een
rechtmatig leger achter zich en er
vrije verkiezingen kunnen worden ge
houden."
Sluis in Antwerpen tot
ontploffing gebracht
BERLIJN. 5 Dec. Een ontplof
fingscommando der Duitse marine
heeft in.de nacht van 14 op ,15 No
vember met behulp van een zeer
grote fel-explosleve lading springstof
fen de kruisschanssluls Ln Antwerpen
in de lucht doen vliegen. Dit is de
enige grote sluis van de haven, die
daarmede zijn waarde als slulshaven
verloren, heeft, ómdat eb en vloed
weer vrij spel hebben.
Naar uit Lyon gemeld wordt ls
Maurice Chevalier opgenomen ln de
communistische partij.
HuLp van platteland
^LEIDEN, 4 Dec. In de ste
den stijgt de nood en het zijn
in het bijzonder de kinderen;
die het meest te lijden hebben i
onder de huidige voedsel
schaarste. De Stompwijkse boe
ren, die zich uiteraard wat ge
makkelijker kunnen roeren dan
de stedelingen, hebben een ver
heugend initiatief genomen: elke
Zondag ontvangen zij een" zestig
tal jeugdige Leidenóars, die
onder leiding van -enige ouderen
naar Stompwijk komen. De
gasten worden op de boerderijen
verwelkomd met voor-oorlogse
gaven als tarwebrood met boter
en volvette kaas en een glas
volle melk. Het middagmaal
vormt natuurlijk' het hoogtepunt
van de dag. Er wordt een var
kenslapje of een carbonaadje
uit de pekel gehaald en het
feestmaal wordt besloten met
een bord pap. zoals de Leide-
naars het thuis nimmer op tafel
krijgen.
's Middags wordt verzamelen
geblazen en met een pakje ge
meubileerde boterhammen voor
onderweg of voor thuis-
vertrekken de gasten dan weer
naar Leiden.
Het Stompwijkse initiatief ver
dient navolging! Overal in de
omgeving van grote bevolkings
centra wonen plattelanders, die
het ten aanzien van de voedsel
voorziening nog zo slecht niet
hebben. Laat eens een onder
voed stadskind zijn voeten bij
li onder tafel steken. De glun
dere ogen van een kleinen peu
ter, die zijn buikje weer eens vol
kan eten. vormt de schoonste
beloning, die men zich kan den
ken. Steek de hoofden eens bij
elkaar; daar dient iets te wor
den gedaah!
Verhaal op de ouders bij
baldadigheid der jeugd
AMERSFOORT. 5 Dec. —j De stads
architect lr. C. B. .van der Tak heeft
met het oog op de alle perken te bul
ten gaande vernielzucht van de Jeugd
bepaald, dat de oüders verantwoorde
lijk worden gesteld voor de misdragin
gen van hun kinderen. Van een school
werden b.v. niet minder dan 71 ruiten
vernield. Omdat bestraffing geen of
weinig resultaat heeft, zal uit de wo
ning der ouders een hoeveelheid glas
worden verwijderd, overeenkomende
met de door hun kinderen vernielde
ruiten. Het glas wordt ter beschik
king gesteld van personen, die glas
schade- hebben tengevolge van oor
logshandelingen.
Niemtind, die de rooiers naar
Drente heeft zien gaan en die ze
morgen na .morgen in Amsterdam
terug heeft zien komen in het nacht-
grauwe duister, met kapotte kleren,
met afgetrapte schoenen, voorzover
ze niet zo gelukkig waren geweest een
paar klompen te bemachtigen, zal
durven zeggen, dat deze mensen een
licht kariuei in lichte omstandigheden
hebben volbracht.
Bij het eerste grote terugtransport
waren velen bovendien de plaatselijke-
situatie in de hoofdstad zo ontwend,
dat er vier te water raakten en dat
de gemeentelijke vertegenwoordiger
die 'juist stond te overwegen, of hij
nog een officiële' toespraak zou hou
den, samen met een paar agenten en
wat rooiens jian het mensen redden
in plaats van aan het woorden spre
ken moest slaan. De vertegenwoordi
ger van den burgemeester slaagde er
in, twee rooiers te redden, ivat voor
een officiële begroeting een mooi re-
sultdat is. v.
