HET DAGBLAD
Nieuwe landing bij de
Frans-Spaanse grens
Aanhoudende druk op
fronten in Frankrijk
VOOR LEIDEN EN OMSfREKEN
Overzetbewegingen over de Seinè
zijn voorlopig mislukt
Verbitterde strijd
om Toulon
Voorsprong weldra
ingehaald
Nog meer aanvallen
op Japan verwacht
3.000 doden in een
Albaanse stad
Extraatjes (III)
Duits weermachtsbericht
Sow jet-voorhoeden, in Moldavië
tot staan gebracht
Weer stilte in Italië
Oproer schept wanhopige
toestand in Warschau
Overal brand en
verwoesting
BERLIJN, 21 Aug. Met steun
van Franse vrijscharen hebben «lc
Amerikanen de 22ste, Augustus, na
zware beschieting mei scheepsartil-
lerie. een kleine groep strijdkrachten
bij St. Jean de Luz bij de Frans-
Spaanse grens aan Iarfd - gezet. -Een
poging deze groep onder bescherming
rvan een aanvallende vlootformatie
verder te versterken mislukte 'door
het vuur van kustbaltcrijen der Duit
se marine.
In Noord-Frankrijk lag het zwaarte
punt der acties wederom bij de Ame
rikaanse legers. Deze zetten ook gis
teren de herhaaldelijk mislukte pogin
gen om (je Duitse strijdkrachten ten
zuiden van de Seine in te sluiten en
te vernietigen, met toenemend ge
bruik van gemotoriseerde cn pantser
formaties, voolt. ff-pantsergrenaöiers
slaagden er in alle doorbraakpogingen
aan weerszijden van Lisieux te dóen
mislukken.
Ook verder strekkende omsinge-
'lingsbewegingen der Amerikanen, -die
zich uitstrekten tot het gebied van
Conches, vanwaar uit zij naar het
Noorden wilden oprukken, konden na
verbitterde gevechten worden opge
vangen.
De Duit&e strijdkrachten ten zuiden
van de Seine werden naar verkorte
en dichter opeen liggende stellingen
teruggelegd.
i
Een Amerikaans bruggenhoofd aan
de noordelijke oever van de Seine
kon door een krachtige tegenaanval
der Duitse grenadiers, die zich hier
tegen een numeriek overmachtigen
vijand woerden, eerst ingedrukt en
later, ondanks de' taaie tegenstand
der Amerikanen, opgeruimd worden.
Hiermede kunnen de Amerikaanse
overzetbewegingen voorlopig als mis
lukt worden beschouwd.
In dc stadsgordel ten westen er
ten zuiden van Parijs kwam het ner
gens tot gevechten van grote om
vang. Daarentegen hield de sterke
druk aan de bovenloop van cle-Seine,
vooral in het gebied van Arpajon-
Corbeil en bi.i Melun 'aan. Ook ten
westen van Fontanebleau kwam het
tot een zware strijd met opgedron
gen Amerikaanse t a n'k voorhoeden.
Deze werdén' door vooruitgeschoven
anti-tank-strijdkrachten en gemoto
riseerd geschut onder vernietigend
vuur genomen cn trokken na het
verlies van 14 gevechtswagens snel
terug.
Verklaring van dr. Ley
ESSEN, 33 Aug. Reichsorg&ni-
sationsleiter dr. Ley heeft op een be-
drijfsappél in een bewapeningsbedrijf
verklaard
Duitse uitvinders, constructeurs en
arbeiders zullen de technische voor
sprong, die de vijand op het gebied
van enkele wapens op het ogenblik
bezit, reeds weldra opgeheven heb-
beii. De dag zal komen, waarop wij
weer- aan bod zijn. Overal in Duits
land stromen thans duizenden en
nog eens duizenden nieuwe arbeiders
naar de fabrieken en de weermacht
om de Duitse pantservuist voor de
beslissepde ronde zo sterk te maken,
dat de' eindoverwinning ons is.
TOKIO. 23 Aug. De vijandelijke
luchtaanvallen op de Japanse zware
industrie in het noordelijke deel van
Kioesjoe worden iri militaire kringen
alhier beschouwd als inleiding tot
verdere operaties van die aard.
Klaarblijkelijk hebben de tegenstan
ders niet alleen hun hoofdsteunpunt
Tsjengtoe in Chipa zozeer versterkt,
dat thans vrij grote formaties van
hun luchtwapcn van daar kunnen
starten, maar men moet er ook reke
ning mede houden, dat vijandelijke
vliegtuigen op Indische bases starten
en na korte tussenlandingen Japan
direct-zullen aanvallen.
De betekenis van Tsjengtoe blijkt*
uit de grote hoeveelheden oorlogsmate
riaal, die de vijand fangs de moeilijke
luchtweg derwaarts heeft vervoerd.
