HET DACBLAD HET DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Materiaaislag bij Aken in hevigheid afgenomén ige afstandsvuur k op Groot-Luik itse successen in je Boven-Elzas Mooi Nederland Weerzien Grote groep rooiers terug Correspondentie toss uitsers handhaven zich ?gen nieuwe druk/bij Aken Vijand dringt op in de Elzas Bruggenhoofd Jülich een zwaartepunt Amerika evacueert K SS wTddt\li~ hh£ hh£ ™dt 7Z. Het budget van Hazemans Voldoende reserves om kritieke wendingen tegemoet te treden Overmacht van vijand niet onoverwinlijk OFDKW ARTIER VAN DEN IER, 22 Nov. Het. opperbe en de weermacht deelt mede: bezetting van ons Maasbrug- x>fd ten zuidoosten van Hel- handhaafde zich ook gisteren talrijke Engelse aanvallen, materiaalslag bij Aken is na •are gevechten der laatste dagen J. i hevigheid afgenomen. Bij Gei- -chen werden de aanvallende -ikaanse bataljons wederom afweervuur zo zwaar getroffen, et gros bleef steken. In het ge- -.sgebied- van Eschweiler liep de :d vast in verbitterde gevechten kaatsen. In totaal kostte hem ::en de vergeefse poging om door ront heen te stoten, volgens tot r beschikbare rapporten, we- i 40 tanks. r. Lotharingen, durende afweerge- en voort. De zwaartepunten lig- a de stad Metz. ten oosten van 3ischwald en in het. gebied ten van Saarburg. In de westelijke en beperkte de .vijand zich tot plaatselijke aanvallen. Belfort, waarom sedert gist^roch- hevig wordt gestreden, vernietig- hf.t garnizoen 21 vijandelijke tanks, -•-.'vtlge tegenaanvallen van onze ele formaties onderbraken ten n van Bazel de -achterwaartse idlngen yan den tot' de Rljh edrongen vijand. In totaal wer- n het gevechtsgebled ten zuiden '.LIJN, 22 Nov. Het Intern, oatlonsbüro meldt: Tussen de le puinhopen van de stad Metz n de verbitterde gevechten in a en hulzen tot de vroege och- jan. In talrijke steunpunten in s en achter barricaden bieden Duitse groepen verbeten tegen- In de rug der Amerikanen n nog altijd vsrscheldene bui- sterkingen met groot succes, het penetratiegebled bij Saai- wierpen de Amerikanen verse •rmatles In de slag en konden zij ordoostelijke richting doordrln- >t ln de streek van Schallbach, hun tankvoorhoeden evenwel 1 afgesneden en vernietigd. Te- •rtljd openden Duitse troepen, die mars zijn aangekomen, hevige anvallen tegen een aanvalswig. :rrelnverlles' heeft overigens niet Dte verschuivingen geleld, het westen aanvallend kon een geallieerde formatie het weste- eel van Belfort binnendringen, thans hevig wordt gevochten, aide stormlopen op de citadel den op'het afweervuur der ver re. e Boven-Elzas is het, zoals Teeds 1, Duitse reserves gelukt, zuide- 'an het RUn-Rhonekanaal de weg Delle-Hünlngen af te sluiten ardoor de doorgebroken Franse ■jachten van haar achterwaartse dingen af te snit den. Bil Alt en Mühlhausen werd de aanval aan gebracht. Duitse pantser- jacht ep wierpen den in Batten- jjnnengedrongen vijand terug en volgen hem ln zuidelijke rlch- van het Rijn-Marnekanaal tot aan de Zwitserse grens 51 vijandelijke tanks stukgeschoten. Zwaar Duits lange-afstandsvuur ligt hog steeds op Antwerpen en sedert kort ook. op het gebied van Groot- Luik. De beschieting van Londen duurt voort. Aan de Adriatische kust leverde de eerste aanvalsdag het achtste Britse leger, ondanks zeer sterk gebruik van materiaal, grote verliezen op, doch slechts geringe terreinwinst in een plaatselijk begrensde sector. In het ItaliaansFranse grensgebied werden ln het gebied van Cuneo vijandelijke benden ultéengeslagen, talrijke wa pens en het gros van het vijandelijke wagenpark buitgemaakt. In Zuld-Hongarije mislukten alle pogingen der bolsjewisten hun brug genhoofden bij Apatln en Batlna uit te breiden. Tussen Boedapest en het Matragebergte verijdelden onze troepen de met sterke tank-en lnfanteriestrijd- krachten nagestreefde bolsjewistische doorbraak. Aanvallen der bolsjewisten op de stad Miskolc werden uiteenge slagen. Hongaarse formaties drongen ten noordoosten van Tokal den vijand op zijn bruggenhoofd aan de Theiss opeen. In het gebied van Ungvar ble ven krachtige aanvallen der bolsjewis ten na geringe terreinwinst steken. In de frontbocht ten zuidoosten van Libau stortte ook gisteren de storm loop van vier Sowjetlegers ineen door de heldhaftige tegenstand en de tegenaanvallen van onze divisies. In het zuidelijk deel van het schiereiland Sworbe is onze bezetting opnieuw in zware strijd verwikkeld met een 'overmachtlgen vijand. Onze zeestrijdkrachten brachten door haar geconcentreerd vuur de formaties van het léger verlichting. Ten oosten vap. het schiereiland brachten mijnveeg- en patrouillevaartuigen een