Voorts slaagde deze vertegenwoordi
ger er een andere keer inf de agenten,
die toen juist een transport eens heel
nauwlettend hadden geïnspecteerd en
heel veel in beslag hadden genomen,
te bewegen, een volgende keer meer
in de royale geest van het rooiers
initiatief te handelen en dé rooiers te
laten houden wat ze met zich. brach-
ten als een welkom thuis. Voor de I
rooiers, die het getroffen heeft is het
beroerd, zoals ook in dit blad ver
meld, volgenden zal het .hopelijk be
ter vergaan. De rooiers hebben het
niet aan ons verdiend, dat ze nog
eens extra berooid en beroofd in Am
sterdam aankomen.
Maar ér, is nog een groep rooiers,
waarvoor een goed woord moet wor
den gedaan.
7Vaniens zeshonderd collega's schrijft
mij een rooier, die in Juli zich vrij
willig heeft aangemeld om in de Wfe-
rihgermeer te gaan rooien. Hij kreeg
de toezegging: vijftien kilo aardappe
len per'week èn suiker als rooi-pre-
mie. Hij rooide vier weken. Ging
daarna nog twee weken rooien in
Groningen op dezelfde condities en
fluit nu nog. steeds naar zijn. Suiker
en zijn aardappels.
Maar terwijl de Drentse rooiers in
elk' geval door de goede zorgen van
Amsterdam een bon en zelfs een voor
schot kregen, hebben deze rooiers
zelfs geen bewijs gekregen.
Op een vraag aan de Heidemaat
schappij kreeg een van deze rooiers
ten antwoord, dat er door de tijds-
omstandighedeji geen vervoer meer
mogelijk was, Maar evengoed krijgt
allerlei personeel, ook van overheids
instellingen, op het ogeiiblik nog
aardappelen en appels aangevoerd.
Buiten de bon.
Zou het niet billijk zijn, als ook aan
deze rooiers, werd tjedacht en de Hei
demaatschappij alsnog eens voor pie-
BERLIJN. 5 Dec. Het tweede
Britse leger heeft zich tengevolge van
verregaande uitputting zijner reserves
tot dusverre nog steeds niet in staat
gezien het Amerikaanse offenslei bij
Aken te steunen. Dlfc dralen zal waar
schijnlijk mede bepaald zijn door de
gespannen toestand in Canada en door
de burgeroorlog ln België, waar de
Britten zich belast hebben met de be
scherming van de regering. Generaal
Dempsey heeft er zich derhalve toe
beperkt zijn formaties te reorganiseren
en ln het zwaartepuntgebled tussen
Maas en Gellenklrchen zijn aanvals-
kracht te versterkèn.
In hot gevechtsgebled Aken ls het
opmerkelijk, dat de Amerikanen ln het
gebied van het woud van Hürtgen na
de achtste Infanteriedivisie thans nog
bovendien een wel,ultgeruste tankdivi
sie hebben opgenomen ln de snel ge
slonken aanvalsformatles en daarmede
hun operatieve reserves hebben moe
ten verzwakken. Uit dit feit'blllkt de
ontzaglijke slQtage aan mensen en
materiaal ln deze geweldige afweer-
slag, waarop het geallieerde -opperbe
vel de grootste hoop had gebouwd.
Het onverwachte opblazen van de
grote dllk ten zuidwesten van Arnhem
en de daardoor ontstane overstroming
van het door de-Britten bezette ge
bied hebben de Britse leiding reeds
gedwongen een reeks stellingen. waar-
In het water doordrong, te ontruimen.
De Britse troepen trekken zich hier
ijlings terug op enige hoger gelegen
punten, die onder de vuurregen der
Duitse artillerie ln puin en as worden
gelegd. De positie der Britse formaties
ten hoorden van Nijmegen ls daardoor
précair geworden. De spoordijk van
Nijmegen naar Arnhem ls op het ogen
blik de enige bruikbare ravltalllerlngs-,
weg en ligt eveneens onder zwaar, vuur.
