HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Slag in Oost Pruisen naar
het Zuiden overgeslagen
Omsingeling bij
Nisj mislukt
Erg, erger, ergst
Geallieerden zijn Breskens
binnengedrongen
Verbeten strijd bij
Würselen
Conferentie Stalin-
Churchill ten einde
„Zwart"-handelaar
in angst
Toenemende strijd N. van Antwerpen
De landingen op de
Philippijnen
'hoofdkwartier van den füh-
rer, 23 Oct. Het opperbevel van
de weermacht deelt mede:
Onze troepen deden door tegenaan
vallen en taal verzet de aanvallen van
de Canadezen Ih het gebied ten noor
den en noordoosten van Antwerpen
In hoofdzaak mislukken. Ook de En
gelse 'divisies, die ten oosten van
Den Bosch tot 'de aanval overgin
gen. konden slechts weinig terrein
winnen.
In het gebied van WÜrselen duren
felle gevechten In en om kazematstel
lingen voort.
Ten oosten van Lunéville en ln het
gebied van Bruyères ontstonden ook
gisteren hevige plaatselijke gevechten,
éigen tegenaanvallen brachten den
hier en daar doorgedrongen vijand, na
geringe aanvankelijke successen, spoe
dig weer tot staan.
in de Etrusklsche Apenpijnen on
weergevechten gewikkeld met de vij
andelijke divisies, die met sterke
strijdkrachten ln de aanval zljh.
De slag In het grensgebied van
Oost-Pruisen Is naar het zuiden over
geslagen op het gebied van Augustow.
Tussen Sudauen en Goldap slaagden
de bolsjewieken er ln vrij diepe pene
traties te bereiken. Na zware straat
gevechten is Goldap ln vijandelijke
handen gevallen. Ten zuiden van Gum-
blnnen verbraken onze grenadiers de
aanvoerwegen ln de rug van de door
gedrongen bolsjewieken. Doorbraakpo
gingen van de bolsjewieken aan weers
zijden van Ebenrode zijn bloedig mis
lukt. Slagvliegtulgen en luchtdoelar
tillerie van de luchtmacht mengden
zich met succes m de verbitterde ge>
vechten in het Oost-Pruisische grens
gebied, sloegen bolsjewistische aanvals-
toppen uiteen en vernietigden talrijke
tanks. In de zeven dagen durende
slag in dit strijdgebied werden tot
dusver 616 vijandelijke tanks stukge
schoten of buitgemaakt. Aanvallen
van de bolsjewieken op het bruggen
hoofd Memel bleven vruchteloos. Op
de landengte van het schiereiland
Ie JAARGANG No. 250
DINSDAG 24 OCTOBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Lelden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
Poolse kwestie nog
onopgelost
GENEVE. 23 Oct. Murrow. een
Amerikaans journalist te Londen,
seint naar New York:
„Op de conferentie te Moscou zijn
concrete besluiten, waarop men ge
hoopt had, niet genomen. Het voor
naamste geschilpunt, de Poolse kwes
tie. is weinig of niets nader toe een
oplossing gekomen. Het comité van Lö--
blln heeft een vertegenwoordiger te
Londen benoemd, die daar echter
geen enkele officiële bevoegdheid zal
hebben. Daardoor zal de situatie nog
moeilijker worden. De Russen houden
vast aan een onverwijlde territoriale
regeling, doch* de Polen willen daarin
niet toestemmen, alvorens zli een
Lichtvlekken'in het duister
Wanneer wij de grote woorden ver
geten, die zo koud en vochtig zijn
als triomfbogen, zien wij ons in deze
tijd als huisvader voor ontstellend
grote problemen geplaatst. Een pro
bleem van deze rijd; zoek ,n de duw-
ternis de zonzijde van zes vuile l*"ers«
die met beperkte middelen vóór mor
genochtend schoon en droog moeten
zijn. Pieker niet over taai ongerief,
over het ontbreken van licht en
warmte, doch stroop de mouwen op.
vindt ojt de tast een emmer, een
straal water en spoel, schrob en
wring en smaak de vreugde van zes
gewassen luiers, die als lichtvlekjes
in dn rial iet om iei n ttPr f1/> masliin
Agitatie in Spanje
GENEVE. 23 Oct. Een bericht
van United Press uit Barcelona zegt,
dat Sowjet-Spanjaarden de contróle
op zich genomen hebben over vier
grenssteden in noord-oost-Spai%je. De
Spaanse „Maquisards" hebben de
steden Zondag veroverd.
Uit Stockholm wordt gemeld, dat
diplomatieke waarnemers in Londen
een nieuwe revolutieoorlog in Spanje
verwachten. Totdusverre is de ont
wikkeling geremd, doordat de weste
lijke mogendheden Franco steun ver
leenden. Dit is echter veranderd, nu
Moskou bésloten heeft een nieuwe
revolutieonderneming te steunen.
Waarschijnlijk is de Spaanse kwestie
De zegswijze .töeter benijd dan
beklaagd" krijgt in deze dagen
voor het Nederlandse volk haar
wrangste betekenis. Benijden doet
ons in de gehele wereld niemand
meer. Daarvoor in de plaats organi
seert men in Engeland bidstonden,
die mogelijk niet vrij zijn van propa
gandistische nevenbedoelingen, maar
die er geen twijfel over laten dat er
alle reden is oris te beklagen.
Het is niet zo verrassend, dat deze
bidstonden jongstleden Zondag be
paaldelijk werden aanbevolen „voor
de nog niet bevrijde delen van ons
land", 's Mensen neiging om de ver
antwoordelijkheid van eigen schou
ders af te wentelen, was altijd min
stens even groot als zijri neiging,
soortgenoten onaangenaam te zijn.
Aanmerkelijk verrassender echter is
de openhartigheid, waarmee de En
gelse bladen de huidige noodtoestand
in België bespreken, een noodtoé-
stand, die ook voor ons vol diepe
zin is.
