HET DAGBLAD Gevechten om Chartres en Orleans gaande VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Aanvallen bij Falaise duren nog steeds voort Strijd bereikt de stad Cannes Weer aanval op invasie-vloot Concentratie in de Duitse pers Minstens vijf schepen tot zinken gebracht Vooral zware gevechten in gebied van St. Rafael Meeuwen Open kant van het front in Normandië gehandhaafd Tegenaanval bij Argentan Vermicellisoep is alleen verkrijgbaar op vervangingsmiddelenbon In zes weken vier bonnen voor tabak St.Malo moet de strijd ^opgeven Herstelde willekeur Duits weermachtsberlcht L' HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER, 17 Augustus. Het opper bevel van de weermacht deelt mede: In Normandië zette het eerste Canadese leger zijn hevige aanvallen in de sectof-Dives en aan weerszijden van Falajse de gehele dag voort. Onze divisies verijdelden de door den vijand beoogde doorbi'aak m wissel vallige gevechten, waarbij aan weers kanten aanzienlijke verliezen werden geleden. De verbitterde worsteling duurt voort. Onze pantsérfonnaties gingen tegen de Amerikanen, die uit het gebied van Argentan verder aan vielen, tot de tegenaanval over en ■wierpen hen naar het oosten en zuid oosten terug. Gemotoriseerde vijandelijke strijd krachten mkten verder op naar het oosten in de richting van dc midden loop van de Seine ën naar het zuid oosten in de richting, van de Loire. De stad Dreux ging na zware strijd verloren. Om Chartres en Orleans zijn, hevige gevechten óhtbrand. In Bretagne werden verscheidene vijandelijke aanvallen in het ge- vechtsgebied van Brest door gecon centreerd atweervuur uiteengesla gen. In de citadel van St. Malo blijft het garnizoen heldhaftige te genstand bieden. De batterij Cezem- bre sloeg met. haar vuur in weerwil van een zeer hevige vijandelijke be schieting verscheidene vijandelijke aanvallen op de citadel uiteen. In het "kustgebied van Zuid-Frank- rijk duren de hevige geVechten te gen den vijand, die in toenemende mate versterkingen uit de lucht en uit zee krijgt, voort. Na zware strijd slaagde de vijand er in de stad Cannes binnen to dringen. Lichte Duitse vlootstrijdkrachten en bewakingsvaartuigen brachten voor de Franse westkust in de och tenduren van 15 Augustus in ver scheiden? gevechten met een over machtige Britse vlootformatie twee torpedojagers tot zinken en bescha digden een kruiser. Een eigen vaar tuig is gezonken/ een tweede werd beschadigd. In de strijd tegen de vijandelijke landingsvloot beschadigde de lucht-, macht voor St. Tropez twee vijande lijke -transportschepen met een ge zamenlijke inhoud van 18.000 ton zo zwaar dat zij verloren geacht kunnen worden. Een slagschip werd door een zware bom getroffen. In het Franse achterland werden 168 terroristen in de strijd vernietigd. Het vergeldingsvuur der V 1 op Lon den duurt voort. Van het Italiaanse front worden geen belangrijke gevechtshandelingen gemeld. In Noord-Italië zijn in de periode van 11 tot 15 Augustus 884 terroristen vernietigd. In het voorterrein der Karpathen werden de noordwestelijk van Krosno aanvallende Sowjets na een tijdelijke penetratie in de tegenaanval terugge worpen. In de verbitterde aanvals- en afweergevcchten in de grote bocht van de Weichsel werden gisteren 67 vijandelijke tanks stukgeschoten. In de sectot aan weerszijden van Wirballen zetteh de Sowjets hun door braakpogingen met steun van sterke formaties tanks en slagvliegtuigen de gehele dag voort. De hevige gevech ten duren voOrt Aan het Letlandse front handhaaf den 'onze grenadiers hun stellingen noordelijk van Birsen tegen nieuwe, hevige aanvallen der bolsjewisten. 49 vijandelijke tanks werden stukge schoten. In Estland zijn onze troepen ten westen van het meer van Prkotf nog steeds in zware strijd gewikkeld met. opdringende Sowjetstrijdkrachten. Formaties slagvliegtuigen steunden de gevechten van het leger in dit ge bied en vielen het vijandelijke veer- verkeer tussen het Peipusmeer en het meer van Pskow met goed gevolg aan. Elf volgeladen veerboten werden tot zinken gebracht In luchtgevechten en door lucht doelgeschut verloren -de Sowjets 56 vliegtuigen. I *de zware gevechten in de cen trale sector van het oostelijke front hebben formaties vliegtuigen en luchtdoelgeschut' van een luchtvloot in de afgelopen zes weken 889 vijan delijke tanks ën 1217 vliegtuigen ver nield. Formaties vijandelijke bommenwer pers vielen plaatsen in Midden- en Zuid-Duitsland