HET DAGBLAD
HET I IGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEI
EN OMSTREKEN
Zware gevechten ten Zuiden
van de Wester Schelde
De landengte naar
Zuid-Beveland
weer vrij
Strijd met versterkte landingsformaties
Een dagorder van
Von Rundstedt
Toelichting op de
bonnenlijst
Toenemendeactiviteitvande
vijandelijke luchtmacht
Landingshoofd bij
Breskens houdt
stand
Bekendmaking
Een eenheid kolen
Holland ie nood
UIT HET HOOFDKWARTIER
VAN DEN FUHRER, 12 Oct. Het
opperbevel van de Duitse weermacht
maakt bekend:
In Nederland zijn de laatste dagen
nieuwe zware gev||hten ontstaan in
het bruggenhoofd Ten zuiden van de
Wester Schelde. De ten Oosten van
Ereskens gelande vijand leed door
artillerievuur en tegenaanvallen -
zware verliezen. De naar Zuid-Beve
land leidende landengte, die door
zware Canadese aanvallen tijdelijk
afgesneden was, werd weer vrijge
vochten.
In de slag om Aken drongen onze
tegenaanvallen de Amerikaanse for
maties ten Noorden van de stad in
de verdediging. Ten Oosten van de
stad heeft de vijand na zware strijd
enig terrein kunnen winnen. Onze
grenadiers sloegen in het woud van
Roetgen den met sterke strijdkrachten
herhaaldelijk aanvallenden vijand
terug. Ook in de frontsectoren van
Metz tot ten Oosten van Epinal wer
den plaatselijke, ten dele door tanks
ondersteunde aanvallen van den
vijand afgeslagen. Ten Oosten van
Remiremont duren de felle gevechten
met de !n onze stellingen binnenge
drongen Algerijnse en Marokkaanse
formatiesvoort.
Voor onze kuststeunpunten be
perkte het najaarsweer de strijd tot
wederzijdse artillerie: en verkenings-
activiteit.
Het V 1 storingsvuur op Londen*
werd voortgezet.
In de Etrusklsche Apenljnen namen
de gevechten aan weerszijden van de
weg FlorenceBologna In de loop
van de dag ln hevigheid toe. De over
een breed front ondernomen vijande
lijke aanvallen werden uiteengeslagen.
Slechts een bergstelllng. die driemaal
van bezetter heeft gewisseld, bevond
zich des avonds ln handen van den
vijand.
Op de Balkan wordt de druk van
de bolsjewieken ln het gebied tussen
Zajecar en Belgrado sterker, vooral
aan de benedenloop van de Morawa.
Beveillglngsvaartulgen van de Duit
se marine schoten ln de Ege'ische Zee
een Britse motortorpedoboot ln brand
en beschadigden een andere boot door
artillerievuur. In dezelfde wateren
sloeg het luchtdoelgeschut aan boord
van schepen, die deel uitmaakten van
een troepenconvooi, 16 vruchteloos
aanvallende bommenwerpers af en
haalde* 5 daarvan omlaag. Bovendien
liep een vijandelijke duikboot ln de
strijd met een Duits bevelligingsvaar-
tulg zware schade óp.
Hevige gevechten zijn aan de gang
ln zuidelijk Hongarije met den over
de Theiss naar het westen opdrlngen-
den vijand. Een formatie Hongaarse
cavalerie wierp den tot Kecskemet
doorgedrongen vijand over de rivier
naar het Oosten terug. Ten Zuiden
van Debreczen wordt nog steeds ver
bitterd gevochten. Na harde gevechten
hebben onze troepen zich uit het ge
bied van Klausenburg volgens bevel
naar het Noorden gedlstancleerd De
dicht op de hielen volgende vijand
werd teruggeworpen.
Troepen van het leger en van de
Waffen behaalden ten Noorden van
Warschau een yolledlg afweersucces op
de aanvallende bolsjewieken. Ook
ten Zuiden van Rozan en bij Wllko-
wisjken bleven vrij sterke vijandelijke
aanvallen vruchteloos. De zware, ge
vechten ten Noorden van Tilsit en ln
het Memelgebied duren nog steeds
voort 42 vijandelijke tanks werden
vernietigd. Pogingen van den -vijand
ons bruggenhoofd om Memel ln te
drukken, mislukten door de taaie
tegenstand van de bezetting
•Bij. Riga gingen de bolsjewieken met
talrijke formaties infanterie en tanks
tot de aanval over. De stormloop
stortte Ineen. De op het schiereiland
Sworbe aanvallende bolsjewieken wer
den afgeslagen. Een landingspoging
van het Westen uit werd Verijdeld.
Aan het. IJszeefront sloegen onze
bergjagers ln zware gevechten de om-
slngelingsaanvallen van overmachtlge-
sowjetrussische, strijdkrachten af en
vernietigden daarbij een bolsjewistisch
regiment. De op het Vlssersschier-
elland gelande' vijandelijke strijd
krachten werden opgevangen. BIJ
luchtgevechten boven Petsamo op 9
en 11 October verloren de sowjetr-us-
sen 110 vliegtuigen, waarvan 89 door
Jagers.
Amerikaanse terreurvliqgers wier
pen bommen op Weenen. Keulen en
Koblenz Afzonderlijke Britse stoor-
vllegtuigen vielen ln de afgelopen
nacht de Rijkshoofdstad aan. Ondanks
moeilijke omstandigheden voor de af
weer. schoot de luchtdoelartillerie van
de luchtmacht 11 viermotorige bom
menwerpers en 2 Jagers neer.