Over de toestanden in het bevrijde
Italië behoeft niemand een jaar na
het verschijnen der Anglo-Ameri-
kaanse legers nog veel woorden te
verliezen. Een zuigelingensterfte zon
der weerga en een door de honger
opgelegde prostitutie zijn slechts een
paar van de elementen, die ^Britse
te. heerst volstrekte hongersnood.
Brood, vlees en boter zijn volledig
uit de handel verdwenen, de helft
van alle arbeiders is werkloos en zon
der inkomsten. Onder deze omstan
digheden verzetten zich grote bevol
kingsgroepen. naar een verslaggever
van de News Chronicle meedeelt,
tegen de Engels-Amerikaanse bezet
ting. Het neerschieten van geallieer
de officieren in het nachtelijk duister
en de sabotagedaden tegen militaire
installaties zijn minstens even leer
zame uitingen van de stemming d'.r
Belgische bevolking als de Juichl^e-
ten bij het binnenrollen der eerste
Amerikaanse tanks.
Richt men in Londen zijn bid
stonden thans niet naar de verkeer
de zijde van het front? Wie kennis
neemt van de laatste Brits-Ameri
kaanse publicaties over de bevrijde
gebieden, heeft weinig moeite met
het antwoord op deze vraag. Zonder
de Brits-Amerikaanse bevrijdingf-
pogingen zouden zovele steden in
Zeeland. Brabant en Gelderland
thans geen puinhopen zijn, zouden
de ongelukkige bewoners ervan niet
als haveloze en uitgèhongerde vluch
telingen noordwaarts zwermen. Zon
der dat de overige delen van ons
land door de stakingsoproep van de
uitgeweken Nederlandse regering in
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. 22 Oct. Het opperbevel
van de weermacht aeelt mcder
In Nederland verhinderden onze
troepen, die sedert weken onafge-
broken strijden, ook gisteren die
pere pénetraties in het bruggen
hoofd aan de buiten Westerschclde.
nadat het den vijand gelukt was in
de plaats Breskens binnen .te drin
gen. Ten Noordoosten van Antwer
pen zette de vijand zijn krachtige
aanvallen voort. Nieuw aangevoerde
eigen formaties zijn begonnen met
de tegenaanval op de in, onze stel
lingen binnengedrongen Canadezen.
Ten noordwesten van Tuinhout
mislukten vijandelijke aanvallen.
Dertien pantserwagens werden stuk
geschoten.
In het gebied van Würselen duurt
de verbitterde strijd om kazemat
stellingen voort. Door eigen tegen
aanvallen werd de vijand weder uit
verscheidene kazematgroepen gewor
pen, werden gevangenen binnenge
bracht, en ingesloten eigen bezettin
gen weer bevrijd
De gebieden ten oosten van Luné
ville en bij Bruyères aari de westelijke
rand van de noordelijke Vogezen zijn
nog steeds brandpunten van hevige
gevechten. Aanvallen van vijandelijke
regimenten konden ln enige sectoren
onze gevechtsvoorposten achteruit
drukken. Om enige penetratleplckken
zijn tegenaanvallen aan de gang. BIJ
Cornimont werd een dominerende
hoogte heroverd.
Bij een aanval ln het westelijke
Voorterrein van Duinkerken werden
Canadese' pantserwagens stukgescho
ten, gevangenen' en bult binnenge
bracht.. Ook Lorlent maakt melding
van succesvolle ondcrnemlfigen van
eigen stoottroepen.
De beschieting van Londen met de
V 1 duurt voort.
Onze troepen ln Italië hebben we
derom alle aanvallen der Amerikanen
ln het gebied van Vergato uiteenge
slagen. Ook vijandelijke aanvallen ten
noorden cn ten oosten van Lolano
mislukten. Britse aanvallen op onze
nieuwe stellingen aan weerskanten van
Cesena bleven ln het afwoervuur ste
ken. Negen pantserwagens werden ver
nietigd. BIJ de afweer van vijandelijke
luchtaanvallen schoot luchtdoelartiile-
rle in^Itallë de belde laatste dagen 25
Anglo-Amerikaanse vliegtuigen om
laag.
Bewakingsvaartuigen dér marine
brachten in de baal van Rapallo een
Britse torpedomotorboot tot zinken en
beschadigden er twee. Een sterke
Duitse gevechtsgroep heeft de Sowjet
Russische omsingeling ten zuidoosten
van Belgrado verbroken en de verbin
ding 'met onze linies ten westen van
de stad hersteld.
In Zuid-Hongarije drongen vijande
lijke aanvalsstoppen ten westen van
de Thelss door tot Baja aan de Donau.
Bij de succesvolle aanvalsgevechten in
het gebied ten oosten van Szolnok
hebben Duitse en Hongaarse troepen
vrij sterke Roemeense en Sowjet Rus
sische strijdkrachten ingesloten. De
vernietiging daarvan is aan de gang.
Tot dusver worden 4300 gevangenen
binnengebracht, waaronder de com
mandant van de vierde Roemeense in
fanteriedivisie met zijn staf. 270 stuk
ken geschut. 290 voertuigen en ver
scheidene treinen werden buitgemaakt
of vernietigd. De bloedige verliezen van
Het verzet van Aken
BERLIJN, 22 Oct. De oorlogs
correspondent van het D.N.B. in het
westen, AJex Schmalfuss meldt, dat
de commandant van Aken, kol.
Wück, een dagorder heeft gericht tot
het Duitse garnizoen, waaringezegd
wórdt: De gévechtsgroep van Aken
maakt zich gereed tot haar aller
laatste strijd. Opeengedrongen op
uiterst nauw gebied zal zij zich vol
gens het bevel verdedigen tot de
laatste granaat en de laatste pa
troon. Ik venvacht van iederen laat-
steii verdediger der oude eerwaardige
keizerstad Aken plichtsvervulling
tot het laatst, trouw aan onze
eed, dapperheid en vastberaden wil
tot doorzetten. Leve de Führer en
ons geliefde vaderland.
den vijand zijn groot. .Tussen de Mid
den Thelss en de Szamos duren de
hevige gevechten voort. Aanvallen der
bolsjewisten ten westen van de Doe-
kla-pas werden, op een Intussen afge
grendelde penetratie na, afgeslagen
Onze troepen brachten ln het Na-
refbruggenhoofd bij Seroc opnieuw
vijandelijke aanvallen tot staan en
ruimden bij Rozan ln een tegenaanval
de de vorige dag ontstane pënetrat.le-
plekken op.
