HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
evige strijd bij Aken
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
2 Amerikaanse
anks vernield
Gevechtszwemmers'' bliezen de grote
spoorbrug bij Nijmegen op
Veertig millioen
gestolen
Projectiel ontplofte in
de school
Vinger der historie
anvallen voor bruggen-
5ofd Roermond mislukt
ont nabij Aken
hóudt stand
Stalin en De Gaulle
Levenslang geëist in de Witten-
burgse moordzaak
Demonstraties in
België
Hoge verliezen der Anglo-Amerikanen
HET HOOFDKWARTIER
)I£N FUHRER, 18 Nov. Het
evel van de weermacht maakt
slag bij Aken is gisteren in
p van de dag over een front-
van ruim 70 km. tot de
;e sterkte ontbrand. Bij mistig
enachtig weer wordt aan bel
len met krachtig gebruik van
en artillerie met de uiterste
ering gestreden. In voorbeel-
tand vastigheid sloegen onze
i de met het zwaartepunt be-
n Aken ondernomen en tot 42
oe herhaalde vijandelijke aan-
uitcen. Bij wisselvallige ge-
i om enige bijzonder vurig
len plaatsen leed de vijand
verliezen. De twee eerste da-
n de Sfweerslag werden 122
aanse tanks stukgeschoten.
gebied ten oosten van Die-
•n waren onze troepen ook gls-
n zware gevechten gewikkeld.
:er verloop de vijand verder
;t oosten kon opdringen. Aan
ds randen van Metz werden
ijke aanvalstroepen tot staan
t. In het strijdgebied van Mor-
h ebben de door zware verlie-
•?;-rerde Amerikaanse divisies
ot-e aanvallen niet voortgezet,
noorden vap de westelijke Vo-
ilsook aan de Boergondische
uurt ln afzonderlijke sectoren
strijd met opdringende Amerl-
en Franse formaties voort,
n en het gebied van Antwer-
den wederom met onze lange-
wapens beschoten.
Cldden-Itallë komen berichten
cesvolle eigen ondernemingen.
derlands leger in
voorbereiding
jrekingen te Londen
iBON, 19 Nov. Uit een be-
n de „News Chronicle" wor-
lere bijzonderheden bekend
inhoud der besprekingen, die
1 voor zijn vertrek naar
eeft gevoerd met de leiders
ïische en Nederlandse rege-
/olgens het Engelse Blad be
de totstandkoming van een
ïlitair bondgenootschap, dat
le Engelse regering en de
ipese staten is gesloten en
lalt, dat onmiddellijk na de
ig een begin moet worden
met het opstellen van eigen
de Westeuropese staten,
uitrusting, en wapenen ont-
ral de opleiding door Engelse
i in Engeland ter hand wor-
omen. Voor zover de Belgi-
p Nederlandse onderdanen
hun hogere leeftijd of om
redenen niet geschikt zijn
dienst in de Koloniën, zul-
lienst moeten verlichten op
)pese oorlogstoneel.
Till heeft er waarde aan ge-
eze overeenkomst voor zijn
r.aar Parijs te sluiten, om
dienovereenkomstige onder
gen met De Gaulle te kun-
wen.
Van de Balkan wordt gemeld, dat
onze marsbewegingen volgens dc
plannen verlopen. J
In de af weerslag tussen Boedapest
en het gebied van Miskolc probeerden
de bolsjewieken ln steeds nieuwe
stormlopen tevergeefs de doorbraak te
forceren. Aan Duitse en Hongaarse
formaties gelukte het. ln krachtige
tegenaanvallen de hechtheid van het
front te bewaren. De vijand leed op
nieuw zware verliezen aan mensen en
tanks.
Aan de gehele rest van het ooste
lijke front verliep de dag zonder ge
vechten van betekenis.
Ons luchtwapen viel vijandelijke
revitallleringscolonnes aan, vornietlg-
de een transporttrein en schoot 14
andere treinen ln brand.
Anglo-Amerikaan se terreurvllegers
vielen Wenen, Salzburg alsmede plaat
sen ln Opper-SUczië aan. Bovendien
werden hier en daar bommen gewor
pen op West- en Zuldwest-Dultsland.
27 vijandelijke vliegtuigen werden
vernietigd.
Crisis in België op haar
hoogtepunt
STOCKHOLM. 18 Nov. Volgens
de Londense radio heeft gisteren te
Brussel onder communistische leiding
een grote demonstratie der verzetbe-
weging plaats gehad om te proteste
ren tegen de door de regering geëiste
ontwapening. De regering had de ver
gadering verboden en een politiecor-
don rond het gebouw getrokken. De
mensenmenigte verbrak echter het
cordon en stroomde de zaal binnen.
Zoals men weet ls het heden de
kritieke dag in België. Het is de laat
ste dag, waarop de leden der verzet-
beweging hun wapens kunnen inleve
ren. Tot nog toe weigeren zij dat,
onder aanvoering van de uit de rege
ring getreden communistische minis
ters.
Naar Reuter uit Brussel meldt,
heeft de woordvoerder der regering
verklaard, dat Elsenhower als hoogste
bevelvoerende generaal in geval van
ernstige onlusten het bestuur ln Bel
gië zelf zal overnemen.