Het geallieerd bestuur in
Duits bezet gebied
BERLIJN. 11 Oct. De eerste de
creten van het Anglo-Amerikaanse
militaire bestuur voor de bezette top
van het Duitse Westen wqrden ln
erBliJnse politieke kringen gezien als
een kenteken voor de geest, waarin
de Anglo-Amerlkanen van zins zijn op
te treden tegenover de burgerbevol
king. Men plaatst deze maatregelen
aan de ene kant tegenover de be
st uursmethoden. die van Dult9e zijde
zijn toegepast tegenover het bezette
Frankrijk en die alleen daar voorhagen
ln het gebruik van geweld, waar be
langen van de eigenlilke oorlogvoering
in gevaar kwamen, terwijl overigens
de Franse "bevolking onder leiding van
maarschalk Pétaln vérstrekkend zelf
bestuur kreeg.
Het Duitse volk leeft ten zeerste
mee met het lot der thans- aan den
„veroveraar" Elsenhower uitgeleverde
landslieden, wanneer de sociale In
stellingen en de scholen worden ge
sloten, wanneer de posteriien'en de
omroep worden uitgeschakeld, wan
neer een uitgebreide censuur wordt
Ingevoerd, wanneer Anglo-Amerlkaan-
se officieren zich belasten met de
rechtspraak en zelfs de doodstraf
kunnen uitspreken, waarbij trouw
aan Duitsland tot eeh strafbare mis
daad Wordt verklaard, wanneer de
burgerbevolking van alle leeftijden
wordt geregistreerd ten behoeve van
dwangarbeid en wanneer na» Inbeslag
neming der voorraden de voeding der
bevolking tot haar eigen zaak wordt
verklaard. Het aanstellen van Joden
in functies wordt een uitvloeisel ge
noemd van vernietigende haatgevoe
lens. die thans de vrije loop krijgen.
Wat zich daar ln de Duitse grens
strook voorbereidt en wat volgens de
wil der geallieerden In he voornemen
ligt voor het gehele Dult?e volk, zo
verklaart men ln Berlijn, vormt het
brutaalste bajonet- en hongerregime.
dat ooit uit naam der democratie ls
toegepast op een hoog gecultiveerde
i bevolking.
Ie JAARGANG No. 241
VRIJDAG 13 OCTOBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Te!. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week ot f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 et.
In de zeventiende en achttiende eeuw ontdekten de rijke Amsterdamse koop
lieden' de patriciërs, die de imposante grachtenhuizen bewoonden, de Vecht.
Zij lieten er hun lusthoven bouwen, hun grote, lu.nievse buitenplaatsen,
waar zij de zomer doorbrachten. Paleizen waren die h sthoveri, waarvan er
nog verscheidene bewaard zijn gebleven. Zij lagen 'in prachtige parken en
tuinen, waar vaak vreemde gewassen werden gekweekt, en waren als regel
van de weg gescheiden door een prachtig smeedijzeren hek, dat al aan de
buitenzijde de aandacht van den voorbijganger moeit vestigen op de rijk
dommen. die achter dat hek verborgen urnren. Deze foto laat een der be
waard gebleven hekken zien. Het geeft toegang Jot de buitenplaats Doorn-
burch. (Foto C.N.F. Schipper)
,,De strijd der reactie"
STOCKHOLM. 11 Oct. Naar de
zender van de Nederlandse emigran
tenregering in Londen meldt, wendt
zich het als het orgaan van een vroe
gere Nederlandse illegale beweging
verschijnende blad ..Veritas" in een
artikel, dat de titel draagt ..de strijd
der reactie" tegen de in het door de
geallieerden bezette Nederlandse ge
bied oplevende tendens tot reaction-
naire maatregelen tegen de arbei
dersklasse. Deze zullen, zo schrijft
het blad. door de arbeiders nooit
worden geduld. Gedurende de Duitse
bezetting heeft het volk met een
reeks sociale eisen kennis gemaakt,
die de Nederlanders geïmponeerd
hebben. Desondanks hebben zij deze
eisen gedurende de Duitse bezettings
periode niet openlijk tot de hunne
willen maken. Thans is echter de tijd
gekomen, deze eisen ook het Neder
landse volk en de Nederlandse arbei
dersklasse ten goede te laten komen.
Reuter publiceert een bericht van
"de ..Daily Herald", volgens hetwelk
Tito naar Moskou zal gaan om deel
te nemen aan de conferentie tussen
Churchill en Stalin.
Bonnen inleveren voor zout
DEN HAAG, 13 Oct. De secre
taris-generaal van het departement
van landbouw en visserij maakt be
kend, dat het publiek, hl verband
met de distributie van zout. de bon
nen 1-63. 2-68. 3-68 en 4-68 van de
noodkaart vóór Woensdag 18 October
a.s. bij den winkelier dient in te leve
ren, desgewenst tegen ontvangstbe»
wijs. Nader zal plaatselijk worden be
kend gemaakt hoeveel zout op deze
bonnen kan worden gekocht. Deze
hoeveelheid zal 100 gram of een veel
voud hiervan bedragen. De aflevering
zal zo spoedig mogelijk plaats Vinden.
Hevige luchtaanvallen boven
Formosa
TOKIO. 12 October. Het Japan
se hoofdkwartier meldt, dat in de
middag van de 12e October sterke
formaties vijandelijke vliegtuigen
boven Formosa verschenen. In hevige
luchtgevechten werden meer dan
honderd vijandelijke toestellen neer
geschoten.