In de slag in h t O.nt Pruisische
grensgebied werd aan weerskanten van
de Rominterhelde met grote verbitte
ring gestreden. Enkele Sowjettanks.
die waren doorgedrongen, werden bij
Goldap en ten zuiden van Gumbin-
nen opgevangen. Aan weerskanten van
Ebenrode mislukten vijandelijke door
braakpogingen.
Slagvliegtulgen en luchtdoelartille
rie der luchtmacht brachten de Sow
jet Russische aanvalscolonnes grote
verliezen toe en schoten 40 tanks
stuk. Aan weerszijden van Tllsit dls-
tancleerden wij ons ter frontverkor
ting onder zware gevechten op de zui
delijke oever van de Memel.
In Koerland mislukten ook gisteren
alle plaatselijke vijandelijke aanval
len. Op de landengte naar het schier
eiland Sworbe konden de bolsjewisten
na wisselvallige gevechten geringe ter
reinwinst behalen.
Aan- weerskanten van de weg naar
de IJszee en in het Noorse grensge
bied duren de gevechten voort Po
gingen tot omtr?'-kende bewegingen
van de achtervolgende Sowjet Russi
sche gevechtsgroepen werden verhin
derd. Bij de afweer van numeriek
overmachtige gevechts- en slagvlieg
tulgen ontstonden daar,hevige lucht
gevechten, waarin onze jachtvliegtui
gen 31 toestellen neerschoten.
In de Noorse dateren schoten bevel-
ligingsvaartulgen van Duitse convoolen
in hevige gevechten een vijandelijke
torpedorootorboot in brand en bescha
digden zii verscheidene andere.
Anglo-Amerikaanse vliegtuigen wier
pen. in de afgelopen nacht hier en
daar bommen ln Zuidoost- en West-
Dultsland.
Kent u het werk van de blok-
ploegen, die reeds menig onheil
hebben verhoed?
Hebt gij u als lid van een
blokploeg gemeld?
(Voorlichtingsactie hoofd
inspectie luchtbescherming
Ie JAARGANG No. 249
MAANDAG 23 OCTOBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
STOCKHOLM, 22 Oct. Over de
te Moscou gevoerde besprekingen tus
sen Churchill en Eden enerzijds en
Stalin en Molotow anderzllds ls een
communiqué verstrekt, waarin men
zijn vertrouwen tot uiting brengt ln
de toekomstige vorderingen der geal
lieerde operaties aan alle fronten. Aan
zienlijke vorderingen zijn gemaakt ip
de regeling der Poolse kwestie, welke
er in belangrijke mate toe bijdroegen
de meningsverschillen en misverstan
den uit pe weg te ruimen. De gebeur
tenissen in Zuidoost Europa zijn diep
gaand besproken. Gestreefd zal wor
den n^ar een oplossing voor de in
terne moeilijkheden van Zuld-Slavlë
door een overeenkomst tussen de
Zuidslavische regering en de beweging
voor de nationale vrijheid. Aan het
slot vermeldt het communiqué dat de
bijeenkomst heeft plaats gehad met
medeweten en instemming van de re
gering der Ver. Staten en dat de
Amerikaanse ambassadeur Harriman
als waarnemer fungeerde.
Voor zijn vertrek uit Moscou heeft
Churchill een persconferentie gehou
den, waaraan behalve Eijgelse en
Amerikaanse journalisten, ook vijf
vertegenwoordigers van de Sowjet Rus
sische pers deelnamen.
De Britse premier verklaarde, dat
volledige overeenstemming, ls bereikt
over het voeren van de oorlog tegen
Duitsland. Vöorts werd betoogd, dat
niet alleen militaire plannen, doch
ook politieke vraagstukken van grote
betekenis zijn opgehelderd. Hij wees
er op. dat ln da bespreking vande Pool
se kwestie noch hij noch een der an
dere geallieerde staatslieden Polen tot
de wonde plek van de geallieerde poli
tiek wilde maken. Tenslotte werd te
verstaan gegeven, dat Churchill het
dringend noodzakelijk acht, een uitge-.
breide conferentie te houden, waaraan
ook president Roosevelt zal deelnemen.
Duits commentaar
In de Wllhelmstrasse wordt het
communiqué over de besprekingen te
Moscou beschouwd als een bevestiging
van de opvatting, dat de Sowjet Unie
besloten is, grote delen van Europa
te bolsjewlseren en dat de Anglotr
Amerikanen daartoe hun toestemming
hebben moeten geven. De moeilijkste
kwestie, de Poolse, ls niet opgelost.
Witte vlag op presidents
paleis te Guatemala
GENËVE. 22 Oct. Uit Bogota
wordt vernomen, dat bij de onlusten
in Guatemala generaal Federico
Porrada. chef van het militaire gar
nizoen, de dood heeft gevonden. De
hoofdstad werd door de revolution-
nairen stormenderhand genomen en
president Ponce gedwongen, de witte
vlag op het presidentspaleis te hij
sen. Naar verluidt, gaan de onlusten
ln de eerste plaats van studenten uit
a!s protest tegen maatregelen van
Ponce tegenover hoogleraren.
Burgeroorlog in Honduras
MADRID, 22 Oct. Volgens een
bericht van Efe uit Mexico is in Hon
duras de burgeroorlog uitgebroken.
Ongeveer 5000 tot dusver in balling
schap levende Hondurezen hebben
met geweld van wapenen uit San
Salvador, Guatemala en Nicaragua
de grenzen van Honduras overschre
den om den sedert elf jaar aan\het
bewind zijnden dictator van het land,
generaal Tiburcio y Carias ten val te
brengen. De president van Honduras
heeft het landleger van 3000 man en
de politiestrijdkrachten in het veld
gebracht tegen de revolutionnairen.