Onjuiste geruchten over
de Blauwe Divisie
MADRID, 17 Nov. De in het
buitenland verspreide geruchten, vol
gens welke de vroegere commandant
van de Blauwe Divisie, generaal
Esteban Infantes, gearresteerd zou
zijn. zijn niet overeenkomstig de fei
ten, aldus heeft, de Madrileense ver
tegenwoordiger van Efe ondubbelzin
nig kunnen constateren. Generaal
Infantes, die rechtstreeks onder be
vel staat van den Spaansen minister
van Defensie, wijdt zich nog steeds
aan de hem gestelde militaire taak.
Ook de bewering, dat tfe vroegere
leden der Blauwe Divisie naar een
concentratiekamp zouden zijn over
gebracht, is onjuist, daar men niet
alleen in Madrid, doch ook in andere
Spaanse steden, overal de door hun
insigne kenbare strijders van het
Oostelijke front kan tegenkomen.
De zon gaat heden onder om 16.41
uur en morgen op om 8.12 uur. Maan
op om 12.26 en onder om 20.33 uur.
E.K. 23 Nov, V.M. 30 Nov, L.K.
7 Dec, N.M. 15 Dec.
Ie JAARGANG No.273
MAANDAG 20 NOVEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
Vermetele nachtelijke
prestatie
BERLIJN. 19 Nov. Interlnf
meldt: Het opblazen van de grote
spoorbrug bij Nijmegen in de nacht
van 28 op 29 September, dat intertljd
werd gemeld, is naar thans ln bijzon
derheden wordt medegedeeld, een sen
sationele en weergaloze prestatie ge
weest van gevechtszwemmers der
Duitse marine.
Bij hun optreden dragen deze ..ge
vechtszwemmers" de volgende speciale
bekleding: over een wollen pak een
nauw aansluitende rubbercombinatie,
daarover een beschermlngspak en ver
der oen kap met camouflagepet. Het
meest, opvallende van hun uitrusting
zijn krachtige zwemvliezen en een
„tauchretter" De gevechtszwemmers,
die ln Duitsland ook de naam „zee
strijders" dragen, leggen met deze
uitrusting op de rug zwemmende gro
te afstanden af. waarbij zij de lading
springstof met zich meeslepen;
De onderneming van Nijmegen be
gon des avonds m een Duitse voor-
postenstelllng De vier mannen van de
groep, allen uitstekende leden van
Duitse zwemclubs en houders van on
derscheidingen op sportgebied, moes-
tten eerst ln ijskoud water een afstand
van tien k.m. de Waal afzwemmen om
de brug bij Nijmegen te bereiken.
De brug was hel verlicht, maar de
mannen konden onder water passe
ren. Het voortdurende gevaar door
schildwachten op de oever ontdekt te
worden, was het grootst bij een pon
tonbrug, die door de Engelsen Juist
over de Waal werd geslagen. Ook deze
hindernis overwonnen de dappere In
dividuele strijders, waarna zij zich
Soms poeder inplaats
van taptemelk
DEN HAAG, 18 Nov. Aangezien
de mogelijkheid niet uitgesloten is,
dat in het bijzonder in de grote ste
den in het westen des lands niet
steeds voldoende vloeibare taptemelk
aanwezig zal zijn, om de aangewe
zen hoeveelheden op de bonnen af
te leveren, dient het publiek er reke
ning mede te houden, dat in derge
lijke gevallen in plaats van- tapte
melk, taptemelkpoeder (z.g. walspoe-
der> beschikbaar zal worden gesteld
en wel 100 gram taptemelkpoeder
voor iedere 2 L. taptemelk.
De prijs, waartegen dit melkpoe
der aan consuraenteïi geleverd dient
te worden, bedraagt 9 cent per 100
gram voor gemeenten, ingedeeld in
prijsklasse 1 (d.w.z. die plaatsen,
waar de taptemelk-prijs 10 cent per
liter bedraagt), respectievelijk 8 cent
per 100 gram voor gemeenten in
prijsklasse 2. (waar een prijs voor
taptemelk geldt van 9 cent per
liter).
door de stroming tot d© pijlers van
de voetbrug lieten drijven, worstelende
tegen dé stroomversnellingen en
draaikolken. Onder de brug slaagden
zij er na een werk van verscheidene
uren ln de springstof onder water op
zijn plaats te brengen. Toen moesten
zij snel maken, dat zij weg kwamen.
Toen de hrug ln de lucht vloog en
krachtig afweervuur tegen een onzicht-
baren vijand begon, waren de zwem
mers reeds bulten het bereik van de
schildwachten op de brug. Him terug
keer was even avontuurliik als het
eerst© deel van hun onderneming.
Twee mannen begaven zich wegens uit
putting aan land en werden gevangen
genomen, voordat zLl hun weg konden
voortzetten. De maat Bretschnelder.
dlo de leiding had van de onderneming
en van zijn kameraden verwliderd was
geraakt, verborg zich bij het aanbre
ken van de ochtend in een boot en
bleef daar de gehele dag liggen. Eerst
tegen de avond begaf hii zich weer te
water en bereikte na een zwempres-
tatle van bijna 35 km de Duitse linies.
Een nog opwindender belevenis had
de Obergofreiter Jager. Toen hij aan
land ging. stond hij plotseling tegen
over twee Britse soldaten, die star van
verbazing waren over dezen merkwaar-
digen vismens. J&ger profiteerde van
hun verbazing, wist te ontkomen en
verborg zich ln eor* holle boom.