Aan de Maas zijn de Britten met
krachtige steun van artillerie en diep
geëchelonneerde Infanterie en tank-
strijdkrachteft uit westelijke en zuid
westelijke richting overgegaan tot de
aanval op het bruggenhoofd van Ven-
lo. Nadat de Britten driemaal waren
teruggeworpen op hun uitgangsstellin
gen", trokken de Duitse, verdedigers zich
terug op het plaatsje Blerlk. waar zij
de vijandelijke aanval tot de avond
pareerden.
In de geweldige slijtageslag ten
noorden en oosten van Aken hebben
de Duitse troepen gisteren ln alle
sectoren, vaak overgaande tot de tegen
aanval. zich met succes verdedigd en
wederom duizenden Amerikanen ge
dood of gewond, Zowel in de noorde
lijke sector \an het front bLl Aken.
tussen Würm en Roer ais ten zuiden
van JÜllch, zijn alle aanvallen der
Amerikanen ln het geconcentreerde
Duitse afweervuur blijven steken.
Het hardst bleven daarbll de ge
vechten in het woud van Hürtgen.
waar de Amerikanen, na aanzienlijke
versterkingen ie hebben aangevoerd,
en na een bloedige strlicW van vele
uren des avonds om de plaats Bran
denberg heen konden trekken. Deze
onbelangrijke penetratie, die alleen kon
worden bereikt met ;groot gebruik van
materiaal, werd door snel naar voren
gebrachte reserves afgegrendeld en
weer vernauwd.
In een tegenaanval kon een bres ln
het front ten zuiden van de plaats
Gey gedicht worden, waarbij een vrij
grote groep strijdkrachten van een pas
ln de strijd geworpen Amerikaanse
formatie, in de pan werd gehakt. De
talrijke tegenaanvallen van Zondag
hebben rond 600 Amerikaanse soldaten
ln Duitse gevangenschap gebracht.
pers zorgde. voor deze mensendie het
mogelijk maakten dat anderen er ook
aan kwamen?
Onze briefschrijver noemt zijn op
merking een „openbare aanklacht te
gen de Heidemaatschappij". Een dui
delijk antwoord is hier nodig.
TIJL.
Het conflict in de Geref. kerk
HAARLEM, 4 Dec. Een meerder
heid uit de leden der geref. kerk te
Krommenie, welke zich niet wenste te
conformeren 'aan de beslissing der ge
nerale synode der geref. kerken, had
gemeend de beschikking te mogen hou
den over het kerkgebouw aldaar.'De
andere ledia hadden zich ln verband
hiermede tot den president van de
rechtbank te Haarlem gewehd en een
beslissing ln kort geding verzocht.
Dezer dagen heeft de president uit
spraak gedaan en de uitgetreden groep
.ln het ongelijk gesteld en haar het
gebruik van het kerkgèbouw ontzegd,
op straffe van 500 per dag, wanneer
zij dit bevel overtreedt.
Rietsfapprijs voor Van Alf
Het Departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten heeft voor 1944 lil de
heraldieke „Rietstap-prijsvraag" een
aantal prijzen toegekend, n.l. aan Paul
van Alf (hoofdprijs), J. Duyvetter '(2e
prijs) eh drie derde-prijzen aan J.
Duy vetter. G. Schulze en K. van de
Sigtenhorst, Het aantal inzendingen is
verdubbeld, en ook het peil ls sinds
het vorige Jaar zeer belangrijk geste
gen.
Verdere beperking der
stroomlevering
AMSTERDAM. 5 Dec. Aan de
belanghebbenden in Nooraholland,
die nog op het electriciteitsnet zijn
aangoslolen, wordt medegedeeld, dat
met ingang van 4 December 1944
zoals reeds in een enkele editie ge
meld electrische stroom gedurende
een gedeelte van het etmaal wordt
geleverd. De stroom wordt ingescha
keld gedurende de uren-van 812 en
van 17—21.30.
Bovendien is een'nog verder gaan
de beperking der aansluitingen on
vermijdelijk. zodat nog nader aan
te wijzen verbruikers binnenkort. ge
heel van het electriciteitsnet zullen
worden „afgeschakeld".