Volgens hier uitgesproken schattin
gen gaat het om 150 tot- 200 duizend
ton per maand.'Terwijl de vijand dus
ales in het werk stelt om de voor
waarden voor groto aanvallen op Ja
pan ln het leven te roepen, zal hij op
een defensie stuiten, die hem wel zwa
re. bloedige offers zal kosten. Het feit,
dat bij de laatste aanvallen drie Ja-
Sanse piloten hun leven opgeofferd
ebben om door rammen van vliegen
de vestingen deze machines tezamen
met de bemanningen te vernietigen,
wordt kenmerkend genoemd voor de
strijdgeest van het Japanse lucht-
wapen.
Plan voor conferentie
Roosevelt-Churchill
STOCKHOLM. 24 Aug. Naar de
Newyorkse correspondent, van de
„Daily Mail" meldt, willen Chur
chill en Roosevelt elkander in de
loop van de volgen.de week opnieuw
voor een bespreking ontmoeten, dit
maal op Franse -bodem. Oorspronke
lijk had de conferentie in Engeland
-gehouden moeten worden, doch met
het oog op ,de Duitse vliegende bom
men wenste de omgeving van den
Amerikaansen presidën't niet dat deze
zijn leven door een bezoek a ah" En
geland op he,t spel zou zetten.
Op twee politiebureau'."? ln Pales
tina zijn overvallen gepleegd.
De Braziliaanse minister van
bulten)andso zaken, Oswajdo Aranha,
is afgetreden.
De Hongaarse regering heeft
nieuwe gezanten benoemd ln Boeka
rest en Sofia.
"Voor het eerst heeft zich een
Noorse vrijwilliger aangemeld voor het
besturen van de Duitse eenmanstorpe-
do. Hij ls de 18-Jarlge Johan Aaien uit
Sta vanger.
Menemendjogloe. de Turkse oud
minister van buitenlandse zaken,, die
reeds geruime tijd ziek was. Is achter
uit gegaan. Hij had een sleutelbeen
gebroken. Zijn toestand geeft aanlei
ding tot bezorgdheid.
In het gebied der vestingen in Bre-
t-agne werd krachtig Amerikaans
storingsvuur op de omgeving van
Lorlent gericht. Tot aanvallen kwam
het daar echter niet.
In de Provence staan de gevechten
om Toulon, waarin aan weerskanten
met buitengewone verbittering wordt
gestreden, nog steeds op de voor
grond. De Amerikanen, die zowel
van het noorden als van het noord
oosten uit aanvielen, poogden in 'de
eerste plaats van een terr oosten van
de vesting gelegen penetratieplek uit
verder terrein te winnen. De verde
digers waren er echter ln geslaagd
in de loop van de nacht daar vrij
sterke artillerie-strijdkrachten te
concentreren, die de aanvallers
steeds weer door zwaar vuur be
dwongen.
Ook in het gebied van de Durance,
waar de vijand de bewegingen der
Duitse troepen krachtig volgde,
kwam het de gehele dag tot verbit
terde gevechten met de Duits? bevei-
ligingstroepen. die den tegenstander
steeds weer gevoelige verliezen kon
den toebrengen.
TIRANA. 23 Aug. De president
van het Albaanse Rode Kruis heeft,
aan het Internationale Rode Kruis
het volgende telegram gezonden:
„Diep geschokt delen wij u rpe^e,
dat. een eskader Anglo-Amerikaanse
bommenwerpers op wrede wijze de
stad Peja heeft gebombardeerd. Er
wedden 3000 personen gedood en
meer dan 4000 gewond. De stad werd
volkomen verwoest, hoewel Peja een
open stad was. is zij tot een ruïne
geworden'. Dit vernielingswerk is in
strijd met alle internationale en
Ihienselijke overeenkomsten en be
ginselen. Het gehele Albaanse volk
protesteert- energiek tegen deze ter
reur en verzoekt uw interventie".
Hevige luchtslag boven
Wiener Neustadt
BERLIJN. 24 Aug. Woensdag
ochtend hebben Amerikaanse forma
ties bommenwerpers een aanval ge
daan op het gebied van groot-We
nen, waar ze op .verschillende plaat
sen bommen wierpen. Er zijn hevige
luchtgevechten geleverd tussen ster
ke Duitse jachl-strijdkrachtcn en de
door jachtvliegtuigen met lange ac
tie-radius beschermde bommenwer
pers.
Boven Wiener-Neust-adt ontstond
een verbitterde luchtslag, waarin de
Duitse jagers de vijandelijke beveili
ging doorbraken en de groepen bom
menwerpers onder het geconcen
treerde vuur van hun zware boord-
wapphs namen. Door waarnemings
posten in dit. gebied is melding ge
maakt van het-neerschieten van tal
rijke Amerikaanse bommenwerpers.
Enige, Amerikaanse piloten, die
met hun valscherm omlaag waren
gesprongen, konden door het energie
ke ingrijpen van de bevolking on
middellijk worden gearresteerd. Door
het goed gerichte vuur van de in de
omgeving van Wenen gestationneer-
de batterijen luchtdoelartillerie leed
de vijand nog meer verliezen.
Volgens nog onvolledige rapporten
zijn 24 vliegtuigen, waarvan 20 vier
motorige bommenwerpers, neerge
schoten.