's Nachts begaf hU zich weer te water
en hij kwam bijna tegelijkertijd met
zijn kameraad Bretschnelder op de af
gesproken plaats bij de Duitse stellin
gen aan. Beide mannen hebben hoge
Duitse onderscheldlngon gekregen.
Het bpblazen van de
•Moerdijkbrug
BERLIJN. 19 Nov. (Interlnf). De
marinecorrespondent van het Inter
nationale Inform atlonsbüro verneemt
omtrent het opblazen van de spoor
brug bil de MoerdUk. dat ook deze
onderneming, die onder zeer moeilijke
omstandigheden werd uitgevoerd, het
werk van Duitse Individuele strijders
is geweest. In boten voeren zes man
onder leiding van den eersten-luite
nant Prlnzhorn op slechts 180 meter
afstand van de vijandelijke stellingen
ln de ochtendschemering naar de be
langrijke pijler van de brug. waar
mijnen aanbrachten De lading spring
stof was de grootste hoeveelheid, die
in deze oorlog ooitf*ls gebruikt voor
het opblazen van een brug. De man
schappen moesten ln het ijskoude wa
ter springen om de mijnen op de
gunstigste plaats aan te brengen. De
boten bereikten vervolgens onopge
merkt de door de Duitsers bezette
oever. Korte tijd daarna vloog de pijler
met een geweldige ontploffing ln de
lucht.
Het opblazen van de brug herinnert
aan. de vermetele onderneming van
Duitse valschermjagers, die ln 1940 de
Moerdljkbrug onbeschadigd ln handen
kregen. De Engelsen hadden thans het
zelfde plan, dat evenwel door de Duit
se Individuele strijders verijdeld werd.
'ALMELO, 18 Nov. Op 15 Novem
ber, ongeveer 18 uur, hebben ten
minste zes gewapende personen een
overval gepleegd op het kantoor van
de Nederlandse Bank te Almelo. Het
personeel werd gedwongen in de kluis
te gaan en werd daar opgesloten. De
telefoondraden werden doorgesneden
en vervolgens maakten de overvallers
zich meester van tien kisten met
bankbiljetten van ƒ100 en ƒ25. te
zamen ter waarde, van (naar schat
ting) circa veertig millioen gulden.
DELFT. 18 Nov. In de school
voOr gereformeerd lager onderwijs
aan de Spoorsingel is vanochtend een
ernstig ongeluk gebeurd ^Joor grove
onvoorzichtigheid vejn een der leer
lingen, die vermoedelijk bij het spelen
een projectiel had gevonden en dat
mee naar school had genomen.
Toen omstreeks tien uur een klas
onder leiding van den onderwijzer in
de gang stond opgesteld om naar bui
ten te gaan, klonk een harde sla-g".
De onderwijzer, die op énige afstand
van de kinderen stond, zag een vuur
zuil temidden van de meisjes en jon
gens. terwijl glasscherven rinkelden,
Er ontstond een paniek onder de kin
deren, van wie er verscheidene ge
wond bleken te zijn en hevig bloed
den. Dokter Keulen, die dicht bij de
school woont, verleende de eerste hulp
en droeg zorg, dat de meest ernstig
gewonde kinderen naar het zieken
huis vervoerd werden. Elf leerlingen
zijn min of meer ernstig gewond.
Ofschoon het onderzoek nog voort
duurt, vermoedt men, dat de jongen,
die het projectiel had gevonden, dit
tijdens het wachten in de gang aan
zijn vriendjes heeft getoond en er
mee is gaan spelen.
De minister van buitenlandse za
ken van de uitgeweken Noorse rege
ring. Lie, die ongeveer drie weken ln
Stockholm heeft vertoefd en een be
zoek aan Moscou heeft gebracht, ls per
vliegtuig naar Londen teruggekeerd.
Naar Radio Londen meldt, heeft
de Belgische regering de wet opgehe
ven, volgens welke staatsambtenaren
geen lid van de communistische partij
mogen zijn.
Naar de Britse berichtendienst
uit Washington meldt, heeft Roosevelt
Vrijdag op de persconferentie meege
deeld besloten te hebben een nieuwen
ambassadeur ln Tsjoengking te benoe
men.
Dat deze oorlog om zijn of niet-
zijn van het Duitse volk gaat,
wordt op dit ogenblik zelfs in het
kamp van Duitslands tegenstanders
niet in twijfel getrokken. De telkens
nieuwe plannen om het Duitse land
te verdelen, het Duitse volk te ver
spreiden en een Duitse levensgemeen
schap haar politieke en economische
ruggegraat te ontnemen, plannen,
die niet zelden op de naam van be
langrijke mannen in de huidige ge
allieerde oorlogsleiding staan, schij
nen te worden opgesteld om het
woord van wijlen Neville Chamberlain
ongedaan te maken, volgens hetwelk
•Engeland deze oorlog „tegen een
regime" en niet tegen het Duitse volk
heette te zijn begonnen.
Het Duitse volk heeft van al deze
openhartige verklaringen over het
toegedachte lot acte genomen en men
zou kunnen zeggen, dat de geallieer
den op deze wijze de beste organisa
toren zijn geworden van de verbeten
Duitse tegenstand. Daaraan heeft ook
de'FUhrer in zijn jongste proclamatie
herinnerd. Hij deed echter méér dan
dat. In een groot historisch kader
noemde hij deze Duitse tegenstand
een waarborg tot het voortbestaan
ook van alle andere Europese landen.