HILVERSUM. 5 E^c. In een
woning, Ministerpark 21; zijn twee
oude dames bewusteloos gevonden
tengevolge van uitstromend gas. Het
gelukte, de 81-jarige dame weer tot
het leven terhg te roepen; bij de
andere dame van 84 jaar mochten
alle pogingen om de levensgeesten
weer op te wekken, niet baten.
Directeur: H. J. Kerkmeester, Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A.
H. de Haas van Dorsser, Haarlem:
binnenland: J. v. Grieken;Illustratie
en opmaak: R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M. Wolters; muziek:
G. K. Krop; sport: J. J. Llber; adver
tenties: A. H Lammere, allen te Am
sterdam. K 113
Ie JAARGANG No. 288
DONDERDAG 7 DECEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week ot 2.73 pet kwartaal. Losse nummers 5 ct!
WENEN, 6 Dec. De toestand ls
Maandagavond in Athene stéeds ern
stiger geworden, In versoheldene wij
ken ontstonden zware straatgevech
ten. De slag ln Thracië schijnt met
een overwinning voor de Elas geëin
digd te zijn. Sterke formaties Elas-
iroepen naderen ondanks het verbod
de hoofdstad. In de gevangenis van
Athene wordt gevochten.
Britse troepen hebben duizend par-
tlsanen ln de buitenwijken van Athe
ne omsingeld en ontwapend. Het ma-
rinehoofdkwarti^r ls Maandagochtend
door 400 aanhangers van Elas aange
vallen Er ontstond een veldslag, die
vier uur duurde.
Naar Reuter meldt, heeft Churchill
vandaag ln het Engelse Lagerhuis In
zake de toestand in Griekenland er op
gewezen, dat de vraag of het Griekse
volk een monarchie of een rechtse of
linkse regering wenst, een zaak is.
die van de beslissing van het Griekse
volk zelf afhangt. Tot het Griekse
volk ln staat is. een beslissing te ne
men. zal Engeland niet dralen, zijn
numeriek aanzienlijke leger ln Grie
kenland dat nog versterkt wordt
te gebruiken, „opdat wet en orde ge
handhaafd worden". Wanneer de ge
allieerden de Grieken zouden willen
helpen, dan zouden zij dit niet kun
nen doen. „wanneer de automatische
pistolen, die geleverd werden vóór her
BERLIJN. 5 Dec. (Interlnf.). Vol
gens de rapporten van Duitse ver
kenners heeft de terugtrekkende be
weging der Engelsen ln het gebied
tussen Arnhem en Nijmegen zich
thans uitgebreid tot vrijwel alle de
len der hier staande strijdkrachten.
Het water ls reeds zo hoog gestegen,
dat ook de beschermlngsstellingen
onbruikbaar zijn geworden. Zolaijg
het nog even gaat. zijn de Engelsen
in de weer om ln de eerste plaats hun
tanks en zware batterijen in veilig
heid te brengen. Daarvoor beschik
ken zij behalve over de straatweg
ArnhemNijmegen slechts over de
spoordijk op hetzelfde traject, die
evenals de brug van Nijmegen onon
derbroken onder hevig Duits vuur ligt.
zodat de verliezen der Engelsen voort
durend stijgen. Een vrij sterke Duitse
formatie wist met gebruikmaking van
de verwarring het dorp Holderen weer
ln bezit te nemen.
In de -sector bij Aken heroverden
Duitse grenadiers het hardnekkig ver
dedigde dorp Lucherberg.
De zon gaat op 7 Dec. ónder om
16.27 uur en op 8 Dec. op om 8.36
uur. Maan: 7 Dec. op om 0.00 en
onder om 13.40 uur.
L.K. 7 Dec., N.M. 15 Dec., E.K.
22 Dec., V.M. 29 Dec.
gebruik legen de Duitsers, thans ge
bruikt worden voor een poging om
met geweld een communistische dlc-
-tatuur op te dwingen, zonder dat het
volk ln staat ls zijn wensen kenbaar
te maken.