Roosèvelt over de vrede
GENEVE. 22 Oct. Naar uit New
York wordt gemeld heeft Roosevelt
Zaterdagavond ln 'een rede voor de
vereniging voor buitenlandse politiek
(Forein Policy Association) verklaard,
dat de geallieerden het er volledig
over eens zijn, dat zij niet met de
Duitse regering \ylllen onderhandelen.
Een wereldvrede ls niet mogelijk, wan
neer de Ver. Staten t- niet toe bij
dragen deze te bevechten. Duitsland
voert thans strijd om elke duim
gronds.
Het Amerikaanse volk heeft de laat
ste tijd een „morele, politieke en eco
nomische en militaire macht" bereikt,
en deze macht heeft de verantwoorde
lijkheid en de gelegenheid met zich ge
bracht „de leiding over te nemen in
de gemeenschap der naties". Na de oor
log zullen de vier geallieerden zich
voor een „nog groten- en moeilijker
onderneming" geplaatst zien, n.l. de
vrede te verzekeren.
In geval van' een overwinning der
geallieerden zullen deze Duitsland
geen enkel bestanddeel van het poten
tieel voor de militaire macht overla
ten. Duitse persoonlijkheden wacht een
strenge bestraffing en de Duitsers
moeten tonen te verdienen weer ln de
gemeenschap der aan de wetten ge
hoorzamende naties te worden opgeno
men.
Brood alleen op geldige bonnen
DEN HAAG. 21 Oct. Het rijks
bureau "voor de voedselvoorziening ves
tigt er nogmaals de aandacht op. dat
het den bakker slechts ls toegestaan
brood af te leveren tegen gelijktijdige
lnontvangstneming van op de dag van
aflevering geldige bonnen Meermalen
is reeds gebleken, dat brood wordt af
geleverd zonder gelijktijdige ln ont
vangstneming van distributiebeschei
den of op bonnen, welke, naar men
vermoedt, een volgende periode gel
dig zaïllen worden verklaard. Zulks ls
echter zowel Wat het afleveren als
het ontvangen betreft ten strengste
verboden. Op overtreding van dit ver
bod zal nauwlettend worden toegezien.
De vroegere Hongaarse rijksbe
stuurder. admiraal Horthy, is met zijn
gezin ln gezelschap van enige hoge
i militairen per^ speciaal vliegtuig uit
Boedapest vertrokken. HIJ heeft zich
na^r Duitsland begeven.
Wij waren een avond te gast bij
den zwarthandelaar met de
grote voorraden. De man zat diep in
de put en de paling van achttien
gulden het pond smaakte hem niet
meer.
De uitnodiging was zeer dringend
en zij gewerd ons naan aanleiding
van een klein bericht in de krant:
„Nieuw bankpapier in België". De
waarde van het nog in omloop zijn
de, ^wart verdiende geld is in deze
na buurstaat reeds tot een twaalfde
gedevalueerd en onze zwarte relatie
wilde graag onze mening horen over
de kansen van de gulden.
Verdere vlucht in roeretid en. on
roerend goed was hem niet moge
lijk. Zijn laatste goede zet was een
belegging in gas- en lichtpenningen,
die immers hun waarde wel zullen
behouden.
In een Amsterdamse volksbuurt
hebben wij eens een kernachtige ver
wensing opgevangen: „Krijg de
angst...!" Onze vriend was zo ver:
hij hód de angst. De angst om zijn
gemakkelijk verkregen rijkdommen
te verliezen. Mijnheer en meyrouw
en hun welgedane gebroedsel. heeft
nog nimmer oorlogsbrood geproefd.
Voeden zich met eigengebakken
brood van clandestien gekochte
tarwebloem. Vijf gulden het pond.
Smeren' dik boter uit een vat, dat
voor 37.50 per pond hun woning
werd binnengerold, eten elke dag
vlees van 28 tot 35 per kilo en
zitten thans in de angst bij het klare
licht van hun carbidlampen. Van
daag nog vijftig kilo carbid ingesla
gen. voor tien flapjes van honderd
gulden.
Wij hebben zwijgend de klachten
aangehoord. De verwachte hoop heb
ben wij niet kunnen geven en wij
zijn te bevangen geweest om in deze
omgeving over gemeenschapszin te
spreken.
Uit de keuken hebben wij de
palingvellen en de slordig afgesne
den graten meegenomen en daar
thuis een visbouillon van gebrouwen.
Met een paar gekookte aardappels
en een handvol welversneden kervel
is dat een prima vissoepje geworden,
dat, wij met enig leedvermaak heb
ben opgelepeld.
Wij in onzie armoe: de vellen. De
parasiet en zijn familie moge zich
volvreten en slapeloos rondwoelen in
angstzweet. De gerechtigheid vol
trekt zich met een vreselijk wapen:
de angst, de angst om het behoud
van schandelijk verkregen bezit.
De zon gaat heden onder om 17.28
uur cn morgen op om 7.20 uur.
Maan op 13.34, onder 21.39 uur,
E.K 24 Oei.. VM, 31 Oct., L.K. 7
Nov., N.M. 15 Nov.
BERLIJN, 22 Oct. De voornaamste
kenmerken van de gevechten op het
westelijke oorlogstonfeel waren de
voortzetting van de Canadese pogingen
om het bruggenhoofd aan de Schokle
in t-e drukken, de toenemende aan
vallen ln het gebied ton noorden van
Antwerpen, die het karakter van een
grote aanval met het gebruikelijke
massale gebruik van troepen aanne
men, en het voortduren van de gewel
dige materiaalslag ln het gebied ten
noorden en noord-oosten van Aken.
Het zwaartepunt der gevechten lag
ondubbelzinnig nog steeds op de
noordelijke vleugel.