Het schijnt voor velen ook na pijn
lijk-leerzame ervaringen en een soms
beklemmende politieke ontwikkeling
nog altijd moeilijk te zijn, de brug
van het Duitse volksbelang naar het
Europese volkerenbelang te vinden.
Een uit de nood geboren of mis
schien juist in opperste welvaart ge
woekerd cynisme brengt sommigen in
ons land tot de uitspraak, dat „al die
praatjes over Duitslands strijd voor
een nieuw Europa" reeds da&rom
onwaarachtig moeten zijn, omdat
Duitsland en het Duitse 'volk deze
oorlog „natuurlijk" ten eigen bate
voeren.
De cynici zullen wellicht verbaasd
zijn, hun opmerking zo vlot erkend
te vinden: het Duitse volk strijdt
inderdaad ten eigen bate. Wanneer
de boer, die naast de dijk woont,
zwoegt om een dreigende dijkdoor
braak te voorkomen, doet hij dac uit
onloochenbaar eigenbelang. Dat. neemt
echter niet weg, dat de boerderijen
verderop in de polder eveneens onder
water komen, wanneer de boer niet
slaagt. Daarbij kunnen de andere
boeren méé -de handen uit de mouwen
steken en de kans op slagen ver
groten. Ze kunnen ook werkeloos toe
zien en schade aan eigen have ris
keren. Misschien bekroont zelfs dén
nog het lot de moeizame arbeid van
den eenzamen voortrekker. Misschien
gaan zij allen onder.
In zijn November-proclamatie heeft
de Führer Duitslands bijna eenzame
strijd geplaatst naast het gelijksoor
tige belang der overige Europese an-
den. Hij heeft in de gedachten ge
bracht, hoe de vinger der historie
Duitsland reeds bij herhaling maakte
tot den „boer vlak naast de dijk":
in de tijd. toen eerst de Mongolen en
later de Turken de Europese dijk uit
het Oosten en het Zuidoosten tracht
ten te doorbreken. Ook toen waren
het de wetten van het naakte lijfs
behoud, die de Germaanse stammen
in het onmiddellijk bedreigde gebied
de kracht gaven tot een verbitterd
verzet. Maar wat zou er van de andere
Germaanse volken, van „de boeren
verderop" geworden zijn. wanneer de
eenzame strijd aan de dijk daarginds
niet. gewonnen was.
Er is geen waarborg, dat de onver
schilligheid der anderen ook in de
toekomst niet hun ondergang wordt.
Dezelfde vinger der historie, die
Duitsland door zijn aardrijkskundige
ligging maakte tot wachter aan de
dijk, is waarschuwend geheven tegen
wie de dijkbreuk niet helpen verhin
deren, omdat zij een hekel hebben
aan den boer er naast.
Waar Ls de logica in het gedrag der
staatslieden, die het bolsjewispie als
een gruwelijk gevaar erkennen, maar
er tegelijk een bondgenootschap mee
aangaan om den dijkwachter te ver
nietigen? Waar is de ernst in het
streven naar een vredig en samen
werkend Europa, wanneer het middel
het befaamde „evenwicht van krach
ten" der Britse politiek moet zijn, dat
juist de tegenstelling tussen
twee ongeveer gelijkwaardige groepe
ringen in het Europese bestel tot be
ginsel maakt?
Tegenover de onheilbrengende in
consequentie. de baatzuchtige on
waarachtigheid van dergelijke poli
tieke misvattingen plaatste Hitler in
zijn proclamatie Duitslands histo
rische zending bij de afweer van on-
Europese aanvallers. Niet om er mee
uit te drukkeh. dat Duitsland ..voor
do mooie blauwe ogen" van zijn na
buurvolken strijdt. Wèl om duidelijk
te maken, dat Duitslands inspanning
hun enige reddingskans is, of zij
het begrijpen en er\ aan meewerken
of niet.
Zes personen omgekomen
bij gasverstikking
ALKMAAR, 18 Nov. Donderdag
morgen werder» de bewoners van de
Nieuwpoortslaan er opmerkzaam op
gemaakt, dat van het perceel, bewoond
aoor de familie W.. nog steeds alles
gesloten was. Men drong de woning
binnen en kwam daar tot een wel
zeer ontstellende ontdekking. Het
bleek, dat de heer W. alsmede zijn
echtgenote dood ln bed lagen Ook bij
drie meisjes ln de leeftijd van 7. 8 en
15 Jaar waren de levensgeesten reeds
geweken. De belde zoons, resp. 13 en
17 Jaar oud, trof men bewusteloos aan.
Zij werden naar het Centraal Zieken
huis vervoerd, waar de 13-Jarlge Jongen
Vrijdagmorgen ls overleden. De toe
stand van den anderen zoon ls nog
ernstig.
De heer W. heeft vermoedelijk ge
tracht langs frauduleuze weg gas te
verkrijgen, waartoe hU aan de leiding
geprutst heeft.
„President van de wereld"
GENEVE. 19 Nov. In een over- 1
zicht van de Daily Mail wordt ge
zegd, dat Roosevelt in 1948 nog niet
eens zich candidaat wil stellen voor'
de zetel in het Witte Huis. Zijn vol
gende streven zou zijn. voorzitter te
worden van de verenigde naties of
met andere woorden „president van
de wereld".
Volgens Radio Londen ls luite
nant-generaal Rasmond A. Wheeler be
noemd tot plaatsvervangenden opper
bevelhebber ln Zuldoost-Azlë als opvol
ger van generaal Stllwell.