Engelapd neemt", aldus Churchill,
„een grote verantwoordelijkheid op
zich, wanneer het tussenbeide komt
voor het handhaven van wet en orde
ln Athene Het zou voor Engeland
veel eenvoudiger zijn toe te laten, dat
langzamerhand alles in anarchie of
een communistische dictatuur ont
aardt. De Engelsen zijn echter niet ge
neigd. na hun pogingen om de voor
waarden te scheppen voor handhaving
der rust. thans terug te deinzen of
tie hand van de ploeg te nemen".
Spijsolie op bon 295
DEN HAAG. 5 Dec. Het publiek
in de provincies Noord-Holland, Zuid-
Holland en Utrecht kan op bon 294.
welke tot en met 9 December geldig
is verklaard voor het kopen van 125
gram boter of margarine of 'OO gram
vet. met Ingang van Zondag 10 De
cember tot en met 23 December as.
een hoeveelheid van 1 deciliter (30
grami spijsolie kopen. Dit-geldt uit
sluitend voor die gemeeinen, waar
spijsolie ten behoeve van de bevolking
werd beschikbaar gesteld. De spijsolie
ls aldaar bij speciaal daartoe aange
wezen winkeliers verkrijgbaar.
De geldigheidsduur van bon 295
van de tweede noodkaart. waarop ln
bepaalde distributiekringen Jn het
westen des lands 450 gram of een
halve liter spijsolie beschikbaar ls ge
steld. vervalt op Zaterdag 30 Decem
ber 1944. Na die datum mag op deze
bon derhalve geen spijsolie meer wor
den gekocht ,of afgeleverd.
Enige dag engeleden maakte Wij
melding van het optreden van de
Amsterdamse Economische Politie,
die 's morgens vroeg controle oefen
de op passagiers van de Lemmerboot
en daarbij o.m. van Amsterdamse
aardappelrooiers kleine hoeveelheden
meel. vlees en vet in beslag namen.
Van bevoegde zijde wordt ons thans
medegedeeld dat deze actie in de
eerste plaats gericht was' tegen
zwarte handelaren en dat de vrijwil
ligers, die vier weken lang hun best
deden, de hoofdstedelijke voedsel
voorziening op peil te houden, slechts
ten gevolge van een vergissing het
slachtoffer zijn geworden.
Tot onze vreugde ontvingen wij'
tegefijk de verzekering, dat de in be
slag genomen voorraadjes levensmid-
delén bereids aan de betrokken
rooiers teerden teruggegeven, zodat
daarmede het gevoelde onrecht her
steld is.
Hoewel alles wat je eten kunt op
'iet ogenblik flink gestegen is in
prijs tegenover alles wat je alleen
maar bekijken kunt en hoewel mei
name koeien en stieren van vlees op
het ogenblik van honderd en honderd-
vijftig gulden tot in de duizenden zijn
opgelopen en de koelen en stieren van
de Haagse school, mitsgadèrs de bij
behorende knotwilgen en kwakende
eendjes veruit slaan, zo is hët dan
toch aan een geverfden stier van Pot
ter mogen gelukken, de balans weer
ietwat naar de kant van de kunst
over te doen slaan.
Deze stier heeft op zijn dooie eentje
82.000 dollar gemaakt, in New York.
En dat mag zeker wel in de krant.
Ze hebben, 'het mij helemaal uit Ma
drid vandaag getelefoneerd, gekabeld
en getelext, zodat het wel bijster be
langrijk moet zijn. Bijna zo belang
rijk als de „gewone" beursberichten,
die we niet over de omweg via Madrid
maar direct uit New York nog dage
lijks in onze beurskranten kunnen
lezen.
Leve de kunst en smakelijk eten
Zij het ook zonder een stukje van een
nazaat van het voorbeeld van den
stier van Potter. Uw hart zwelle van
nationale trots bij de verheven ge
dachte, dat een Amerikaan zoveel
geld geeft voor een portret van een
Hollandschen stier. Of kan u de aan
koop van dien geld-potter en kunst
belegger en de transactie van dien
echten vprf-Potter, die posthuum zijn
verfpot nog 82.000 dollars op ziet
brengen, ook niets schelen en had u
liever een stukje van den stier van
Potter in-uw pot? Ik ook. TIJL.