Koiso roept op tot een
uiterste inspanning
TOKIO. 24 Aug. .Als Inleiding tot
de buitengewone zitting van de Rijks
dag, die begin September zal worden
gehouden, ls een buitengewone bijeen
komst van de gouverneurs der 48
Japanse prefecturen bijeengeroepen.
Minister-president Rolso heeft zich
ln een verklaring gekeerd tegen de
tot dusver gevolgde bestuursn>ethoden.
welke hij ten dele verouderd en bu
reaucratisch noemde. Dc vijand ls er
ln geslaagd door te dringen tot aan
de MarJanen. Daardoor zijn veelvul
dige luchtaanvallen en zelfs landingen
ln Japan binnen het bereik der moge
lijkheden gekomen.
De premier vertrouwt, dat alle Ja
panse volksgenoten, onverschillig op
welke plaats zij staan, zich als sol
daten van het land zullen gevoelen en
het uiterste voor het behoud van het
volk zullen willen geven. De totale
mobilisatie .van net oorlogspotentieel
en van alle arbeidskrachten moet
samen gaan met eeh.geestelljke mobi
lisatie. die tot de overwinning zal
voeren.
Innjiddels ls op grond van de 1n
1941 uitgevaardigde wet tp* algemene
mobilisatie van het Japanse volk de
reeds bestaande arbeidsdienst voor
vrouwen bij regeringsbesluit verplicht
gesteld voor alle ongehuwde vrouwen
van 12 tot 40 Jaar. De duur van de
dienstplicht is op één jaar gesteld.
Denkt, aan Moeder -en Kind
Huis-aan-huis-collecte 23 tot
en met 30 Augustus.
Ie JAARGANG No. 198
LD
DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1944
Panther-tahks op weg naar het front. De Panthers, die cllc vijandelijke
pantserwagens de baas zijnworden in grote series gebo>:< 'd.
(P.K.-foto Hubmann/HH-St.)
Uitgave: N.Y. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.,
Tel. 24996 i Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
r~fegenover de negentigduizend
l'gzers. die er iets op tegen heb
ben. dat ambtenaren extraatjes
krijgen van al of niet door hen ver
deelde (gedistribueerdeartikelen
staan veertigduizend, die, zoals een
lezer schrijft, de zon best in het
loatcr kunnen zien schijnen.
..Ik vind die Leidse ziekenfonds-
bode, die tevergeefs om banden voor
zijn fiets vraagt cn die zijn buur
man, die geen fiets heeft, maar die
bij de Meelcentrale werkt met een
band naar huis ziet komen, een ego-
istisch mannetje", schrijft mij een
lezer uit Utrecht, „één van dat soort,
van „hij wel en ikke niet".,
„Ik gun die kerel heus wel eerr
band, zelfs ivci drie, maar als hi) dan
zo graag een band wil hebben, moet
hij beginnen mei aanvragen en nog
eens aanvragen en als dat niet vlot
loopt, moet hij niet beginnen met
te kijken naar'avlen het minder toe
komt en het juist wèl krijgt.
„Hij gunt die band rondweg niet
aan zijn buurman."
Graag had hij gezien, dat die
buurman naar hem was toegekomen
en hem die band tegen de gewone
prijs had overgedaan."
.Maar die buurman is niet gek.
Voor hem is ook ieder dubbeltje-er
één. Rijksambtenaren kunnen bij hun
salaris best iets extra's gebruiken."
,Jk ken wel fabrieken, waar het
personeel paling en andere soorten
vis krijgt y{koopt). Het komt 'die
mensen heus wel toe, ieder op zijn
beurt. Maar die ziekenfondsman
wordt zo egoïstisch, dat hij zelfs aiiet
hebben kan. dat er ook wel eens
kousen, koek en zeeppoeder worden
uitgedeeld, 't Is soms sneu, niaar dat
is geen reden om „dat wat jé niet
hebt en niet krijgt" aan een mede
mens te misgunnen."
Wel. er zit zoiets vriendelijks en
royaals in deze brief, dat ik den ban
delozen Leidenaar alvast deze
Utrechtse zonnige stemming-toeiuens.
Die kan ie hebben zonder bon
zonder vergunning.
Maar nu haal ik uit mij)i brieven
bus nog een brief van een smid uit
Zoeter wou, die ook al over de paling,
dc schol en het fruit schrijft, dat
anderen kregen, die in net zulke fa
brieken merken als hij. Van de weck
waten het in Leiden pruimen. Zijn
broer in Rotterdam had paling. Zijn
vader op de Lichtfabrieken in Leiden
óok al. zelfs al een paar maal, f).50
het pond. Voorhistorische prijzen dus.
Ook anderen hebbep het over Ne
derlandse bedrijven waar klompen,
vis, fruit, paling zo maar rondzwem
men. En of ik die artikelen nu ook
niet aan hen kan doorsturen!