aan. Vooral in Maag denburg en Dessau werd schade aan gericht. In de afgelopen nacht ondernamen Britse bommenwerpers terreuraanval- len op Stettin eh Kiel. In de oude stad van Stettin werd vrij grote schade aangericht. De bevolking leed verliezen. Afzonderlijke vijandelijke vliegtui gen lieten bovendien bommen vallen op Berlijn en West-Duitsland. Door luchtvèrdedigingsstrijdkrachten wer den 49 vijandelijke vliegtuigen ver nietigd. In aanvulling op het weermachts- bericht wordt medegedeeld: Bij de verbitterde aanvals- en ver dedigingsgevechten in de grote bocht van de Weichsel heeft het 37ste ba taljon pioniers onder bevel van den "ridderkruisdrager kapitein Warsch- nauer zich door voorbeeldige dapper heid onderscheiden. Bij de zware verdedigingsgevechten ten noordwes ten van Bialystok heeft zich een sectie pantserjagers van de Mecklen- burgs-Pommerse 12de pantserdivisie onder -bevel van luitenant Von Velt- heim, bijzonder onderscheiden. BERLIJN. 18 Aug. In het week blad Das Reicli publiceert Reichslei- ter Max Amann onder het opschrift ^Vóor de totale oorlog" concentratie- maatregelen op het gebied van de Duitse pers: De Berliner Börsenzeitung wordt verenigd met de Deutsche Allgemei- ne Zeitung, en de Berliner Lokal- anzeiger met de Berliner Morgen- post. De BerlinerVolkszeitung ver dwijnt- De nog bestaande voorstads bladen worden samengesmolten in enkele kranten. In Wenen worden met inbegrip van de Volkszeitung. alle kleine bladen verenigd tot de .Kleine Wiener Kriegszeitung". Voorts maakt Amann een reeks sa menvoegingen van provinciale bla den bekend, zoals b.v. de Rtieinisch- Westfalische Zeitung, die samenge smolten wordt met de rijksuitgave van de Nationale Zeitung. Als enig geïllustreerd blad blijft over de II- lustrierte Beobachter en de Berliner Illustriertè met kopbladen, in Ham burg. München, Stuttgarfc en We- nen. Reichsleiter Amann besluit zijn artikel met de woorden: „Tezamen met verdere maatregelen op het ge bied van het dagbladbedrijf, adver tenties en het stopzetten van de veldpostverzending tonen de snelle en diep ingrijpende beslissingen in •welke omvang op het gebied van ae pers rekening gehouden is met de noodzakelijkheden van de totale oor log. Nieuwe tactiek van afweergeschut BERLIJN. 18, Aug. Het Duitse luchtdoelgeschut heeft de laatste tijd met succeS een.nieuwe tactiek toege past bij de bestrijding van Anglo- Amerikaan.se vliegtuigen', die ln scbeer- vlucht Duitse aanvoerwegen en ver blijfplaatsen van troepen willen aan vallen. Uit vele Inzinkingen in het ter rein slaat de vijandelijke vliegtuigen plotseling'een woedend afweervunr te gemoet. waardoor zij gedwongen wor den rechtsomkeert te maken en zich achter de wolken te verschuilen. - Voorts grijpt het zogenaamde storm- afweergeschut ln, een bewegelijke luchtafweer, die itt enkele minuten van plaats verwisselt. De lichte en zware snelvurende1 wapenen, die op voertuigen gemonteerd zijn, vuren vaak zelfs tijdens het vervoer. Op alle mogelijke punten, zijn zij verborgen en opereren zij. BERLIJN, 18 Aug. Strijdmidde len der Duitse marine hebben in de Seinc-baai nieuwe successen behaald. Zij hebben drie volgeladen koopvaar dijschepen van tezamen 22.000' b.r.t., waaronder zich een munitieschip van 8000 b.r.t. bevond, en een vrachtschip van 8000 b.r.t. tot zinken gebracht. Verder boorden zij twee torpedojagers in de grond. Uit een aantal ontplof fingen, die in het operatiegebied dezer Duitse strijdmiddelen gehoord zijn, kan de gevolgtrekking gemaakrt wor- ,den, dat de invasievloot nog meer ver liezen heeft geleden. Oud-Lornbokstrijder's konïen bijeen AMSTERDAM.'17 Aug Mede naar aanleiding van onze artikelen heeft er zich thans uit oud-Lombok strijders een voorlopig comité ge- -vormd, dat op 25 Augustus, de dag waarop vijftig jaar geleden de grote overval op Lombok werd onderno men. een vergadering zal beleggen in Amsterdam, waartoe alle oud-Lom bokkers worden uitgenodigd. Op deze vergadering wil men het wapenfeit hecdenken en overwegen, of vöor deze oud-strijders iets kan worden gedaan van overheidswege. Inlichtingen ver strekt de heer G Eekhof. Sluisstraat 20 huis, Amsterdam-Zuid. Naar de commandant van St. Malo meldt, hebben de Amerikanen Duitse krijgsgevangenen als kogelvangers op hun tanks gezet en zo de Duitse steunpunten aangevallen. De geallieerden schijnen van plan te zijn alle schepen der geallieerde naties, die nog niet voor de oorlogvoe ring worden