BERLIJN. 12 Oct. De oorlogs
correspondent van het D.N.B. ,ln het
Westen. Alex Schmalfuss. meldt:
Overeenkomstig een door den Dult-
sen opperbevelhebber West. gen .-veld
maarschalk von Rundstedt. uitgevaar
digde dagorder is de Duitse tegen
stand aan he westelijke front nog
straffer geworden. „Ge hebt de vijand
voor de poorten van het Rijk tot
staan gebracht. HIJ zal echter weldra
tot nieuwe grote aanvallen overgaan'
aldus luidt het ln deze dagorder aan
de ln het westep staande Duitse sol
daten. De dagorder, die het aanvoe
ren van reserves aankondigt, sluit met
de woorden: ..Elke poging van de
vijand ons vaderland binnen te drin
gen, zal mislukken door uw onwrik
bare houding".
Dat daarmede niet te veel ls ge
zegd. aldus Schmalfuss, ervaren de
ln het gebied van Aken strijdende
Amerikaanse soldaten thans wel het
sterkst. De Duitse tegenstand, waar
aan zij met een enorm gebruik van
vliegtuigen, tanks en zware artilerle
het hoofd bieden, geeft de vijand een
vorproefje van de bloedige verliezen,
die hem nog te wachten staan. Ook
de Duitse verliezen zijn aanzienlijk,
maar zij worden gebracht ln het be
sef, dat het vaderland tegen elke prijs
verdedigd moet worden. Wanneer het
zover zou komen, dat de Amerikanen
hun gruwelijke aankondiging tot
waarheid maken, de oude keizerstad
Aken. dit kleinood van Europese
historie en beschaving. In puin te leg
gen, zal de Duitse strijdlust slechts
nog taaier en grimmiger worden. De
Amerikaanse soldaten zullen met hun
leven erf hun bloed moeten betalen
vor het inzicht van de Duitse vastbe
radenheid. nooit te capituleren. Als
eerste Duitse stad wordt Aken recht
streeks bedreigd. Ondanks verbeten
tegenstand zijn de Amerikaanse for
maties met geweldige verliezen de stad.
van het noorden en noordoosten ver
der genaderd. Hun hoop. de verdedi
gers murw te maken, Ls niet ln vervul
ling gegaan en zal ^.ook nlqt ln ver
vuling gaan. Deze meedogenloze strijd
gaat voort en hij zal hier. zo goed als
overal, voortgaan, ook Indien het de
vijand zou gelukken tegen de prijs
van kstbaar bloed, bij Aken ten
slotte toch niet meer te bereiken dan
een rechttrekking van het front om
een kleine Duitse frontsaillant weg te
nemen.
STOCKHOLM. 11 Oct. Le Havre
heeft opgehouden te bestaan. Volgens
ramingen zou de burgerbevolking
20.000 zielen hebben verloren. De stad
is zonder stroom, zonder water en
zonder brantistof.
Bij een vijandelijke luchtaanval op
Ballk Papan, het oliecentrum op Bor
neo. werden 25 bommenwerpers van
het type B 24 alsmede 7 Jachtmachl-
nes P 38 door de Japanners neerge
schoten. 28 andere bommenwerpers en
5 Jagers liepen schade op. zodat de
vijand ln totoaal een verlies leed van
65 machines.
BERLIJN. 12 Oct. Met betrek-
king tot de atrljd In het Vlaams-Ne
derlandse gebied meldt Interlni
Bij aanhoudende druk der Brits
Amerikaanse formaties op de zinde
lijke monding van de Schelde, kwam
het ln de loop van 11 October op-
nieuw tot zware gevechten met de
vritse landingseenheden ln net Se~
bied van Breskens. Sedert Maandag,
de dag der landing, hebben dez. een
heden, ondanks het voortdurend aan
voeren van versterkingen en sterke
ondersteuning door Britse
bommenwerpers en s!aP togws.^^hts
geringe terreinwinst
Ook gisteren gelukte het hun niet ln
de rug der Duitse strijdkrachten te g
ofschoon zij de Duitse llnels;n»
sterke artlllerlevoorberelding en ver
scheidene hevige bombardementen,
steeds weer bestormden. De ^er-
llezen dezer landingsformaties stijgen.
lCCCanadese strijdkrachten was het tij—
dellj kgelukt de landverbinding met
het eiland Walcheren te verbrekcn.
Énkele uren later wist een me^sterke
strijdkrachten ondernomen DuDltse te
genaanval de hier opgerukte Canade
zen op hun uitgangsstellingen terug te
werpen en zodoende de verbinding vol
ledig te herstellen. Hoewel de Cana
dezen probeerden Iedere meter grond
te verdedigen, konden zij tegen de
stormloop der Duitsers geen stand hou
den en na gevechten, die verscheidene
uren duurden en voor belde zijden ver
liezen opleverden, moesten zij het met
zoveeloffers verkregen terrein weer
prijsgeven.
Een zwaartepunt lag voorts nog
steeds ln het gebied van Aken waar de
Amerikanen er onder opoffering van
grote verliezen aan mensen en mate
riaal naar streven de stad ln te slui
ten. Ook deze pogingen zijn tot op
heden Iedere keer met 'zware verliezen
voorden tegenstander mislukt en na
een reeks voorbarige overwlnnlngsbe-
richten moest het geallieerde opperbe
vel ln zijn laatste communiqué toe
geven. dat hei afsluiten van de ope
ning ten noordoostenVder stad Is mis
lukt.