Laat ik u verklaren dat ik al mijn
fuiken al twee jaar heb uitstaan,
maar dat ik nog nooit een paling heb
bemachtigd. Ik ben dus een slechte
gids voor' de palingvangst, o smid uit
oeterwoudeKijk liever uw schóon-
pa van de Lichtfabrieken de kunst
af, misschien gaat u dan een lichtje
op. TIJL.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 23 Aug. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
Ten westen van de benedenloop van
dc Seine volgt de vijand onze distan-
ciëringsbewegingen naar de sector
Touques aan weerskanten van Lisieux
snel. Bij en ten westen van Evreux
alsmede tussen Eure en Seine bieden
onze divisies taai verzeKjtegen den
met sterke strijdkrachten in noorde
lijke richting aanvallenden vijand.
Hij kon ten koste van zware verlie
zen slechts geringe terreinwinst be
halen. Onze tegenaanval op het vij
andelijke bruggenhoofd ten noorden
van Mantes wierp den vijand na
zware gevechten verder naar de ri
vier terug.
Tep zuiden van Parijs vïel de vij
and onze vooruitgeschoven beveili
gingen met sterke strijdkrachten aan
en drong deze tot de Seine terug.
Verder zuidelijk wordt aan de Yonne
gestreden.
In Zuid-Frankrijk houdt, de bezet
ting van Toulon in/ verbitterde ge
vechten stand tpgen den aanvallen
den vijand. Ten zuiden van de Du
rance distancieerden onze divisies
zich onder krachtige vijandelijke druk
overeenkomstig het bevel verder naar
het westen. -
Op de paswegen aan de Frans-Ita
liaanse grens werden verscheidene
groepen terroristen met zware, .bloe
dige verliezen teruggeworpen en voor
het grootste deel vernietigd.
Gevechts- en slagvliegtuigen vielen
het vijandelijke overzetverkeer over
de Seine ten noorden van Mantes
met goede uitwerking aan. Verschei
dene pontonbruggen en volgeladen
veerboten werden vernietigd.
In het zeegebied ten' noorden van
Le Havre brachten mijnenvegers en
duikbootjagers drie Britse motortor
pedoboten tot zinken en beschadigden
zij nog drie andere.
Op het voor St. Malo gelegen eiland
He de Cecembre sloegen ae nog steeds
hardnekkig verzet biedende marine-
batterijen de aanval van een formètie
vijandelijke torpedojagers af.
Beveiligingsvaartuigen der marine
schoten boven de Franse kust van de
Atlantische Oceaan zëven vijandelijke
bommenwerpers neer. Twes eigen
vaartuigen gingen na bomtreffers ver-
'loren.
Het vergeldingsvuur der V. 1 op
Londen duurt voort.
In Italië hervatte de vijand zijn
doorbraakpogingen in de sector van
de Adriatische kust gisteren niet.
In Zuid-Bessarabië en vin Molda-
-vië bleven de Sow jets met sterke
pantser- en gemotoriseerde strijd
krachten aanvallen. Duitse en Roe
meense formaties brachten de vijan
delijke aanvalsvoorhoede na diepe
penetraties op verscheidene plaatsen
tot staan.
Ten noordoosten van B^ranow
sloegen onze troepen, door artillerie
BERLIJN, 23 Aue. Van de toe
stand te Warschau, waar een bij de
nadering van het Sowjetrussische
front ontketende opstand door de
Duitse tegenmaatregelen een ontijdig
einde hééft geyonden, geeft een te
Krakau verschijnend Pools blad een
aangrijpend beeld.
De leider der opstandelingen is
generaal Bor, achter welk pseudo
niem zich de gewezen ritmeester van
het 'Poolse leger, Kómorowski, vóór
de oorlog een bekend ruiter, verbergt.
De pogingen zijner aanhangers, de
burgerbevolking aan de opstand te
doen deelnemen, acht men mislukt.
De onbeschrijfelijke nood. die de
thans brandende millioenenstad als
gevolg yan het'gebrek aan water en
levensmiddelen doormaakt. heeft
onder de bevolking een wanhopige
stemming doen ontstaan. Alleen de
opstandelingen beschikken in gebar
ricadeerde schuilplaatsen nog over
levensmiddelen, waarvan slechts die
genen, die hen bij het bouwen van
barricaden of het vervoer van muni
tie helpen, een klein deel ontvangen.
De verliezen/ der burgerbevolking
zijn hoog en ontelbare gezinnen heb
ben have en goed verloren. Op de
binnenplaatsen en in de tuinen van
verlaten of verwoeste huizen liggen
0
lijken van burgers, waarvan de ter
aardebestelling onmogelijk is. De
weerzinwekkende lijkenlucni ver-,
mengt zich met de rook der steeds
op nieuwe plaatsen uitbrekende bran
den, die tengevolge van watergebrek
niet bestreden kunnen worden en
waarvan de uitbreiding door het
langdurige warme weer nog begun-"
stigd wordt.
De algemene stemming der bevol
king is wanhopig en niemand ver-
/wacht, dat de revolutie van Komo-
rowski zal slagen. Duizendeninwo
ners van Warschau trachten door de
vlucht aan de hel te ontkomen en
aan de uitvalswegen van de stad spe
len zich onbeschrijfelijke tonelen af.