gebruikt, daarvoor te bestemmen door middel van een scheepvaart-,.pool". Bullitt, de voormalige Ameri kaanse ambassadeur in Parijs, heeft zich bij het leger van De Gaulle ge meld om mee re strijden voor de „bevrijding" van Frankrijk. Ie JAARGANG No. 193 LD VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 et. per vreek of j 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. BERLIJN, 18 Aug. In het inv'a- siegebied in de Provence hebben de Anglo-Amsrikanen dag en nacht ver sterkingen aangevoerd, onder de be scherming van hun zware scheeps geschut. Ze slaagden er in ook zware wapens aan land te krijgen en dc verbinding tussen enkele afdelingen tot stand te brengen. De kustbeveili-. gingstroepen trokken terug op de vlak achter de kust gelegen heuvelstel lingen. De Duitse troepen konden zich op alle beslissende heuvelstellin gen handhaven. Van deze stellingen uit konden aan de gelande troepen zware -verliezen toegebracht worden. De geallieerden hebben op drie plaatsen tussen Toulon en Nice hun posities verstevigd. Door aanvallen van pantserwagens aan beide kanten van St. Maxime is heti bruggenhoofd verbreed. Aan weerszijden van An- theor ligt een bruggenhoofd van onge veer 5 km. De parachutisten, die direct ten noorden van Cannes achter de Duitse linies gedaald waren, zijn de stad binnengedrongen. Tot dijsver is de vijand alleen in het gebïëd van St. Rafael tot een aanval overgegaan, die diepe? het land in is gericht, namelijk op het dal van de rivier de Argens. Hier ont stonden ook bijzonder zware gevech ten met, de in het dal gelande lucht landingstroepen, ten zuidoostenvan Draguignan. Bij pogingen met zweef vliegtuigen nieuwe versterkingen aan (Tekening A. P.). te voeren, leden de Amerikanen zware verliezen. Ook om St. Rafael zelf wordt thans hevig gestreden en er wordt melding gemaakt van verbit terde straatgevechten. Een nieuwe landingspoging in het gebied van Toulon is afgeslagen. Ook in andere landingshoofden is de kust verdediging nog in hevige gevechten met de aanvallers gewikkeld. Bij de vloot die de landingen dekt. zijn twee slagschepen, een vliegtuig moederschip. drie kruisers en achttien torpedojagers. De Anglo-Amerikaanse oorlogsschepen 'houden zich zorgvul dig buiten het bereik van de Duitse kustbatterijen. Een vijandelijk corvet, da6 ter bescherming vaci pantserlan- ■■riHÉHÉkreëgi Ik ben ondergedoken. Maar ik houd nog net de kop boven water. Ik zit in de salon van de boot Ènk- huizen—Stavoren en begeef mij uit het land van de groente naar het land van het gras. Juist is mijn hoofd nog boven het water, dat in krullende bogen opspat tegen de patrijspoorten. De meeuwen hebben ons uit Enk huizen nog even achtervolgd.d/roeger vlogen ze dagelijks viermaal mee, van Holland naar Friesland, van Fries land naar Holland. Op het dek zaten dan duizend mensen en omdat de zeelucht hongerig maakt, deden die mensen niets dan eten. Als zij uit Holland kwamen, aten zij broodjes met worst en lappen lillend vlees en als zij uit Fries land kwanten, aten zij broodjes met hompen kaas en gele boter, die uit het brood van daan puilde als het dikke cadctje samengedrukt werd, om het in de gapende monden te bergen. De meeuwen gilden, als ze dat zagen en uit viedelijden gooide dan een passagier wel eens een half broodje over boord. Of hij nam een gerookt palinkie uit het bosje, dat hij nog uit Enkhuizen mee liad gebracht en keilde dat slingerend door dc lucht. De meeuwen grepen de hompen brood cn de kronkelende palinkies in de lucht, schrokten, vochten en gil den brutaal in nieuwe, stuivende capriolen boven het schuimende kiel zog van de boot. be meeuwen vliegen nu nog even mee, oudergewoonteuit stom instinct, maar weldra merken ze. dat ook dit weer een boot zonder bonnetjes is. Blijkbaar eten de mensen tegenwoor- dig zelfs de papiertjes van hun brood op want de boot levert helemaal geen uilwerpselen nicer op. Ze weten niet, dat alle mensen met hun bonnen zijn ondergedoken aan boord, vanwege de bommen en qndere vriendelijkheden, i t,innU'AT). »&ede ijlings onder het opwexken van.een kunstmatige nevel. Ook de landings- boten leden talrijke verliezen. Enige hunner geraakten in brand of bleven met slagzij liggen. Naar in Duitse militaire kringen verondersteld wordt, zullen de ge lande formaties genoodzaakt zijn zich tot zijwaartse bewegingen te beperken. Men acht het onwaar schijnlijk. dat zij de richting van Italië zullen uitgaan. Een