Sowjet- mijnveger tot zinken, schoten een torpedomotorboot ln brand en "be schadigden een kanonneerboot ernstig, dat deze strandde. Anglo-Amerikaanse terreurbommen- werpers ondernamen overdag en des nachts aanvallen op noordwest-, west-, zuidwest- en midden-Duttsland. enige steden ontstond schade woonwijken en verliezen aan mensen levens. Luchtverdediglngsstrijdkrach- ten schoten ondanks moeilijke weers omstandigheden 82 vijandelijke vlieg tuigen, waaronder 61 viermotorige bommenwerpers, omjaag. Caillaux overleden STOCKHOLM, 22 Nov. Naar Reuter uit Parijs meldt, is de Franse oud-premier Joseph Caillaux in de nacht van Dinsdag op Woensdag op 81-jarige leeftijd overleden. Caillaux behoorde ,tot de markantste Franse staatslieden.' Tussen 1899 en 1911 was nU meermalen minister van Fiïianciën. In 1911 werd hll premier en als zodanig sloot hli met Duitsland do overeenkomst betreffende Marokko en de Congo. In de wereldoorlog trachtte hll met Duitsland tot over eenstemming te komen, waarom hij ln 1918 door Clemenceau gearresteerd werd. Beschuldigd van landverraad, werd hi1 wegens gebrek aan bewijs vrijgesproken, doch uit Parlis verban nen. In 1924 werd hll door Herriot begenadigd. .In 1925 en 1926^ was Caillaux opnieuw minister van Finan- Ie JAARGANG No. 277 VRIJDAG 24 NOVEMBER 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 --Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal: Losse nummers 5 ct. De zon gaat heden onder om 16.36 uur en morgen op om 8.18 uur. Maan onder 0.19 uur en op 14.39 uur. V.M. 30 Nov., L.K. 7 Dcc., N.M. 15 Dcc., E.K. 22 Dec. Pierlot betreurt uittreden der communisten STOCKHOLM. 22 Nov.'— Naar de Brusselse zender meldt, heeft Pierlot heden voor de Belgische Kamer het ontwerp voor een volmachtenwet ver dedigd. HIJ verklaarde, dat de regering in staat moet worden gesteld de nood zakelijke maatregelen voor de wederop bouw van het land snel te treffen, het geen thans niet mogelijk ls. Pierlot zelde voorts het uittreden van de communisten uit de regering te be treuren. maar het ls niet mogelijk ge lijktijdig aan de regering deel te ne men en ln de oppositie te zUn. zoals de communisten hebben geprobeerd. Belgische recruten worden in Engeland opgeleid STOCKHOLM. 22 Nov. De minis ter van Defensie der regering-Pierlot heeft medegedeeld, dat een Belgische militaire delegatie op het punt staat naar Londen te vertrekken om met het ministerie van Oorlog aldaar een over eenkomst te treffen over de opleiding van Belgische recruten in Groot-Brlt- tannië. De Gaulle vertrekt naar Moscou GENÈVE, 22 Nov. Volgens in lichtingen uit Parijs is De Gaulle voornemens Donderdag naar Mos kou te vertrekken. Volgens Reuter ls te Londen officieel medegedeeld, dat de vroegeré Poolse opperbevelhebber Sosnkowskl „verlof heeft gekregen en zich naar Canada heeft begeven. HU behoort tot de Poolse militairen, die zich reeds lang het misnoegen van het Kremlin op de hals hebben gehaald. De opperbevelhebber der Japanse strijdkrachten in China, generaal veld maarschalk Hata, ls benoemd tot In specteur-generaal der militaire oplei ding. Tot zijn. opvolger als opperbevel hebber ln China werd generaal Neljl Okamoera benoemd. I Twee geheel gerestau reerde pakhuizen van de voormalige Oost- Indische Compagnie in Hoorn, die het beeld van het stadje nu weer sieren. Foto VNF-Kuiper.) Eisenhower acht groter aanvoer noodzakelijk STOCKHOLM, 22 Nov. Volgens een Reuterberlcht wenst. Aeneraal Elsenhower een sterke forc^pig van de aanvoer, in het bijzonder win gra naten. „Ik wens", aldus had Eisenhower ge zegd. „meer aanvoer dan wil tot dus verre gekregen hebben en Ik geloof, dat Iedere soldaat meer wenst dan hij thans krUgt" Eisenhower had verder gezegd, geen ogenblik te geloven, dat de bevolking ln het "binnenland op het standpunt staat: wij willen, minder werken en grotere verliezen aanvaarden. Hll had geen aanwijzingen kunnen opmerken, dat de Duitsers oostelilk van Aken bezig waren over de RUn terug te trek ken. Na de oorlog 40-urige werkweek in de V. S. GENÈVE. 