Ten dele in lompen gehuld. Jjemod-
dercf en het gezicht zwart, beroet,
trekken de vluchtelingen met het
weinige dat zij hebben kunnen red
den, weg van de stad. Sommigen zijn
van mening dat deze tragedie wel
eens met de volledige verwoesting der
grootste Poolse stad zou kunnen ein-_
digen. i
Klöchf uit Londen
Naar United - Press uit Londen
meldt, wordt in een daar door de
uitgeweken Polen gepubliceerd be
richt gezegd: „De Sowjetlegers, die
sedert, drie weken voor de poorten
van Warschau staan, bewegen zich
geen stap vooruit De door Groot-
Brit tannië verleende hulp is niet toe
reikend. De wereld bekommert zich
niet om onze strijd.'* -
en granaatwerpers prachtig ge
steund. vrij sterke Sowjetsgevechts-
groepen uiteen. Ten zuidoosten van
Warka en ten noordoosten van War
schau werden,hernieuwde doorbraak
pogingen der Sowjets verijdeld. Een
pantserdivisie schoot alleen bij deze
gevechten 52 vijandelijke pantser
wagens stuk.
Tussen Boeg en Narew gingen de
Sowjets tot de aanval over. waarbij
zij sterke pantserstrijdkrachten en
slagvliegtuigen in de strijd wierpen.
In zware gevechten werd de vijand
in> de achterwaartse linies opgevan
gen.
In het penetratiegebied ten westen
van Modohn werden de bolsjewisten
in een tegenaanval na harde strijd
teruggeworpen. Ten westen van het
meer van Pskow mislukten talrijke
vijandelijke aanvallen.
v Formaties gevechts- en slagvlieg
tuigen mengden zich op de zwaarte
punten doeltreffend ih dé strijd te
land en vernielden in aanvallen in
scheervlucht talrijke vijandelijke
pantserwagens, stukken geschut- en
verscheidene honderden voertuigen.
Door jagers en iuchtdoelartillerie
van de luchtmacht verloren de Sow
jets aan het oostelijke front 62
vliegtuigen.
Bij een luchtaanval van Britse
vliegtuigen' op een Noord-Noors
steunpunt schoten bevciligingsvaar-
tuigen nog zeven bommenwerpers
neer. Vier hiervan werden alleen
door een patrouillevaartuig neerge
haald.'
In de Noordelijke IJszee viel een
van onze duikboten een-kruiser van
de Dido-klasse aan. Na drie torpe
dotreffers brak de kruiser ln tweeën
en zonk.
Amerikaanse bommenwerpers vie
len het gebied van Wenen en enkele
plaatsen in Opper-Silezië aan. Duit
se en Hongaarse luchtverdedigings
strijdkrachten schoten 57 vijandelij
ke vliegtuigen neer. waaronder 51
viermotorige bommenwerpers.
In de nacht werderi boven West-
Hongarije nog drie yijandelijke bom
menwerpers neergeschoten.
In aanvulling op het. weermachtsbe
richt wordt nóg medegedeeld:
De Neder-Sakslsche 19e pantserdivi
sie onder bevel van luitenant-generaal
Kaïlner heeft zich ln de zware gevech
ten ten zuid-oosten van Warka door
onwrikbare standvastigheid en schit
terende aanvalsgeèst bijzonder onder
schelden.
In de harde afweergevechten bij
Wllkowlsjen heeft zich een gevechts
groep van de pantsergrenadler-dlvlsle
Feldhermhalle door bijzondere dap
perheid onderscheiden.
Controleurs waren
omkoopbaar
ARNHEM, 23 Aug. Twee coi£
troleurs van het Rijkskolenbureau
werkzaam te Arnhem hebben zich te
verantwoorden gehad voor de Arn
hemse rechtbank omdat zij in plaats
van een ontdekte distributieovertre
ding te rapporteren van den econo-
mischen zondaar 1500 accepteer
den, daarmee een zwijgplicht op zich
nemend.'Het waren de 30-Jarige A.
J. H. en de 31-jarige W. B.
Ter terechtzitting ontkenden H. en
B. dat het hun opzet was geweest
zich te laten omkopen, terwijl B.
bovendien weersprak dat hij f 750
had meegehad van het aangeboden
geld.
In zijn requisitoir hekelde de offi
cier van Justitie het optreden van
de twee verdachten ten zeerste. Wel
degelijk hebben zijv pressie uitge
oefend op hun slachtoffer. Dit soort
„halve ambtenaren",' die omkoop
baar blijfter} voor ieder aannemelijk
bedrag, moeten uit de functie weg
en bovendien een poos uit de maat
schappij worden gezonden. Hij re-
quireerde tegen leder twee jaar ge
vangenisstraf metr aftrek van de
preventieve hechtenis.
De mrs. Goppel (Arnhem) en Ja
mes (Apeldoorn) hebben lange plei
dooien in deze strafzaak gehouden,
waarbij zij concludeerden tot vrij
spraak, subs, clementie. Hierna werd
de uitspraak bepaald op 5 Septem
ber.