opmars in de richting van het Rhönedal zou meer voor de hand liggen. Veranderde situatie BERLIJN, 18 Augustus. Volgens Duitse militaire commentatoren moet de situatie in Frankrijk thans anders beoordeeld worden dan in Juni en Juli. Ook in het westen kan het thans niet meer dan taak van het Duitse opperbevel zijn door do aan voer van nieuwe troepen de huidige frontlinies te handhaven. Verstrek kende besluiten tekenen zich af. be sluiten die passen in het algemene oorlogsplan. Als tactisch hulpmiddel voor dc uitvoering van deze besluiten, beschikt het Duitse opperbevel over de in Frankrijk gestationncerde divi sies. die tot dusverre nog niet op het invasiefront opereerden. Gedurende de omsingelingspogin gen van de Canadezen en het Ameri kaanse vijftiende leger in Norman dië slaagden de Canadezen erin Woensdag in de late middaguren Falaise binnen te dringen». Door een tegenaanval werden ze weliswaar in de richting Aubigny teruggedrongen, maar in de loop van de nacht nes telden ze zich opnieuw in de stad, nadat ze artillerie- en tankverster kingen hadden gekregen. Aflevering rundvet en vette kaas DEN HAAG. 13 Au?. Voor de periode 20 Augustus t.m. 2 Septem ber geven de'bonnen 35 en 36 recht op het kopen van de gebruikelijke rantsoenen brood, beschuit, melk, taptemelk, vlees èn tabak naar keuze. Voorts zijn voor die periode aange wezen 209 en 210 bloem. d71 250 gram gort. e71 250 gram kindermeel of voedingssuiker, 35a en 35b ieder een half rantsoen boter, 208 100 gram 20+ of magere kaas. 207 suiker, 206 jam, 205 vervangingsmiddelen, 204 250 gram koffiesurrogaat en 35 150 gram versnaperingen. Zoals bekend. Is voor de periode van 6 Augustus tot en met 2 September a.s. bon 200 algemeen voor 250 gram peulvriichten aangewezen en bon 199 algemeen voor 250 gram roggevlokken of havermout. In verband hiermede wordt thans geen bon voor peulvruch ten of grutterswaren aangewezen. Voorts zal met ingang van 20 Augustus as. het rundvet, waarvoor men destijds bon „boter 36a" bij den slager heeft moeten inleveren, en dat bedoeld is als aanvulling op het boterrantsoen van kinderep, geboren in.1926 of later, worden afgeleverd. Tenslotte wordt van 20 Augustus af de volvette kaas of 40 kaas af geleverd, waarvoor men destijds bon „Algemeen. 181" bij zijn levèrancier heeft moeten inleveren. Met ingang van 20 Augustus a.s. zal men vermicellisoep niet meer kunnen kopen op de voor vermicelli aangewezen bonnen. In plaats hier van kan men dit artikel voortaan verkrijgen op de bon voor vervan gingsmiddelen. Op de vervangingsmiddelenbon „algemeen 205" kan men dus, behal ve de gebruikelijke hoeveelheden ver vangingsmiddelen. ook een aantal pakjes (ten hoogste vier), vermicelli soep kopen. DEN HAAG, 18 Aug. Het is noodzakelijk gebleken met ingang van 20 Augustus a.s. het tabaksrant soen te verlagen. In den vervolge krijgt men dc beschikking over twee derde gedeelte van de hoeveelheid tabak, sigarep, cigarillos of sigaret ten; wélke men tot dusverre ontving. De bonaanwijzing voor tabak cn tabaksproductenzal .daarom voort aan als volgt geschieden: gedurende een tijdvak van zes weken zullen tel kenmale voor de eerste veertien da gen twee bonnen worden aangewe zen, voor de tweede veertien dagen een bon en voor de laatste vecr'iien dagen wederom een bon. Geen onderscheid tussen havermout en gort In don vervolge zal men zowel op de rantsoen bonnen voor havermout als op de rantsoenbonnen voor gort, havermout e.d. en gort e.d. kunnen kopen. Er wordt dus geen onderscheid meer gemaakt tussen havermout e.d enerzijds en gort e.d. anderzijds. Een rantsoen havermout ls: 250 gram havermout, haverbloem, havervlokken, havergort, gemengd meel ipannekoek- meelh roggevlokken, voedingssuiker ln poedervorm of 3121 gram vaedlngs- sulker ln vloeibare vórm. Een rant soen gort ls: 250 gram gort, gortmout, gortbloem, gemengd meel (pannekoek- meel). grutten (alle sogrten). aard- appeltapioca,aardappelmeelvlokken, vier liter gortpap (ln combinatie met taptemclkbonnen), drie pakjes ge malen gort. bereid met gemalen magere blokmelk met suiker, 250 gram voedingssuiker in poedervorm of 312+ gram voedlng&suiker ln vloeibare vorm. Ook op de thans geldige bon „alge meen 199" kan men behalve roggevlok ken en haverrtfout gort e.d. kopen. De D.Utsa divisies hebben thans de Ome-sector prijsgegeven en zich vast gezet in de Dives-sector. In Duitse militaire klingen wordt verklaard, dat de pogingen om Duitse