TOKIO, 6 Dec. De D.N B -corres
pondent Adam Vollhardt meldt:
De vijandelijke luchtaanval van Zon
dag op de Japanse hqofdstad werd
door 70 bommenwerpers uitgevoerd, die
hun ladingen brisant- en brandbom
men van een hoogte van 7C0Ö tot
10CO0 meter op de lndustrièwilken van
Tokio trachtten uit te werpen. On
danks de op die hoogte heersende
hevige winden, gelukte het de afweer
bijna een vierde van de vijandelijke
formaties neer te schieten.
Naar Japanse militaire kringen ver
klaren probeert de tegenstander door
toenemend gebruik van zijn lucht
macht tegen het Japanse moederland
de Japanse aanvoer naar de Phillp-
pljnen te belemmeren en tevens een
afleidingsmanoeuvre ter verlichting
van de'kritieke situatie op Leyte te
ondernemen. Na de tegenslagen op de
belde voornaamste oorlogstonelen ln
Oost-Azlë. n.l. op het Chinese con
tinent en op de Phillppljnen. heeft de
vijand blijkbaar afgezien van het denk
beeld een offensief te ondemenien, dat
Toen Victor Emanuel en Badoglio
het verraad pleegden dat hen met
de onbarmhartigheid der historie
voorgoed uit het wereldgebeuren uit
schakelde wisten sommige onbeperkt
geestdriftigen: over drie weken is de
oorlog uit, door Duitsland verloren.
Sindsdien verstreken twee,en twintig
maal drie weken. En wanneer inmid
dels één ding is komen vast staan.
%dan is dat het failliet van de „drie
weken". Het is alsof Winston Chur
chill curator in het bankroet der op
timisten met zijn laatste rede in het
Lagerhuis daarop ook vooral de na
druk heeft willen leggen.
Nog bij het begin van de invasie ln
het Westen, in Juni van qiï. jaar,
deed de zege-op-kor te-termijn opgeld.
Churchill's eigen profetieën droegen
daartoe nadrukkelijk bij. De Britse
premier sprak van de herfst en zijn
bewonderaars verleenden hem tot zo
lang maar al te graag crediet
Nog was de drie-v/eken-waan niet
geweken. Maar toen Churchill's eerste
invasie-termijn verstreken was ei) de
door Duitsland als herfsttermijn ma-
gestreefde consolidatie van het front
inderdaad tot stand kwam. besteeg
de Britse premier het spreekgestoelte
voor een kleine correctie^.et kon wel
voorjaar, of het begin van de zomer
worden eer Duitsland overwonnen
zou zjjn.
Velen gaven aan Churchill slechts
met nauw verholen ontstemming dit
nieuwe crediet. Het beduidde immers
een nieuwe oorlogswinter waarop
men niet gerekend had.- Het bete
kende met name voor Nederland de
volle maat der oorlogsellende, die in
het bestek der beruchte „drie weken"
nimmer een plaats had gevonden.
Nog is het nieuwe crediet niet ver
bruikt de nieuwe termijn niet
voorbij en reeds heeft Winston Chur
chill een volgende correctie aange
bracht. Niet het begin van de zo
mer naar het einde daarvan zal
het zegevierende besluit van de oor
log brengen, onthulde hij thans.
De „drie weken" zijn daarmee stel
lig voor eerst op non-actief. Welk
vertrouwen valt er te stellen in een
verklaring, die periodiek naar wijdere
horizon wordt verlegd? Is de aange
kondigde zege zelf niet tot ijdele
grootspraak geworden op het ogen
blik dat de aangekondigde termijnen
grootspraak bleken?
Zulke vragen moeten in en buiten
Engeland velen van Duitslands
tegenstanders bezig houden, maar be
langrijker dan die velen is de oorzaak
die Churchill tot. het opvallende uit
stel noopte. „De slechte weersomstan- I
digheden", zeide hij zelf. Zelfs wan
neer het herfstweer in de Nederland
se frontsector voor een ontplooiing
van het Anglo-Amerikaanse lucht-
wapen verre van gunstig is geweest,
dan n^g verklaart dat nog geen vol
jaar vertraging En het werkelijke
antwoord kan dan ook slechts zijn:
de geallieerden hebben de Duitse
weerstand en bovenal h*' 1 hou
dingsvermogen van den Duitsen sol
daat voor de zoveelste maal onder
schat. Die onderschatting is op
zichzelf reeds een waarborg voor nog
meer verschoven termijnen.