Amateurstabak-oogst
Aanmeldingstermijn verlengd
DEN HAAG, 23 Aug. Daar de
weersomstandigheden een sterk ver
tragende invloed hebben gehad op het
rijpen van de hier te lande geteelde
tabak, waardoor de tabaksoogst ls' ver
laat. Is het nodig gebleken de-termijn,
binnen welke de amateurs zich moeten
aanmelden voor het laten verwerken
van hun tabak, te verlengen.
Naar wij vernemen ls ln verband
hiermede nader bepaald, dat de araa-
teurtelers van tabak zich ulteTlljk
30 September 1944 ter registratie moe
ten hebben aangemeld bij één van de
volgende adressen, t.w.bij het Bureau
voor de Kerftabakindustrie, afdeling
amateurstabak. ROkln 93. Amsterdam,
Indien men voor zijn tabak rook-,
shag- of pruimtabak wenst terug te
ontvangen; en bij de vakgroep Siga
rettenindustrie. bureau Johannes Ver
meerstraat 29. Amsterdam, indien men
zijn tabak tot sigaretten wil laten
verwerken.
Zo spoedig mogelijk zal worden be
kend gemaakt, welke prijzen de ama
teurs voor de door hen ontvangen
tabaksproducten uiteindelijk zullei
moeten betalen.
Een honderdjarige
APELDOORN. 24 Aug. De heer
J. van Engelenburg, in het Hervorm
de Oudeliedenhuis te Harderwijk,
hoopt 31 Augustus a.s. dë lOO-jarige
leeftijd te bereiken.
Er was eens een man. die er
weinig voor voelde om belas
ting te betalen. Eigenlijk ls dat
helemaal niet sprookjesachtig.
Zolang het mensdom zich in een
geordende samenleving verenigde,
is er in enigerlei vorm belasting
betaald en evenlang is dat door
Velen onaangenaam gevonde^i.
Last en belasting zijn niet alleen
taalkundig verwant.
Het onwaarschijnlijke, dat het
kenmerk van een sprookje is. was
echter gelegen in de wijze waarop
onze man zijn afkeer en onwil
van belastingen toonde. Welnu:
deze man nam van zijn maand
salaris een paar gloednieuwe
bankbiljetten, streek een lucifer
aan en maakte de geldswaardige
papieren tot as. Daarbij wreef hij
zich zelfvoldaan in de handen en
mompelde: „Deze bankbiljetten
krijgt de fiscus althans niet!"
De man was inderdaad' een
sprookj esachtig-onnadenkend
man. Hij dacht er bijvoorbeeld
niet aan, dat zijn aanslagbiljet al
lang ingevuld en zijn maandsala
ris bij de belasting-autoriteiten
tot op een dubbeltje bekend was,
dat hij aan den belastingont
vanger dus simpelweg evenveel
èndere bankbiljetten zou moeten
afleveren uit de rest van hetzelfde
salaris. Hij meende den flsous on
aangenaam te zijn en hij bewerkte
alleen, dat hij 'voor zichzelf veel
minder zou kunnen kopen dan
prettig en zelfs nodig was.
Ja, dit verhaal klinkt uitermate
onwaarschijnlijk. Met een sprook
je heeft het op het eerste gezicht
ook alleen maar dat onwaar
schijnlijke en zeker niet de poëzie
gemeen. En toch is dit onzalige
sprookje de puurste werkelijk
heid: niet in het beperkte budget
van één dommen man. maar in
dat van een geheel volk, niet
ergens op Vuurland, maar binnen
onze grenzen.
Augustus is Oogstmaand. In
deze maand is het op een aantal
plaatsen in Nederland gebeurd,
dat de nieuwe oogst in vlammen
opging en' in sommige gevallen
werden daarbij ook landbouw
machines onbruikbaar. Hier en
daar was blikseminslag de oor
zaak, dat kostbaar voïksvoedsel
verloren ging. Misschien heeft
ergens ook,wel een tweejarig kind
met lucifers gespeeld. Maar in
andere gevallen is opzet vastge
steld. In deze gevallen waren het
„goede vaderlanders", die de luci
fer aanstreken en die daarbij
redeneerden: dit graan kunnen
de Duitsers ons lekker niet af
nemen. Precies alsvde man uit
ons onzalige sprookje, die geen
belasting betalen wou en daarom
een paar van zijn bankbiljetten
aanstak.