4/irecteur: R. J Kt ritmeester, Buw
eum; hoofdredacteur: Hondrlk Llndt,
Amsterdam; plv. hoofdredacteur, ir. A.
H. de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. v Grieken, illustratie
en opmaak: R Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M Walters; muziek:
G. K Krop; sport: J J. Llber; adver
tenties- A. H. Lammers, allen te Am-
sterdam. S LU
OFDKW.' TTIER VAN DEN
.iER, 19 lwv. Het opperbevel
veermacht, maakt bekend:
ze troepen hebben in het Zuid-
a van Nederland het voorterrein
ïaasstellingen verdedigd en voor
ruggenhoofd van Roermond vrij
itige Engelse aanvallen afge-
n.
öp de derde dag van de slag
ken heeft ons front ongeschokt
gehouden tegenover de vijan-
:e bestorming. Weliswaar slaag
de Amerikaanse divisies, die ae
e dag aanvielen, er in om in het
htsgebied van Geilenklrchen op
plaatsen in onze gevechtszone
netreren, het gros der aanvallers
echter, in het bijzonder bij Wtlr-
en Stolberg, reeds kort na het
ten hunner uitgangsstellingen
geconcentreerd afweervuur uit
ïslagen. 45 Amerikaanse tanks
3n gisteren door onze afweer ver-
ld.
het gebied van Metz handhaaf-
zich onze bezettingstroepen in
ere volharding. Vlak ten zuiden
;ad wierpen zij den opdringenden
d terug. Aan de door Lotharin-
lopende' stellingen staan tanks
renadiers in gevecht gewikkeld
3e op vrij breed front optrekken-
merlkanen. Bij eigen tegenaan-
a in het gebied van Mörchingen
en 250 gevangenen binnenge-
ït. Tussen /het Rijn- en Mame-
al en Badonvillers zijn opnieuw
allende Amerikaanse regimenten
-eringe terreinwinst weer opge-
en. Bij de Bourgondische Poort
ter weerszijden van Montbéliard
j de Zwitserse grens vijandelijke
allen mislukt. Het artillerievuur
ït gebied onzer vestingen in het
en nam toe. Het garnizoen van
azaire slceg een aanval jfan den
istander op zijn oostelijke front
n.
1 ze snelle gevechts- en slagvlleg-
n hebben in de afgelopen nacht
ravitailleringssteunpunt in het
d van Aken met talrijke bommen
:okt.
gebied van Groot-Londen en
erpen lag opnieuw onder vrij
lange-afstandsvuur.
Mldden-Itallë hebben bergjagers
'ljand uit een penetratleplaats ln
bergen van Galllcano geworpen,
het gehele overige front bleven
^vechten beperkt tot wederzijdse
nning met geweld, waarbij wij
gevangenen binnenbrachten,
i de Balkan zün de Bulgaren over-
,n tot krachtige aanvallen ln het
d ten oosten van Prlstlna-Mitro-
ZU werden afgeslagen. Aanvallen
oendestrljdkrachten ln het gebied
Mosteo mislukten onder bloedige
;zen voor den vijand. In Kroatië
:n wederom verscheidene bende-
epen uiteengeslagen.
Mldden-Hongarlje bleef den
d ook op de zevende dag van de
?rslag de in nieuwe grote aanval-
lagestreefdë doorbraak ontzegd. In
e strijd werden de op breed front
allende Sowjet-Russlsche pantser-
nfanterieformatles afgeweerd. Pe-
itles ten oosten van Boedapest en
zuiden van Mlskolo werden ter-
i weer afgegrendeld. Aan onze af
vielen opnieuw 21 vijandelijke
3 ten prooi
Aan de Doekla-pasweg mislukten ge
concentreerde aanvallen, der bolsje
wieken.
Op het landfroht van het schier
eiland Sworbe zijn de bolsjewieken
met overmachtige infanterie- en pant
serstrijdkrachten en gesteund door
scheepsartlilerle tot de aanval overge
gaan. Lichte Duitse zeéstrljdkrachten
hebben met succes in de gevechten
ingegrepen en vijandelijke landings
pogingen aan de oostzijde van het
schiereiland uiteengeslagen. Aan het
landfront zijn de gevechten nog aan
de gang.
Duitse duikboten hebben uit bevei
liging»- en dulkbootjachtgroepen vijf
torpedoDootJagers en twee bewakmgs-
schepen tot zinken gebracht.
In tegenstelling tot de door ons
streng ln acht genomen bepalingen
der Geneefse conventie ,hebben Britse
zeestrlidkrachten d elaatste tijd her
haaldelijk Duitse hospitaalschepen op
gebracht, namen de gewonde Duitse
soldaten gevangen en hielden de
schepen ln Egyptische havens weken
lang achter. Deze plratenondernemln-
gen bereikten hun toppunt, toen Brlt-
so terreurvllegers het duidelijk geken
merkte hospltaalsohip „Tüblngen" op
18 November op de terugweg uit
Alexandrlë met zware schending van
het volkenrecht met bommen en
boordwapens aanvielen en' tot zinken
brachten.
Gevechtsvliegtuigen en toestellen ln
scheervlucht der Anglo-Amerlkanen
hebben gisteren overdag en in de
vroege avonduren de terreuïaanvallen
op de burgerbevolkilng voortgezet.