22 Nov. Naar uit Now York wordt gemeld, heeft dc voorzitter der American Federation of Labor, Green, op dc jaarvergadering te New Orleans verklaard, dat het thans reeds vaststaat, dat men na de oorlog zal terugkeren tot de 40-urige werkweek, om zoveel mogeUJk. mensen aan het werk te houden. De arbeiders zullen, dan slechts het loon voor 40 uren ont vangen, hetgeen betekent, dat slechts 8 procent der Amerikaanse Industrie arbeiders genoeg Inkomen zou hebben om een gezin van vier personen beljoor- lUk te onderhouden: 32 procent' zou ln nood komen te verkeren en 60 pro cent zou nog dalen beneden het nl-i veau, waarvan het, ministerie van Ar beid heeft gezegd,' dat het maar net voldoende ls om te kunnen leven. Naar Reuter uit La Paz meldt, zou kolonel Brito. de leider der mis lukte revolte in Bollvlë. zich van het leven beroofd hebben. Een generaal en twee oud-ministers onder wie de broe der van Brito. zUn wegens deelneming aan de revolte doodgeschoten. Ontmoeting T n de kleine buurtcafetaria trof ik 1 hem en het was een weerzien na jaren. Hij zat klein en kouwelijk ge doken aan een tafeltje en slurpte uit een der soepgroentenblikjes. die de eigenaar van het etablissement met veel moeite tot drinkblikjes heeft om gebouwd, zijn hete soep voor een kwartje het blikje. Hazeman, zei ik. Hoe is het mo gelijk! Hij hief zijn drie-en-zestigjarig vogelkopje naar mij op, knipperde zenuwachtig met de bijziende ogen en zijn onderkaak zakbeefde open van verbazing.- Gutgut, hoe gaatet met jou? vroeg-tie en drukte mijn hand. De zijne was beverig geworden, en benig, en blauwdooraderd. Dat was dus de man, die bij mijn ouders" thuis we kelijks de pennin gen voor het Be grafenisfonds kwam innen. Ha zeman. een heer tje in mijn herin nering, een echt ouderwets, keurig- net heertje met een bolhoedje op. een gouden brilletje, en gehuld irj. een smetteloos-stofjesloze zwart-lakense jas. Hij klemde altoos een actentas onder de arm en weer' of geen weer, zijn zwarte schoenen plachten te glimmen onder de grijs-en-zwart ge streepte broek. Jaja, die Hazeman. Wat een pront manneke altijd. Maar nu zwabberde zijn vergrauwd vogelkopje op een dun, ingezonken halsje waaruit monsterlijk-groot de adamsappel tevoorschijn klokte bo ven het slappe boordje. Dat was eigenlijk het eerste wat mij opvjel zijn stijve puntjesboord met vader- hioordemeigtngen was 'verdwenen. Maar toen ik beter toekeek, zag ik meer en erger dingen. Het zwart lakense jasje was groen-lakens ge worden, de naden weken vaneen. De schoenen warpn afgetrapt, de neuzen riepen hoera en waren gebarsten. Het gouden brilletje was vervangen door een nikkel idem, het actentasje had zijn plaats moeten afstaap aan een boodschappentas. Wel was alles nog even smetteloos, maar Hazeman was tot de draad versleten en ver bruikt. zowel in kleding als gelaat. -v Hoe gaat het? vroeg ik. En toen kwam Hazemans verhaal. AMSTERDAM; 23 Nov. In de nacht van Woensdag op Donderdag kwam opnieuw een groep rooiers, maar nu de eerste grote groep, uit Drente ln Amsterdam aan. Er waren er om streeks 325, waaronder ruim twintig Rotterdammers en ook een groep Ha- genaaars. De reis - was meegemaakt door Amsterdamse reisleiders. Rotter dam en Den Haag hebben, wals wij reeds eerder opmerkten, veel slechter voor ontvangst en transport gezorgd- De nlet-Amsterdammers wisten met name niet vot wlen zich te wenden en het was hun zelfs niet bekend op welk een voortreffelllke wilze de Amster damse politie bij een vorige gelegen heid voor groepsonderdak §n voor ver der transport had gezorgd. Het hoofdpunt van ons tegenwoor dig bestaan, het eten, gaf de rooiers aanleiding tot gemengde en vaak te genstrijdige uitspraken. Men kon vast stellen. dat de mcesten, die afzonder lijk of in kleine groepjes bti boeren of burgers ondergebracht zLln geweest, het ult-stékcnd hebben gehad. Zii had den b.v. per dag een heel brood van 1200 gram en een half roggebrood, "s middags zoveel aardappelen als ze lusten met spekvet en spek of vlees en 's avonds brood met minstens een li ter roggepap gehad. Er waren naast de zeer-tevredenen ook anderen. Som mige. b.v. een groep van 29 die bij één boer was ongebracht. vertelde 's morgens maar vier Sijeedjes brood, 's middags aardappelen met vet uit de waterleiding en 's avonds slechts rog gepap te hebben gehad. Van deze ne genentwintig die 's Maandags waren aangekomen, waren cr 's Woensdags 26 ziek geweest, omdat hun Ingewan den niet tegen de beroemde Drentse roggepap waren bestand geweest. Som migen hadden zich ln Drente „verbe terd" door van boer te veranderen. An- Uit Vaticaanstad wordt gemeld, dat de Paus nog voor Kerstmis een consistorie bijeen zal roepen, waarin de opvolger van den overleden kardi naal-staatssecretaris Maglione zal wor den aapgewezen. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken der regering-Bonomi deelt mede. dat de Sowjetregorlng zich accoord verklaard heeft met de benoeming van den eersten Italiaansen ambassadeur tc Moscou. Quaronl. deren waren er soms slechter op ge worden. De meesten van de kleine groepjes, die dus een persoonlUker contact met de boeren of burgers hadden gehad, hadden flink boven hun rantsoen ontvangen en waren bUv. ook ruim voorzien van „eigenteelt" één boer kwam met sigarenkistjes vol tegelijk aan zetten en gaf ongeveer een kilo, als de Amsterdammers met een pakle vloeitjes over de brug kwamen Die van de grote groepen meenden door afzondcrlUke boeren soms minder goed 'bedeeld te zUn, hoewel ook zU soms door verandering van boer pret tige^ ervaringen hadden. Het voornaamste ls, dat de rooiers behouden en ln goede welstand zijn teruggekomen en dat bU velen het be sef leeft, dat zU ln een vreemde pro vincie. onder ongewone omstandig heden een buitengewoon nuttig werk voor de voedselvoorziening van de hoofdstad hebben verricht en dat zij bovendien van de Heidemaatschappij, die de organisatie van de roolersarbcid had. een bon hebben meegekregen, die zij hier weldra zullen kunnen Inwisse len tegen de portie piepers van het voedsel, dat zJJ veilig stelden. Van allerlei geruchten hadden deze rooiers, ln tegenstelling tot sommigen, die meenden al op eigen gelegenheid terug te moeten keren, zich niets aange trokken. Zij hebben kalm op hun beurt en hun tijd gewacht en hun moollUke arbeid verricht tot die klaar was en ze zijn naar hun aller over tuiging op een behoorlUke manier uit Drente naar de verzamelplaats iu het Noorden teruggebracht en zij nebben 'ook do laatste etappe van de terugreis met goede moed bestaan. Ze zijn thuis. Een deel van wat zU rooiden, was hun al vooruitgegaan. Mussert in Rotterdam en op Zuidhollandse eilanden UTRECHT. 22 Nov. De persdienst van de N.S.B. meldt: Gisteren woonde de Leider een bij eenkomst van burgemeesters in de pro vincie Zuid-Holland bU. Deze bijeen komst vond plaats in het stadhuis te Rotterdam en stond onder leiding van burgemeester Müller. Voorts bracht de Leider gisteren een bezoek aan de Zuidhollandse eilan den. HU sprak met de aldaar aanwe zige kringleiders en burgemeesters en stelde' zich door persoonlijke waarne ming op de hoogte van de toestanden op deze eilanden. Weldoeners bestolen WORMERVEER. 23 Nov. Een geëvacueerd gezin uit Beverwijk heeft zich deze week van een heel slechte kant laten zien. Het was enige tijd in deze gemeente onderge bracht geweest, doch kon na deze vriendelijke verzorging weer naar de woonplaats terugkeren. De afgelopen week kwam men evenwel in Wormer- veer terug met zeer slechte bedoelin gen. Des nachts werd ingebroken bij het gezin, waar men was opgenomen geweest en een partij vet en levens middelen. alsmede een groot deel van de inhoud van de linnenkast, werd medegenomen. Gelukkig kon de politie spoedig de daders arresteren en het gestolene aan de eigenaars teruggeven. Volgens Reuter is dc grens tussen San Salvador en Guatemala gesloten. De garnizoenen werden versterkt. Dui zenden revolutionnalren ln Guatemala zouden slechts wacbtèn op een gele genheid om San Salvador binnen te dringen. Af. d. B. v. D. te A. heeft mei het oog op een bevalling eeijL petroleum- bon gekregen, maar kan op de bon nergens petroleum krijgen. Ik vrees, dat er te veel petroleum zonder bon is verkocht om nu nog mèt bon kans te hebben. Twee van mijn kennissen hebben, eveneens ter gelegenheid van een bevalling, kaarsenbonnen gekre gen en inderdaad ook kaarsen. Pro beert u dus uw bon in te ivisselen. i Nellie Stein" en anderen. De be doeling van het stukje „Ongekende Tijd" was om het schrijnende con trast te laten zien tussen een honge rende stad. waar inderdaadmaar alleen en uitsluitend voor de lieden, die met geld kunnen smijten, nog van alles te krijgen is. De opmerking over mensendie honderd gulden per dag en per persoon kunnen stuk slaan, was dus sarcastisch en bedoel de een kritiek op deze krankzinnige toestand, waarbij het grootste gedeel te der bevolking in honger en armoe en vertwijfeling dreigt te verzinken, terwijl nochtans op de hoeken der straten van alles e koop is. U is ech ter zo boos. dat u deze vaststelling van een feit Voor een soort goed pra ten of zelfs als een aanbeveling van de zwakte handel opvatl U bent er naast, Nellie! TIJL. directeur. H. J. Kerkmeester, Bu». aum; hbofdredccteur Hendrik Llndt, Amsterdam; plv. hoofdredacteur; Ir. A. H. de Haas van Dorsser, Haarlem; binnenland: J. v Grieken; illustratie en opmaak; R. Kampstra; .volkscul tuur en kunst: M. Wolters; muziek: G. K. Krop; sport: J, J. Llber; adver tenties: A. B. Lammers, allen te Am sterdam. K 11S N iOOFDKWARTIER» VAN DEN IRER, 23 Nov. Het opperbevel de weermacht deelt mede:- »e druk van de grote vijandelijke vallen in het gebied' van Aken is. eren, na een tijdelijke verminde- opnieuw tot de grootste heftig- i toegenomen. Onze troepen heb- wederom de zwaarste vuurproe- doorstaan en hun stellingen