Wat een onzalig' sprookje is in
het éne geval, is het echter niet
minder in het andere. Daarge
laten. dat op het punt van graan
Duitsland een leverancier en geen
afnemer is. gelden er op de ge
bieden. waar de verhouding om
gekeerd ls. heel eenvoudige spel
regels. Precies zoals het aanslag
biljet van den man uit ons sprook
je op zyn Inkomen werd geba
seerd en niet op w^t hij na het
eigenhandig verbranden van zijn
bankbiljetten nog overhield, pre
cies zo is het voor den bezetter
gereserveèrde deel van de Neder
landse oogst gebaseerd op wat
onze bodem blijkens ondubbel
zinnige gegevens vermag óp te
leveren. Geen Duitse soldaat en
geen Duitse burger eet er een
boterham minder om. wanneer
kortzichtige voorvechters van het
Nederlandse'volk het graan voor
heel veel boterhammen verbran
den. Wij moeten met ons aandeel
zien uit te komen en dit aandeel
is logischerwijze des te groter;
naarmate er minder aan de pyro
manie van „goede vaderlanders"
ten offer valt. Wanneer wij het
bedrag van onze belastinggelden
vernietigen, zullen we dat bedrag
slechts minder ten eigen bate
kunnen uitgeven. De belasting
zelf verandert er niet in het minst
door en de belastingontvanger
lijdt geenistuiver schade.
In een vorig stadium van de
oorlog hebben Britse piloten zich
verdienstelijk trachten ie maken
door het werpen van fosforplaat-
Jes op de rijpende Nederlandse
oogst. Het .^middel" is deze'zomer
niet meer, of nauwèlljks toege
past. De reden ls duidelijk: het
leverde geen enkel effect ten na
dele van den Duitsen tegenstan
der en het verbitterde zelfs blin-
dellngs-Engelsgezinde bevolkings
groepen, waar het inderdaad iets
van de oogst vernietigde.
Het inzicht der Britse fosfor-
werpers schijnt nog altijd niet
helemaal het inzicht van som
mige actieve „vaderlanders" te
zijn. Misschien maken die vader
landers zich over hun volksgeno
ten ook niet al te veel zorgen, zo
lang zij er zelf van dromen, in
hun roofridderbestaan wel aan de
kost te komen. Minder roofridder-
lijk aangelegde Nederlanders zul
len echter het onzalige sprookje
slechts hoofdschuddend lezen. Zij
zullen de branders indelen bij de
vele anderen, die in deze hache
lijke tijden zeggen vrienden te
zijn, maar bewijzen vijanden
te wezen.
Wedloop haar de kansel
Tweedraqht in Qer. Kerken
AMSTERDAM, 23 Aug. Te Kam
pen, waar de Synode een van ae vier
predikanten. Ds. C. H. Lindeboom
geen familie van den vroegeren hoog
leraar Pi of. L. Lindeboom), alsmede
29 ouderlingen, wegens hun afwijzing
van dejsynodale beslissingen schorste,
heeft as. Lindeboom Zondag j.l. toch
tweemaal gepreekt. Hij bezette tot dit
doel zeer vroegtijdig de kansel, zodat
degene,-die pia&ts had moeten
preken, daartoe-geen kans kreeg.
In een andere kerk aldaar werd
door de synodale minderheid echter
aarrcandidaat-W. H. de Boer het op
treden belet; ds. J. Overduin van
Arnhem had de kansel reeds vóór
hem bezet. Cand. de Boer ging toén
voor in een samenkomst in de Bulten-
sociëteit. Ln de Nieuwe Kerk, waar
's avonds dr. C. N. Impeta, die tot de
minderheid behoort, zou optreden,
werd deze door de meerderheid daar
in verhinderd; dr. Impeta preqkte
toen in „Ons Gebouw". In zijn plaats
ging cand. J. Poutsma voor.
P'rot. dr. K. Schilder ging Zondag
jl. tweemaal voor in de kerk te Berg-
schenhoek.
Weer 3 kg. aardappelen
DEN HAAG. 24 Aug. Van 27
Aug. tot en met 2 September a.s. kan
men op elk der bonnen aardappelen
36 anderhalve kg. aardappelen kopen.
Op de bon toeslag 36 is 1 kg. aard
appelen verkrijgbaar. Op deze bon
nen mag reeds op Vrijdag 25 en Za
terdag 26 Augustus worden gekocht.
De verduistering begint heden om
20.45 en eindigt om 6.30 uur.
Maan onder 23.08, op 12.14.
26 Aug. E.K., 2 Sept. VJNI., 9 Sept
L.K., 17 Sept. N.M.
Hebt u in uw trappenhuis of
bij de trap brandblusmidde
len (water, zand, een ladder
tje, of een napje, een vuur,-
zweep, een hark of een schop'
en zo mogelijk een emmer-
pomp) klaar staan? (Voorlich
tingsactie hoofdinspectie
luchtbesch erming)
VOLKSCULTUUR' EN KUNST
Letterlc. prijzen uitgereikt
In'het departement van V. en K. 1*
de uitreiking geschied van enige (der
onlange toegekende prijzen, n.l. de
H. D. Sytsma-prljs (voor Friese letter
kunde). verworven door dr. D. Kalma
te Hulzum. De verdere prijswinnaars
waren Henrl Brunlng te Wassenaar
voor zijn essayistisch proza. Cor Bruyn
te Hilversum voor zijn romans. Nico
de Haas te Amsterdam voor zijn werk
over volkskunde, speciaal ln het tijd
schrift „Hamer", voorts nog voor hun
werk op het yphicd der kind f l ilt eca-
tuur Leonard Roggeveen te Den Haag
en mevr. Janlne do Jong—Snijder van
Wlssekerke te Amsterdam.