divisies te omsingelen mislukt zijn. Toegegeven wordt dat gedurende de laatste dagen meermalen de sluiting van de tang gedreigd heeft. In de naar het westen vooruit springende bocht van het front heb ben de Amerikanen thans het ge bied van Fiers bereikt. Ze volgden hier de distaneiëringsbewegingen der Duitse troepen, doch konden deze niet beïnvloeden. Bij sedert enkele dagen ondernomen pogingen om het zuidelijke front in noordelijke rich ting in te drukken, bereikten de Amerikanen het gebied van Le Mes- nil en Lignou, en kregen ze verbin ding met pantsertroepen die ter hoogte van Ranes waren opgerukt. Hier werd de aanval tot staan ge bracht. Aan weerszijden van Argentan.dat nog steeds hecht in Duitse handen is, drukken Duitse pantserformaties de aanvallers naar het zuiden en zuidoosten terug, waardoor zij de open kant van het hoefijzervormige front verder openden, zodat de in het gebied van Falaise behaalde ter reinwinst weer goedgemaakt werd. Sterke Duitse gevechtseskaders steunden de troepen op de grond voornamelijk in het gebied van Fa laise en ten zuidoosten van Caen door koene scheervluchten op de vij andelijke tanks. Daarbij werden in luchtgevechten twee Mustangs neer geschoten. Bi| Chartres AJs gevechtstonelen in het gebied van Chartres en Dreux waaruit de Amerikanen volgens Duitse berichten in drie colonnes naar de Seine opr ruiken, worden te Berlijn de plaat sen St. Amoult en Epemon genoemd. (St. Amoult ligt midden tussen Chartres en de Seine en Epemon 20 km. ten noordwesten van St. Amoult. ongeveer aan de rivier de Eure) Beide partijen voeren in dit gebied verster kingen aan. waardoor de strijd een heftig karakter krijgt. Door middel van tegenaanvallen hebben de Duitsers 'het binnendrin gen der Amerikanen in de stad Or leans kunnen verhinderen. De krach tige druk der Amerikanen houdt echter aan. Bretagne In Bretagne konden in het gebied van Lprient vooruitgeschoven ver kenningsstrijdkrachten door goedge- richt granaatwerpervuur verdreven worden. In het gevechtsgebied van Brest«gingen de Amerikanen na* he vig artillerievuur over tot de aanval op de stellihgen in het voorterrein van het vestinggebied. Zij weiden echter door het concentrische vuur der verdedigers uiteengeslagen. De verbitterde worsteling om St. Malo duurt voort. De vesting ligt onafgebroken onder het zware vuur der Amerikaanse batterijen, die ook .gebruik maken van phosphorgrana- ten. De zware Duitse batterijen ble ven het antwoord niet schuldig. Dc verdedigers zelf hadden in de bom vrije installaties der vesting goede dekkingsmogelijkheden, zodat hun verliezen slechts gering waren. Her-, liaaldelijk onder dekking yan kunst matige nevels uitgevoerde aanvallen op de smalle toegang tot de citadel werden in gevechten afgeslagen. De Führer heeft den commandant van de vesting St. Malo, kolonel An dreas von Aulock. het eikenloof be horende bij het ridderkruis van het IJzeren Kruis verleend. loze lucht neerdalen. Daarom zit alles volgens voorschrift cn om het vege. lijf te bergen benedendèks cn keren de meeuwen al bij de haven mond moedeloos terug; er wapperen geen palinkies, gestoomd en ger,ooktL 'door dc lucht. Ze zullen er blijkbaar ook vandaagweer zelf voor moeien nierken en zoeken. Eiv dat is voor meeuwen en mensen sinds de kwes tie-Adem en de verjaging uit liet paradijs de grootste la?t... TIJL. BERLIJN. 18 Aug. Het dappere garnizoen van St. Malo heeft na een heldhaftige tegenstand van veertien dagen tegen een geweldige overmacht vjm vier Amerikaanse gevechts groepen. waarin het dc vesting tot de laatste granaat en de laatste patroqn verdedigde, tengevolge van gebrek aan munitie zijn verzet moe ten opgeven. Drie Icilo aardappelen DEN HAAG. 17 Aug, Van 20 tot en met 26 Augustus kan men op elk der bonnen aardappelen 35 14 kg aardappelen kopen. Op de bon toe slag 35 is 1 kg. aardappelen verkrijg baar. Evenals vorige week het geval was. kan men ook ditmaal reèds op Vrijdag 13 en Zaterdag 19 Augustus aardappelen op bovengenoemde bori»- nen kopen. Nieuwe chef spoprwegrecherche UTRECHT. 