andhaafd. Het garnizoen van hweiler, dat de vijand in de leep de voorafgegane verbitterde ge iten met zware verliezen van drie en was genaderd, onttrok zich tens bevel aan omsingeling en ancieerde zich op een verspsr- :ssteJling ten eesten van de stad vijand verloor in de eerste week de nieuwe afweerslag bij Aken otaal 320 tanks en minstens 20.000 i. Ook onze eigen verliezen zijn onaanzienlijk, doch blijven vér eden die der Amerikanen. -?!en van het garnizoen van Metz dh&ven zich in verbitterde hui- bevechten, tegen den vijand, die eren tot het centrum der stad ken /rdringen. i Lotharingen handhaaft de nd zijn druk in dezelfde aanvals- e.ien. Ten oosten van Saarburg hij met tankvoorhoeder. de grens en Lotharingen en de Eizas over riden. Zaborn eing verloren In vestelijke Vogezen duren de plaat- ke gevechten met vijandelijke ba ms. die blijven aanvallen, vooral oosten vaq: de Boven Meurthe, e citadel van belfort werd tegen vijandelijke aanvallen eshand- fd. De vijanieliike strijdkrachten, m net. geoied MülhausenBazel a afgesneden, worden door onze L*K. ,refr"rves aangevallen. D--\ na .rechtts' g:sf?ren tevergeefs versr errmesgi sndel tussen do '''-«.erf vs van d° Vogezen fö 2 v^tee grens te der. - j contact met zijn ingesloten ~fi"s te herstellen. t gebied van Londeu. Antwerpen g Sls;eren onder Duits .- stenen uu! van onze .nieuwe het oorlogstoneel m Mldden- bereucte in Je' sector aan de rp vijandelijke arcllie- ^'-^"iveractie gisteren een in •:-v'V,7J •-»'gekende heftigkeid. "n-'.ï.. "intT de vijand op- - 31d0. srote aanval met w'irbfi h!i i.J For11 en fl3n, de Bevechtster/eln :hM'Sn nnt7ichtle Verbitterde irat£nii£ on^brand. vooral in een iratieplek noordwestelijk van n de Donauoruggenhoofden in -Hongarije worden nieuwe, nog de gang zijnde, bolsjewistische allen gemeld, die den vijand ter- vlnst ojileverden. tiende dag van de afweerslag m .en-Hongarije bracht opnieuw een oig afweersucces van onze pant- :i lnfanterleformaties, die op doel- wljze door de luchtmacht •und weraen. Noordoostelijk van apest eti in het gebied van ngyoes werden krachtige bolsje- 'k?i afvallen uiteengeslagen. bU door formaties van het leger 29 en door slagvliegers 'en luchtdoel geschut der luchtmacht 35 tanks wer den stukgeschoten. Eigen tegenaanval len leidden tot stellingverbeteringen en tot vernietiging yan verstrooide vijandelijke strijdkrachten. Het Thelssbruggenhoofd der bolsje wisten ten noordoosten van Toki werd door een Hongaarse divisie opgeruimd, op een smalle strook langs de oever na. zuidwestelijk van Ungvar misluk ten ook gisteren de doorbraakpogingen van verscheidene SowJetdivlsles. De luchtmacht opereerde in het Hongaar se gebied met goecje uitwerking tegen vijandelijke tankvoorhoeden en de SowJ et aanvoer. In Koerland verloren de bolsjewis tische aanvallen tegen de ongebroken afweerkracht onzer troepen aan hevig heid. Een vooruitspringende bocht ln het front werd volgens bevel recht ge trokken. De vijand, die deze beweging volgde, werd afgeslagen. Op liet zuide lijke deel van Sworbe handhaafde het garnizoen, gesteund door het vuur on zer vlootstrljdkrachten. wederom zijn stellingen. Eewakingsstrljdkrachten der marine brachten Voor de oostkust van het schiereiland een Sowjetmotor- torpedoboot tot zinken Amerikaanse terreur bommen werpers vielen het Zuld-DuLtse gebied aan en lieten op verschillende steden bommen vallen. In München werd de Frauen- klrche door bomtreffers zwaar getrof fen. andere Qultuurmonumenten wer den beschadigd. Door luchteerdedl- gingsstrljdkrachten werden negentien vijandelijke -vliegtuigen. waaronder vijftien viermotorige bommenwerpers, neergeschoten. Ie JAARGANG No. 278 ZATERDAG 25 NOVEMBER 1944 ditgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 et. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. .1 Volgens berichten uit Londen wordt te Moscou beweerd, dat Woros- jilot op eigen verlangen uit het oor logskabinet getreden ls. Men acht het mogelijk dat Worosjllof benoemd zal worden of reeds benoemd ls tot op perbevelhebber van de Sowjetstrijd- krachten in het Verre Oosten. Amerikaanse doorbraak in richting Straatsburg BERLIJN, 24 Nov, Na negen da gen van de derde afweerslag in het ge bied van Aken, welke slag een der grootste materlaalslagen van deze oor log ls geworden, hebben de Amerika nen twee gehele tankdivisies en vol gens voorzichtige schattingen minstens 25.000 man verloren. Tegen deze prijs hebben zU een terreinwinst van enkele kilometers behaald, enkele plaat-sen en steden gewonnen, waar geen steen meer op de andere staat. Aan de noor delijke lioekpeiler van dit front, het