Niettemin heeft de Amerikaanse op
perbevelhebber bij monde van twee
officieren de els aan den commandant
Geen stroom, maar wel
radiodistributie
DEN-HAAG. 12 October.,.— In het
raam van de maatregelen op het ge
bied van electrische stroomlevering
zal de Rijksradiodistributie door
P.T.T. zoveel mogelijk op de oude
voet worden in stand gehouden. De
technische doorvoering daarvan zal
enige dagen in beslag nemen. De
radiodistributie over het telefoonnet
te Den Haag en te Rotterdam zal
echter alleen ge'durende de uren van
stroomlevering normaal versterkt
kunnen wórden.
MADRID, 11 Oct. De aankomst
van de eerste Sowjet-Russische poll-
tletroep in Helsinki heeft, naar uit
Washington gemeld wordt, een epide
mie van zelfmoord onder de Finnen
teweeggebracht. Nog desnachts ver
lieten de mensen hun hulzen en ho
tels om zich te verbergen en zll boden
fantastische geldbedragen voor êen
overtocht naar Zweden.
Weet gij. dat gij bij brand in
de nabijheid van uw huis on
middellijk alle gordijnen van de
ramen moet verwijderen, omdat
waperende gordijnen vuurvan-
gers zijn?
Voorlichtingsactie hoofdin-
inspectie luchtbescherming)
gesteld, de zogenaamd Ingesloten stad
zonder strijd over te geven, een els die
natuurlijk werd afgewezen.
Verdere eisen tot overgave door mid
del van luid: rekers bleven onbeant
woord.
De zware verliezen, die zij de vorige
dag ln het gebied ten noorden van
Aken hadden geleden, noopte^ de
Amerikanen er toe zich hier overwe
gend tot de verdediging te beperken,
terwijl zij ten sulden en ten zuidoos
ten, ondanks het ln de strijd werpen
van massale strijdkrachten, doeltref
fend tegengehouden, ten dele zelfs ln
met élan uitgevoerde tegenaanvallen
tot ver voorbij hu nultgangsstelllngen
teruggeworpen konden worden.
DEN HAAG. 13 Oct. Onder 250
gram grutterswaren kan worden ver
staan: 250 gram gemengd meel (pan-
nekoekmeel). gort, gortmout, gort-
vlokken. gortbloem, alle soorten grut
ten en gries, havergort. havermout,
havervlokken, haverbloem. rogge-
vlokken. aardappeltapioca en voe
dingssuiker in poedervorm, 3121 gram
voedingssuiker in vloeibare vorm, 4
liter gortpap. 3 pakjes gemalen gort
met gesuikerde magere blokmelk.
Op deze bonnen mag reeds van 13
October des middags twaalf uur af
worden gekocht, uitgezonderd vlees,
melk en taptemelk.
De bonnen voor grutterswaren
moeten door het publiek (voor zover
niet deelgenomen wordt aan warme
maaltijden uit de Centrale keukens)
vóór 18 October worden ingeleverd bij
den winkelier, desverlangd tegen ont
vangstbewijs. Aflevering zal zo spoe
dig mogelijk plaats vinden.
Bij deelname aan warme maaltij
den uit de Centrale keukens moeten
aldaar de volgende bonnen, worden
ingeleverd: 25 voor grutterswaren.
1-60 t.m. 1-63. of 2-60 t.m. 2-63 of 3-60
t.m. 3-63 of 4-60 t.m. 4-63 voor aard
appelen en een der bonnen 1-75, 1-76,
2-75, 2-76, 3-75, 3-76 Voor taptemelk.
Voor houders van noodkaart en k4
behoeven geen bonnen voor melk of
taptemelk te worden ingeleverd.
Uitbetaling van pensioenen
DEN HAAG, 12 Oct. De Pen
sioenraad stelt zich voor, de pensioe
nen ten laste van het algemeen bur
gerlijk pensioenfonds over het vierde
kwartaal 1944 vervroegd betaalbaar
te stellen. Naderebijzonderheden
zullen zo spoedig mogelijk werden ge
publiceerd.
HILVERSUM, 12 October.
SUIKERDIEFSTAL. Dinsdag
ochtend bleek te zijn ingebroken in
een kruideniersopslagplaats aan de
Bosdrift. De dader verschafte zich
toegang door forcering van een raam
Ontvreemd werd een 450 kg. suiker,
alsmede een transportrijwiel'.
Directeur: H. J. Kerkmeester, Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; Ir. A,
H. do Haas von Dorsser, Haarlem;
binnenland; J. v. Grieken; ïllu&tratia
en opmaak: R. Kampstra; volkscul
tuur eD kunst: M. Wolters; muziek:
G. EL Krop; sport: J. J. Llber; adver
tenties. a. H. Lammers, allen to Am*
sterdam. K 112
Ing ge
lten on-
'erwoede
t steeds
le resul-
Maanaagavond heert herroepen,
noopte de Duitse regering reeds
Maandag in de loop van de dag tot
een officiële verklaring, waarin o.a.
gezegd werd
vaard. Mét het oog ojJ de buitenge
wone omstandigheden en de maat
regelen die voor deze toestand moe
ten worden genomen, heb ik beslo-
len aart rf^panterhuna;-oOH ia VAvmcn
Lju.ijg ut ic nitiWuLtiis bvAiuci por
tefeuille met speciale, in verband
met de oorlog staande taken. Dit
zijn Emil Kovarcz voor het totale
gebruik van arbeidskrachten voor de
•beter te lachen, dan te huilen om
zulk „volkstoneel"!
meter het tempo opvoerde. Twintig
meter voor de laatste ronde ging An-
dersson onweerstaanbaar Hdgg voorbij
en won ln 5 min. 12.6. De tlid van
HSgg was 5 min. 13.2 Zelfs over 3C00
UIT HET HOOFDKWARTIER
VAN DEN FUHRER, 13 Oct. Het
opperbevel van de weermacht maakt
bekend
Bij toenemende activiteit van
vijandelijke vliegtuigen hielden onze
troepen tegen nieuwe aanvallen van
de Canadezen uit hun landingshoofd
ten zuidoosten van Breskens stand.