18 Aug In de vaca ture, ontstaan door het overlijden van den heer Veltkamp, is tot chef van de Spoorwegrecherche de heer J. Dill te Utrecht benoemd.' VOLKSCULTUUR EN KUNST Naar uit Algiers wordt gemeld, ls generaal Juin benoemd tot chef van de generale stai van De Gaulle, Naar thans van bevoegde zijde wordt vernomen, ls de verhoging der toegangsprijzen voor de Amsterdamse Stadsschouwburg ingetrokken, aange zien deze verhoging zonder toestem ming vafl den gemachtigde voor de prijzen was ingevoerd. De prijzen blijven dus gelijk aan die van verleden jaar. toen zij reeds aanzienlijk werden verhoogd. Museum Boymans wordt grootste des lands Er bestaan grootse plannen tot uit breiding van het Museum Boymans te Rotterdam, waardoor de beschik bare ruimte verviervoudigd zal wor den. Het verslag over 1942—'43 geeft over deze plannen de volgende lezing: „De verrijking van het Rotterdams museum in de oorlogsjaren met de collecties W. Palte. F koenigs, Philips Van der Willigen. Bastertvan Schaardenburg en een verzameling Een val, een ruk Een ff-vaischermbafaillon stort zich op Tito's hoofdkwartier. l)e Vlaamse -oorlogsverslaggever Callewaert maakte de eerste Inzet der H -valschermjagers mee. HIJ sprong niet z'Jn kameraden uit het vliegtuig en beschrijft ln een speciale reportage dc lotgevallen van zijn kameraden. Dit ls de Inleiding van een uiterst gespannen reportage van de eerste in zet der ij-valschermjagers, gepublh ceerd in. Storm- U, 21.7.44 en m vele andere Nederlandse dagbladen. Het #-Ersatzkommando Niederlande ontving daarop vele aanvragen om dlen6l te kunnen nemen bU deze jong ste afdeling der Waffen-#. Thans deelt het Ersatzkommando ons mede, dat vrijwillige dlenstname mogelijk ls en zich Iedere gezonde Nederlander ln de leeftijd van 17 tot 45 Jaar kan melden als M-valscherm- Jager. inlichtingen geven het ff-Ersatz- kommando, Den Haag, Korte Vijver berg 5 en de volgende Nebenstellen der Waffèn-jj Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Lange- straat 56; Utrecht. Vredenburg 19; Heerlen, Saroleastraat 25: Groningen, Herenstraat 46; Enschede, Hengelose- straat 30. Tegenover het opdringen van het Amerikaanse imperialis me en het .daarmee gepaard gaand gevaar van'de Amerikani- satie openbaart zich de Europese kuituur als een eenheid. Het kan met recht tragisch heten, dat desondanks toch de nationale ge spletenheid en de historisch ge groeide, doof bepaalde kringen vergrote tegenstellingen tussen de verschillende nationale staten zo sterk bleken, dat bij het uit breken van de tweede wereldoor log Europa opnieuw tegen zich zelf verdeeld was. Daardoor is ons continent aan buitengewoon grote gevaren blootgesteld -n is de idee van de eenheid door de onderlinge strijd en door de pro blemen, die een bezetting nu een- in aaT altijd .meebrengen. in ver schillende landen weer verder naar- de achtergrond gedrongen. Zo staan zij, die, mede door de dreiging van buiten, de noodzaak en de diepe werkelijkheid van de Europese eenheid beleven, voor de wel zeer moeilijke opgave om deze eenheid in een uiterlijke vorm vast te leggen. Iedere Europeaan ziet met smart» hoe over het hele conti nent de architectonische bewijzen van de ene kultuurwortel in puin en as vallen: Het zijn scheppingen van de Nederlandse renaissancebouw- kunst, die in de Noórd-Duitse laagvlakte tot ver naar het Oos ten aan de bombardementen ten offer vallen. Het zijn de Euro pese, romaanse en gothische monumenten, die in Frankrijk, in Duitsland en waar niet al een prooi van de vlammen worden. Wanneer de onvervangbare kuituurwaarden in Italië zonder mededogen worden platgescho ten, is dat een Europese zaak en een stuk Europees leed. Wanneer de Europese kultuurschatten bij scheepsladingen gelijk verdwijnen uit alle. door de Amerikanen be zette gebieden om in Amerika de huizen van de millionnairs of op «ijn best de musea te sieren, dan is dat voor Europa een onherstel baar verlies en voor Amerika geen winst. Het vormt voor iederen Europeaan een leed, hoe ook de nationale 'tegenstellingen het besef van de eenheid moge beïnvloeden. De negentiende eeuw heeft het aanzijn geschonken aande na tionale staten, zoals wij die nu nog kennen. De emancipatie van de grote massa van het volk heeft dit zonder twijfel bevor derd. Daardoor toch werd het le ven in steeds sterker mate be paald door groepen, die van huis uit gebonden waren aan een kleine eenheid. "aelfs waar zij deze kleine kring trachtten te doorbreken door het stellen van de internationale solidariteit, was dit niet anders dan een krampachtig pogen, dat een die pere eenheid niet onderkende. Op alle grote momenten bleek dan ook deze solidariteit; doordat zij niet wezenlijk was, onmachtig en steriel te zijn. Het doorbreken van de idee van dé volksgemeenschap en de echte, ware eniancipatie. die daarvan het