In het Vlaamse-Nederlandse gebied
werden alle Ranvallen der Canadezen
van het zuiden uit ln hoofdzaak en
wederom met zeer zware verliezen voor
de Britse domlnlontroepcn afgeslagen,
terwijl de ln het oosten van het
bruggenhoofd opererende stoottroepen
er ln slaagd^L de haven van Bres
kens binnen te dringen en deze te
blokkeren. Door zware battenlen op
het eiland Walcheren werden zij on
der doeltreffend vuur genomen en
leden zij buitengewoon grote, bloe
dige verliezen. BIJ de hernieuwde po
gingen van het eerste Canadese
leger om de toegangen over land naar
het eiland Walcheren in handen te
krijgen, werden verscheidene aanval
len, die deels.door tanks werden ge
steund ln het gebied van Woensdrecht
afgeslagen.
Ten noorden van Antwfrpen namen
de gevechten ln hevigheid toe door
het ln de strijd brengen van minstens
drie Infanteriedivisies en een ver-
Ondersteuning verwanten van
Nederlandse vrijwilligers
DEN HAAG, 20 Oct. Het Fürsorge-
kommando des höheren #- und Poll-
zelführers deelt mede: Voor de laatste
maal in dit Jaar zullen aan degenen,
die recht hebben op ondersteuning, of
aan hun gemachtigden, onder over
legging van de vereiste bewijsstukken,
de ondersteunIngsgaMen worden uit
betaald op de Ort^ommandanturen,
resp. gemeentehuizen, en wel; Maan
dag 23 October om 8 uur te Amers
foort, Lochom en Meppel en om 14
uur te Hilversum, DoeUnchem en
Hoogeveen: Dinsdag 24 October om 8
uur te Alkmaar. Zutphen en Assen en
om 14 uur te Haarlem, Apeldoorn en.
Veèndam; Woensdag 25 October om
8 uur te Lelden. Deventer en Win
schoten en om 14 uur te Gouda. Zwolle
en Groningen.
Tot het verzorgingsgebied behoren
de voor ondersteuning ln aanmerking
komende verwanten der Nederlandse
vrijwilligers der Waffen-//. zomede van
de Landstorm Nederland, de Duitse
landmacht, het luchtwapen. de Krlegs-
marlne, de Pollzei, de Technische
Nothilfe en het Deutsche Rote Kreuz.
Rechthebbende verwanten der vrij
willigers. behorende tot de hierboven
genoemde groepen, dienen zich voort
aan. zo mogelijk onder opgave van
hun Aktenzeichen. ln alle verzorgings
aangelegenheden te wenden tot de
Dlenststelle Feldpostnummer 08995.
Slachtoffers van bombarde
ment ter aarde besteld
ZUTPHEN. 20 Oct Nadat Dlns-
dag in de Walburgkerk een plechtige
herdenking ls geweest van de 60
slachtoffers, die bij het bombarde
ment to Zutphen de dood vonden, ge
schiedde Woensdagmiddag op de, be
graafplaats aan de Warnsveldseweg
onder zeer grote belangstelling de be
grafenis.
Een tiental kisten was In een geza
menlijk graf geplaatst .een der slacht
offers, -die niet geïdentificeerd kon
worden, werd daarna ter aarde besteld.
De Commissaris der provincie lr, Hon-
dius legde een krans op het graf.
Vele kransen volgden. De burgemeester
van Zütphen, de heer Resebeld hield
een rede.
sterkte pantserdivisie, die over meer
dan 200 tanks beschikte. Met zeer
sterk gebruik van vliegtuigen en voort
durende tankaanvallen, slaagden do
aanvalleps erin ln het bosgobled van
Maria ten Helde binnen te dringen.
Op dat ogenblik opende Duits storm-
geschut, dat het bos omsingeld had,
vernietigend vuur op het gehele ge-
vechtsgebled. zodat allo verdere opera
ties van de binnengedrongen formaties
uitbleven.
In het gebied van Elndhoven-NiJme-
gen kwam het gisteren slechts tot
plaatselijke gevechtsactie. Het eerste
Britse leger en do daaraan toege
voegde Amerycaanse formaties wach
ten daar op de aankomst van reserves.
TOKIO. 22 Oct. Lt. generaal
Homma. de vroegere opperbevelhebber
van de Japanse expeditiestrijdkrachten
op de Philippijnen heeft In een inter
view verklaard, dat de Invasieoperaties
van generaal MacArthur door de Ja
panse vcrdediglngélnstallatles op de
Philippijnen tot rplslukking gebracht
zouden worden. Homma erkende, dat
het tengevolge van de uitgebreidheid
der kusten nauwelijks mogelijk ls te
verhinderen, dat een vijand op de Phi
lippijnen aan land gaat De archipel
als zodanig ls voor een vijandelijke in
vasie van grote omvang ontoegankelijk
zolang de# Japanse verdedigers op liun
hoede zijn. De Japanse luchtvloot zal
den vijand een „warme ontvangst be
reiden".
Generaal Homma constateerde verder
dat de gehele archipel der Philippijnen
uit meer dan 7000 eilanden bestaat,
waarvan ongeveer 2000 grote. Daarom
ls het niet mogellik te verljlntlcïen,
dat Invasiestrijdkrachten eigens lan
den. Strategisch ls het van het stand
punt der algemene verdediging zonder
belang, wanneer de viland op de een
of vandere plaats een landlngssucce3
heeft behaald. De landing kriigt pak
dan waarde voor de lnvasletroepên.
wanneer zij er ln slaagt een verbin
ding tot stand te brengen met de
operatiebasis en een luchtstéunpunt op
te richten.
Het feit. dat MacArthur het eiland
Leyte gekozen heeft als toneel vodr
zijn landing, versterkt lt. generaal
Homma ln zijn mening, dal dit ln-
vasleavontuur tot mislukken Is ge
doemd. Zelfs wanneer nog een paar
eilanden ln het verder verloop der in
vasie nog ln handen van den vijand
zouden vallen.