In Nederland werden van de Sehel-
demond tot aan de Maas plaatselijke
aanvallen van den vijand afgeslagen.
In de slag om Aken maakten de
Amerikanen gisteren vooral gebruik
van sterke formaties hunner lucht
macht. In hevige luchtgevechten scho
ten onze jagers acht vijandelijke
vliegtuigen neer. Aanvallen van tanks
en Infanterie aan de oostelijke rand
der stad stortten met zware verlie
zen aan doden en gewonden voor de
vijand ineen. Eigen aanvalstroepen
drukten de vijand zowel ten noorden
als ten noordoosten van Aken terug.
De Amerikanen en hun Franse hulp
troepen ondernamen aan weerszijden
van Remlremont wederom een storm
loop op onze bergstelllngen. Na hevige
gevechten konden zij zich ln het be
zit stellen van een heuvel en van
enige stukken bos.
Het vuur van V.l op Londen duurt
voort.
Na de vergeefse doorbraakpogingen
over een breed front, concentreert de
vijand thans zijn strijdkrachten met
sterk gebruik van materiaal ln riog
heviger mate ln de Etrusklsche bergen
en aari de Adrlatlsche kust. Deson
danks werd de aanvallende vijand ook
gisteren overal afgeslagen. Slechts ln
een smalle sector kon hij enige hon
derden meters optrekken. Aan de Ll-
gurischr kust ondernam de vijand
een aantal vergeefse aanvallen.
Op de Balkan zijn gevechten ont
staan met Bulgaarse formaties in het
gebied ten oosten en zuidoosten van
NisJ. Aan de benedenloop van de Mo
rawa zijn ten zuidoosten van Belgra
do gevechten aan de gang met de
over de rivier getrokken Sowjetrussl-
sche formaties. 1
Op de westelijke oever van de
boven-Thelss wierpen Duitse en Hon
gaarse troepen de bolsjewieken op ver
scheidene plaatsen ln tegenaanvallen
terug. In het gebied van Debreczen en
Grosswardeln ls de slag tot nog rio-
tere hevigheid opgevoerd. Zeventig
vijandelijke tanks werden daarbij gis
teren vernietigd. Onze slagvliegtuigen
vernietigden in dit gebied tainjka co
lonnes van de bolsjewieken. In de
oostelijke Besklden heeft de vijand
na het aanvoeren van nieuwe strijd
krachten zijn aanvallen op de pas
wegen hervat, zonder vorderingen te
maken.
Met gebruikmaking van verse dlv'-
sles ondernamen de bolsjewieken ook
ten Noorden van Warschau opnieuw
een stormloop op onze stellingen De
meeste aanvallen stortten reeds in bet
artillerievuur ineen, aile andere wer
den in gevechten op korte afstand
uiteengeslagen. BIJ Rozan kon de
vijand, als gevolg van onze taaie ver
dediging, slechts met zware Verliezen
aan 4 doden en gewonden geringe ter
reinwinst "bevechten.
In het gebied van de oene len-Me-
inel zijn de onverpoosde met sterke
Infanterie- en pantserstrljdkrachten
endernomen aanvallen van ae bolsje
wieken mislukt door de hardnekkige
tegenstand van onze "-roepen. Het gar
nizoen van Memel schoot bij d§ suc
cesvolle afweergcvech*en op 11 Octo
ber 44 tanks stuk. Ten zuidoosten van
Libau, bij Riga en op het schiereiland
Sworbe ondernamen de bolsjewieken
vergeefse aanvallen en verwen daar
bij 78 tanks. Een nieuwe landingspo
ging op Sworbe mislukte. Talrijke
landingsboten werden vermet-'gd en er
werden enige honderden gcangenen
gemaakt. Sowjetrusslsche viicgtu'gcn
vielen ln de Oostzee -wee Duitse hos
pitaalschepen aan en beschadigden
een daarvan door bomtrof'ers.
In midden-Flnland verlopen onze
bewegingen volgens dt' bevelen. Aan
het IJszeefro;-sloegen de haar het
bruggenhoofd Petvuno teruggenomen
troepen alle at-., allen van de >ns vol
gende vijand af.
1 Voor de kust van noord-Noorwegcn
brachten bevelllglngsvaartulgen van
een Duits convoot twee Sowjetrussl
sche torpedomotorboten tot zinken.
Overdag vielen Amcflkanse en Britse
terreurbommenwerpers Osnabrück,
Bremen en plaatsen in het Rijnland
en ln Westfalen aan. Door het uitwer
pen van bommen en het beschieten ln
scheervlucht met boordwapens van
plaatsen en wegen ln Zuid- en Zuld-
west-Duitsland werden de burgerbe
volking verliezen toegebracht. Britse
vliegtuigen wierpen ln de afgelopen
nacht bommen op Hamburg. De An
glo-Amerlkanen verloren glr.teren 44
machines, waaronder 12 viermotorige
bommenwerpers.