gevolg was. bracht de Europese eenheid voor het eerst weer binnen het bereik van de mogelijkheden. Doordat de volken ln hun tota liteit de toeg geopenci werd naar hun eigen kuituur in haar vol heid. werd hun het uitzicht ge opend ctp de rijkdom en de reali teit van de Europese kuituur kring. - Het tragische, waarover wij boven reeds spraken, is. dat mid den in dit proces van volkse be wustwording en groeiend Euro pees besef de oorlogsfakkel van buitenaf opnieuw in Europa kan worden geslingerd. Dat wat de opgaaf voor allen was. werd nu de taak voor weinigen. De tweede wereldoorlog kon daardoor uit groeien tot de grootste crisis, die Europa ooit heeft gekend. Wanneer deze crisis bezworen zal zijn, legt het doorstane leed ons de verplichting op met de Europese eenheid ernst te maken.- Dit kan, omdat de Europese vol keren zonder uitzondering de wil hebben, de socialistische revolutie tot een daad te maken en dè volksgemeenschap binnen hun ge bied te vestigen. In de „Brüsseler Zeitung" van 9 Augustus maakte dr. E. M. Boek- hoff een onderscheid tussen de zedelijke grondslag, waarop de volksgemeenschap en de Europese volkerengemeenschap zou steu nen. ,,Op grond van de voor de volken geldende zedelijke wet kan verlangd worden, dat de enkeling zich voor zijn volk offert." „Bin nen de volkerenfamllie kunnen wij echter niet verlangen, dat één volk zich voor een ^nder offert. De zedelijke wet „algemeen be lang gaat voor eigenbelang", is dus niet direct op het volkenrecht van toepassing." De volkerensa- menleving is volgens Boekhoff een aaneensluiting op grond van een gemeenschappelijke noodzaak, lotsbepaling en van gemeenschap pelijke levensbelangen. Hiermee ls echter naar onze mening Europa geen recht weder varen.. Nog afgezien van.het feit, dat ook binnen een volk tie dwin gende e i s van het laatste offer voor. de gemeenschap nooit ge steld kan worden, maar dat dit offer uit het morele besef van den enkeling moet groeien niet voor niets bestaan de bemanningen van de eempanstorpedo's uit vrij willigers ligt de verhouding tussen de Europese volkeren voor zover zij werkelijk begrip hebben van hun hogere eenheid, toch niet essentieel anders dan binnen de engere kringen van de volken zelf. Wanneer de Europese eenheid niet zuiver mechanisch zal zijn en iets meer zal betekenen dan een economisch belangencomplex, zal ook hier het moment komen, dat een volk de keuze zal moeten doen vóór de gemeenschap en vóór zijn eigen hoogste belan gen tégen de directe, secundaire, eigen belangen in. Voorwaarde is slechts, dat Europa als geheel ge zien kan worden als een hoge zedelijke Werkelijkheid. De bijdragen, die verschillende naties tot de algemene strijd'heb ben geleverd, vinden trouwens in dit licht hun diepste rechtvaardi ging. Het geloof aan de werkelijk heid van de Europese eenheid vormt tenslotte de basis voor het geloof aan het overwinnen van de huidige crisis en vormt de rechtvaardiging voor de verdere algemene inspanningen, die tot die tijd nodig zullen blijken. ceramiek is de oorzaak, dat het ge bouw aanzienlijk te klein is geworden. Al deze verzamelingen zullen wegens plaatsgebrek in de toekomst niet op- gestald kunnen worden. Verschillende plannen teijn overwogen om tot een uitbreiding van het gebouw te komen. Daarbij werd gedacht aan een ver groting aan de achterzijde van het museum, waardoor echter de fraaie museumtuin aanzienlijk aan schoon heid zou inboeten en ook een logische circulatie onmogelijk zou worden. Om deze redenen heeft de burge meester den architect ir. A. van der Steur cn den directeur van het rrfuseum opgedragen een nieuw schets ontwerp te vervaardigen In de ver gadering van 21 October 1943 is een aantal studie-ontwerpen getoond: een vogelvlucht van het- gebouwencom plex en drie plattegronden. De uit breiding. welke de kant van de Wes tersingel uitgaat, zal driemaal zo groot worden als het bestaande ge bouw en aan een noodzakelijke be hoefte voldoen. De uitvoering van deze plannen zal betekenen, dat Rotterdam een museumcomplex^ krijgt, een grote handelsstad waardig. SPORTNIEUWS Biljarters stellen hoofd klasse 'in AMSTERDAM. 