Geen verbinding met gebied
achter frontlinie
DEN HAAG. 21 Oct. Naar
aanleiding van de vele verzoeken om
inlichtingen om trant personen,
woonachtig in dat gedeelte van Ne
derlands gebied, dat door dc front
linie van overig Nederland is afge
sneden dèelt de inlichtingendienst
voor burgers van het Nederlandse
Rode Kruis mede. dat geen verbin
ding met dat gebied bestaat pf prac-
tisch mogelijk is, zodat de inlichtin-
geijcl'enst tot zijn leedwezen de ge
vraagde informaties onder ae be
staande omstandigheden niet kan
verschaffen, noch in staat is berich
ten naar in bedoeld gebied woonach
tige personen over te brengen.
Oirecieur. fl J KerKJuucaior, Bu»-
sum; hoofdredacteur. Hendrik Llndt»
Amsterdam, plv hoofdredëcteur. lr A.
H. de Haas van Dorsser. Haarlem:
binnenland J v Grieken, illustratie
en opmaak R Kampstra; volkscul
tuur en kunst. M Wolters; muziek:
G K Krop; sport J J Llber adver
tenties A H. Lammere, allen te Am
sterdam. K 118
ondernam de vijand iri Mlüöen-Itailè
slechts vrij zwakke, over het algemeen
vruchteloze, aanvallen. Pas tegen de
avond leefden daar de gevechten op.
De pogingen van den vijand utt het
bruggenhoofd Cesena met vrij sterke
strijdkrachten te voorschijn te treden,
mislukten. Duikbootjagers vernietigden
ln de Adrlatische Zëe bij geringe eigen
schade zes Britse torpedomotorboten,
schoten een boot ln brand en besoha-
dlgden twee zwaar.
Onze bewegingen lri Noord-Grieken
land verlopen volgens de plannen. In
Servië zijn herige gevechten met ben
den. Bulgaren en bolsjewisten aan de
gang.
De felle gevechten ten oosten van
Szolnok duren voort. In het gebied
van Debreczen én ten noorden van
Nyiregyhaza duren de zeer beweeglijk
uitgevoerde gevechten voort, zonder
dat er tot dusver een beslissing ls be
reikt. In enkele sectoren van de oos
telijke Besklden vielen de geteisterde
bolsjewistische formaties, slechts vrij
zwak en zonder succes aan. Troepen
van het leger en van de Waffen-#
ondernamen ln het gebied van Serocm
kloekmoedige tegenaanvallen en braah-
ten den vijand zware verliezen toe
aan doden en gewonden.
De slag ln het grensgebied van Oost-
Pruisen duurt met uiterste hevigheid
voort, waarbij eigen slagvliegtulgen
bijzonder doeltreffend Ingrepen. Vijan
delijke voorhoeden werden afgesneden
en ln de rug aangevallen. Ook bij
Goldap en ten zuiden van Gum binnen
werden de bolsjewisten in tegenaanval
len teruggeworpen. In de overige ge
vechtssectoren werden nieuwe door
braakpogingen van bolsjewistische ver-
Spaanse ppstandelingen
teruggeworpen
GENÈVE. 24 Oct. Volgens een be
richt van het Spaanse blad „Madrid"
bedragen de verliezen, door de SowJet-
Spaanse benden geleden bij haar Jong
ste pogingen om tot Spaans gebied
door te dringen, 100 doden en "Ver
scheidene honderden gewonden.
De benden werden door de Spaanse
grensbeveillglngsdienst op Frans ge
bied teruggeworpen, waarbij talrijke
gevangenen werden gemaakt en be
langrijke hoeveelheden wapens buit
gemaakt werden. "De rode Spanjaarden
zijn merendeels met Amerikaanse en
Engelse, wapens uitgerust, die destijds
door geallieerde vliegtuigen op Frans
gebied voor de „maquisards" werden
uitgeworpen.
Churchill een dag in Cairo
STOCKHOLM. 24 Oct. Naar Reu
ter meldt, _heeft Churchill op zijn
terugreis van Moscou naar Engeland
een dag ln Caïro vertoefd. HIJ heeft
daar belangrijke militaire besprekin
gen gevoerd, die verscheidene uren
geduurd hebben. Hierbij waren aan
wezig veldmaarschalk sir Alan Brooke,
chef van de generale staf. die Churchill
nsfar Moscou heeft vergezeld, en de
opperbevelhebber in liet Midden
oosten. generaal sir Bemad Paget.
Het vliegtuig van Churchill heeft
voorts ln Italië een tussenlanding ge
maakt. Hier had de Britse premier
een ontmoeting met generaal Alexan
der eri generaal Maitland Wilson.
Crisis in de Belgische
politiek
STOCKHOLM. 24 Oct. Reuter
meldt uit Brussel, dat de Belgische
politieke crisis zich verscherot heeft
en de kloof tussen de regering van
Pierlot en de linkse partijen schijnt
uit te groeien tot een aangelegenheid,
die beslissend zal zijn voor het lot van
de regerink. Een Maandag door het
centrale comité der Belgische commu
nistische partij uitgegeven communi
qué zegt. dat de regering van Pierlot
tot dusver het door de communisten
voorgespelde en door hen als voor
waarde voor hun deelneming' aan de
regering aangegeven regeringsprogram
niet ten uitvoer heeft gelegd.
Het comitéé heeft besloten tot het
zenden van een memorandum aan
Pierlot en het politieke partijbureau
ls thans bezig met de bestudering van
het antwoord, ln het bijzonder ten
aanzien van het hoofdprobleem der
verdere deelneming aan de regering.
Het standpunt van de regering ls
Zondag door den minister van buiten
landse zaken. Spaak, tot uitdrukking
gebracht. Hij zelde o.m.. dat de oorlog
zwaar drukt op het economische leven
van België en dat de voeding van de
geallieerde legers urgent ls. Totdat de
nodige havens ter beschikking staan,
doet de regering wat zij kan en hij
veroordeelde- alle „onverstandige en
misdadige uitlatingen van personen,
die zeggen, dat zij het beter hadden
gehad onder de Duitse bezetting. Bel
gië bevindt zich ln een overgangstoe
stand, die nog lang zal duren en ook
niet eindigt met het einde van de
oorlog.
ae "landkaart werden samengesteld.