gebied van Geilenkirchen. die tot dus ver onoverwinlUk bleek, zijn honder den aanvallen, waarbij eeri enorm ge bruik van tanks, artillerie en vliegtui gen werd gemaakt en zeer veel muni tie werd verschoten, op bloedige wUze ineengestort. Ook nu ontstonden in het gebied van Aken wederom buitengewoon he vige en afwisselende gevechten. Een intensiever artillerievuur moest het door het slechte wéér gehinderde op treden der Anglo-Amerikaanse forma ties bommenwerpers en slagvllegtulgen compenseren. De Duitse batterijen ble ven het antwoord niet schuldig. De Amerikaanse aanvallen werden door de Duitse troepen overal met krachtige li/A, 001 de001']cg, weet wat met een briefje wordt betekend dat V net isr'evacue t? zijn, opgejaagd ze voor die en die dat.nm h,m h,,ic te zijn van huis en hof zijn land ver woest. zijn huis vernield te zien. wie weet wat het is het land in te trekken met zijn'overgebleven bullen on een e.rmcediite kar.gepakt, wie langs de wegen zwerft en niet- weet waar een steen is waar hij het moede hoofd nesr kan leggen, zonder vrees dat er straks weer iets of iemand is. die hem verder jaagt ciSe is nu lang- ze voor die en die datum hun huis moeten verlaten, hoe t-anks nee, hiér -zijn het tractors! maar zije zijn even onverbiddelijk het land door ploegen en onbruikbaar maken voor de verdreven eigenaars en hoe de bestuurders van die machines de hui zen rameien en in elkaar drukken. Hoe de bewoners worden weggedre ven door politie, als ze niet. vrijwillig gaan, hoe er op hen wordt geschoten ramerhand in de juiste gemoedstee- en hóe ze ten slotte met een wagen ftOna om nPr pnnrmo hnoi- T"1r-Iiivöv> i.i. stand om het enorme boek „Druiven der Gramschap" van Jonn Steinbeck te lezen of te herlezen. Het boek werd vlak voor onze oor log, in 1940, bij Holkema en Waren- dor' uitgegeven en werd dit jaar her drukt, Het is een van de grootste socialistische romans van de laatste er op uit trekken en zwerven. Hoe ze nergens zich neer kunnen zetten, maar overal verder worden gejaagd en ook als ze niets- hebben gedaan worden achtervolgd, neergeslagen en oppgepakt door de politie. Hoe ze tot paria's, beroofden en bezitlozen wor den gemaakt, hoe ze bomen en tak- tijden en doet ons diep beseffen, dat ken langs de weg omhakken om een alles wat wij nu hier beleven en wat vuurtje te maken en daarboven wat wij vaak geneigd zijn te beschouwen gestolen aardappels koken als enig als een typische wreedheid van de voedsel&ls ze dat nog krijgen oorlog, ons door bezetters of bevrij- Maar hoe de kinderen en ouden van ..ÜIL aan?ed,??f1. ook In ..gewone", dagen het eerst, maar dan ook de vieedzame tijden voor duizenden, anderen letterlijk sterven van'de hon- tienduizenden honderdduizenden en ger en als oud vuil langs de weg on- wS?H5,?H"i0enen eJe.n eruwelijke der de grond gestopt worden, Hohger! het Inf en dat,J10f w.el 'n 01 dat aUes het "Jkste land ter rika Tn ÏJi» h ïere,d- 1,1 Arne" wereld, terwijl om hen heen nog van boek hoe een eTscZ"Pt tegenaanvallen beantwoord. Het zwaar tepunt van de Amerikaanse aanvals- actle lag wederom bil het bruggen hoofd van Jülich. Een pog'ng om Jülich binnen te dringen kon op bloe dige wijze worden afgeslagen. In de slag om Elzas-Lotharingen poogden de Amerikanen hun materiële overmacht te doen gelden ln het zuid oostelijke Lothjarlngse gebied ten oos ten van Saarburg. Nadat hun pantser- voorhoede bij een aanval ln noordoos telijke richting afgesneden en opgerold was. wierpen zij nieuwe gemotoriseer de en gepantserde formaties ln de strijd, waarmede zU erin slaagden tus sen Beneden- en Midden-Vógezen door in de richting Straatsburg 'door te sto ten. Duitse resérves verwikkelden de Amerikanen ln hevige gevechten, die nog aan de gang zijn. Andere aanval len ln de Beneden-Vogezen werden ln het gebied van Ingweilef en Neuweller opgevangen en uiteengeslagen. In het westelijke voorterrein der Mldden-Vogezen hield jn het gebied van St. Die de druk der ln numeriek en materieel opzicht overmachtige strijdkrachten der Amerikanen aan. Na hevige gevechten weken de Duit se troepen tenslotte om de samenhang van het frpnt te handhaven, naar ge reedgemaakte en goed versterkte stel lingen uit. Ook ln Belfort woedden de huls- en straatgevechten met onver minderde kracht voort. Franse strijd krachten, die de citadel waren bin nengedrongen. werden er weer uitge worpen en bUna tot op den laatsten man vernietigd. Ook de Duitse verlie zen waren ln deze gevechten zwaar. De kern der vesting bevindt zich nog steeds hecht ln Duitse handen. Ten noorden van Bazel staken ln de óm- geving van Hünlngen vrij sterke Duit se