17 Aug Zoals we reeds hebben medegedeeld, heeft de technische commissie van de Neder landse Biljart Bona op zijn laatste vergadering besloten tot het Instellen van enkele hoofdklassen. Behalve een hoofdklasse kader 45-2, komt er ook een hoofdklasse driebanden en een hoofdklasse kleinblljart (35-2). Het hoofdklasse-gemiddelde voor drieban den ligt+Tfoger dan 0.600. Automatisch zullen naar deze hoofdklas§e promo veren Sweerlbg, Sengers. De Leeuw en Verbeek. Tot de tweede klas drieban den zullen voortaan toegelaten worden spelers van 0.350 af. met dien ver stande, dat voor plaatsing ln de finale een minimum moyenne van 0.400 wordt vereist. Voor de hoofdklasse kleinblljart wordt het vereiste gemid delde op 20.01 gestold. Er zullen naar deze hoofdklasse eveneens enkele spe lers automatisch promoveren. Deze zullen nog nader door do technische commissie"aangewezen worden. Aan de hoofdklasse 35-2 mogen ook de eerste klassers 45-2 deelnemen De hoofd klassers 45-2 zijn er echter van uitge sloten. Besloten werd voorts een aantal landskampioenschappen te doen ver dwijnen. Zo zullen afgeschaft worden het kampioenschap derde klas drie banden. het vijfde klas Ilbre en derde en vierde klas klein kader. In de plaats daarvan zullen plaatselijke, distrtcts- of gewestelijke kampioenschappen in dezé categorieën georganiseerd wor den. Clubkampioenschap op de weg alleen voor amateurs DEN HAAG, 17 Aug. De sport- commissie van de N.W.U. heeft van het hoofd van de afdeling sport van het departement van Opvoeding, We tenschap en Kuituurbescherming de mededeling ontvangen, dat voor het clubkampioenschap op de weg op 17 September niet afgeweken mag wor den van de geldende regeling ten aanzien van de amateurbepalingen, waarbij het de amateurs niet is toe gestaan in wedstrijden tegen profes sionals uit te komen. In verband met het bovenstaande deelt de sportcommissie thans mede, dat het clubkampioenschap van Ne derland op de weg 1944 derhalve slechts opengesteld kan worden voor amateurs. Besloten ls. dat iedere ver eniging mag deelnemen met een ploeg van ten hoogste zes renners: de aan komst van den derden renner zal be slissend zijn voor de uitslag. VOOR DE KINDEREN Eén goede raad voor leder Beste nichtjes en neefjes. Jaap 'Mas- saar uit Leiden heeft een prachtig raadsel bedacht, dat we deze week te zamen eens zullen oplossen. Let allen op en zet de volgende woorden onder elkaar: 1. Een stad ln Zuid-Holland (6 lett.). 2. Êen zwemvogel (4 letters). 3. Een dier. dat ln de bomen leeft (8 letters). 4. Een nieuwerwets muziekinstru ment (8 letters). 5. Een bekende drank (4 letters). 6. Een lichaamsdeel (4 letters). 7. Een bloempje, dat ln de hoge ber gen groeit (9 letters). 8. Een vrouwelijk familielid (6 lett.). 9. Een lichaamsdeel van een vogel 7 letters). 10. Een vettige vloeistof (4 letters). 11. Een instrument, dat licht geeft (8 letters). 12. Een leesteken (6 letters). De eerste letters der woorden vor men te zamen de goede raad. &\e Jaap Massaar ledereen geeft Oplossingen zenden jullie aan OOM JAN. p/a. Redactie „Het Volk" Hekelveld 15. Amsterdam, zoaat ze Donderdag. 24 Augustus, in mijn bezit zijn. VER GEETJE ADRES NIET IN DE BRIEF TE ZETTEN! Foei. foei. wat heb lk moeten tellen bij het nakijken van de woordenwed- ttrljd. Aan de kop gaat Ma art Je Brink man. Rosmolens traan 47, Zaandam; met 118 goede woorden. Dan volgen: 2. Jacoba Spaargaren. Aalsmeer, met 91 woorden: 3 Johannes 'Velllnga, Haren (Gr.), met 82 woorden: 4. A. Rodermönd, Heerjansdam. met 77 woorden: 6. Joh. van Deursen. Den Haag. met 69 woorden; 5. G. Rotmans. Rotterdam, met 69 woorden; 7. Thea van Starre. Rotterdam, met 68 woor den: 8. Gerrlt de Jonge, Hoogeveeh, met 67 woorden: 9. Annie Kersten. Bolnes, met 65 woorden; 10. Wlllemlen Wunderlnk. Drempn,- met 64 woorden: 11. Tollie Waalkens. BlUham. met 64 woorden: 12 Dlck FenUn. Rotterdam, met 64 woorden; 13 Dik CroenhulJ- zen. Doetlnchem, met 63 woorden; 14. E Achterberg. Groeneban, met 63 woorden: 16. H. Dussel. Groningen/ met 61 woorden. Er waren dne oplossingen op rllna of ln een mooi verhaaltjé verwerkt. Daar om heb lk drie oxtra^prijzen beschik baar gesteld voor: Rob Schmidt. Ber- telmanstraat 8-1; Nelly v. d. Stouw. Strljen en Grietje Tlngo uit Gronin gen Rob Schmidt vergat ln zUn brief mede to delen, ln welke stad hij woont' Dat wil hl) wel even in orde maken, Want anders kan lk zlln prijs tilet zenden. Er waren. Jammer genoeg, heel wat woorden ln de loplosslnjzen, die geen goede Nederlandse woorden zijn. Har telijke groeten'van OOM JAN. D* verduistering begint heden om 21.00 en eindigt om 6 30 uur. Maan onder 21.10; op 5.40 uur. 18 Aug. N.M„ 26 Aug. E.K., 2 Sept. V.RL, 9 Sept. L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1