De meest onwaarschijnlijke oorden,
bij voorkeur in het Noorden of het
Westen van de Verenigde Staten,
waren het mikpunt van sentimentele
ontboezemingen: „Breng mij terug
naar Oklahoma" of naar Indiana,
Texas. Keus genoeg, want er zijn bij
de vijftig van die staten! Een andere
mode bracht het kinderhoekje. Een
picnic van Teddyberen, een huwelijk
van geschilderde poppen, een parade
van' houten soldaatjes gingen vooraf
aan. een suikerzoete periode van
„F.'eine man'Miedjes waarbij de tekst
dichters een zekere Oosterse wijsge
righeid aan de dag legden, door het
mannelijke kind boven het vrouwe
lijke voor te trekken Maar tenslotte
keert de mode steeds weer naar het
amoureuze en het geslachtelijke. In
de terminologie van het populaire
liedje van tegenwoordig kan het
woord „kus" elk stadium van het
liefdeleven weergeven: kan de nacht
voor elk ander doel dan slapen, wor
den aangewend en kan de benaming
„pappie" elke andere relatie tussen
man en vrouw dan de vaderlijke op
charmante en speelse 'manier aan
duiden.
Er behoeft niet aan te worden ge
twijfeld, dat in de dansmuziek van
heden gevoelens worden uitgedrukt,
welke, omgezet in onverbloemde taal.
het schaamrood naar de kaken zou
den drijven van de lieftallige be
roeps- en amateur-zangeresjes, die
deie teksten in een microfoon zuch
ten. Bij alle breedheid van de huidige
opvattingen: in vele gevallen hebben
zij klaarblijkelijk geen idee van de
consequenties van hun tekstwoorden.
Het is hier, dat de dansmuziek van
heden is ontspoord. Ten tijde van
Strams, die de wereld toch van een
respectabele hoeveelheid goede dans
muziek voorzag, bestond de gezongen
dansdeun niet. Terug naar een wer
kelijke dansmuziek in plaats van een
georkestreerd liedje lijkt een goede
richting.
De zon gaa.t heden onder om 17.25
uur eri morgen op om 7.24 uur.
Maan op 15.06, onder 23.55 uur.
V.M. 31 Oct., L.K. 7 Nov.; NJtf.
15 Nov., E.K. 23 Nov.
len te verwarmen. Er zijn slechts en
kele onderwijzers. De kinderen groern
ln het wilde op. In materieel opzicht
is dus deze periode, die onmiddellijk
volgt op de „bevrijding" waarschijnlijk
de hardste van alle.
Inlevering groentebon
12e periode
DEN HAAG. 24 Oct. De secretaris
generaal van het departement van
Landbouw en Visserij maakt, ln aan
sluiting aan het reeds ten aanzien v^n
de inlevering van de bonnen groente
12e periode gepubliceerde bekend, dat
bij deelneming aan fhaaltijden van de
centrale keuken voor het tijdvak van
29 October tot Jen met 11 November
de bovenhelft van de groentebonnen
voor de 12e periode moet worden inge
leverd. Deze bonnen moeten hiertoe
horizontaal m tweeën worden geknipt,
zodanig, dat de bovenhelft de woorden
„groente 12" bevatten en de beneden
helft de woorden „periode 194429
October—25 November". Te zijner tijd
zal voor de periode van 12 tot en met
25 November de benedenhelft der bon
nen bij de centrale keukens moeten
worden afgegeven.
ZIJ, die voor dat tijdvak niet langer
wensen deel te nemen aan de maal
tijden der centrale keuken, zullen dus
ln de gelegenheid worden gesteld de
halve bonnen bij de groentehandelaren
in te leveren. Personen, die voor het
tijdvak van 29 October t.m. 11 Novem
ber geen gebruik maken van de cen
trale keuken en die de gehele groen
tebonnen bij den groentehandelaar
hebben ingeleverd, kunnen vóór 25
November niet deelnemen aan de
warme maaltijden dezer keukens.
Verstrekking van fruit
DEN HAAG. 24 Oct. De secretaris
generaal van het departement van
Landbouw en Visserij maakt, in ver
band met de Inlevering van de groen
tebonnen bij-de csntr-ale keuken, be
kend, dat de groentehandelaren zich
ten aanzien van de verstrekking van
fruit aan het puhllek zullen baseren
op de Inlevering van de groentëbon-
neu voor de elfde periode.
Kent gij uw blokhoofd, den
man, die in uw blok de bewo
ners de zelfbeschermingsmaat-
regélen bijbrengt? s
(Voorlichtingsactie hoofdin
spectie luchtbescherming).
geleid. Zelfs aan de Amsteldijk is
men begonnen en daar de dikke bo
men daar nogal weerbarstig zijn en
bovendien het drukke doorgaand ver
keer bij het vallen zouden versper
ren, heeft men daar de voorkeur ge
geven aan het vellen van de pas dit
jaar geplante jonge boompjes, pols-
dik. groen, nat, bijna onbrandbaar.
Verhalen over in beslaggenomen
zagen en bijlen doen onder de Vrij
willige Houtkappersbrigade de ronde,
maar schrikken toch blijkbaar niet
af. ,,'t Mag niet", zegt emn, maar
men zaagt verder! ,j>ik in, 't is win
ter. Ik moet toch hout hébben voor
de kachel".
S De wandelaar, die door de pold'er-
steppe loopt, die zich rondom de stad
begint uit te strekken, voelt zich niet
geneigd tegen deze logica te debat
teren. Want het is de logica van de
nood.
Maar hij denkt: die hier nu kap
pen en schenden en vernielen, zijn
voor 90 procent brave Nederlanders,
die braver dan braaf hébben geschol
den als ergens een boom of een bos
naar de barbiesjes ging omdat een
of andere oorlogvoverende macht
hout nodig had. Pas nu na vier»jaar
de brandstoffennood aan hun eigen
deur klopt verstaan ze plotseling het
begrip oorlogsnoodzaak" en' ze zijn
bereid om het mooiste plantsoen te
vernielen als het hun maar een paar
takken opbrengt.