aanvalsformatles de Rijn over en wonnen ln westelUke richting belang rijk aan terrein. Sowjets bij Czepel over de Donau Ten zuiden van Boedapest zijn vrij sterke bolsjewistische striJdkrAchtcn onder bescherming van dc dichte och tendnevel over een breeü front de oostelijke Donauarm overgestoken naar het Czepeleiland. Ondanks dc zeer grote verliezen 6laagden zij erin de Hongaarse bevelUglngstroepen naar het westen en noordwesten terug te drin- jen. Nadat de Honveds een goed voor bereide grendelstelling hadden be trokken, sloegen zij alle aanvallen af. Ten oosten van Boedapest duurde de grote afweerslag met onverminder de hevigheid voort. De Duitse en Hon- irse formaties handhaafden overal samenhang van het front en gren delden enkele plaatselijke penetraties af. Bij Verpelet veroverde een gepant serde Duitse gevechtstroep een taai verdedigde heuvelstelling op de bols jewisten. Ook in het Matragebergte gingen Duitse en Hongaarse formaties tot de tegenaanvalover en dreven zij de bolsjewisten naar het zuiden terug. De terreinwinsten leverden belangrijke frontverbeteringen op. Na een uiterst verbitterd gevecht werd het front ten westen van Ungvar. waar hevige sow- jetaanvallen met steün van .slagvlieg tuigen werden ondernomen, ongeveer drie kilometer teruggenomen. Wij wandelden samen op. over de grachten van de hoofdstad door de trieste herfstmiddag, die af en toe kléine, langzame tranen liet vallen v&n grauwe narigheid. Dan dook Hazeman in zijn kraagje en pruttel de: Toe nou, wollekies, denk om m'n schoenen! Hoe is het met je agentschap? vroeg ik. Ach ja, ach ja. zo*n gangetje, zei Hazeman. Eigenlijk, minder als vroeger is 'et niet. maar wat vroeger een aardig burgermansinkomentje was is vandaag de dag, nou ja, je weet 'et. Ik heb nog steeds mijn twintig guldentjes in de week. Daar kon ik vroeger best van komen met Mina, zij is trouwens een al lerbeste huis vrouw, daar niet van. Maar op he den is dat te weinig, en Mina lapt het hem ook niet meer aermee. We' ete nou van die Centrale Keuken, zal ik maar zeggen... Dat is toch niet zo slecht? Zal je mijn niet horen zeggen maar het is aan de krappe kant. een halve liter. Ik mot de hele dag over straat. Gelukkig dat we wat vet op de bonnen gekregen hebben, al viel het voor Mina- niet mee om vier uren in de rij te staan, maar nou hebben we -tenminste een stukkie vet in het eten. Hazemans. vroeg ik streng. Biecht eens op, eerlijk, leef jij alleen van je bonnen? Hoe bestaat het, zei hij. Reken het maar na. Met die loonbelasting enzo ontvang ik 18.65. Trek af 6.25 huur. Trek af ƒ2.80 voor de Keuken iedere week. Trek af ziekenbus, bak ker, kruidenier. Trek af de schoen- reparatie. als mijn schoenen gemaakt „worden. Heus, Mina kan huishouden, dat verzeker ik je. Maar zii hield vo rige week schoon acht dubbeltjes over en daar heb ik twee kilo hout voor gekocht. Dat is dan buiten de bonnen, vat je? Mina zegt trouwens, dat 2.30 voor de Keuken te veel is. zij deed het goedkoper en dan had den we meer. Maar tja, stook jij nou maar eens. Wij waren in de Hazenstraat, op weg naar Hazemans huis. BERLIJN, 24 Nov. In zUn artikel In Das Reich schijft minister dr. Göbbels: Wij voelen ons volstrekt niet boven andere volken verheven, wij constate ren slechts, dat bUna de gehele wereld ons aanvalt, en dat het haar toch niet gelukt ons ter aarde te werpen. Daaruit concluderen wij. dat het met het Duitse volk bijzonder gesteld moet zijn, daarom reeds, dat wij door zo velen worden aangevallen, meer echter nog. omdat zU ons ondanks alle in spaningen niet kunnen overwinnen. WIJ geloven er vast aan, dat het Dultsé volk ook voor andere volken nog voor een grote toekomst geroepen ls en dat het zich daarvoor la deze oorlog moet kwalificeren. Deze oorlog kan niet anders dan met onze overwinning eindigen, het tegendeel zou Iedere historische erva ring en regel op de kop zetten. De ge zindheid. die wij ln deze oorlog aan het front en ln het vaderland tonen, moet een volledige overwinning onzer wapenen met zich brengen. Men be hoeft zich slechts voor te stellen, wel ke wereld zou ontstaan door een falen van Duitsland, om heel duidelijk te weten, dat van Iets dergelijks nooit 6prake kan en mag zijn: Het Duitse volk voert deze oorlog als een godsge richt. In zijn diepe gelovigheid ligt ook de geheimzinnige kracht, die wU nog ln alle kritieke oorlogstoestanden hebben getoond en die de wereld het Duitse wonder noemt. Er Is geen Duitse sol daat. die zich de mindere voelt van zijn tegenstander ln het oosten, westen of zuiden. Integendeel, hij weet welis waar, dat de vijand over een afwisse lende overmacht