Het hoofd der afdeling Boekwezen
dr. P. J, van Ham heeft de aanwezigen
onder wie de burgemeester van Den
Haag, prof. Westra. toegesproken. Hij
wees op de belangstelling, welke de
cultuur terecht nog heeft temidden van
deze strijd op leven en dood, Verder
zette spreker de betekenis van leder
der prijswinnaars uiteen.
Do waarnemende secrotarls-generaal
van het departement jhr. mr. S. M. S.
de Ranltz heeft hieraan nog enige
woorden toegevoegd. HIJ wees er op.
dat de normen voor de toekenning
van prijzen, vergeleken bij vroeger,
toen alleen het aesthetische woog. ge
heel gewijzigd zijn; thans ziet men
speciaal uit naar hen. die de nieuw©
wereldbeschouwing uitdragen en een
roeping gevoelen als cultuurdragers.
Schuurman weer hersteld
De gunstige wending ln de ziekte
toestand van den dirigent Frit*
Schuurman heeft aangehouden, zodat
hij volgende week zijn werkzaamheden
kan hervatten. Het laatste zomercon-
cert van het Residentie Orkest op 30
Augustus zal weer onder zijn leiding
staan.
Uitgeverij Boot deed een Interes
sante toneelroman het licht zien
„Aan het Noodlot is
niet te ontkomen" door
Anton Glrardi (oorspr. titel Da*
Schicksal setzt den Hebei an, vert.
J. Tersteeg). Het boek is het eerbe
wijs van den nakomeling aan het
voorgeslacht: de levensgeschiedenis
van Alexander Glrardi (1850—1918),
den meester van de volkstoneel
kunst. den man waarvan een mar
meren beeld in wenen en dit boek
in het hart van vele bewonderaars
voor hem en van de toneelkunst in
het algemeen, een monument is. le
zenswaard. waarl
M. W.
Een beeld van de verwoesting die door een Anglo-Amerikaanse luchtaanval
is aangericht in de Liebfrauenkirche in Trier(Foto Qrbls-Hoüand)
SPORTNIEUWS
Schulte naar <ïe fweede plaats
AMSTERDAM, 23 Aug. Tot en
met de Ronde van Soest, die J.l. Zon
dagmiddag ls verreden, zien de classi
ficaties er al6 volgt pit:
Profs cn onafbankelljken: 1. Kee3
Joosen. Made. 92 pnt.; 2. Gerrit Schul
te. Den Bosch, 71 pnt.: 3. Antoon
Steenbakkers. St. M.-Gestel, 66 pnt.;
4. Bouk Schelllngerhoudt. Zaandam,
65 pnt.; 5. Jos Janssen, Elsloo. 64 pnt.:
6. Theo Middelkamp, Kleldrècht. 57
pnt.; 7. Kees Pellenaars. Breda, 50 pt.;
8. Frans v. d. Zande, Halsteren. 48 pt.;
9, John Braspënnlncx. Prlncenhage. 44
pnt.: 10. And/ré de Korver. Rotterdam,
44 pnt.
Amateurs: 1. «perrlt Blaauw, Zaan
dam, 121 pnt.; 2. Hubert Vinken, Ge
leen. 105 pnt.; 3. Cas Kleefstra, Am
sterdam. 100 pnt.; 4. Leo Pepels. Els
loo. 75 pnt.; 5. Gerrit van Beek. Oost-
zaan. 70 pnt6. Theo Verhoeven. Over-
schle, 64 pnt.; 7. Mac Schoutema. Den
Haag. 62 pnt.; 8. Eddy Grift. Soestdljk,
60 pnt.; 9. Leo de Booy. Amsterdam,
59 pnt.; 10. Robert v. Zallijge. Bus-
sum, 60 pnt.
Nieuwelingen: 1. J. C. Hennlnk, Am
sterdam. 31 pnt.; 2. J Stakenburg,
Amsterdam, 26 pnt.; 3. R. Janssen. Els
loo. 23 pnt.; 4 H. v. d. Elshout, Made,
19 pnt.; 5. J Groenewoud, Amsterdam,
16 pnt.; 6. M. Borg, Soest, 15 pnt7.
P. Sleveklng, Amsterdam. 14 pnt.; 8. J.
v. d. Voorn'. Koog a. d. Zaan, 8 pnt.;
9. E. Rooymons, Someren. 4 pnt.; 10.
5. Boons. Made. 3 pnt.; 10. G. Merry,
Hoensbroek. 3 pnt.;'10. K Vet. Am
sterdam. 3 pnt.-
Veteranen: 1. Eindhoven. Den Haag,
23 pnt.; 2. Schoor. Amsterdam. 16 pt.;
3. Krijgsplans. Rijswijk. 8 pnt.; groep
B: 1. Postma. Amsterdam. 19 pnt.; 2.
E. Korf, Amsterdam. 15 pnt.; 3. L. v.
Grlensven, Den Bosch, 12 pnt.