Vooral ln de woonwijken van Bochum,
Munster en Wenen ontstond schade
aan gebouwen. Tot dusver wordt het
neerschieten van veertien vijandelijke
vliegtuigen gemeld.
Luchtactie boven de
Philippijnen
TOKIO, 20 Nov. De op de Philip
pijnen gestatlonneerde Japanse lucht
machtformaties hebben van 1 tot 15
November bij aanvallen op vijandelijke
vliegtuigen, die boven Leyte versche
nen, vijftien toestellen neergeschoten
en meer dan 138 andere beschadigd of
ln brand geschoten. Voorts werden een
vijandelijk slagschip en een transport
schip tot zinken gebracht, acht trans
portschepen beschadigd en vijf ln
brand geschoten.
Ie JAARGANG No. 274 DINSDAG 21 NOvtlviBER 1944
^9iv®;,N-Y- De Arbeiderspers Bureau* voor redacKe en administratie: Hooigracht 31 Lelden
Tel' 2'"& Pos,9'ro 184120 Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 et.'
Staat van beleg in Bolivië
STOCKHOLM, 20 Nov. Naar de
Britse Berichtendienst uit La Paz
meldt, heeft de Boliviaanse regering
Zondagavond medegedeeld, dat er een
revolutlonnalre beweging ontdekt is.
De leiders dezer beweging zijn gear
resteerd.
De president van Bolivië heeft na de
ontdekking der plannën vóór het ge
hele land de staat van beleg afgekon
digd.
STOCKHOLM, 20 Nov. Naar
aanleiding van de aanstaande be
sprekingen tussen Stalin en De
Gaulle schrijft de „Observer" dat
Stalin klaarblijkelijk gróte waarde
hecht aan een „herleving van het
Frans-Russische bondgenootschap". - ilt -
In Moscou gelooft men. dat op de I voor al ,9 artikelen met uitzondering
lanee duur de Frame van melk. De u uelklng daarvan blljlt
lange duur de Franse militaire
macht te land groter zal zijn dan
de Engelse, aangezien Engeland in
de eerste plaats een vlootmogend-
heid is. Trots de katholieke omge
ving van De Gaulle, die echter niet
als „noemenswaardige hindernis" be
schouwd wordt, hoopt men tot een
bondgenootschap te komen.
Moscou let er opmerkzaam en niet
zonder een zeker wantrouwen op, „in
hoeverre De Gaulle zich eventueel
zal vastleggen ten aanzien van de
politiek ener westelijke unie".
Men vreest te Moscou, dat een
nauwe band tussen Engeland, Frank
rijk, België en Nederland zou kun
nen leiden tot een machtsconcentra
tie, die zich onder bepaalde omstan
digheden tegen de Sow jet-Unie zou
kunnen keren.
President Roosevelt heeft op een
persconferentie verklaard, dat de neu
trale staten geen zetel zullen krijgen
aan de tafel der vredesconferentie,
OhurohUi zal waarschijnlijk tot
lid der Académie Francai6e worden ge
kozen. Op dezelfde bijeenkomst zal
maarschalk Pétaln, die sedert 1919 lid
was, vermoedenjk van heV lidmaat
schap vervallen verklaard worden.
heTn New York
i- Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken diplomatieke ver-
tegen woordiger 3 voor Bulgarije en
Roemenië benoemd, die d« rang van
gezant hebben.
Noodrantsoenbonnen
voor zieken
DEN HAAG, 18 Nov. Met Ingang
\an 19 November a.s. zullen door de
distributiediensten in de provincies
Noord-Holland, Zuid-Holland en
Utrecht aan zieken (categorie a)
noodrantsoenbonnen, worden uitge
reikt voor suiker, brqod, grutterswa
ren, boter, melk, taptemelk, vlees en
aardappelen. Voor de overige artikelen
blijft de uitreiking van de thans gang-
ba® rantsoenbonnen aan deze cate
gorie gehandhaafd.
De verstrekking van extra-rahtsoe-
nen aan Jonge en aanstaande moeders
heeft voortaan plaats gedurende 32 ln
plaats van 64 weken, namelijk in acht
vlerwekelljkse termijnen, waarvan vier
voor de verwachte geboortedatum en
vier na de werkelijke geboortedatum,
In verband hiermede worden aan Jon
ge en aanstaande moeders ln plaats
van bonkaartjes (ja) met ingang van
19 November a.s. noodrantsoenbonnen
uitgereikt voor brood, melk. boter en
grutterswaren. Voor melk vindt de
uitreiking voor het tijdvak van 19
November t m. 23 December, zoals
reeds ls bekend gemaakt, ln de week
van 12 t.m. 18 November plaats. Voor
de overige artikelen ontvangen Jonge
en a.s. moeders waarvan het kind ge
boren l<s na 19 Augustus 1944 of ver
wacht wordt voor 1 April 1645. ln-aan
sluiting op het laatst uitgereikte bon
kaartje (ja), noodrantsoen bonnen tan. I
23 December 1944, nl. per week 2
rantsoenen brood, 1 rantsoen melk, I
4 rantsoen boter en 2 rantsoenen 1
grutterswaren.
Daarna zullen de distributiediensten
op door hen vast te stellen dagen,
doch vóór 23 December a s. noodrant-
soenbormen uitreiken voor het tijdvak
van 24 December t.m. 20 Januari, n.l.
aan Jonge en a.:. moeders, waarvan
het kind geboren ls na 16 September
1944 of verwacht wordt voor 29 April
1945.