Grote luchtslag boven
Formosa
TOKIXD, 13 Oct. Het Japanse
hoofdkwartier deelt in een speciaal
bericht mede: „De Japanse lucht
macht heeft op 12 October oostelijk
van Taiwan vijandelijke vlooteska-
ders ontdekt en die in de nacht van
12 op 13 October herhaaldelijk aan
bevallen. Voor zoverre tot dusverre
bekend is, werden een vijandelijk
vliegkampschip en een oorlogsschip
van niet herkende categorie tot zin
ken gebracht en een tweede vlieg
kampschip alsmede een oorlogsschip
van niet-herkende categorie zwaar be
schadigd.
Sedert de ochtenduren van 13 Oc
tober vlogen opnieuw vijandelijke
vliegtuigformaties boven Formosa. In
de wateren van Formosa en boven
het eiland woedt op het ogenblik de
grootste luchtslag uit de groot-Oost-
Aziatische oorlog. Bijzonder opmer
kelijk is bij deze aanval het feit, dat
voor het eerst vliegtuigen van vlieg-
krnipschepen en op het Chinese
vasteland gestationneerde toestellen
een gecombineerd luchtoffensief on
dernemen.
Tragische huwelijksdag
BERN. 13 Oct Op het Vjerwoud-
stedenmeer voor Luzern ls Donderdag
avond een ernstig ongeluk gebeurd.
Een uit 33 persoren bestaand brul-
loftsgezelschap begaf zich in een ge
huurde motorboot naar Luzern. Vlak
voor de stad kwam het vaartuig met
een vrachtboot ln botsing en sloeg om.
Hierbij zijn twintig personen verdron
ken, onder wie ook de bruid. De brui
degom heeft het leven behouden.
De Hoofd-inspectie van de
luchtbescherming vraagt: Weet
u, dat u alleen goedgekeurde zak
lantaarns mag gebruiken om niet
gevaar te lopiru van inbeslag
neming of boete?
Ie JAARGANG No. 242
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers -
Tel. 24996 - Postgiro 184120 Abon
Tegen misbruik van de
Rode-Kruisvlag
HetRijkscommissariaat maakt be
kend
Het voeren van het teken van het
Rode Kruis on witte ondergrond in
het bijzonder op vlaggen, armbanden
en als kenteken on voer- en vaar
tuigen van iedere aard, is. volgens
het Verdrag van Genève van 27 Juli
1929, alleen toegestaan aan burgers,
ook artsen, ^indien zii kunnen aan
tonen. dat zii als lid van het Neder
landse Rode Kruis in dienst en od
last van het Nederlandse Rode Kruis
werkzaam ziin.
Op motorriltuigen mag het teken
van het Rode Kruis od witte onder
grond slechts dan gevoerd worden
door burgera. en dit geldt ook voor
artsen, indien:
1. het motorrijtuig voor gebruik in
dienst van het Nederlandse Rode
Kruis door de. voor de standplaats
van het motorrijtuig bevoegde Wchr-
machtskommandantur (Ortskom-
mandantur) is toegelaten en van een
bijzondere vergunning hiervoor is
voorzien, en
2. alleen bij gebruik van het motor
rijtuig voor een rit in dienst en op
last van het Nederlandse Rode Kruis
en onder geleide van een vertegen
woordiger van het Nederlandse Rode
Kruis, die zich als 2odanig kan legi
timeren.
3. Bij iedere rit buiten het ge
bied van dc gemeente, waarin de
standplaats van het motorrijtuig
zich bevindt, moet bovendien een
speciale rijvergunning van de. voor
de standplaats van het motorriltuig
bevoegde Wehrinachtskommandantur
(Ortkommandantur) kunnen wor
den overgelegd, waaruit bliikt wie de
bestuurder en wie de begeleider van
het Nederlandse Rode Kruis is. als
mede het doel en de plaats van de
bestemming.
Burgers, dit celdt ook voor artsen,
mogen derhalve ook wanneer zii lid
ziin van het Nederlandse Rode Kruis,
het Rode-Kruisteken niet voeren.
wann°er zii niet kunnen aantonen,
dat zii in dierst en in opdracht van
het Nederlandse Rode Kruis werk
verrichten.
Tegenover handelingen in striid
met. dere bepalingen, almede te?en
misbruik van het Rode-Kruisteken,
wordt, met de meest^ gestrengheid
opgetreden.
Benesj onderhandelt met
Karolyi i
STOCKHOLM, 13 Oct. De Engel
se nieuwsdienst meldt, dat Benesj on
derhandelingen heeft gevoerd met den
gecmlgreerden oud-premier van Hon
garije, graaf Michael Karolyi, over de
„TsjechischHongaarse betrekkingen".
Karolyi gold de laatste tijd als een
vertrouwensman van de Sowjetambas-
aade, ln welker opdracht hij herhaal
delijk oproepen richtte tot de Honga
ren, de regering ten val te brengen,
het grondbezit te nationaliseren en
milltab- samen te werken met Tlto.