aan mensen en ma teriaal beschikt, doch ls er aan de andere kant Van overtuigd, dat hij daarmede door grote dapperheid en het zich meer man tonen kan wedijve ren. WU zullen tot aan het einde van de oorlog waarschijnlijk moeilijkheden na moeilijkheden moeten overwinnen, want wij staan tegenover een vijande lijk kamp, dat er alles op zet ons to taal te vernietigen. Met volledige erkenning van d« materiële overmacht van onze vijan den. moet toch steeds weer worden ge constateerd. dat die niet onuitputte lijk ls en nog minder onoverwinlijk. Dit kan men reeds daaruit zien, dat de impasse-verschijnselen van de oor log telkens weer van net ene gebied onzer algemene oorlogvoering naar het andere overgaan, een bewijs, dat de vijand, ondanks zUn vorming van zwaartepunten, toch niet de kracht bezit ons ergens te verlammen. Juist nu, ln het kader van de totale oorlogsinspanning, beschikken wij over voldoende reserves om ook doel treffend kfltieke wendingen van de oorlog tegemoet te treden. Het ls dus volkomen dwaasheid, wanneer men aan vijandelijke zijde meent, dat men ons nog slechts de genadeslag .behoeft t-e geven.. Deze dwaasheid moet mep aan vlJandelUke. zijde steeds weer zeer dtiur betalen, wanneer men aan het een of andere front daarvan ernst poogt te maken. Een duidelijke, door niemand en niets aan het wankelen te brengen politieke w\l is de beste voorwaarde voor de overwinning. Deze bezitten ijen daarin zijn wil de meerdere van onze vijanden. HLJ zal voldoende zijn om hun materieel overwicht, zij het ook na zware gevechten, steeds weer te doen mislukken. De oorlog ls geen rekensom, doch een geestelijke krachtproef. De zon gaat heden onder om 16.35 uur en morgen op om 8.18 uur. Maan onder 1.40, op 15.00 uur. Zondag zon op 8.20, onder 16.34. Maan op 15.24, onder 3.01. V.M. 30 Nov., L.K. 1 Dec., N.M. 15 Dec., E.K. 22 Dcc. Oproep aan de jeugd van Nederland Het Rijkscommissariaat meldt: Duizenden Jongens en meisjes gin gen u reeds voor. Zij vormen de Avantgarde voor de wederopbouw van ons vaderland ln het Nieuwe Europa. Waar anderen lanterfanten en af wachten. stelden zU de moedige daadl De Luchtmacht en de Marine bie den plaats aan de Nederlandse jon gens van 15 tot 21 Jaar en meisjes tot 25 Jaar als helpers ln de berichten dienst of bij de afdeling schijnwer pers. Aarzelt niet, waar het gaat om het lot van Nederland! Helpt mede, het lot van ons vaderland voor eeuwen veilig te stellen. Mooie uniformen, uitstekende ver zorging en hulsvesting en een goed salaris zijn de voordelen. Na vol brachte dienst voorkeur en steun bij vrije beroepskeuze ln alle openbare ambten cn arbeid op elk gebied. Tweemaal per Jaar veertien dagen ver lof. Opleiding en behandeling geheel gelijk aan die der Duitse makkers. Aanmelding en nadere bijzonderheden ln Amsterdam. Utrechtsestraat 127. On+slagverganning ook vereist voor „zwart" aangestelden AMSTERDAM. 21 Nov. Daar veel al ten onrechte wordt aangenomen, dat voor' werknemers, die zonder de vereiste vergunning zijn aangesteld, geen ontslagvergunning wordt vereist, wordt nog eens de aandacht gevestigd op de verplichting voor alle dus ook voor.de zogenaamde „zwart" aan gestelde werknemers om eén ontslag vergunning bij het Gewestelijk Ar beidsbureau aan te vragen. Zolang een -dergelijke vergunning niet ls verleend, respectievelijk een goedgekeurde wachtgeldregeling nog niet ls tot stand gekomen, ls betaling van het volle loon verplicht. Citrine over België GENÈVE. 24 Nov. Sir Walter Citrine schrijft in de „Daily Hem ld" over zijn bezoek aan België o.a In België bestaat een buitengewoon groot gebrek aan levensmiddelen en trans- -portmldctelen. Alvorens daarinvoor zien is.'-kkn er geen sprake van zijn het economische leven vrij te maken van de ^haos, waarin het na het ver trek der Duitsers zich bevindt. De steenkoolproductie Is tot de heUr ver minderd. hoofdzakelijk als gevolg ven hei gebrek aan levensmiddelen, het geen zijn terugslag heeft op alle an dere Industriële gebieden. Volgens de „Daily Express" heeft generaal Catroux. de Franse minister voor Noord-Afrlka, de hem aangeboden ambassadeurspost te Moscou afgewe zen. omdat hc aan zijn huidige func tie de voorkeur geeft boven een diplo matieke loopbaan. -directeur H J Ka.-i.-ueesiei. fcu». eum; hoofdredacteur Hendrik Llndt. Amsterdam, plv. hoofaredactour, lt-_A. H. de Haas van Dorsser Haarlem; binnenland: J. v Grieken, illustratli en opmaak. R Kampstra; volkscul tuur en kunst: M Wolters; muzlekt G. K- Krop; sport: J. J Llber; adver tenties: A. EL Laminera, allen te Am- sterdam. K 1U

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1