Deze uitreiking voor vier weken be
draagt 8 rantsoenen brood, 4 rantsoe
nen melk, 2 rantsoenen boter en 8
rantsoenen grutterswaren.
De thans ln gebruik zijnde rantsoen-
bonnen, waarop als uiterste geldig-
helisdatum 30 September 1944 staat
aangegeven, blijven voorshands geldig
blijft
ook plaats vinden aan personen, die
hiervoor ln aanmerking komen, doch
niet behoren tot een der categorieën
zieken. Jonge en a.s. moeders. Dit
laatste geldt niet voor die delen des
lands waarin de provinciale voedsël-
commlssarlssen de rantsoen'oonnen
reeds voor het kopen van artikelen
tijdelijk ongeldig hebben verklaard.
Omwisseling van rantsoenbonnen ln
noodrantsoenbonnen mag niet plaats
vinden.
Abonnement op inbraken
Een merkwaardig record hebben In
brekers gevestigd, door twaalf maal ln
een tijdsverloop van enkele maanden
ln te breken in een kruidenierswinkel
aan de Spaarndammerstraat. Ter ge
legenheid van dit dozijn ls echter een
der mannen, een 35-jarige los-werkman,
op heterdaad door omwonenden be
trapt en gegrepen. De man ls een be
kend inbreker. Zijn maat wist onder
dekking van de duisternis te ont
komen. Misschien acht de eigenaar
van de kruidenierswinkel thans het
tijdstip voor afdoende beveiliging aan
gebroken.
Het is een wettelijke verplichting de
sloten en kanalen schoon te houden,
teneinde een goede afwatering te be
vorderen. De Dijkgracht te Hoorn
wordt schoongemaakt.
(Foto: C.NS.-Kuiper.)
Verzetsbeweging eist
aftreden der regering
DEN HAAG, 20 Nov. Naar de
Belgische radiodienst meldt, hebben
de leden der verzetsbeweging gisteren
grote demonstraties gehouden. Na
dat de leiders in beginsel besloten
hebben de wapens af te geven, rich
ten zij thans alle energie op de poli
tieke actie. In de vergaderingen wer
den verschillende eisen gesteld, o.a.
maatregelen tegen politieke tegen
standers en tegen bepaalde leiders
van bedrijven .betere voedselvoorzie
ning, verhoging van het bedrag aan
geld dat men van zijn bankrekening
mag nemen, aftreden van het kabi
net Pierlot en vorming van een
andere regering, die meer „met de
volkswil in overeenstemming is".
Verder is ook in een communiqué
van de geallieerde expeditiestrijd-
krachten in België medegedeeld, dat
de leiders der Belgische verzetsgroe
pen voornemens zijn de wapens neer
te leggen. De verzetsgroepen, die deze
boodschap aan generaal-majoor Ers-
kine, chef van de militaire missie
voor België, deden toekomen, hadden
de mededeling gekregen, dat de mili
taire autoriteiten onvwwljld de no
dige maatregelen zouden nemen
In een commentaar op ae toestand
ln Eelglë noemt het Sowjetrusslache
blad Pfawda de ontwapening van
de leden der verzetsbeweging „onge
rechtvaardigd", omdat een ontwape
ning van de ..meest vastberaden en
consequente vijanden van Duitsland
ondoelmatig ls. zolang België nog door
de Duitsers bedreigd wordt."
AMSTERDAM. 18 Nov. Ruim
een jaar geleden werd Wittenburg
opgeschrikt door een roofmoord, die
gepleegd was in de kuiperij van de
N.V. Holst ln de Kleine Wlttenburger-
I straat. In de loods van deze kuiperij
I werd n.l. de boekhouder J. E. Heins
levenloos aangetroffen. Men had hem
met een tafelpoot de schedel Inge
slagen. Het bleek, dat de portefeuille
van het slachtoffer met een bedrag
van 2300, zijnde het kasgeld van de
N.V.. verdwenen was.
Reeds spoedig slaagde de recherche
er in den dader van deze roofmoord
aan te houden. De man. de 43-jarige
karkassenmaker G. Rikkelman, stond
gisteren voor de rechtbank terecht.
Nadat de deskundige dr. S. P. Tam-
menorns-Bakker had verklaard, dat
de verdacjrte verminderd toereke
ningsvatbaar ls. werd de verdachte ge
hoord. HIJ verklaarde dat hij ln dienst
was bij een firma naast de kuiperij en
ook ln de kuiperij vaak werkzaamhe
den verrichtte, zodat hij de toestan
den daar goed kende. Bovendien
woonde hij schuin tegenover de zaak.
Op de avond van 2 Nov. 1943. zo
verklaarde hij, had hij een stukje tri
plex nodig. Daarvoor ls hij het pak
huis Ingegaan, nadat hij gezien had,
dat een .deel van het personeel reeds
naar huls was. Plotseling hoorde hij
roepen: „Wat doet u daar". Daarop
vluchtte hij een zijgang ln. maar een
gestalte kwam achter hem aan. In
zijn verwarring greep hij toen om zich
heen, vond een tafelpoot en sloeg toe.
Zijn slachtoffer, dat hU niet herken
de. viel neer. Op dét ogenblik zag hij
uit de jaszak een portefeuille steken.
HIJ nam de portefeuille, haalde het I
geld er uit>en wierp haar ln de vaart.