ZATERDAG 14 OCTOBER 1944
r redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden,
ct. per week of 2.73 per Irwortaal. Losse nummers 5 ct.
f in Frankrijk
13 Oct. Near
ft Radio Paris Vrij-
dat alle Fransen
5 jaar volgens de
ie beschik king cpge*
de militaire dienst
5 minister
reden
Oct. Dc Hongaarse
nncnlandse zaken
ondheldsredenen af-
uurder Horthy heeft
tard en den staats
minister ie van bln-
baron Schell, tot
Bonczes heeft vier
ernstige hartaanval
euwe zware aanval
ster-pTesldent mede-
ikters hem ell^e ar
en hebben.
flacons voor
>odzake!?jk
Oct. De direc-
isbuieau voor ee-
iddelen te Amster-
de aandacht dat
huidige omstandig-
aan flacons Voor
ontstaan. Ten ein-
theden op zo kort
het hoofd te kun-
len pa tien ten en
die over lege in-
•schikking hebben,
deze ten sooedig-
•ii hun apotheker
de Ingeleverde fla-
spoedie moge1, i ik
r de Nederlandse
•ale. Valken burg-
-Tisterdam. of. voor
■zendirg moriHIk
>r de dichtstbiige-
afdeling van het
aris voerde
cingen
Oct. - De
rliks-
Neder-
- Sevss
afge-
tottèr*
n met
ndse
liep
ten,
hij
st
ak
DEN HAAG. 13 Oct. In aanslui
ting op het desbetreffende in de loop
dezer week verschenen bericht wordt
thans van officiële zijde medege
deeld, dat besloten is de brandstof-
fenhandel opdracht te geven aan de
genen, die op de voor het stooksei-
zoen 19441945 aangewezen bonnen
29 tot en met 32 geen brandstoffen
hebben ontvangen, een eenheid en
wel voornamelijk in gascokcs te leve
ren. De handel ontvangt hierover
een de*cr dagen nadere instructies.
Met betrekking tot de kamerbewo
ners kan worden bericht, dat zal wor
den nagegaan of ook ten behoeve
van deze categorie van verbruikers
nog een geringe hoeveelheid brand
stof zal kunnen worden beschikbaar
gesteld.
Tabaksbonnen 43 en 44
aangewezen
DEN HAAG. 14 Oct. De secre
taris-generaal van het departement
van handel, nijverheid en scheep
vaart maakt bekend, dat voor het
tijdvak van 15 tot en met 28 October
1944 op elk der bonnen .Jabak 43"
en „tabak 44" één rantsoen sigaren,
tabak of sigaretten kan worden ge
kocht.
Intrekking Belgisch bankpapier
AMSTERDAM. 13 Oct. De Ne
derlandse Bank heeft in verband met
de intrekking van Belgische bankbil-
eA™nr«„COUDurcs van Bfrs 10.000.
1.000. 500 en 100, besloten de aankoop
van Belgisch bankpapier te staken.
De aanbiedinespllcht voor deze bil
jetten overeen komst ie de deviezenbe-
palingen blijft echter bestaan. Hier
naast verzoekt de Nederlandse Bank
lH?.e^tene£- die in het bezit van deze
biljetten zijn, zo spoedig mogelijk een
gespecificeerde omave te verstrek
ken. De opgaven kunnen worden in-
gSieverd bij de hoofdbank van de
Nederlandse Bank te Amsterdam, bij
de bijbank te Rotterdam, of bij de
agentschappen.
Tangzaam aan wordt het aan al-
len, ock aan hen, die zichzelf een
ongerechtvaardigd optimisme hadden
opgelegd, duidelijk, dat het westelijk
deel van ons land een bijzondere don
kere tijd tegemoet gaat. De kringen,
die tot do spoorwegstaking adviseer
den en die haar ten uitvoer legden,
waren er zich van de aanvang af van
bewust, dat zij daarmee het gevaar
van epn hongersnood voor westelijk
Np^erland opriepen Het snelle oo-
rukken van de geallieerden, mogehik
gemaakt door grootscheepse lucht
landingen en eesteund door het Weg
vallen van het spoorwegverkeer, zou
echter de ramp moeten voorkomen.
Na de afweer van 'de stoot bij Arn
hem en het verdwijnen van de kans
op aaelle militaire verschuivingen
namen intussen dezelfde kringen de
verantwoordipg on zich voor de ont
wikkeling. die wij thans meemaken.
Wij zitten nu met het resultaat van
de staking. Dat betekent voor dg wes
telijke provincies een periode van
kou, duisternis en honger. Want zelfs
wanneer de spoorwegmannen plotse
ling allemaal weer op hun post zou
den ziin. dan nog zou het apparaat
door de inmiddels ingetreden ont
wrichting toch slechts langzaam oo
toeren kunnen komen. Bovendien
heeft het Duitse leger zich in de af
gelopen weken, door inbeslagneming
van het materiaal voor wegvervoer en
door het aanleggen van voorraden,
onafhankelijk gemaakt van de spoor
weg. wat tegelijkertijd de positie van
de bevolking zonder twijfel nog moei
lijker heeft gemaakt. Die actie zal
eok voor de toekomst, zelfs bij een
herstel van het railvprvoer. haar in
vloed blijven doen gelden, daar waar
schijnlijk de Duitse weermacht, nu
zij zich eenmaal onafhankeuiik heeft
gemaakt, niet opnieuw het risico
zal willen lonen tot op zekere hoog
te afhankelijk te worden van de
Spoorwegen*.
Reeds on het ogenblik weten de
meeste steden wat het betekent zon
der gas of zonder licht te zitten. Bin
nenkort zal vrijwel iedereen weten wat
het betekent beide te moeten missen.
Dan zullen de zorgen in het gezin
en de zorgen* voor de huisvrouw nog
groter worden, totdat de schaarste
aan levensmiddelen, ook de blijmoe
digste naturen de ernst op het ge
zicht zal peggen. Wanneer het bin-
nenkort zover zal zijn, zullen wij wel
weten hoe wij in de knel zijn geko
men, maar daarqiee zullen wij niet
geholpen zijn. Zo min als met de
wetenschap, dat te zelfder tijd onze
landgenoten in Friesland zullen kun
nen zwemmen in de melk en in de
boter.