Toch zou het nuttigzijn als hier
van overheidswege regelend, werd in
gegrepen en als gezorgd werd. dat het
beschikbare hout voor mijn part
wordt Nederland geheel ontbost, dat
is in elJTgeval beter dan geheel ont
volkt door kou en ontbering ook
inderdaad bij de nooddruftig en
kwam en niet dat het via prachtig
geoutilleerde vaklieden met hand
karren in de zwarte handel terecht
komt.
Ons bos in de kachels van de kcru-
lijders: als het moet. ja. Maar niet
op de zolders van de zwarte hande
laren/ TIJL.
Gandhi heeft Maandag verklaard,
dat hij het gevoel heeft, dat „een
nieuw vasten voor hem voor de deur
stavr'.
u.v.. weis.e noen voor ae weiTrrnKCxit,
noch voor ons Nederlanders aange
naam zijn.
De nationaal-socialisten in het alge
meen gaf Mussert de raad: 1. hun
gevoel voor humor niet te verliezen
en 2. toch steeds het grote in het
vizier te houden, waarom het in deze
worsteling gaat.
Gedurende een aantal eeuwen is
Europa hart en hamer geweest van
de wereld. De laatste honderd jaar
echter is zijn aanzien gaan afnemen.
De Verenigde Staten waren de eerste
grote macht, die zich losmaakte van
Europa. Japan ontwikkelde zich in
nauwelijks 50 jaar en al? derde grote
macht is Sowjet-Rusland opgestaan.
Europa leerde niets van deze ontwik
keling en ziet nu hoe Amerika en
Sowjet-Rusland de handen ineenslaan
om een einde te maken aan de rol,
welke het avondland steeds heeft ge
speeld. Niemand zal Europa van de
ondergang kunnen redden, als het
zelf niets wenst te leren.
Het bolsjewisme is er altijd voor
uitgekomen, dat het niets anders wenst
dan de wereldrevolutie. In Italië,
Duitsland en Spanje hebben fascisme
Grieks kabinet gevormd
WEENEN. 24 Oct. Radio Caïro
meldt, dat een nieuwe Griekse rege
ring ls gevormd. De belangrijkste pos
ten ln dit kabinet zijn als volgt bezet'
Minister-president, minister van bui
tenlandse zaken en voorlopig minister
van oorlog: Papandreoe; plaatsvervan
gend minister van buitenlandse zaken:
Draghoumis: minister van marine en
voorlopig minister van opvoeding:
Kanelopoulos; minister van financiën
en voorlopig minister voor voedsel
voorziening Zvoles; minister van Jus
titie en voorlopig minister van lucht
vaart: Avram.
Wilhelmstrasse over Horthy
BERLIJN, 24 Oct. In antwoord
op een desbetreffende vraag werd ln
de Wllhelmstrasse verklaard, dat er
geen twijfel meer over kan bestaan,
dat de vroegere rijksbestuurder van
Hongarije admiraal Horthy, die zich
thans ln Duitsland bevindt, zich door
zijn omgeving tot handelingen heeft
h,ten verleiden, waarvoor hij later zeil
nici meer kon instaan.
daarom worstelen ln de verschillende
landen uitsluitend minderheden voor
dit doel.
Spreker herinnerde verder aan de
solidariteit met het fascistisch Italië
en het natlonaal-sooiallstlsche Duits
land, waarvoor de N.S.B. zich In 1935
heeft uitgesproken. Hij zou zich scha
men, indien de Beweging ooit van deze
trouw zou kunnen worden afgebracht.
Al heeft de ervaring dan geleerd, dat
men de boog aanvankelijk wat al te
strak heeft gespannen, wanneer er
geen solidair Centraal-Europa (met
inbagrlp van Scandinavië) komt van
tenminste 200 mlllloen zielen, dan la
Europa over een generatie verloren.
Ondersteuning verwanten van
Nederlandse vrijwilligers
DEN HAAG. 20 Oct. Het Fürsorge-
kommando des höheren #- und Poll-
zelführers deelt mede Voor de laatste
mael ln dit Jaar zullen aan degenen,
die recht hebben op ondersleuning, of
acn hun gemachtigden, onder over
legging van de vereiste ivewllsstukken,
de ondersteuningsgelden worden uit
betaald op de Ortskommandanturen,
resp. gemeentehulzen, en welMaan
dag 23 October, om 8 uur te Amers
foort, Lochem en Meppel en om 14
uur te Hilversum, Doetlnchem en
Hoogeveen; Dinsdag 24 October om 8
uur te Alkmaar, Zutphen en Assen en
om 14 uur te Haarlem, Apeldoorn en
Veendam; Woensdag 25 October orn
8 uur te Lelden. Deventer en Win
schoten en om 14 uur te Gouda, Zwol
le en Groningen.
'Tot het verzorgingsgebied behoren
de voor ondersteuning Jn aanmerking
komende verwanten der Nederlandse
vrijwilligers der Waffen-#, zomede van
de Landstorm Nederland, de Duitse
landmacht, het luchtwapen. de Krlegs-
marlne, de Pollzel, de Technische
Nothilfe en het Deutsche Rote Kreuz,
Rechthebbende verwanten der vrij
willigers. behorende tot de hierboven
genoemde groeepn, dienen zich voort
aan, zo mogeluk onder opgave van
hun Aktenezlchen. ln alle verzorgings-
dangelegenheden te wenden tot de
Dlenstelle Feldpostnummer 08996.
directeur; H. 3. Kerkmeester. Bu».
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A.
H. de Haas van Dorsser. Haarlem;
binnenland: J. v. Grieken; illustratie
en opmaak: R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M. Wolters; muzlekt
G. K. Krop; sport: J J. Llber; adver
tent'es: A. H. Lammers. allen te Am-
cterdajn. K 1U