Het geld stopte hij thuis ln een jasje,
zonder het geteld te hebben,
President: Had u tevoren het
plan om daar geld te stelen?
Verdachte: Nooit.
President; Er zijn de laatste Ja
ren ln die buurt geregeld diefstallen
gepleegd, waarvan de dader nooit be
kend werd,, maar u werd er van ver
dacht.
Verdachte: Ik heb nooit iets ge
stolen.
President: Heeft u het slachtof
fer niet herkend?
Verdachte: Ik hoorde pas de vol
gende morgen, wien lk neergeslagen
had.
Rechter: Vreemd, dat u daar ln
het donker wél do portefeuille uit de
Jas ziet steken, maar het gezicht van
het slachtoffer niet herkent.
Verdachté: Ik was helemaal weg,
lk wist niet wat lk deed.
Hierna verklaarden enige collega's
van verdachte dat Rikkelman wist,
dat het slachtoffer het geld van de
zaak altijd mee naar huis nam. HIJ
wist bovendien; dat er in de hele kui
perij geen stuk triplex te vinden was.
De tafelpoot waarmede hij geslagen
heeft, lag 14 meter van de plaats,
waar Hems gedood ls, zodat hij die
niet ln een opwellLng gegrepen kan
hebben.
Hierna was het woord aan mr. dr.
Kleene, den Officier van Justitie, die
het misdrijf als volgt reconstrueerde:
Rikkelman heeft zich ln de loods
verborgen, op een plaats waar Heins.
wanneer hij de schrijfmachine van de
zaak ging opbergen, moest langs ko
men. Op het ogenblLk, dat de boek
houder over een vat gebogen stond
om de machine weg te bergen, heeft
verdachte toegeslagen. Daarna heeft
hij zijn slachtoffer omgedraaid, wat
blijkt uit het feit. dat de tafelpoot
onder den dode'werd gevonden, en het
lijk doorzocht. De voorbedachte raad
ls hierdoor bewezen. Mr. Kleene zelde:
„Het ls een zeer ernstig feit terwille
van geld een medemens van het leven
te beroven na rijp beraad en kalm
overleg". HIJ eiste tegen Rikkelman
levenslange gevangenisstraf. Uitspraak
1 December.
tegenaanval opgevangen. De dVuk
fen de noordelijke flank van de ves-
Vergeefse doorbraak in
richting Saarburg
BERLIJN, 20 Nov. Het Intern.
Informatlonsbüro meldt:
De derde dag van de grote slag bij
Aken en de voortzetting van de grote
Amerikaanse aanval ln Lotharingen,
die thans elf dagen duurt, heeft de
Duitse wapenen, afgezien van zekere
geringe terrein verliezen, een volledig
afweersucces gebracht Noch ln Lotha
ringen noch' bij Aken zijn de Anglo-
Amerlkanen er ln geslaagd, door de
Duitse linies te stoten. Zit moesten op
nieuw zeer zware vërlle/.en aan men
sen en materiaal lijden, vooral het
negende en het eerste Amerikaanse
leger, die op een betrekkelilk smal
front talrijke divisies hebben opge
hoopt. BU Geilenklrchen en het ge
bied ten zuiden daarvan verloor het
negende leger 45 'gevechtswagens.
Catastrofaal zijn de verliezen der
Amerikanen aan doden en gewonden.
Op het moeilijke, met mijnen bezaaide
gebied en voor de bunkerstelllngen der
Duitsers liggen zU onder jen voort
durende hagel van vuur, zodat menig
Amerikaans bataljon reeds bulten ge
vecht ls. alvorens het rechtstreeks kan
Ingrijpen.
Het plan. der Amerikanen, lu Lotha
ringen van Mörchingen uit ln de rich
ting van Saarburg door te stoten, mis
lukte ondanks het gebruik van sterke
tank- en gemotoriseerde formaties.
Zeer krachtige aanvallen van numeriek
sterkere Amerikaanse tank- en Infan-
terlefonnaties tegen het zuidelijke
front van de vesting Metz werden ln
de
tegen
tlng hield aan, zonder dat de Ameri
kanen diepe penetraties konden be
werkstelligen.
In het voorterrein der centrale Vo-
■gezen mislukten talrijke aanvallen
tegen de Duitse stellingen. Daaren
tegen ontstond aan de Zwitserse grens
ten westen van Delle tijdelijk een
kritieke toestand, doordat Franse troe
pen onder Amerikaans commando met
vrij sterke tankstrlldkrachten tot ln
de rug der Duitse Unies waren door
gedrongen. Nog ln de middag kon het
gevaar echter worden opgeheven door
het ln de strUd werpen van plaatse
lijke reserves. De doorgedrongen strijd
krachten werden afgesneden of terug
geworpen en de oude toestand werd
hersteld.
De zon gaat heden onder om 16.41
uur en morgen op om 8.12 uur.
Maan op om 12.26 en onder om
20.33 uur.
E.K. 23.Nov., V.M. 30 Nov., L.K.
7 Dec., N.M, 15 Dec.
•um: hoofdredacteur: Hendr;
Amsterdam; plv, hoofdredacteur, ir. A.
H. de Hm van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. r. Grieken; illustrate
en opmaak: R, Kampso-a; volkseul-
tuur en kunat: M. Wolfram muziek:
O. K. Krop; sport: J. J. Llber. adver
tenties:- a, B, Laouaera, tUlen te Am.
sterdam. iu