Het enige wat ons zal kunnen en
moeten helpen "is de onderlinge soli
dariteit en de gemeenschapszin van
de bevolking van de drie westelijke
provincies. Gezamenlijk zullen wij-
moeten trachten het naakte leven te
redden.
Wij hebben er al deze jaren reeds-
op gewezen, dat het bóuwen van een
hechte gemeenschap de voorwaarde
vormde voor het voortbestaan van
ogs volk. Wij dachten daarbij teen
aan de aflossing van het vastgelopen
kapitalistische systeem door een
prestatiegemeenschap, die het hele
volk zou omvatten en waarvan het
hele volk de vruchten zou plukken.
Wanneer wij nu opnieuw de nooo-
zaak stellen van de gemeenschaps
idee, heeft dat voor de westelijke
provincies een veel simpeler beteke-
nis. Nu wil dit zeggen, dat wij allen
elkaar dienen te helpen d.-ze tijd
door te komen. Daarbij moeten wij
niet ln de eerste plaats dmken aan
de grote giften van vele O.W.-ers
die nadat zij vief jaren lang enorme
bedragen aan de weermacht of ln de
zwarte handel hebben verdiend od
het ogenblik trachten een herve^
zekenng te sluiten door steunver
lening aan de spoorwegmannen,
maar ook nu weer uitsluitend zich
zelf op liet oog hebben, ook al Y el-
zy ?a^rb,i-i mensen, die vaak
besIult v&n anderen in
moeilijkheden kwajnen. Van waarde
S.»V0?raI zijn het echte offer en de
die MeL beeUe
det beetje vuur en waar no
dig ook ae scnaarse leeftoent zal we
ten te delen met de volksgenoot. Van
ri£ahH ZalKZ,ji1i de gemeenschapszin.
b'Jvoorbeeld den boer zal belet
ten woekerprijzen ;e vragen, die de
enadiP T1 ?alt 231 toeroepen
zal vorhmderen, dat de eén
fK? ™iWaar d® ander gebrek heeft.
Het zal een tijd worden, viarin rijk
fii n«?rget08t5t worden waarin ook
teekJimlf VOrnn zullen komen. die de
toekomst zullen moeten bouw?n.
nnU? ,and komt nood en in de
nood leert men de mensen kennen
lie zon
uur en mi
dag onder
op om 7.0f
17. Oct.
V.M., 7 Nov.
Naar de Londense correspondent van
Dagens Nyheter" meldt heeft Lebrun,
de ned*riaag van Frankrijk
ln 1940 president van Frankrijk ls ge-
weest. ln een langdurig onderhoud
met De Gaulle te Parijs dezen formeel
ln kennis gesteld van zijn aftreden
als president van Frankrijk. Destijds
i t^brun geweigerd zijn fdhctlc
officieel neer te leggen.
p,~"£°lkets Qagbladet" verneemt uit
rinse bron, dat de commu enlelder,
Sïf,Sen ,2aar v"P"rl Is gekomen
teneinde aldaar dc opbouw van een
^arellsche Sovjetrepubliek te organl-
-ren. Dit Ls. aldus het blad, de eer-
n,5vu?«,°S« IC ^Cg naar ecn sowjet-
publlek Finland. i
Onze maaltijd uit de
Centrale leeuken
Het verdient aanbeveling, het voed
sel uit de Centrale Keukens dadelijk
na aankomst te gebruiken. Laat men
het enige uren ln hoolklst. hoolmand
of kussens staan en warmt men het
daarna op. dan bestaat namelijk de
kans, dat hetvoedsel zuur wordt
vooral wanneer er melkpoeder ln ver
werkt ls. Wel kan men het korte tijd
daarin warm houden
Op verschillende wijzen kan men
het voedsel tijdens het vervoer naar
nuis warm houden. De meeste huls-
vrouwen hebben er a' iets op gevon
den. De een ls nog v.nulngrllkcr dan
de andere. Van hetgeen wil zagen, ls
het volgende de moeite van het over
nemen waard.
Men moet het voedsel ln een zo
klein mogelijke pan halen. In een te
grote pan koelt het snel af.
Kleine pannetjes kan men ln kran
ten wikkelen en ln een boodschappen
tas. eventueel opgevuld met een of
meer kussentjes, meenemen
Een andere methode ls: kleine pan
netjes ln enige doeken wikkelen en ln
eer*^mengeknoopte doek meedragen
°r°ur. Pannen kan men fiet belt in
een deken, een jas ot zakken wikke"
'cn en °P een bolderkar, trek- ot kl'n-
dera,eentje vervoeren
v"dn;nt ook. de hooi-
Kist of hoolmand op een karretip nf
daarin" d**"™"?80" te b"e6tlgeï en
daarin de pan te vervoeren
hej^ds'e", ^feU'er'/o?^:
VtenVtafn.6" Öaarl" enl8e
Is het niet mogelijk, het voed*.»!
-onmiddellijk te gebruiken en beschikt
brandstof om ïefsavondJ
Tori <5mtn' dient men het dl-
ToS. afkomst af te koelen en od
een koude plaats te bewaren
.,,£lreuCU/J' 5 J Kerkmeester. ÖU9.
hoofdredacteur: Hendrik Llndt.
?m: plv hoofdredacteur ir A
n de Haas van Dorsser. Haarlem
binnenland* J v Grieken; illustratie
en opmaak R Kampstra: volkscul-
tuur en kunst U Wolters. muziek-
Kr?p;„aP?rt J J Llber. adver-
IfPraittl L*mmer». »Uen te Am*
iterdaro. 119