In toenemende mate werkt echter
ook een oorzaak van binnenuit aan
het ondermijnen van het Britse zege-
cfediet. De politieke spanningen
achter het Anglo-Amerikaanse front
worden van week tot week duidelijker
tot een bedreiging van een effectieve
oorlogvoering. Niet alleen vormde de
politieke ontwikkeling in Frankrijk
en België, getuige het ontijdig einde
van het zo geheten West-Eüropese
statenblok, een krachtsinspanning, die
het Britse Imperium niet meer ver
mag op te brengen. De communisti
sche agitatie, de bloedige botsingen,
de stakinssgolf in het achterland
binden achter het front aanzienlijke
delen van het Anglo-Amerikaanse
oorlogsmateriaal en troepen en rem
men de toch al kritieke ravitaillering
der invasielegers en zijn zó van on-
middellijk-merkbare uiterst ongunsti
ge invloed op Eisenhower's krijgsplan
nen.
Hier werd ook werkelijkheid, wat
Engeland en zijn vrienden lange tijd
lichtvaardig als „Duitse propaganda"
gering hebben geschat. Dat de ont
ketende krachten van het bolsjewis
me zich ook in Westelijk Europa
pijnlijk voelbaar zouden maken en
knagen aan de eigen krachten van
Engeland en Amerika. Wie zou ooit
hebben geloofd, dat in de „bevrijde
gebieden" Britse troepen de orde zou
den moeten handhaven tegen wat
nog weinige weken tevoren het keur
der patriotten heette?
Thans is het zo ver en de simpele
verwijzing naar de staking der Cana-
dese regimenten in Prince Rupert is
voldoende om waar te maken, dat
chaos en ontbinding ook over zee en
ook in het eigenlijke militaire appa
raat der Geallieerden reeds begint
door te vreten.
Wie met het bolsjewisme zij-aan-zij
strijdt, dient er zich niet over te ver
bazen voor een bolsjewistisch doel te
strijden. Hij zal zijn zege-termijnen
zo vaak moeten verschuiven, tot hij
alle crediet verloren heeft.
steunt op vliegkampschepen en stelt
hij alles ln het werk van ziln steun
punten op Salpan, Tlnlan en Goeam
uit het hart van de Japanse oorlog
voering te treffen.
Volgens Japanse schatting bezit de
vijand thans op deze eilanden ca. tien
vliegvelden, waarop ca. 100 bommen
werpers van het type B. J29 zijn ge-
statlonneerd. Van deze machine, die
volgens Amerikaanse uitlatingen, spe
ciaal voor het optreden tegen Japan
werd ontworpen, schijnt de vijand zich
zoveel voor te stellen, dat hij de pro
ductie van Jagers en andere vliegtui
gen beperkt om een groter aantal van
dit type te kunnen aanmaken.
Te oordelen naar de aanvallen, die
tot dusverre op Tokio 2lin gedaan,
richt de vijand zijn actie niet alleen
op Industrie- en havenwijken, doch
ook op de burgerbevolking. De lucht
verdediging van Tokio is echter zo
goed georganiseerd, dat het'offensief
van den vijand tot mislukking la ge
doemd.
Stroombeperking In Noord-
Hofland
AMSTERDAM, 5 Dec. Zoals onze
lezers reeds weten, zal aan de nog aan
geslotenen ln Noord-Holland voortaan
slechts gedurende een deel van het
etmaal stroom geleverd worden, en wel
van 812 uur en van L721.30 uur.
Verdere beperking wordt voorlopig
niet beoogd.
Directeur: H. J. Kerkmeester, Bus-
suin;- hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A
H. de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. v. Grieken; Illustratie
en opmaak: R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M. Woliers: muziek:
G. K Krop; sport: J. J. Llber; adver
tenties: A. H. Lammers. allen1 te Am
sterdam K 113